دادرا نگر حویلی دی جنگ آزادی
| دادرا نگر حویلی دی جنگ آزادی | |
|---|---|
| انتظامی تقسیم | |
ترمیم  |
اس دے مطابق ۳۱ جولائی ۱۹۵۴ نوں موسلا دھار بارش وچ ۱۰۰-۱۵۰ نوجواناں دا اک گروپ دادرا نگر حویلی دے صدر مقام سلواسا دے لئی روانہ ہويا۔ اسيں کتھے تے کس لئی نکلے نيں؟ اس گل توں کسی نوں خبر نہ سی۔ مسٹر بابا راؤ بھیڈے تے مسٹر آپٹے دا "مسٹر وکانکر جی دے نال چلو" دا حکم ہی کافی سی۔، واسودیو بھیڈے تے انہاں دے ساتھی بہادر نوجوان لیڈر دے حکم دے مطابق اندھیرے تے موت دے کنويں وچ کود گئے۔ کسی نے اپنے رشتہ داراں نوں نئيں دسیا کہ اوہ کتھے نيں۔ جا رہے نيں تے کدوں آئیاں گے، گھر جاواں گے تاں اجازت نئيں دتی جائے گی، ڈر کر کچھ لوک سِدھے سٹیشن اُتے چلے گئے، انہاں دے پاس صرف اوہی کپڑے سن جو انہاں نے پہن رکھے سن، مسلح تحریک چݪاݨ دا طریقہ کسی نوں معلوم نئيں سی، فیر وی اوہ کامیاب ہو گئے۔ انہاں دی مہم وچ سروشری راجا بھاؤ واکنکر، سدھیر پھڈکے، باباصاحب پورندرے، وشواناتھ نروانے، نانا کجریکر وغیرہ اس تحریک دے جنگجو سن ۔ اس نے ۶-۷ ماہ تک اس علاقے وچ باری باری رہ کے جنگ دی جگہ دے بارے وچ تمام معلومات حاصل کيتی سی۔ شری وشوناتھ نروانے گجراتی اچھی بولدے سن ۔ اس نے خفیہ طور اُتے مقامی لوکاں توں مل کے بہت ساریاں معلومات حاصل کيتی سی۔ مسٹر راجا بھاؤ واکانکر نے کچھ پستول تے ہور ہتھیار جمع کيتے سن ۔ لیکن اِنّی وڈی تحریک نوں کامیاب بنانے دے لئی مالی امداد دی لوڑ سی۔ مسٹر سدھیر پھڑکے نے ایہ ذمہ داری لئی۔ انہاں نے پونے دے ہیرا باغ میدان وچ "لتا منگیشکر-رجنی" دا پروگرام منعقد کیتا، جس وچ گلوکارہ لتا منگیشکر نوں مکمل معلومات فراہم کيتیاں گئیاں۔ لتا دیدی نے ایہ پروگرام مفت وچ کیہ، اس پروگرام دے ذریعے بہت پیسہ اکٹھا کيتا گیا، فیر وی ایہ کم سی۔ وکھ وکھ ادارےآں تے افراد نال ملاقات کرکے ہور فنڈز اکٹھے کيتے گئے۔ نانا کجریکر وغیرہ اس تحریک دے جنگجو سن ۔ اس نے ۶-۷ ماہ تک اس علاقے وچ باری باری رہ کے جنگ دی جگہ دے بارے وچ تمام معلومات حاصل کيتی سی۔ شری وشوناتھ نروانے گجراتی اچھی بولدے سن ۔ اس نے خفیہ طور اُتے مقامی لوکاں توں مل کے بہت ساریاں معلومات حاصل کيتی سی۔ مسٹر راجا بھاؤ واکانکر نے کچھ پستول تے ہور ہتھیار جمع کيتے سن ۔ لیکن اِنّی وڈی تحریک نوں کامیاب بنانے دے لئی مالی امداد دی لوڑ سی۔ مسٹر سدھیر پھڑکے نے ایہ ذمہ داری لئی۔ انہاں نے پونے دے ہیرا باغ میدان وچ "لتا منگیشکر-رجنی" دا پروگرام منعقد کیتا، جس وچ گلوکارہ لتا منگیشکر نوں مکمل معلومات فراہم کيتیاں گئیاں۔ لتا دیدی نے ایہ پروگرام مفت وچ کیہ، اس پروگرام دے ذریعے بہت پیسہ اکٹھا کيتا گیا، فیر وی ایہ کم سی۔ وکھ وکھ ادارےآں تے افراد نال ملاقات کرکے ہور فنڈز اکٹھے کيتے گئے۔ نانا کجریکر وغیرہ اس تحریک دے جنگجو سن ۔ اس نے ۶-۷ ماہ تک اس علاقے وچ باری باری رہ کے جنگ دی جگہ دے بارے وچ تمام معلومات حاصل کيتی سی۔ شری وشوناتھ نروانے گجراتی اچھی بولدے سن ۔ اس نے خفیہ طور اُتے مقامی لوکاں توں مل کے بہت ساریاں معلومات حاصل کيتی سی۔ مسٹر راجا بھاؤ واکانکر نے کچھ پستول تے ہور ہتھیار جمع کيتے سن ۔ لیکن اِنّی وڈی تحریک نوں کامیاب بنانے دے لئی مالی امداد دی لوڑ سی۔ مسٹر سدھیر پھڑکے نے ایہ ذمہ داری لئی۔ انہاں نے پونے دے ہیرا باغ میدان وچ "لتا منگیشکر-رجنی" دا پروگرام منعقد کیتا، جس وچ گلوکارہ لتا منگیشکر نوں مکمل معلومات فراہم کيتیاں گئیاں۔ لتا دیدی نے ایہ پروگرام مفت وچ کیہ، اس پروگرام دے ذریعے بہت پیسہ اکٹھا کيتا گیا، فیر وی ایہ کم سی۔ وکھ وکھ ادارےآں تے افراد نال ملاقات کرکے ہور فنڈز اکٹھے کيتے گئے۔ پروگرام دا اہتمام کيتا۔ لتا دیدی نے ایہ پروگرام مفت وچ کیہ۔ اس پروگرام دے ذریعے بہت پیسہ اکٹھا کيتا گیا، فیر وی کم سی۔ اس لئی وکھ وکھ ادارےآں تے افراد نال ملاقات کرکے ہور فنڈز اکٹھے کيتے گئے۔ پروگرام دا اہتمام کيتا۔ لتا دیدی نے ایہ پروگرام مفت وچ کیہ۔ اس پروگرام دے ذریعے بہت پیسہ اکٹھا کيتا گیا، فیر وی کم سی۔ اس لئی وکھ وکھ ادارےآں تے افراد نال ملاقات کرکے ہور فنڈز اکٹھے کيتے گئے۔
اس طرح، میدان جنگ دی چھوٹی چھوٹی تفصیلات، ہتھیاراں دا سامان تے رقم جمع کرنے دے بعد، مسٹر بابا راؤ بھیڈے نے پونے دے نوجواناں نوں اک عہد کروایا۔ واضح لفظاں وچ جانکاری دتی تے انہاں نوں اس دے لئی راستہ اختیار کرنے دے لئی کہیا تے گانا گایا "میرا رنگ دے بسندی چولا" - راشٹریہ سویم سنگھ دی رسومات توں پروان چڑھے محب وطناں دا اک گروپ بے مثال ہمت دے نال نکلیا۔ پونے توں ٹرین دے ذریعے ممبئی دے لئی روانہ ہوئے، راستے وچ تلیپنڈ دے ہیرو انہاں دے نال شامل ہو گئے۔اور ايسے رات اوہ سب گجرات دے لئی روانہ ہو گئے۔پہلا پڑاؤ گجرات مہاراشٹرا دی سرحد اُتے واقع شہر واپی وچ سی۔ جتھے انہاں نوں تحریک دے بارے وچ مکمل معلومات فراہم کيتیاں گئیاں۔ مسٹر واکانکر تے مسٹر کجریکر دی قیادت وچ دو وکھ وکھ گروپ بنائے گئے۔ رات دے اندھیرے تے موسلا دھار بارش وچ وی اوہ سب احتیاط توں چݪݨ لگے۔ سلواسا پولیس چوکی دے احاطے وچ داخل ہُندے ہی پٹاخے پھُٹنے لگے۔ پرتگالی سپاہیاں نوں ایہ آواز بندوق دی آواز معلوم ہوئی۔ اوہ خوفزدہ ہو گئے تے تھوڑی ہی دیر وچ وکھ وکھ گروہاں نے "آزاد گومانتک دل زندہ باد، بھارت ماندا دی جئے" دے نعراں دے نال پولیس چوکی اُتے دھاوا بول دتا۔ سپاہی بھَو زدہ ہو گئے تے انہاں فوجیاں نے پناہ منگی۔ ۲ اگست دی صبح پرتگالی پرچم اتار کر ہندوستان دا ترنگا لہرایا۔ انہاں نعراں دے نال وکھ وکھ گروپ پولیس چوکی اُتے پہنچے۔ شری وشنو بھوپلے نے اک سپاہی دا ہتھ کٹ دتا جو اس دا سامنا کرنے آیا سی۔ ایہ دیکھ کے باقی سپاہی ڈر گئے تے انہاں سپاہیاں نے پناہ لئی۔ انہاں ہیروز نے پولیس چوکی تے ہور تھانواں نوں بے اثر کيتا تے ۲ اگست دی صبح پرتگال دا جھنڈا اتار کر ہندوستان دا ترنگا لہرایا۔ انہاں نعراں دے نال وکھ وکھ گروپ پولیس چوکی اُتے پہنچے۔ شری وشنو بھوپلے نے اک سپاہی دا ہتھ کٹ دتا جو اس دا سامنا کرنے آیا سی۔ ایہ دیکھ کے باقی سپاہی ڈر گئے تے انہاں سپاہیاں نے پناہ لئی۔ انہاں ہیروز نے پولیس چوکی تے ہور تھانواں نوں بے اثر کيتا تے ۲ اگست دی صبح پرتگال دا جھنڈا اتار کر ہندوستان دا ترنگا لہرایا۔
قومی ترانے دے بعد پرچم کشائی ہوئی تے تمام ہیروز نے جوش و خروش توں اک دوسرے نوں گلے لگایا۔ ۱۵ اگست نوں تمام ہیروز اوتھے یوم آزادی منانے دے بعد واپس آئے۔ شری ونائکراؤ آپٹے نے اس تحریک وچ واپی تک انہاں دا نال دتا سی۔ اپنے قائد نوں اپنے نال چلدے دیکھ کے اوہ ہیروز خوشی توں لبریز ہو گئے۔ اس پوری تحریک وچ ایہ ہیروز اک لمحے دے لئی وی پونے وچ لئی گئے عہد نوں نئيں بھولے۔ نہ کسی نے کسی چیز دی طرف اکھ اٹھائی تے نہ ہی عورتاں دی عزت نوں ٹھیس پہنچائی۔ جِنّا اوہ نظم و ضبط وچ سی جدوں اوہ چلا گیا سی، اِنّا ہی اوہ جدوں آیا سی۔ لیکن انہاں لوکاں نوں اپنی کامیابی اُتے فخر سی۔
اس جدوجہد وچ دو سواݨیاں دا بہت وڈا حصہ سی۔ اک سی مسز ہیم وندی بائی ناٹیکر، جنہاں دا ہندوستان دی سرحد وچ سلواسا دے نیڑے اک سیواشرم سی، جنہاں نے آشرم توں مسٹر واکانکر، مسٹر کجریکر، مسٹر نروانے نوں پیشگی تیاری دے لئی ہر طرح دی مدد فراہم کيتی۔ ایہ جگہ انقلابیاں دی پناہ گاہ سی۔ مسز ناٹیکر نے ہر طرح دا خطرہ مول لے کے مدد کيتی۔ اج اوہ نئيں رہے لیکن انہاں دا ناں ہور انقلابیاں دے نال امر ہو گیا اے۔
اک ہور سواݨی جنہاں دا اس جدوجہد وچ لاجواب تعاون سی اوہ نيں مسز للیتا پھڈکے جو مسٹر سدھیر پھڈکے دی اہلیہ نيں۔ اس جدوجہد دے دوران اوہ ودھ توں ودھ معلومات حاصل کرکے اپنے ساتھیاں دی مدد کردی سی۔ انہاں نے مسٹر سدھیر پھڈکے دے نال اپنا مشکل سفر جاری رکھا۔
پنجاہ سال پہلے دی اس جنگ دا اندازہ اس نیہہ اُتے کرنا غلط ہوئے گا کہ ایہ مسلح انقلابی جنگ کِنّی وڈی سی، کِنے دن چلی، اوتھے کِنے لوک قربان ہوئے وغیرہ۔ عدم تشدد دے دور وچ ایہ پہلا مسلح انقلاب سی جس دی وجہ توں گوا آزاد ہويا سی۔ اس انقلاب وچ ایداں دے بوہت سارے نوجواناں نے حصہ لیا، جنہاں نے اپنے آپ نوں قربان کرنے دے لئی تیار کيتا سی، لیکن انہاں لوکاں نے کدی اپنے لئی شہرت حاصل نئيں کيتی۔