حکایت

سوݪہویں صدی وچ لوہار تے کُتے دی حکایت دی مطبوعہ تصویر

حکایت (انگریزی: Fable) اک ادبی صنف اے تے اِس تو‏ں مراد نثر یا نظم وچ کوئی مُختصِر قِصّہ یا بیانیہ اے جس وچ کوئی اخلاقّی سبق نمایاں ہووے۔ اکثر ایہناں حکایتاں وچ جانوراں یا پرِندیاں نو‏‏ں انساناں د‏‏ی طرحاں بولدے ہوئے تے انساناں وَرگِیاں حرکتاں کَردے ہوئے دکھایا جان٘دا ا‏‏ے۔ قیاس کيتا جان٘دا اے کہ اصل وچ ایہ حکایتاں بہت پراݨِیاں نيں، شاید اُس زمانّے د‏‏ی يادگار ہوݨ جدو‏ں انسان اپݨے آپ نو‏‏ں جانوراں یا پرِندیاں دے بہت نیڑے محسوس کردے سن۔ حکایتاں نو‏‏ں یکجا کرن دا کَمّ مشرق وچ ہويا۔ سنسکرت زبان وچ پنچتنتر دے نام تو‏ں اک بہت پراݨی کتاب ا‏‏ے۔ پنچتنتر دے قِصّیاں وچ بوہت‏ی توجّہ حُکمرانی کرن د‏‏ی حکمتِ عملی اُتے مرکُوز اے لیکن کردار بِالعمُوم بطَور جانور تے پرِندے دکھائے گئے نيں۔ پنچتنتر دا دُنیا دِیاں بہت سارِیاں زباناں وچ ترجمہ ہوچُکيا ا‏‏ے۔

مغرب د‏‏ی ادبی روایت وچ اس ادبی صنف دا آغاز قدیم یونان تو‏ں ہويا تے اس قبیل د‏‏ی حکایات دا پہلا مجموعہ ایسوپ (چھیويں صدی ق م) تو‏ں منسُوب ا‏‏ے۔ اس توں بَعد مغرب د‏‏یاں وَکھ وَکھ زباناں وچ اس طرحاں دے مُختصِر بیانیاں نو‏‏ں نظم یا نثر وچ قلمبَند کرن دا رواج پيا۔ حکایت چاہے حقِیقت پسندانہ ہووے یا کُھلے یا چُھپے سٹھ (طنز) ناݪ عبارت، کوئی نہ کوئی اخلاقّی سبق دیݨا ایہدا مقصد ہُندا ا‏‏ے۔ جیہنوں آخر وچ واضح طَور اُتے اک مُختصِر جُملے یا کہاوت دی شکل وچ شامل کِیتا جاسَکدا اے۔ داستان گو طویل داستاناں دے اجزاء نو‏‏ں حکایت دے نام تو‏ں یاد کردے نيں۔