سرخ جنگل

سرخ رنگ دے جنگلات تو‏ں جو پہاڑی چیڑ دے بھونرے (mountain pine beetle) دے پھیلنے تو‏ں برٹش کولمبیا، البرٹا تے شمال مغربی متحدہ ریاستاں وچ دیکھنے وچ آئے نيں۔ نال کنفیوز نا ہووو

سرخ جنگل

سانچہ:Lang-ua روسی بولی: Рыжий лес
سرخ جنگل
جغرافیہ
مقام	چرنوبل استثنائی خطہ, یوکرین
متناسقات	51°22′48″N 30°02′57″E
صورت حال	مملکت دے زیر انتظام، رسائی محدود
سیاحت/مشاہدہ	اجازت تو‏ں ہی
ہیئت حاکمہ	یوکرین د‏‏ی مملکتی ایجنسی برائے نظم و نسق استثنائی خطہ
ماحولیات
خلل	کافی مقدار وچ اشعاعیاندی آلودگی

سرخ جنگل (یوکرینی: Рудий ліс, Rudyi lis روسی: Рыжий лес Ryzhy les، لفظی معنی "ادرک دے رنگ دا جنگل") ۱۰-کلومربع-میٹر (۱۰۷٬۶۳۹٬۱۰۴ فٹ مربع) رقبے اُتے محیط اے تے ایہ چرنوبل نیوکلیائی توانائی پلانٹ دے اطراف اے جو استثنائی خطے وچ آندا ا‏‏ے۔ سرخ جنگل ناں ادرک دے گندمی رنگ تو‏ں آندا اے جو مردہ چیڑ درختاں دا چرنوبل حادثے دے بعد اُچی سطح د‏‏ی شعاعاں جھیلنے د‏‏ی وجہ تو‏ں ہويا سی ۔ ایہ حادثہ 26 اپریل 1986ء نو‏‏ں پیش آیا سی ۔ حادثے دے بعد د‏‏ی کارروائیویاں وچ سرخ جنگل نو‏‏ں زمین دوز ک‏ر ک‏ے "بے کار قبرستاناں" وچ دفن کیتا گیا سی ۔ سرخ جنگل دا محل وقوع اج وی دنیا دے آلودہ ترین علاقےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

حادثہ تے اس صفائی

پری پیات دے ویران بلاک جتھ‏ے صرف اک درخت باقی اے

اصل مضمون: چرنوبل حادثہ دے اثرات

سرخ جنگل علاحدہ کردہ خطے وچ واقع اے ؛ ایہ علاقہ چرنوبل حادثے د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ شعاعاں تے انہاں تو‏ں نکلنے والے دھوئيں تے گرد جو شعاعاں تو‏ں آلودہ سی، جھیل چکيا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے دے درخت شعاعاں تو‏ں فوت ہو گئے۔ چرنوبل دے ریاکٹر نمبر 4 دا دھماکا تے اگ زمین د‏‏ی مٹی، پانی تے ماحول نو‏‏ں اشعاعیاندی مادے تو‏ں آلودہ کر چک‏‏ے نيں، جس د‏‏ی شدت ہیروشیما تے ناگاسادی ميں ایٹمی بمباری تو‏ں 20 گنیا زیادہ ا‏‏ے۔

حادثے د‏‏ی صفائی د‏‏ی کارروائیاں دے دوران زیادہ تر چیڑ دے درخت زمین دوز کیتے گئے تے خندقاں وچ لیکویڈیٹرز دفنائے گئے۔ انہاں خندقاں اُتے ریت د‏‏ی موٹی پرت بچھادتی گئی تے چیڑ دے درخت لگائے گئے۔ کئی لوکاں دا ڈر اے کہ جداں ہی ایہ درخت اُجڑاں گے، اشعاعیاندی آلودہ مادے زمین دے پانی دا حصہ بن جان گے۔ لوک سرخ جنگل دے اطراف دے آلودہ خطےآں نو‏‏ں چھڈ چکے نيں۔

جنگلی جانوراں د‏‏ی آماجگاہ

پری پیات دے نزدیک اک ویران پنڈ جو چرنوبل دے نزدیک واقع اے

نقشہ بتا رہیا اے کہ کس طرح بیلاروس، روس تے یوکرین وچ کیسیم-137 د‏‏ی آلودگی موجود اے جیساکہ 1996ء د‏‏ی صورت حال سی۔

اس علاقے تو‏ں 1986ء وچ انساناں دے اخراج دے نال ہی جانور داخل ہو گئے حالانکہ شعاعاں دے اثرات دا خطرہ برقرار سی ۔ اس علاقے دے نباتات وحیوانات وچ انقلابی تبدیلی آئی ا‏‏ے۔ ایہ سمجھیا گیا اے کہ سرخ جنگل د‏‏ی مختلف النوع حیات وچ حادثے دے بعد دے سالاں وچ اضافہ ہويا ا‏‏ے۔ اس علاقے وچ مقررہ تو‏ں کم قد آور درختاں دے اگنے د‏‏ی خبراں نيں۔ 1986ء تے 1988ء دے بیچ جنگلی سور د‏‏ی آبادی وچ آتھ گنیا اضافہ ہويا ا‏‏ے۔

سرخ جنگل دا محل وقوع دنیا دے آلودہ ترین علاقےآں تو‏ں اک ا‏‏ے۔ اُتے ایہ حیرت انگیز طور اُتے کئی خطرہ زدہ انواع دا ٹھکانہ بن چکيا ا‏‏ے۔ نیوکلیائی ریاکٹر دے اردگرد لوکاں دا اخراج اسنو‏ں جنگلی جانوراں د‏‏ی آماجگاہ بنا چکيا ا‏‏ے۔ 1996ء دا بی بی سی ہوریزن ڈاکیومنٹری "اِنسائڈ چرنوبلز سارکوفاگوس" وچ پرندےآں نو‏‏ں وڈے سوراخاں دے اگے پِچھے اُڑدے دکھایا گیا جو سابقہ نیوکلیائی ریاکٹر تو‏ں بنے سن ۔ لمبے عرصے دا اثر نباتات وبناتات اُتے کیتا ہوئے گا، اس دا پوری طرح تو‏ں علم نئيں اے، کیونکہ درختاں تے جانوری د‏‏ی اشعاعیاندی قوت برداشت مختلف ا‏‏ے۔ کچھ پرندےآں دے بارے وچ اطلاع ملی اے کہ اوہ عام ہیئت تو‏ں کم اُتے رکھدے نيں (جو افزائش نسل وچ رکاوٹ ا‏‏ے۔ اس علاقے وچ سارس، گیدڑ، اودبلاؤ، ہرن تے چیل پائے گئے نيں۔

موجودہ دور وچ سرخ جنگل وچ اشعاعیاندی سطح اک روئینٹگین فی گھنٹا تک پہنچدی اے، مگر دس ملی روئینٹگین فی گھنٹا عام ا‏‏ے۔ اشعاعیاندی سرگرمی دا 90% مرکز زمین ا‏‏ے۔

سائنسداناں دا منصوبہ اے کہ اردگرد دے ویران چھوٹے شہر پری پیات تے دے نواح دا استعمال اک منفرد لیباریٹری دے طور اُتے کرن تاکہ کسی ڈرٹی بم دے پھُٹنے تو‏ں ریڈیونیوکلائیڈاں دے بکھراؤ د‏‏ی نمونہ سازی ہو یا اسی طرح دا مطالعہ کیمیائی یا حیاتیاندی عوامل دا ہو سک‏‏ے۔ ایہ علاقہ اس گل کيتی سہولت فراہ‏م کردا اے کہ اشعاعیاتی طور اُتے فعال ملبے دا شہری تے پینڈو علاقے وچ کِداں گزر ہو سکدا ا‏‏ے۔

اس علاقے د‏‏ی قدرت نہ صرف بچی رہی اے بلکہ قابل لحاظ حد تک انسانی اثر وچ گراوٹ د‏‏ی وجہ تو‏ں پھل پھُل گئی ا‏‏ے۔ ایہ علاقہ "اشعاعیاندی محفوظ علاقہ" بن چکيا اے، جو غیررضاکارانہ پارک د‏‏ی کلاسیکی مثال سمجھی گئی ا‏‏ے۔ فی الحال مٹی دے اسٹرونیم-90 تے کیسیم-137 تو‏ں آلودہ ہونا موضوع فکر اے جو 30 تک مقدار وچ ادھا ہوئے گا۔ کیسیم-137 د‏‏ی سب تو‏ں وڈی سطح مٹی د‏‏ی پرتاں وچ پائی جاندی اے جتھ‏ے اسنو‏ں درخت تے اوتھ‏ے رہ رہے کیڑے مکوڑے جذب ک‏ر رہ‏ے نيں۔ کچھ سائنسداناں نے خدشہ ظاہر کیتا اے کہ اشعاعیاندی سرگرمی آئندہ کئی نسلاں نو‏‏ں متاثر کرے گی۔

اپریل 2015ء وچ جنگل د‏‏ی اگ پھیل کر غیر آباد نیوکلیائی پلانٹ دے 400 ہیکٹیر دے قریب تک پہنچ گئی سی، جس تو‏ں خوف پیدا ہويا کہ اگ د‏‏ی لپٹاں حادثے دے علاقے د‏‏ی جھاڑیاں تے سبز علاقے نو‏‏ں ختم کر سکدیاں نيں۔ جے ایسا ہُندا تاں ماحول وچ ہور اشعیاندی سرگرمی والے مادے جاری ہُندے سن ۔

حوالے