حمل دے جھٹکے
حمل دے جھٹکے | |
---|---|
خصوصیت | Obstetrics |
علامات | Seizures, high blood pressure[۱] |
پیچیدگی | Aspiration pneumonia, دماغی شریان, kidney failure, بندش قلب[۱][۱] |
عمومی حملہ | After 20 weeks of pregnancy[۱] |
خطرہ عنصر | Pre-eclampsia[۱] |
تدارک | ایسپرین, calcium supplementation, treatment of prior hypertension[۲][۳] |
علاج | Magnesium sulfate, hydralazine, emergency زچگی[۱][۴] |
تشخیض مرض | 1% risk of death[۱] |
تعدد | 1.4% of deliveries[۵] |
اموات | 46,900 hypertensive diseases of pregnancy (2015)[۶] |
حمل دے جھٹکے (eclampsia) ایسی سواݨی نوں آندے نيں جو حاملہ ہو تے جسنوں پہلے توں مرگی نہ ہوئے۔ ایسی سواݨیاں وچ حمل دے ابتدائی ۲۰ ہفتےآں وچ نہ کوئی علامت ہُندی اے نہ ہی بلڈ پریشر ودھیا ہويا ہُندا اے۔ اس دے بعد کسی موقعے اُتے رفتہ رفتہ یا اچانک بلڈ پریشر ودھنے لگدا اے جسنوں پری ایکلیمسیا (preeclampsia) کہندے نيں۔[۷] جے علاج نہ ملے یا علاج موثر ثابت نہ ہوئے تاں جسم دے دوسرے اعضاء متاثر ہوݨ لگدے نيں مثلاً گردے تے جگر، جس دی وجہ توں علامات ظاہر ہوݨ لگتی نيں۔ لیکن ایہ وی ممکن اے کہ کسی ۲۰ ہفتےآں توں ودھ حاملہ سواݨی نوں بغیر کسی علامت دے اچانک جھٹکے لگنا شروع ہو جاواں۔
جويں جويں بچہ جننے دا وقت نزدیک آندا اے خطرہ بڑھدا چلا جاندا اے۔ وضع حمل (زچگی) دے بعد جھٹکے لگنے دا خطرہ یکدم بوہت گھٹ ہو جاندا اے۔ نال ہی بلڈ پریشر وی نارمل ہو جاندا اے۔ مگر کدی کدائيں سواݨیاں وچ وضع حمل دے بعد وی جھٹکے آندے نيں۔ جھٹکے لگ بھگ اک منٹ تک آندے رہندے نيں جس دے بعد سواݨی یا تاں بےہوش ہو جاندی اے یا جے جاگتی رہندی اے تاں کچھ کنفیوز سی ہو جاندی اے۔
حمل دے جھٹکے جان لیوا ثابت ہو سکدے نيں۔ حد توں ودھ ودھیا ہويا بلڈ پریشر بغیر جھٹکاں دے وی دماغ دے اندر رگ پھٹنے یا سکتہ قلب دا باعث بن سکدا اے۔ اس لئی دوران حمل بار بار بلڈ پریشر چیک کروا لینا چاہیے۔ جے چار گھینٹے توں ودھ وقفے اُتے دو دفعہ چیک کرنے اُتے بلڈ پریشر ۱۴۰/۹۰ توں ودھ ہوئے تاں ایہ پری ایکلمسیا دی علامت اے۔
عام طور اُتے پیدائش دے وقت بچے دا وزن لگ بھگ ۳ کلوگرام ہُندا اے۔ جنہاں سواݨیاں دا بلڈ پریشر ودھ رہندا اے انہاں دے بچے عموماً کمتر وزن دے ہُندے نيں۔ حاملہ سواݨی دا بہت ودھ بلڈ پریشر بغیر جھٹکاں دے وی بچے دی جان لے سکدا اے۔ اس دے برعکس شوگر دی مریضہ دے بچے پیدائش دے وقت ودھ وزن رکھدے نيں۔
علاج
[سودھو]جداں تک پہلا جھٹکہ نہ آئے حاملہ سواݨی دا علاج آسان ہُندا اے۔ بلڈ پریشر کم کرنے والی دواواں (جداں ایلڈومیٹ، ہائڈرالازین وغیرہ) دے مسلسل استعمال توں بلڈ پریشر تھلے آ جاندا اے تے جھٹکاں دا خطرہ کم ہو جاندا اے۔
میگنیشیئم سلفیٹ اک سستا لوݨ ہُندا اے جس دے انجکشن جھٹکاں نوں روکنے وچ وڈے موثر ہُندے نيں۔[۸]
اگر بار بار جھٹکے آ رہے ہاں یا دیر تک قائم رہیاں تاں مریضہ نوں آئی سی یو وچ داخل کر کے مصنوعی سانس دینے والی مشین (وینٹیلیٹر) توں منسلک کر دتا جاندا اے۔
اگر حمل دی مدت تقریباً پوری ہو چکی اے تے خودبخود ڈیلیوری دے امکان نہ ہاں تاں جراحی (سیزر) توں بچہ کڈ لیا جاندا اے تاکہ ماں تے بچے نوں خطرہ کم ہو جائے۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ ۱.۶ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےWHO2011
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےHend2014
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےBMC2013
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےAb2013
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےGBD2015De
لئی۔ - ↑ Mayo Clinic
- ↑ Magnesium sulfate in eclampsia and pre-eclampsia: pharmacokinetic principles.