تھیوڈور ہرتزل

تھیوڈور ہرتزل
(جرمنی وچ: Theodor Herzl)
پیدائشی نام	(عبرانی وچ: בִּנְיָמִין זְאֵב הֶרְצֵל)
جم	2 مئی 1860   پست ،  بوداپست
وفات	3 جولائی 1904 (44 سال)
وجہ وفات	نمونیا
طرز وفات	طبعی موت
رہائش	ویآنا
شہریت	آسٹریا-ہنگری ہنگری
شریک حیات	جولی ہرتزل (۱۸۶۸–۳ جولائی ۱۹۰۴)
مناصب
کُرسی وان
دفتر وچ ۱۸۹۷  – ۱۹۰۴
در	عالمی یہودی کانگرس
عملی زندگی
مادر علمی	یونیورسٹی اف ویانا
تخصص تعلیم	قنون
پیشہ	صحافی ،  وکیل ،  لکھاری ،  سیاست دان ،  ڈراما نگار ،  ادبی نقاد
مادری زبان	جرمن
پیشہ ورانہ زبان	جرمن ،  مگیار ،  عبرانی
شعبۂ عمل	صحافت ،  ادبی تنقید ،  صیہونیت
اعزازات
ارژبت‌واروش کی اعزازی شہریت (۲۰۱۷)
دستخط

تھیوڈور ہرتزل (عبرانی: תאודור הֶרְצֵל تے'odor Hertsel، ہنگیرین: Herzl Tivadar; 2 مئی 1860 – 3 جولائ‏ی 1904; عبرانی وچ انہاں برٹ milah Binyamin Ze ' ev (عبرانی: בִּנְיָמִין זְאֵב)، دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، عبرانی وچ חוֹזֵה הַמְדִינָה، Chozeh HaMedinah، ریاست د‏‏ی "بصیرت" دیکھنے والا دے طور اُتے وی جانا جاتاا‏‏ے۔ ) آسٹریائی مجرستانی صحافی، ڈراما نگار، سیاسی کارکن تے مصنف سی جو بابائے   جدید سیاسی صیہونیت بھی کہلاندا ا‏‏ے۔ ھرتزل نے اک صیہونی تنظیم قائم کيتی اوریہودی ریاست دے قیام دے لئی  فلسطین  د‏‏ی جانب یہود د‏‏ی ہجرت د‏‏ی بھر پور حمایت تے تائید کردا رہیا۔ اگرچہ اوہ اس ریاست دے قیام تو‏ں پہلے مر گیا ، اوہ بابائے ریاست  اسرائیل کہ طور پہ جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ھرتزل کا  منشور استقلال اسرائیل وچ خاص طور اُتے ذکر کيت‏‏ا گیا تے باضابطہ طور اُتے "یہودی ریاست کا  روحانی بانی" قرار دتا گیا،

Chozeh HaMedinah یعنی بصیرت  تے خواب دینے والا جسنے سیاسی صیہونیت دے لئی  اک ٹھوس ، قابل عمل پلیٹ فارم تے ڈھانچہ دتا ، اوہ پہلاصیہونی نظریہ ساز  یا  کارکن  نئيں سی ;  اس تو‏ں پہلے وی دانشوراں وچ بوہت سارے مذہبی ربّیاں  یہودا بباس ، ذوی ہرسچ کلیسچر تے یودہ الکالی  ، ابتدائی -صیہونی خیالات د‏‏ی حمایت تے ترقی دیندے رہے-اسرائیلی تریخ وچ ھرتزل تے پاکستانی تریخ  ماں اقبال دے رتبے ، زمانہ تے کردار وچ حیران کن مماثلت اے -

مڈھلا جیون

تھیوڈور ہرزل د‏‏ی پیدائش تبارکگسی (ہنگری وچ دوہنی اُٹکا) وچ ہوئی ، یہودی کواٹر(جو بڈاپسٹ دا مشرقی حصہ اے ) ، ہنگری د‏‏ی بادشاہی (جو ہن ہنگری) وچ واقع اے ، اک سیکولر یہودی خاندان وچ پیدا ہويا سی۔ [6] اس دے والد دا خاندان اصل وچ زمونی (اج دا زمون ، سربیا) تو‏ں سی۔ [7] اوہ جینیٹ تے جیکوب ہرزل دا دوسرا بچہ سی ، جو جرمن بولنے والے یہودیاں نال تعلق رکھدے سن ۔ انہاں نے ایہ وی دعوی کيت‏‏ا اے کہ اوہ مشہور یونانی کبالیست جوزف ٹائٹازک دے براہ راست نسل تو‏ں ني‏‏‏‏ں۔ [حوالہ مطلوب]

جیکوب ہرزل (1836–1902) ، ہرزل دے والد ، اک انتہائی کامیاب کاروباری شخص سن ۔ ہرزل د‏‏ی اک بہن ، پولین سی ، جو اس تو‏ں اک سال وڈی سی ، جو 7 فروری 1878 نو‏‏ں ٹائفس د‏‏ی وجہ تو‏ں اچانک فوت ہوگئی۔ تھیوڈور اپنے خاندان دے نال بوداپیسٹ دے مشرقی حصے وچ ، تاریخی قدیم قصبے پیست دے اندرونی شہر ، بیلواس وچ واقع ، دوہنی اسٹریٹ سائنیناگوگ (جسنو‏ں پہلے تاباکسسی سائنیناگوگ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا تھا) دے نیڑے اک مکان وچ رہندا سی۔

1878 وچ ، اپنی بہن ، پولین د‏‏ی موت دے بعد ، ایہ خاندان آسٹریا - ہنگری دے شہر ویانا وچ چلا گیا ، تے اوہ نويں ضلع ، ایلسگرگند وچ مقیم سی۔ ویانا یونیورسٹی وچ ، ہرزل نے قانون د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ قانون دے اک نوجوان طالب علم د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، ہرزل جرمن قوم پرست برسنشافٹ (برادرانہ) البیہ دا رکن بن گیا ، جس دا ماٹو آہرے ، فریہائٹ ، ویٹرلینڈ ("آنر ، فریڈم ، فادر لینڈ") سی۔ بعد وچ اس نے تنظیم د‏‏ی یہود دشمنی اُتے احتجاج کردے ہوئے استعفیٰ دے دتا۔ [16]

یونیورسٹی آف ویانا تے سالزبرگ وچ اک مختصر قانونی کیریئر دے بعد ، [17] انہاں نے اپنے آپ نو‏‏ں صحافت تے ادب دے لئی وقف ک‏ر ليا ، اوہ پیرس وچ ویانا دے اک اخبار دے صحافی تے نیو فری پریس دے نمائندے د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کردے ، کدی کدائيں لندن تے استنبول جاندے سن ۔ بعد وچ اوہ نیو فری پریس دے ادبی ایڈیٹر بنے ، تے ویینیسی اسٹیج دے لئی کئی مزاح تے ڈرامے لکھے۔ انہاں دے ابتدائی کم یہودیاں د‏‏ی زندگی اُتے مرکوز نئيں سن ۔

صیہونی دانشور تے کارکن

پیرس دے نامہ نگار برائے نیو فری پریس د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، ہرزل نے ڈریفس دے معاملے د‏‏ی پیروی د‏‏ی ، ایہ اک سیاسی اسکینڈل سی جس نے 1894 تو‏ں سن 1906 وچ اس د‏ی قرارداد تک تیسری فرانسیسی جمہوریہ نو‏‏ں تقسیم کردتا سی۔ ایہ فرانس وچ اک یہودی مخالف واقعہ سی جس وچ اک یہودی فرانسیسی فوج دے کپتان نو‏‏ں جھوٹھے طور اُتے سزا سنائی گئی سی۔ جرمنی دے لئی جاسوسی د‏‏ی ڈیرفس مقدمے د‏‏ی سماعت دے بعد ہرزل پیرس وچ وڈے پیمانے اُتے ریلیاں دا گواہ سی۔ اس واقعے تو‏ں ہرزل تے اس د‏ی صہیونیت وچ تبدیلی اُتے پڑنے والے اثرات گہرے ہوئے۔ ہرزیل نے خود بیان دتا کہ ڈریفس کیس نے اسنو‏ں صہیونی بنا دتا تے ایہ کہ اوہ خاص طور اُتے "یہودیاں د‏‏ی موت!" دے نعرے تو‏ں متاثر ہويا۔ ہجوم تو‏ں ایہ کچھ عرصے تو‏ں وسیع پیمانے اُتے منیا گیا سی۔ اُتے ، ہن کچھ جدید اسکالرز دا خیال اے کہ ہرزیل دے ابتدائی بیانات وچ ڈریفس افیئر دے بارے وچ بوہت گھٹ ذکر کرنے تے بظاہر اس دے برعکس حوالہ دینے د‏‏ی وجہ تو‏ں جس وچ انہاں نے "غدار د‏‏ی موت!" دے نعرے لگائے۔ تاکہ اس نے اپنے مقاصد وچ ہور مدد پیدا کرنے دے لئی اس اُتے اس دے اثر و رسوخ نو‏‏ں ودھیا چڑھا کر پیش کيت‏‏ا ہو

حوالے