ریاست برہان پور

تاشوہر دریا کنارے وسی ہوئی پرانے ریاست برھان پور نوں ایہہ مان حاصل اے کہ اس دی دھرتی اپر گورو نانک دیوَ جی اتے گورو گوبند سنگھ جی نے چرن پائے ہن ۔ مدھ پردیس دی پرانے ریاست برھان پور اصل وچ مہاراشٹر اتے گجرات دی ہد اپر واقع اے ۔ اس نوں برہان ناں دے اک فقیر نے وسایا سی ۔ ایہہ شہر سنتاں، فقیراں دے نگر وجوں وی مشہور اے اتے اس نوں جین نگری وی کہندے ہن ۔ اس توں علاوہ اس نوں بردھنپر وی کہندے ہن ۔

کیہا جاندا اے کہ بادشاہ شاہ جہان دی بیگم ممتاز دا اس تھاں اپر انتقال ہویا سی ۔ ایہہ وی کیہا جاندا اے کہ ممتاز دی لاش 6 مہینے اتھے آہوپانا وچ رکھی گئی سی اتے اس توں مگروں اس نوں آگرہ دے تاج محل وچ دفنایا گیا ۔ آگرے دا تاج محل شاہ جہاں نے ممتاز لئی ہی بنایا سی ۔

ریاست برھان پور وچ دو گرودوارہ صاحب ہن ۔ اک گرودوارہ صاحب قلعے دے کول اے ۔ کیہا جاندا اے کہ اتاولی ندی دے کنارے نجاؤدین دے مقبرے نیڑے گورو نانک دیوَ جی نے سنتاں-فقیراں نال دھرم چرچہ کیتی سی ۔ گورو صاحبان دی یاد وچ بنے گرودوارہ صاحب نوں بڑی سنگت کہندے ہن ۔ اتھے سنہری دستکھتاں والی بیڑ اتے گورو صاحب دے شستراں دے فلسفہ ہر دن ہی کروائے جاندے ہن ۔ دسویں پاتشاہ گورو گوبند سنگھ جی نے اتھے جیون جوت رام نال ملاقات کیتی سی ۔ گورو نانک دیوَ جی دی یاد وچ گرودوارہ راجگھاٹ بنیا ہویا اے ۔ گرودوارہ صاحب دی کمیٹی ولوں کالج، سکول، لائبریری، ہسپتال، وشرام گھر چلا ئے جاندے ہن ۔ اتھے شویتامبر مندر دی کاٹھ کلا ویکھن یوگ اے ۔ اتھے ہی 12ویں صدی دا دگامبر مندر اے ۔ اتھے دلی دروازہ، جامہ مسجد، جین مندر، فاروقی مقبرہ، اکبری سراء، شاہدرا، شاہ مہمان نواز خاں دا کالے پٹھان دا مقبرہ اتے ہور بہت سارے مقبرے ہن ۔ چھٹیاں دوران اکثر ہی اتھے سیلانی آؤندے ہن تے مذہبی ستھاناں دے وی فلسفہ کردے ہن ۔