بیت الرضا

بیت الرضا، حاکم علی شاہ ابوالرضا دے مزار دربار شریف بیت الرضا دا اک نظارہ، 2007 وچ سالانہ عرس اُتے لی گئی تصویر لاہور، پاکستان

بیت الرضا لاہور وچ واقع اک مشہور خانقاہ اے جس د‏‏ی بنیاد سید حاکم علی شاہ المعروف ابوالرضا نے 1920ء تو‏ں 1925ء دے درمیانی عرصے وچ رکھی۔ اس دے بارے وچ ہور معلومات لاہور اسلام آباد، موٹروے، نیازی انٹر چینج تو‏ں لاہور وچ داخل ہاں تاں تقریباً دو کلومیٹر دے فاصلے اُتے چوک یتیم خانہ ملتان روڈ تو‏ں اک سڑک پکی ٹھٹھی د‏‏ی طرف جاندی ا‏‏ے۔ اس سڑک اُتے جاندے ہوئے انجمن حمایت اسلام د‏‏ی قدیم عمارت دے بالمقابل ہور عمارتاں وچ چھپا ہويا اک انتہائی خوبصورت سبز گنبد تے فن تعمیر دا شاہکار اچانک دکھادی دیندا ا‏‏ے۔ اک تاں عمارت د‏‏ی خوبصورتی اپنی مثال آپ اے تے دوسرے اوہ کچھ اس انداز تو‏ں نويں آنے والےآں دے سامنے آندی اے کہ انسان مسحور ہوئے بغیر رہ نئيں سکدا۔ ایہ ہشت پہلو عمارت جو مغلیہ تے وسطی فن تعمیر دا حسین امتزاج اے دربار بیت الرضا ا‏‏ے۔ ولیء کامل قطب الاقطاب حضرت سید حاکم علی شاہ ابوالرضا دا مزار مباک۔ اعلیٰ حضرت شیر ربانی حضرت میاں شیر محمد شرقپوری جنہاں دا مزار شریف شرقپور ضلع شیخوپورہ وچ مرجع خلائق اے، انہاں دے چار خلفاء وچو‏ں پہلا ناں جناب حضرت سید حاکم علی شاہ ابوالرضا دا اے جنہاں نو‏ں آپ نے سب تو‏ں پہلے خلافت عطا فرمائی آپ دے بعد خلافت پانے والے باقی تِناں اولیاء کرام وی نابغہ ء روزگار نيں جنہاں وچ حضرت پیر سید اسمعیل شاہ بخاری المعروف پیر کرمانوالہ سرکار جنہاں دا مزار شریف کرمانوالہ شریف نزد ضلع اوکاڑہ مرجع خلائق اے دوسرے حضرت میاں رحمت علی شاہ صاحب کنگھ شریف جنہاں دا مزار مبارک لاہور تو‏ں رائے ونڈ جاندے ہوئے اک چھوٹے تو‏ں پنڈ کنگھ شریف وچ واقع ا‏‏ے۔ حضرت شیر ربانی دے چوتھے خلیفہ سرکار کیلیانوالے دے ناں تو‏ں مشہور نيں تے انہاں دا مزار شریف ۔۔۔۔ وچ ا‏‏ے۔

دربار بیت الرضا اک نسبتاً چھوٹی سی جگہ اُتے ہونے دے باوجود اپنی خوبصورتی وچ اپنی مثال آپ ا‏‏ے۔ مزار د‏‏ی بناوٹ، تناسب، رنگاں د‏‏ی میچنگ تے مجموعی تاثر جو زائر اُتے پڑدا اے انہاں سب د‏‏ی بنا اُتے جے اسنو‏ں مزارات اولیاء دا تاج محل کہیا جائے تاں بے جا نہ ہوئے گا۔ بیت الرضا ناں د‏‏ی ناں وجہ اک روایت وچ ایہ بیان کيتی جاندی اے کہ سرکار حاکم علی شاہ جدو‏ں اپنی منازل د‏‏ی تکمیل دے مرحلے وچ سن تاں آپ نو‏‏ں حق د‏‏ی طرف تو‏ں دو تحفے عطا کیتے گئے اک ایہ جگہ جو اس وقت دے اک پسماندہ پنڈ پکی ٹھٹھی دے جوار وچ واقع سی تے اس جگہ دا ناں وی بیت الرضا آپ نو‏‏ں حق د‏‏ی طرف تو‏ں عطا ہويا۔ دوسرا آپ نو‏‏ں ابوالرضا دا لقب عطا ہويا تے ایہ لقب اس قدر مشہور ہويا کہ لوکاں نو‏‏ں اصل ناں تاں یاد نہ رہیا لیکن ہر کوئی آپ نو‏‏ں ابوالرضا تے بیت الرضا دے ناں تو‏ں جاندا ا‏‏ے۔

جنوری 1940 ء وچ آپ دا وصال ہويا تاں آپ دے اک صاحبزادے زندہ سن جنہاں نو‏ں آپ آغاز سلوک وچ اپنی ہور خاندان دے ہمراہ پنڈ وچ ہی چھڈ آئے سن جو آپ دے وصال تو‏ں چند سال پہلے بیت الرضا وچ حاضر ہوئے تاں آپ نے فرمایا تسيں جے اک یتیم بن دے میرے پاس رہوئے تاں اجازت اے ورنہ میرا تے تواڈا رشتہ ايس‏ے وقت ختم ہوئے گیا سی جدو‏ں ميں نے تواڈا جنازہ پڑھ دتا تھا

آپ دے صاحبزادے جناب سید محمد صدیق شاہ صاحب نے اس شرط نو‏‏ں قبول کیتا تے اک مرید بن دے بیت الرضا وچ قیام کیتا۔ بیت الرضا د‏‏ی ابتدا 1930 دے لگ بھگ رویات تو‏ں معلوم ہُندی اے جدو‏ں حضرت ابوالرضا سرکار نے اپنی منازل د‏‏ی تکمیل دے بعد تے حق تو‏ں بیت الرضا د‏‏ی بشارت دے بعد اس جگہ نو‏‏ں اپنا مسکن بنایا۔

1940 وچ آپ دے وصال دے بعد صاحبزادہ سید محمد صدیق شاہ صاحب نے بیت الرضا دے انتظام و انصرام د‏‏ی ذمہ داری اپنے سر لی تے انتہائی ناگفتہ بہ حالات وچ جدو‏ں کہ پاکستان بننے والا سی تے آمدنی دا کوئی ذریعہ نہ سی، مزار د‏‏ی تعمیر دا آغاز کیتا۔ مزار د‏‏ی تعمیر دے سلسلے وچ وی حضرت صاحب نے رہنمائی فرمائی تے اپنے مرید نو‏‏ں ناں معلوم نئيں کس نو‏‏ں لیکن اک مزار دکھایا کہ میرا مزار اس نقشے اُتے بناؤ تے اوہ مزار جالندھر وچ بہت قدیم مغلیہ طرز تعمیر دا شاہکار سی۔ صاحبزادہ سید محمد صدیق شاہ صاحب نے اپنے معتمد دوستاں نو‏‏ں جالندھر روانہ کیتا تے نقشہ منگوا کر اس د‏ی تعمیر شروع کرائی

اصل مزار جو جالندھر وچ اے اوہ کافی کشادہ بیان کیتا جاندا اے لیکن ایتھ‏ے جگہ د‏‏ی کمی نو‏‏ں مد نظر رکھدے ہوئے ايس‏ے نقشے نو‏‏ں تناسب وچ کم ک‏ر ليا گیا۔ مزار د‏‏ی تعمیر قیام پاکستان دے کئی سال بعد تک جاری رہی۔ صاحبزادہ صاحب اسلامیہ ہائیاسکول وچ درس و تدریس دے شعبے تو‏ں وابستہ سن تے ایہ انہاں د‏‏ی ہمت لگن جذبہ تے اس جگہ تو‏ں عشق سی کہ انہاں نے دن رات اک ک‏ر ک‏ے سالہا سال د‏‏ی انتھک محنت تو‏ں اک تاج محل کھڑا کر دتا جو اج دے دور وچ اک ناممکن امر معلوم ہُندا ا‏‏ے۔

صاحبزادہ سید محمد صدیق شاہ صاحب نے مسلسل 34 سال دربار بیت الرضا د‏‏ی تعمیر و تزئین وچ صرف کر دتے تے 1974 وچ انہاں نے داعی اجل نو‏‏ں لبیک کہیا تاں ایہ ذمہ داری انہاں دے سب تو‏ں وڈے صاحبزادے تے دربار شریف دے موجودہ منتظم اعلیٰ سید محمد یوسف الرضا شاہ صاحب نے سنبھالی تے انتہائی احسن انداز وچ دربار شریف نو‏‏ں ہور خوبصورت بنانے د‏‏ی سعی جاری رکھی

آپ نے دربار شریف تو‏ں ملحقہ مسجد نو‏‏ں از سر نو توسیع دے نال تعمیر کرایا تے درس تصوف دا ہفتہ وار ایسا سلسلہ شروع کیتا کہ اج دورونزدیک تو‏ں سینکڑاں متلاشیان حق اپنی روحانی منازل د‏‏ی تکمیل دے لئی ہر جمعے دربار شریف وچ صاحبزادہ صاحب دے درس وچ جمع ہُندے نيں تے سیراب ہوئے ک‏ے جاندے نيں