حمید عمر دلوای (20 ستمبر 1932ء تا 3 مئی 1977ء) مہاراشتڑا بھارت دے اک مسلم سماجی اصلاح کار، اک مفکر، کارکن تے مراٹھی بولی دے اک مفکر سن ۔ اوہ ضلع کوکن رتناگری دے اک مراٹھی مسلم گھرانے وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا پنڈ میرجولی، چپلن دے نزدیک واقع اے۔ دلوائی نے ابتدائے جوانی وچ بھارتی سماجی جماعت جے پرکاش نارائن وچ شمولیت اختیار کيتی لیکن فیر جلد ہی اسنوں چھڈ کے مسلم کمیونٹی وچ سماجی اصلاحات دے لئی شامل ہوئے تے خاص طور اُتے عورتاں دے حقوق دے لئی کم کیتا۔ اس وقت لوک مذہبی تے قدامت پسند سن ۔ حمید چند مذہبی سیکولر لوکاں وچوں اک سن ۔ جنہاں نے مخصوص مذہبی قوانین دی بجائے یونیفارم سول کوڈ دی طرف اشارہ کیتا تے بھارت وچ تن طلاق دے خاتمہ دے لئی جدوجہد کيتی۔
انہاں نے 22 مارچ 1970ء نوں پونا وچ اپنے خیالات تے کم دے لئی مسلم ستیہ شودھک منڈل(اسلامی سچائی تلاش کرنے دی سوسائٹی) جداں پلیٹ فارم قائم کیتا۔
اس سوسائٹی دے ذریعے حمید نے مسلم کمیونٹی وچ خاص طور اُتے عورتاں دے نال روا رکھے جانے والے برے سلوک نوں بہتر بنانے دے لئی کم کیتا۔ انہاں نے بہت ساریاں مسلم عورتاں دی مدد کيتی جنہاں نوں انصاف دی سخت ضرورت سی۔
انہاں نے اردو دی بجائے اپنی مادری بولی وچ مسلماناں نوں تعلیم حاصل کرنے دی حوصلہ افزائی دی تے اس مقصد دے حصول دے لئی اک مہم چلائی۔
انہاں نے ہندوستانی کمیونٹی وچ قابل قبول عمل نوں اپنانے اُتے وی زور دتا۔
انہاں نے مسلم سیکولر سوسائٹی قائم کيتی۔ انہاں نے مہم دے ذریعے بہتر سماجی طریقےآں دے لئی بوہت سارے عوامی اجلاساں، اجتماعات ، کنونشن تے کانفرنساں دا انتظام کیتا۔
وہ اک بہت اچھے مراٹھی ادیب وی سن ۔ انہاں نے ناول ایندھن، لاٹ، مختصر کہانیاں تے مسلم سیاستاں دا اک مجموعہ وی لکھیا۔ دلوائی دے بھائی حسین دلوائی مہاشتڑا وچ اک کانگریس رہنما نيں۔ فی الحال اوہ پارلیمانی ہاؤس دے اعلیٰ رکن نيں۔ انہاں نے مہاراشتڑا وچ کانگریس دے اک ترجمان دے طور اُتے وی خدمت کيتی اے۔ 3 مئی نوں 1977ء وچ گردے فیل ہونے دی وجہ وفات پا گئے۔ 1969ء وچ انہاں دی اہم کتاب ہندوستان وچ مسلم سیاست شائع ہوئی۔
بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–)
