ہند یورپی بولیاں
ہند یورپی بولیاں | |
---|---|
بولی ٹبر | بولی ٹبر [۱] |
ذیلی کلاس | انسانی زبان |
بولن والے | 3320000000 [۲] |
مذکور | بروخوف و یفروں دائرۃ المعارفی لغت ، دائرۃ المعارف بریطانیکا 1911ء |
حوالہ | http://publications.europa.eu/resource/authority/language/INE[۳] |
عام زمرہ | Indo-European languages |
خاص زمرہ | گٹھ:ہند یورپی بولیاں |
وچ ہور بولیاں | ہند ایرانی بولیاں ، جرمن بولیاں ، سیلٹی بولیاں ، بالٹو-سلاوی زبانیں ، اناطولی زبانیں ، تخاری بولیاں ، ہیلنی زباناں ، اطالی زبانیں ، البانیائی ، آرمینیائی ، فریجی زبان |
موجد یاں دریافت کنندہ | ولیم جونز [۱] |
پروٹو ٹائپ | پیش ہند یورپی |
آئی ایس او کوڈ | ine |
بولی دیس | |
ترمیم |
ہند۔یورپی زباناں | |
---|---|
جغرافیائی تقسیم: | سولہويں صدی توں پہلے: یورپ، مغربی، وسط تے جنوبی ایشیاء؛ آجکل: عالمگیر |
لسانی درجہ بندی: | دنیا دے سب توں وڈے لسانی خانداناں وچوں اک |
سابقہ اصل-زبان: | پروٹو ہند۔یورپی |
ذیلی تقسیمات: | |
آیزو 639-2 / 5: | ine |
گلوٹولاگ: | indo1319[۴] |
اپنے آبائی علاقےآں وچ ہند یورپی زباناں دی تقسیم
غیر ہند یورپی زبانیں
Dotted/striped areas indicate where multilingualism is common |
ہند-یورپی بولیاں بولیاں دی اک ٹولی اے۔ جس دے وچ دنیا دیاں ۴۴۹ بولیاں ہیگیاں نیں ۔
ہند۔ یورپی زباناں (Indo-European Languages) دنیا دا اک اہم خاندان زبان اے۔ اس لسانی گروہ وچ اج دی سب توں زیادہ بولے جانے والی زباناں شامل نيں۔ ایہ ساڈھے چار سو توں کچھ زیادہ زباناں دا اک خاندان اے۔ انھاں اک خاندان وچ انہاں دی خصوصیات دی بنا اُتے رکھیا گیا اے۔ ہند۔ یورپی زباناں دے خاندان دے بولنے والےآں دی تعداد دنیا وچ کِسے وی تے زباناں دے خاندان دے بولنے والےآں توں زیادہ اے۔ جغرافیائی لحاظ توں وی زباناں دا ایہ خاندان دنیا دے اک وسیع رقبہ اُتے پھیلا ہويا اے۔[۵]
بولیاں دی اس ٹولی دیاں وڈیاں بولیاں انگریزی، جرمن، پنجابی، اردو، فرانسیسی ، ہسپانوی ، پرتگیزی ، اطالوی ، روسی، فارسی، دری ، پشتو، سندی، ہندی ، مراٹھی ، کشمیری تے بنگالی بولیاں ہے گیاں نیں۔ اینہاں بولیاں دے بولن آلے دی گنتی ۱ ارب ۷۰ کروڑ توں ودھ اے ۔
ہند یورپی بولیاں دی تریخ
[سودھو]ہندستان تس یورپ دیاں بولیاں چ مماثلت ہندستان چ ۱۶ویں صدی عیسوی چ آن آلے یورپیاں نے لبھی ۔ ۱۵۸۳ء چ گوا چ اک انگریز مشنری ، تھامس سٹیفنز ، نے ہندستانی بولیاں تے ، یونانی تے لاطینی وچکار مماثلت نوٹ کیتی ۔ اپنے ایہہ مشاہدے اسنے اپنے بھائی نوں لکھے اک خط چ لکھے ۔ قدیم بولی سنسکرت بارے سبتوں پہلے فلیپو ساسیتی (فلورنس ، اٹلی چ ۱۵۴۰ء چ جمیا) نے لکھیا ، جہڑا اک تاجر سی تے ہندستان چ آیا ۔ اسنے سنسکرت تے اطالوی بولی چ کجھ مشترک لفظ مشاہدہ نوٹ کیتے ۔
ہند۔ یورپی زباناں دی لسٹ
[سودھو]ہند۔ یورپی زباناں دی لسٹ تھلے لکھے اے۔ اس وچ ایتھنولوک دی خاندان بندی نوں مدِنظر رکھیا گیا اے [۵] مگر اناطولیائی زباناں تے تخارستانی زباناں دا وادھا کيتا گیا اے جو ہن ناپید نيں تے ایتھنولوک وچ انہاں دا ذکر نئيں اے۔
شمار | خاندانِ زبان | انگریزی ناں | زباناں مع علاقہ / ذیلی خاندان مع زباناں دی تعداد |
---|---|---|---|
۱ | آرمینیائی زباناں | Arminian languages | آرمینیائی (آرمینیا) |
۲ | اطالوی زباناں | Italic languages | لاطینی۔فالسکنی زباناں (۱)، رومی زباناں (۴۷) |
۳ | البانوی زباناں | Albanian langauges | جیگ البانوی (شمالی البانیہ)، توسک البانوی (جنوبی البانیہ) |
۴ | اناطولیائی زباناں (ایتھنولوک وچ شامل نئيں) | Anatolian languages | ھیندی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، لووی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، پالائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، لیکیائی (قدیم ایشیائے کوچک۔ ناپید)، لیدیائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، کاریائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، پیسیدیائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، میلیائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، میسیائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، کاپادوکیائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید)، پافلگونیائی (قدیم اناطولیہ۔ ناپید) |
۵ | بالٹک بولیاں | Baltic languages | مشرقی بالٹک بولیاں (۲)، مغربی بالٹک بولیاں (۱) |
۶ | تخارستانی زباناں (ایتھنولوک وچ شامل نئيں) | Tocharian languages | مشرقی تخارستانی زباناں (۲)، مغربی تخارستانی زباناں (۱) |
۷ | جرمنیہ زباناں | Germanic languages | مشرقی جرمنیہ زباناں (۱)، شمالی جرمنیہ زباناں (۱۱)، مغربی جرمنیہ زباناں (۴۱) |
۸ | سلافیہ زباناں | Slavic languages | مشرقی سلافیہ زباناں (۴)، جنوبی سلافیہ زباناں (۷)، مغربی سلافیہ زباناں (۸) |
۹ | سلتدیاں بولیاں | Celtic languages | براعظمی سلتکی (۶)، جزائری سلتکی (۱) |
۱۰ | ہند۔ایرانی زباناں | Indo-Iranian languages | ہند۔آریائی زباناں (۲۱۹)، ایرانی زباناں (۸۷)، غیر متعین ہند۔ایرانی زباناں (۲) |
۱۱ | یونانیہ زباناں | Greek Languages | اتیکائی یونانی زباناں (۵)، ڈوریائی یونانی زباناں (۱) |
گروہ بندی
[سودھو]اس خاندان دی اہم زباناں اردو، بنگالی، ہندی، پنجابی، پشتو، فارسی، کردتی، روسی، آلمانی، فرانسیسی، ڈینسک، ولندیزی تے انگریزی نيں۔
ہند یورپی بولیاں | ||
ہور ویکھو
[سودھو]باہرلے جوڑ
[سودھو]- ہند یورپی اشتقاق الفاظ ڈکشنری
- فن بولی چ محفوظ مڈھلے ہند یورپی الفاظ
- [۱]تریخ
- زباناں دی ایتھنولوک خاندان بندی
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ مصنف: David Crystal — عنوان : The Cambridge Encyclopedia of Language — صفحہ: 296 — ناشر: Cambridge University Press — ISBN 978-0-521-42443-1
- ↑ https://www.ethnologue.com/insights/largest-families/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۶ جون ۲۰۲۴
- ↑ https://op.europa.eu/web/eu-vocabularies/at-dataset/-/resource/dataset/language
- ↑ (2013) "Indo-European", Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ ایتھنولوک: دنیا دیاں بولیاں از گورڈن ریمونڈ، ٹیکساس ایس۔ آئی۔ ایل انٹرنیشنل، 2005سانچہ:ء
- مضامین جنہاں وچ انگریزی بولی دا متن شامل اے
- صفحات مع خاصیت P31
- صفحات مع خاصیت P279
- صفحات مع خاصیت P1098
- صفحات مع خاصیت P1343
- صفحات مع خاصیت P2888
- صفحات مع خاصیت P373
- صفحات مع خاصیت P910
- صفحات مع خاصیت P527
- صفحات مع خاصیت P61
- صفحات مع خاصیت P155
- صفحات مع خاصیت P1798
- ہند یورپی زباناں
- خاندانہائے زبان
- فہرستاں (لسانیات)
- ہند یورپی
- کامنز زمرہ جس دا ربط ویکی ڈیٹا اُتے اے
- بولیاں
- بولی
- دنیا دیاں بولیاں
- زباناں
- لسانیات
- بولیاں بلحاظ دیس
- ایران دیاں بولیاں
- ایشیا دیاں بولیاں
- یورپ دیاں بولیاں
- یورپی بولیاں
- یورپی دیساں دیاں بولیاں
- ہند یورپی بولیاں