ساغری خٹک
ساغری خٹک اک پشتون قبیلہ اے، خٹک قبیلہ دا اہم قبیلہ اے جو علاقہ نرڑہ، تحصیل جنڈ، ضلع اٹک وچ دریائے سندھ دے مشرقی کنارے، دریا دے نال نال آباد اے -
ساغری خٹک دے پنڈ[سودھو]
ساغری خٹک دریائے سندھ دے مشرقی کنارے دے نال نال دے ضلع اٹک، تحصیل جنڈ دے پنڈ وچ پھیلے ہوئے نيں - ایتھے تک کہ کچھ گااں دریائے سندھ توں تقریبا 30 توں 50 کلومیڑ تک دی دوری وچ صوبہ پنجاب دے علاقے وچ آباد نيں - ساغری خٹک دے گااں وچ وڈے وڈے گااں مندرجہ ذیل نيں: دوپہر، گڑدتی، دکھنیر، جبی افغانان، طورے والی، تورنگ میلہ، سیالہ، ولی میلہ، طورہ بیرہ، موچی کلے، موچی کیڑی، رتی کیڑی، لکڑمار، کنجور، چھب، میاں ڈھکی، ڈھوک کانڈی، ڈھوک منصور، نندرک آباد، تورنگ آباد نزد ریلوے سٹیشن چھب، ہدووالی، کوٹیوالی، خٹک آباد، ڈھوک بھرائی، نکہ افغانان، نکہ خورد، چھوئ، ڈھوک لنڈا، ڈھوک نراڈہ، مکھڈ شریف، انجرا، انجرا افغانان ،مانجھہ غنڈی، ڈھوک اللہ یار آباد، ڈھوک رتی دندتی، کانی، رکھوان، بھاٹہ تے ڈھوک بندی -
ساغری خٹک دی تریخ[سودھو]
ساغری خٹک 1200 صدی عیسوی توں اس علاقے وچ آباد نيں - دوسرے پشتون قبیلے دی طرح ساغری خٹک وی مال مویشی تے کھیتی باڑی توں گزر بسر کردے سن - 18 واں صدی تک قبیلے اُچی جگہاں اُتے مچان بناکر تے جھونپڑیاں وچ رہندے تے موسم تے بارشاں دے نال اپنے علاقے یا مقام تبدیل کردے رہندے سن -
ساغری خٹک دی مشہور شخصیتاں[سودھو]
ساغری خٹک دی مشہور شخصیتاں درج ذیل نيں -
چیف آف مکھڈ[سودھو]
ساغری خٹک قبیلے دی سربراہی تے حفاظت کيتی ذمہ داری چیف آف مکھڈ دی ذمہ داری ہويا کردی سی- آخری چیف آف مکھڈ "خان شیر احمد خان" لاولد فوت ہوئے-
اعظم خان بابا[سودھو]
اعظم خان ولد سلیم خان دا تعلق ہدووالی دے اللہ خیل قبیلے توں سی - اوہ 19واں صدی عیسوی دے اواخر وچ پیدا ہوئے تے 1972ء وچ فوت ہوئے - انہاں نے 100 سال توں زیادہ دی عمر پائ - اعظم خان بابا اپنے وقت دے شاعر تے غزل گو مشہور ہوئے - اوہ خوشحال خان خٹک تے رحمان بابا نوں بہت شوق توں گاندے سن - علاقہ نرڑہ وچ لوک انہاں نوں شیر و شاعری دی محافل وچ بلاتے- اک روایت دے مطابق جدوں چھب توں انجرا ریلوے لائن بچھ رہی سی اس وقت اوہ 14 سال دے سن تے اپنے علاقے وچ قلیل تعداد وچ لکھنے پڑھنے والی شخصیتاں وچوں اک سن - اس دور وچ اعظم خان بابا نے سکھ ٹھیکیدار دے لئی منشی دا کم کیتا تے مزدوراں دی نسبت دو گنیا زیادہ معاوضہ حاصل کیا-
کپٹن طورہ باز خان[سودھو]
طورہ باز خان دا تعلق ہدووالی دے صدرخیل قبلے توں سی - اوہ ہدووالی دے پہلے انریری کپٹن سن - انہاں نوں ایہ اعزاز حاصل رہیا کہ اوہ وائسرائے ہند یعنی سپریم کمانڈر ہندوستان دے اے-ڈی-سی Aide-De-Camp رہے نيں - انہاں نوں ریٹائرمنٹ دے بعد برطانوی حکومت کیتی طرف توں 8 مربع زمین ضلع سرگودھا - چک نمبر 118 شمالی وچ الاٹ ہوئ - اس دے علاوہ اک جاگیر میراشریف نلہڈ بطور انعام ملی -
اہم تھاںواں[سودھو]
مکھڈ شریف تجارت تے دینی مدارس دا مرکز رہیا اے - اوتھے اُتے 1200 سال پرانی تعمیرات دے باقیات ملدے نيں -
ہدووالی دی برجی[سودھو]
ہدووالی دے مشرق وچ ، ہائی سکول دے راستے اُتے اک برجی اے - جس دی اونچائی تقریبا 4 میٹر ہوئے گی - ایہ برجی انگریز حکومت نے ساغری خٹک تے خاص طور اُتے ہدووالی دے فوجی جواناں دی خدمات دے صلے وچ تعمیر دی - اس طرح دی برجیاں انگریزی حکومت نے عوام دے اعزاز وچ مختلف پنڈاں وچ تعمیر کيتیاں سن -
ساغری خٹک دے جانباز[سودھو]
علاقے وچ جگہ جگہ اُتے اکیلی قبراں وی نظر آندیاں نيں - بزرگاں دے مطابق ایہ ساغری خٹک دے جانباز سن جو سکھ حملہ آوراں تے ڈاکوواں دے نال مقابلاں وچ جان دی بازی ہار بیٹھے -
آب و ہوا[سودھو]
علاقہ نرڑہ جتھے اُتے ساغری خٹک آباد نيں اک بارانی علاقہ اے -کاشتکاری تے مویشی بارشاں اُتے انحصار کردے نيں - گرمیاں وچ موسم شدید گرم جدوں کہ سردیاں وچ نقطہ انجماد تک پہنچ جاندا اے -
خٹک[سودھو]
خٹک (انگریزی: Khattak پشتو: خټک) پختون قبیلہ۔ خٹک قبیلے پاکستان دے صوبہ خیبر پختونخوا وچ دریائے سندھ دے مغربی کنارے توں لے کے مالاکنڈ دی سرحداں تک آباد نيں۔ اس تمام علاقے نوں ضلع کرک وچ شامل کیتا جاندا اے۔ خٹک قبیلے دا تاریخی مرکز ٹری کرک تے اکوڑہ خٹک اے جو صوبائی صدر مقام پشاور توں تقریباً 135 کلومیٹر جنوب تے 50 کلومیٹر مشرق وچ واقع نيں۔ خٹک لقمان دی اولاد وچوں نيں، لقمان دا بھائی آفریدی قبیلے دا جد امجد تصور کیتا جاندا اے۔ تریخ توں عیاں اے کہ خٹک قبیلے نے با رہیا ہجرت دی اے تے ہن ایہ قبیلہ مختلف علاقےآں جداں بناں دے شمالی حصے، کوہاٹ، کرک، نوشہرہ تے اٹک وچ آباد نيں۔ پشتون یا پختون قبیلے وچ خٹک قبیلہ نوں ایہ امتیاز وی حاصل اے کہ اس قبیلہ وچ شرح تعلیم بہت زیادہ اے۔ تریخ وچ ایہ گل وی عیاں اے کہ خٹک قبیلہ نال تعلق رکھنے والے افراد ذہین سن تے کلیدی عہدےآں اُتے فائز رہے۔
حوالے[سودھو]
1۔ تریخ هدووالی، عمرخان