جالور
جلور Jalor | |
---|---|
شہر | |
ملک | India |
ریاست | راجستھان |
ضلع | ضلع جالور |
بلندی | ۱۷۸ میٹر (۵۸۴ فٹ) |
آبادی (2001) | |
• کل | ۴۴,۸۲۸ |
زباناں | |
• دفتری | ہندی |
منطقۂ وقت | بھارتی معیاری وقت (UTC+5:30) |
ڈاک اشاریہ رمز | 343001 |
رمز ٹیلیفون | 912973 |
گڈی نمبر پلیٹ | RJ-16 |
جلور (انگریزی: Jalore) بھارت دا اک رہائشی علاقہ جو جالور ضلع وچ واقع اے۔[۱] جلوار راجستھان ریاست دا اک تاریخی شہر اے۔ ایہ شہر قدیم زمانے وچ 'جبلی پور' دے ناں توں جانیا جاندا سی۔ جلوور ضلعی صدر مقام ایتھے واقع اے۔ جالور راجستھان دا اک تاریخی ضلعہ اے جو دریائے لونی دی اک آبدوشی سکری دے جنوب وچ واقع اے۔ پہلے ایتھے اک بہت وڈی ریاست سی۔ چترور گڑھ دے بعد شاہی ریاست جلوور نے اس دی جگہ اُتے قبضہ کرلیا۔ مغربی راجستھان (راجپوتانہ) وچ اک وڈی سلطنت ریاست سی۔ جلوور وچ کلبی سماج دی سب توں زیادہ آبادی اے ۔
تفصیلات
[سودھو]جلور دی مجموعی آبادی 44,828 افراد اُتے مشتمل اے تے 178 میٹر سطح دریا توں بلندی اُتے واقع اے۔
تریخ
[سودھو]قدیم زمانے وچ جالور نوں جبالی پورہ دے ناں توں جانیا جاندا سی - جس دا ناں ہندو سنت جبالی دے ناں اُتے رکھیا گیا سی۔ [1] ایہ شہر سوورنگری یا سونگیر دے ناں توں وی جانیا جاندا سی ، ایہ سنہری پہاڑ اے جس اُتے ایہ قلعہ کھڑا اے۔ ایہ اٹھويں صدی وچ اک خوشحال شہر سی ، تے کچھ تاریخی ذرائع دے مطابق ، اٹھويں - نويں صدی وچ ، [[گرجارا-پرتیہا] دی شاخ بادشاہی نے جبل پور (جالور) اُتے حکومت کیتی۔ [2] راجہ مان پرتیہارا جھنالور وچ بھھنمل اُتے راج کر رہے سن جدوں پرمار شہنشاہ واکپتی منجا (9-2-9990) نے اس خطے اُتے حملہ کيتا - اس فتح دے بعد انہاں فتح شدہ علاقےآں نوں اپنے پاراماریا شہزادےآں وچ تقسیم کردتا۔ انہاں دے بیٹے ارینارج پرمار نوں ابو کھیترا دتا گیا ، اس دا بیٹا تے اس دا بھتیجا چندن پرمار ، دھارنویار پرمار نوں جلوار دا علاقہ دتا گیا۔ اس دے نال ہی بھنمل اُتے پرتیہار حکمرانی لگ بھگ 250 سال پرانی ہوگئی۔ [3] دیوال سنگھ پرتیہار ، راجہ مان پرتیہار دا بیٹا ، مایوپالیا پرمار (1000–1014 AD) دے ابو دے ہم عصر سن ۔ بادشاہ دیوالسمھا نے اپنے ملک نوں آزاد کرنے یا بھینمال اُتے پرتھارہ دی گرفت نوں دوبارہ قائم کرنے دے لئی متعدد کوششاں کيتياں ، لیکن بے سود۔ انہاں نے بھونمل دے جنوب مغرب وچ چار پہاڑیاں یعنی ڈوڈاسا ، نڈاوانا ، کالا پہاڑ تے سندھا اُتے مشتمل علاقےآں وچ رہائش اختیار کيتی۔ اس نے لوہیانا (موجودہ جسونت پورہ) نوں اپنا راجگڑھ بنایا۔ لہذا ، ایہ اک مکمل دیوال پرتیہار بن گیا۔ []] آہستہ آہستہ ، اس دے جاگیر وچ جدید جالور ضلع تے اس دے آس پاس دے 52 دیہات شامل سن ۔ دیوال نے جلوور دے چوہان کنہدیو دے علاؤالدین خلجی دی مزاحمت وچ حصہ لیا۔ لوہیانا دے ٹھاکر دھول سنگھ دیوال نے مہارانا پرتاپ نوں افرادی قوت دی فراہمی دی تے اپنی بیٹی دی شادی مہارانا توں کردتی ، بدلے وچ مہارانا نے انہاں نوں "رانا" دا خطاب دتا ، جو اج تک انہاں دے نال رہیا۔ [5]
10 واں صدی وچ ، جالور پرماراس دی حکومت سی۔ 1181 وچ ، نڈول دے حکمران ، [الہنا دے سب توں چھوٹے بیٹے ، نڈولہ دے چہمناس کیرتیالہ ، نے جالور نوں پرمار خاندان توں پھڑ لیا۔ تے جاہور دے چوہاناں دی جالورور لائن قائم کيتی۔ 1182 وچ انہاں دا بیٹا سمارسمہا انہاں دی جانشین ہويا۔ سمرسمہا دی جگہ ادیاسمہ نے حاصل کيتی ، جس نے ترکاں توں نڈول تے مینڈور اُتے قبضہ کرکے سلطنت نوں وسعت دی۔ ادے سنگھ دے دور وچ ، جالور دہلی سلطنت دی اک معاون تنظیم سی۔ ادے سنگھ دے بعد چاچیگدیوا تے سمانتھا سنگھا سن ۔ سامنت سنگھ دا بیٹا انہاں دے بیٹے کنہد دیو نے لیا۔
ویرام تے فیروزہ دے سلسلے وچ کہیا جاندا اے کہ بادشاہ نے بادشاہ ویرام نوں "پناں پہلوان" دے نال "وینٹی" کھیلنے دی دعوت دتی سی۔ شکست کھا جانے دے بعد ، پہلوان شہزادی فیروزہ نوں ویرام نال پیار ہوئے گیا تے اس نے شادی دے لئی اپنی تجویز بھیجی ، جسنوں ویرام نے مسترد کردتا۔ اس شہنشاہ توں ناراض ہوکے بادشاہ نے پورے جلوار نوں اپنے سپاہیاں دے نال گھیر لیا۔ جورور دا ایہ بیٹا ، ویرم دیو ، ہیروس دا سب توں وڈا تے میٹھی یاداں چھڈ گیا۔ کاندھدیو تے اس دے بیٹے ویرم دیو دی حفاظت دے لئی جالور وچ فوت ہوگئے۔ سیکڑاں راجپوت بہادراں نے اپنے ملک ، مذہب تے فخر دے لئی اپنی جان دے دتی اے۔ بہادر سوانیاں نے انہاں نوں بچانے دے لئی خود نوں اگ وچ ڈال دتا اے۔
جلوار مہاراانا پرتاپ (1572–1597) دی والدہ جے وندا بائی دا آبائی شہر سی۔ اوہ اکھے راج سونگرا دی بیٹی سن۔ راٹھور رتلم دے حکمراناں نے اپنے خزانے نوں محفوظ بنانے دے لئی جالور قلعہ استعمال کيتا۔
وسط وقت وچ ، تقریبا 1690 جالور دے شاہی خاندان یدو چندرونشی بھٹی راجپوت جیسلمر جالور آئے تے اپنی سلطنت تشکیل دی۔ امید آباد دے مقامی لوک انہاں نوں ناتھ جی دے ناں توں وی جانیا جاندا اے۔ جالور انہاں دا دوسرا راجگڑھ اے ۔پہلا راجگڑھ جودھ پور سی۔بھدی سردار اج وی چھتری جالور دے آباؤ اجداد دے شاہی خاندان توں موجود نيں۔ انہاں نے اپنے دور وچ مغلاں دے بعد پورے جالور ، جودھ پور اُتے حکمرانی کيتی ، انہاں دے پاس صرف امیم آباد سی۔
گجرات دے عثمانی حکمراناں نے 16 ويں صدی وچ کچھ دیر دے لئی جالور اُتے حکمرانی کيتی تے مغل سلطنت دا حصہ بن گئے۔ ایہ سنہ 1704 وچ مارواڑ وچ بحال ہوئی سی تے 1947 وچ ہندوستان دی آزادی دے فورا. بعد تک اوہ ریاست دا اک حصہ رہی۔
جھلکیاں
[سودھو]جالور قلعہ
[سودھو]جلوار فورٹ ، جو ہندوستان دے مشہور قلعےآں وچوں اک اے ، نوں 10 ویں صدی وچ پرماراں نے تعمیر کيتا سی۔ ایہ حیرت انگیز قلعہ کھڑی پہاڑی اُتے واقع اے۔ ایتھے دے محلات بہت آسان نيں تے زیادہ سجاوٹ نئيں دیکھدے نيں۔ مندر وچ داخلے دے چار عظیم دروازے نيں جتھے پہنچنے دے لئی صرف اک ہی راستہ اے۔ قلعے دی تعمیر روايتی ہندو فن تعمیر دے مطابق اے۔ [8]
جہاز مندر
[سودھو]جاجا مندر بشن گڑھ توں 5 کلومیٹر دور منڈولا پنڈ دا اک جین مندر اے۔ شری شانتی ناتھ پربھو دا مجسمہ تے الہٰی دا راستہ پنچاڈتو توں بنایا گیا اے۔ جس اُتے خالص سونے دی اک پرت چڑھ گئی اے۔ ایدیناتھ مرکزی مجسمے دے سجے طرف اے تے کھبے طرف لارڈ واسوپوجیہ بیٹھے نيں۔ ہیکل دے دوسرے کونےآں اُتے وی مجسمے رکھے گئے نيں۔ اردھان بھون تے فوڈ ہال توں وی اک بہت وڈی دھرم شالا منسلک اے۔ جتھے واتانکولیت والے کمرے تے خوبصورت باغات بنائے گئے نيں۔ ایتھے 22 دسمبر 1985 نوں آچاریہ جنکینٹیس نگرسوریجی دا انتقال ہوگیا۔ انہاں دی یاد وچ ، ایہ حیرت انگیز فن تعمیر انہاں دے شاگرد آچاریہ جمنیپربھاسوریجی مہاراج دی ہدایت اُتے تعمیر کيتا گیا اے۔ جلوار اک پرامن تے اچھی طرح لیس علاقہ اے ، جتھے باہر دے ضلعے توں زیادہ ملازمین شامل نيں۔ تعلیم دی سطح بہت کمزور اے۔
سری سورنرگیری تیرتھا
[سودھو]منی سوورت نامی پس منظر عدالت
سری سوارنگیری تیرتھا جورور شہر دے نیڑے سوارنگیری پہاڑی اُتے واقع اے۔ پدماسنا کرنسی وچ بیٹھے لارڈ مہاویر ایتھے دے اہم دیوتا نيں۔ اس مندر نوں شاہ کمارپال نے تعمیر کيتا سی تے اس دی دیکھ بھال "شری سوورنگیری جین شیتمبارتیرتھا پیدھی" نامی ٹرسٹ نے دی اے۔ لارڈ مہاویر دا سفید مجسمہ 1221 وکرم سنوت وچ قائم کيتا گیا سی۔
شری امید پور مزار
[سودھو]شری امید پور مزار ضلع جالور دے امید پور وچ واقع اے۔ ایہ مندر بھگبھنجن پارشیو ناتھ دے لئی وقف اے۔ 1995 دی وکرم سنوت وچ مندر دی سنگ بنیاد یوگراج شری وجئے شانتیگو نے رکھی سی۔ ایتھے کھانا تے دھرم شالہ اے۔
تییرتندر نگر
[سودھو]تیریترننگر اک مذہبی مقام اے جو جالور توں 48 کلومیٹر دور اے۔ شری معجزاتی پرشیو ناتھ جین تھرتھا ایتھے دا سب توں وڈا پرکشش مرکز اے۔ جالور توں ایتھے باقاعدہ بس سروس دستیاب اے۔ سیانا دا لیلا دھار مندر ایہ مندر تقریبا 900 سال پرانا اے ، ایہ جلوور دے چوہان حکمران کانہدیوا دے زمانے وچ قائم کيتا گیا سی۔ ایہ ہن جالور دی اصل توجہ اے
ٹریفک
[سودھو]ائروے
[سودھو]قریب ترین ہوائی اڈہ جودھپور ایتھے توں 140 کلومیٹر دور اے۔
ریلوے ٹریک
[سودھو]ضلع شمالی ریلوے دی براڈ گیج لائن توں منسلک اے۔ کئی شہراں توں ایتھے تک ٹریناں چلدی نيں۔
روڈ وے
[سودھو]قومی شاہراہ 15 اس ضلع توں لنگھدی اے۔ تمام بلاک ہیڈ کوارٹرز بس سروس دے ذریعہ منسلک نيں۔
آبادی
[سودھو]جالور وچ کل آبادی 18،28،730 اے۔ ایتھے 9،36،634 مرد تے 8،92،096 سوانیاں نيں [7]
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
سانچہ:بھارت-نامکمل | سانچہ:بھارت-جغرافیہ-نامکمل |