داتری

داتری
انتظامی تقسیم
میعاد عہدہ شروع	13ویں صدی ق م

پنچکھل توں نیپالی داتری
پنجابی وچ ہور نام	داتی، داتری، دات
ورگی کرن	کٹنا
مکھ ورتوں	چارے والیاں فصلاں کٹن لئی

اکّ داتری (انگریزی بولی دے نام: سکل، بیگنگ ہکّ، ریپنگ-ہک جاں گراسہکّ) اکّ اکلے-ہتھ والا کھیتی باڑی سند اے، جو وکھ-وکھ مڑویں بلیڈاں نال تیار کیتا جاندا اے اتے عام طور 'تے اناج دیاں فصلاں دی واڈھی، جاں مکھ طور 'تے پشوآں نوں کھان لئی چارے والیاں فصلاں کٹن (یعنی پٹھے وڈھن) لئی ورتیا جاندا اے۔ پھالکس وی اکّ مترادف شبد سی، پر بعد وچ اسدی ورتوں کئی سنداں لئی کیتی جان لگی سی جہناں وچ اکّ کروڈ (گول مڑواں) بلیڈ ہندا سی، جو اندرلے کنارے توں تکھا ہندا سی۔

لوہا ویلہ دی شروعات توں لے کے داتری دے فوجیڑے کھیتر-خاص روپ ترقی یافتہ ہوئے ہن، شروع وچ لوہے دے اتے بعد وچ سٹیل دے۔ بہت ساریاں سنسکرتیاں وچ داتری قسماں دی اس مہان وبھنتا نوں نروگھن جاں سیریٹڈ (دندیا والے) بلیڈاں وچ ونڈیا جا سکدا اے، جہناں دی ورتوں تھوڑی وکھرے طریقے نال کرکے ہرے گھاہ جاں پرپکّ اناج نوں کٹن لئی کیتی جا سکدی اے۔ سیریٹڈ بلیڈ (آری ورگے دندیا والے بلیڈ) جو کہ مشرق-تریخی داتریاں وچ پیدا ہویا سی، اجے وی حاوی اے اتے اتھوں تک کہ جدید اناج-کٹائی مشیناں اتے کجھ رسوئی دے چاقوآں وچ وی پایا جاندا اے۔

فصل جاں پٹھے وڈھن والے لوہے تے لکڑ دے دندےدار بنے سند نوں داتی کہندے ہن۔ داتی ذمینداراں دا نت دا ورتوں دا سند اے کیوں جو پشوآں نوں ہر روز ہی پٹھے وڈھّ کے پاؤنے پیندے ہن۔ جد ہر فصل پکّ جاندی سی/اے تاں اس دی واڈھی وی داتی نال کیتی جاندی سی/اے۔ پہلے سمیاں وچ فصل دی واڈھی کرن توں پہلاں داتی دی پوجا کیتی جاندی سی۔ داتی دے جس حصہ نوں ہتھ وچ پھڑ کے داتی نوں چلایا جاندا اے، اس نوں ہتھا کہندے ہن۔ کئی علاقیاں وچ اس نوں مٹھا تے دستہ وی کہندے ہن۔ ہتھا لکڑ دا بنیا ہندا اے۔ داتی دا پھل لوہے دی شوہر دا بنیا ہندا اے جو تھوڑا گولائی دار؉ ہندا اے۔ پھل دے اک پاسے ترچھے دندے کڈھے ہندے ہن۔ لوڑ مطابق دندے لہاراں توں کڈھواؤندے رہندے ہن۔

ہن فصلاں دی بہتی واڈھی داتی دی تھاں کمبائیناں نال کیتی جاندی اے۔ چارہ/پٹھے داتی نال ہی وڈھے جاندے ہن۔

جدید واڈھی والی داتری

حوالے