سانچہ:بوآ:جغرافیہ/Intro

‎نقشہ زمین

جغرافیہ ‏‎(geography)‎‏ یونانی زبان دا لفظ اے، جس دے معنی نیں زمین دا بیان۔
‏جغرافیہ ایسی سائنس اے جیدے وچ زمین دے تھاں، ایدے وسنیکاں، ایدیاں اچیچیاں گلاں تے ایدے تے ہون والے کماں بارے جانی دا اے۔"‏
جغرافیہ یونانی بولی دا شبد اے تے دو شبداں: جیو مطلب زمین تے گرافین مطلب پڑھنا تو بنیا اے۔ اینج ناں توں ایہ زمین دی پڑھائی یا جانن دی سائنس اے۔ اراٹوستھین (276-194 م پ )اک پرانا یونانی پہلا بندہ سی جینے ایہ بول ورتیا۔

جغرافیہ ایسی سائنس ایہ جیہڑی زمین نوں تے اوہدے تے وسدے انساناں دے آپسی ساکاں نوں سمجھن دی اک کوشش اے۔ ایہنوں انساناں تے سائنس دے وشکار جوڑن والا پل وی کیا گیا اے۔

دنیا دا سب توں پرانا نقشہ پرانے عراق دے شہر بابل وچ 9ویں صدی م پ وچ بنایا گیا۔ ایہ مٹی اتے بنیا سی تے عراق دے شہراں تے اوہناں دا دوالہ دسدا اے۔ بابل مگروں یونان دا ایس کم وچ ناں آندا اے۔ پرانے یونانی شاعر ہومر نوں یونانی اک جغرافیہ گرو مندے نیں۔ الیاد تے اوڈیسی اوہدیاں لکھیاں دو نظماں نیں پرایہناں وچ جغرافیہ بارے بؤت کج اے۔ ہومر نے ایہناں وچ ایسی دنیا دا نقشہ کھچیا جیہڑی گول اے تے جیدے دوالے پانی سی۔ تھالیز نے ایس گل نوں اگے ودھایا جے زمین دی نیو پانی تے اے۔ اوہنے جغرافیے نوں پڑھن دے کئی سائینسی ول وی کڈے۔ اوہدے شگرد اناکسیمیندر نے دنیا دا اک نقشہ بنایا جیدے وشکار رومی سمندر تے دوالے ایشیاء یورپ تے لیبیا تے اوہناں دے دوالے اک سمندر سی۔ اوس مگروں ہیکاٹیس نے ہور ودیا نقشہ بنایا جیہڑا اناکسیمیندر دے نقشے نوں وڈا تے ٹھیک کرکے بنایا گیا سی۔ اک ہور یونانی ہیروڈوٹس نے تریخ لکھدیاں ہویاں جغرافیے بارے نویاں گلاں دا وادا کیتا تے مصر، فارس، ستھیا تے اناطولیہ بارے ٹھیک تے نویں جانکاری دتی۔ دریاواں دے انت دے ڈیلٹا کنج بندے نیں تے ٹھنڈے پاسیوں ہواواں گرم تھانواں ول کیوں آندیاں نیں ایہناں گلاں نوں وی اوہنے لماں کرکے لکھیا۔