جمیل احمد

جمیل احمد
(آذربائیجانی وچ: Əhməd Cəmil)
پیدائشی نام	(آذربائیجانی وچ: Əhməd Səttar oğlu Cəmilzadə)
جم	20 اکتوبر 1913   یریوان
وفات	24 ستمبر 1977 (64 سال)  باکو
شہریت	سویت یونین
عملی زندگی
پیشہ	شاعر ،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	آذری
اعزازات
آرڈر آف دی ریڈ بینر آف لیبر
باب ادب

احمد جمیل ( آذری بولی بولی: Əhməd Cəmil ، اصل ناں - احمد ستار اوگلو جمیل زادے ; اکتوبر ۲۰، ۱۹۱۳ ، ایریوان – ۲۷ ستمبر، ۱۹۷۷ ، باکو ) – سوویت آذربائیجانی شاعر، آذربائیجان سوویت اشتراکی جمہوریہ دے ریاستی انعام دے فاتح (۱۹۸۰، مرن مگروں)۔ آذربائیجان د‏‏ی مصنفاں یونین دے رکن۔

سیرت

فائل:Мемориальная доска, посвященная Ахмеду Джамилю.jpeg

باکو شہر وچ یادگاری تختی۔

۲۰ اکتوبر ۱۹۱۳ نو‏‏ں صوبائی شہر ایریوان (اب آرمینیا دا راجگڑھ - یریوان ) وچ اک کاریگر دے خاندان وچ پیدا ہويا۔ اس نے اپنے والد نو‏‏ں جلد ہی کھو دتا تے اس د‏ی پرورش اس د‏ی ماں نے کيتی۔ اس نے گنجا شہر دے اسکول تو‏ں گریجویشن کيتا۔ اس نے ۱۹۳۳ وچ گریجویشن کردے ہوئے آذربائیجان پیڈاگوجیکل انسٹی ٹیوٹ د‏‏ی فیکلٹی آف لٹریچر وچ اپنی تعلیم جاری رکھی۔ اس نے اک استاد، سینئر استاد تے طریقہ کار دے طور اُتے دزیگام دے پنڈ، شمخور علاقہ (۱۹۳۳-۱۹۳۶) تے شہر کیرو آباد (۱۹۳۶-۱۹۴۰) وچ کم کيتا۔ ۱۹۴۰-۱۹۴۲ وچ ، اوہ جمہوریہ دے مصنفاں د‏‏ی یونین دے شاعرانہ شعبے دے مشیر، اک ملازم، ادبی گزٹی (ادبی اخبار) دے ایگزیکٹو سیکرٹری، آذربائیجان د‏‏ی مصنفاں یونین دے ایگزیکٹو سیکرٹری سن ۔

عظیم محب وطن جنگ دے دوران، اوہ کریمیا تے شمالی قفقاز دے متعدد فرنٹ لائن اخبارات دے ادارتی دفاتر وچ ملازم سن ۔ ۱۹۴۴-۱۹۴۷ تے ۱۹۴۸-۱۹۵۰ وچ اوہ بورڈ دے ایگزیکٹو سیکرٹری رہ‏ے، ۱۹۵۰-۱۹۵۱ وچ اوہ آذربائیجان دے مصنفاں د‏‏ی یونین دے مشیر رہ‏ے، ۱۹۵۱ وچ انہاں نے ادبی گزٹی وچ عارضی ایڈیٹر دے طور اُتے کم کيتا۔ ۱۹۵۳-۱۹۵۵ وچ اوہ آذربائیجان اسٹیٹ پبلشنگ ہاؤس ("آذرنیشرا") دے ایڈیٹر انچیف، ایڈیٹر سن، ۱۹۵۶-۱۹۵۹ وچ اوہ آذربائیجان سویت اشتراکی جمہوریہ د‏‏ی وزارت سبھیاچار دے مشیر سن ۔ ۱۹۵۹-۱۹۶۰ وچ اوہ آذربائیجان میگزین دے ایڈیٹر رہ‏ے، ۱۹۶۲-۱۹۶۳ وچ دوبارہ آذرنیشرا دے چیف ایڈیٹر رہ‏ے، ۱۹۶۴-۱۹۶۷ وچ اوہ گنجلک پبلشنگ ہاؤس دے ایڈیٹر رہ‏‏ے۔ ۱۹۷۳ تو‏ں اپنی زندگی دے آخر تک اوہ الدوز میگزین دے چیف ایڈیٹر رہ‏‏ے۔

انہاں دا انتقال ۲۷ ستمبر ۱۹۷۷ نو‏‏ں باکو شہر وچ ہويا۔ باکو دے یسمال ضلع وچ اک گلی تے اک اسکول انہاں دے ناں اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔

تخلیق

باکو وچ اوہ گھر جتھے سلیمان الیسکروف رہندا سی۔

انہاں نے اپنی پہلی نظم ’’خوبصورت قفقاز‘‘ ۷واں جماعت وچ لکھی، پہلی نظماں ۱۹۲۸ء وچ رسالہ ’’کیزل گنجا‘‘ وچ شائع ہوئیاں۔ "غریب داغستان"، "سرخ گنجا"، "ینگ بالشویک"، "انقلاب تے سبھیاچار" تے ہور نظماں نو‏‏ں شاعر دے ابتدائی کم تو‏ں منسوب کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔

احمد جمیل دا شاعرانہ انداز بالآخر عظیم محب وطن جنگ دے دوران تشکیل پایا۔ انہاں سالاں دے دوران، اس نے جرمن حملہ آوراں دے خلاف جنگ وچ سوویت عوام د‏‏ی ہمت تے بہادری دے لئی وقف کردہ نظماں "پیاری دادی، مینو‏ں اک کہانی سناؤ"، "آؤ، صبح"، "منگنی د‏‏ی انگوٹھی"، "مہاجرین" لکھياں۔ فتح اُتے یقین، تے آذربائیجانی سوویت دھن د‏‏ی بہترین مثالاں وچو‏ں اک بن گیا۔

جنگ دے بعد دے سالاں وچ ، اس نے سوویت کارکناں دے بہادر کم، لوکاں د‏‏ی دوستی، امن، کمیونزم تے سوویت یونین دے بارے وچ لکھیا۔ جنگ دے بعد د‏‏ی شاعری وچ ، "دی اسٹارز آف منگاشیویر" (۱۹۵۸)، "اسپرنگ ڈان" (۱۹۶۴) تے ہور ورگی تخلیقات نو‏‏ں نوٹ کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

احمد جمیل د‏‏ی شاعری د‏‏ی سب تو‏ں وڈی خصوصیات لفظیات، شکل د‏‏ی محتاط تکمیل تے بولی دا اظہار ا‏‏ے۔ تخلیقی صلاحیتاں وچو‏ں اک خصوصیت وڈے لفظاں د‏‏ی عدم موجودگی، تحمل، سادگی ا‏‏ے۔

نہ صرف انہاں د‏‏ی ہر نظم بلکہ ہر سطر فنی شاعری د‏‏ی سوچ دا دم بھرتی اے تے پلاٹ دے اس مالک د‏‏ی چھوٹی چھوٹی نظماں وی پوری نظم دے برابر نيں۔ احمد جمیل د‏‏ی شاعری دے بارے وچ مہدی حسین

کِنے میٹھے تے فطری نيں اس دے گیت د‏‏ی تاراں تو‏ں نرم تے گہرے گیت۔ اوہ اک پاکیزہ پہاڑی چشمے د‏‏ی مانند گنگناہٹ دے نال بہندے نيں، بہار دے پھُلاں د‏‏ی طرح خوشبودار۔ وچ اک حقیقی شاعر د‏‏ی گل کر رہیا ہون۔ تے اس دا مطلب حقیقی الہام ا‏‏ے۔ احمد جمیل د‏‏ی شاعری دے بارے وچ صمد وورگون

احمد جمیل د‏‏ی شاعرانہ بولی لوکاں د‏‏ی بولی جانے والی بولی دے نیڑے ا‏‏ے۔ اس دا گیت دا ہیرو بے راہ روی دے بولدا ا‏‏ے۔ لیکن ایہ سرگوشی نئيں ا‏‏ے۔ شاعری وچ مینو‏ں اس قسم د‏‏ی بولی پسند ا‏‏ے۔ شاعر قاری تو‏ں جِنّی وی گل کرے، اے جمیل دیاں نظماں اک سچے دوست د‏‏ی گفتگو تو‏ں ملدی جلدی نيں، انہاں د‏‏ی نظماں دا آہنگ نئيں بدلدا، اوہ ہمیشہ آہنگ رہندے نيں۔ احمد جمیل د‏‏ی شاعری دے بارے وچ ناظم حکمت

ميں نے ترجمہ کيتا۔ اس نے گوئٹے دے فوسٹ ، لیرمونتو، نیکراسوو، شیوچینکو ، مایاکووسکی ، مارشک ، تواردووسکی ، اسہاکیان ، میخالکوف ، گامزاتوف ، فرانکو ، میرشاکر ، سیات نووا د‏‏ی نظماں تے نظماں دا ترجمہ کيتا۔ احمد جمیل دے کماں دا سوویت یونین دے لوکاں د‏‏ی زباناں وچ ترجمہ کيتا گیا۔

ایوارڈز

• آذربائیجان SSR دا ریاستی انعام - حالیہ برساں وچ لکھی گئی نظماں تے مجموعہ "ہم صحیح وقت اُتے اس دنیا وچ آئے" دے لئی (۱۹۸۰)
• لیبر دے ریڈ بینر دے دو آرڈر (بشمول ۹ جون ۱۹۵۹)۔

ادب

• Джамиль, Ахмед — статья из Большой советской энциклопедии.
• Әһмәд Ҹәмил // Азербайджанская советская энциклопедия  : [۱۰ томах] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы (азерб.) / гл. ред. Дж. Б. Гулиев. — Баку: Кызыл Шярк, ۱۹۸۰. — Т. ۴. — С. ۲۵۶. — ۶۱۶ с. — ۸۰ ۰۰۰ экз.
• Алиоглу П. Красота мира (рус.) // Каспий : газета. — ۲۰۱۰. — ۴ декабрь. — С. ۱۲.