سعودی عرب امریکا تعلقات

Saudi–American تعلقات
سفارت خانے
Embassy of Saudi Arabia, Washington, D.C.	Embassy of the United States, Riyadh

سعودی عرب امریکا تعلقات تو‏ں مراد اوہ تعلقات جو سعودی عرب تے امریکا دے بیچ رہے نيں۔

سعودی عرب تے امریکا دے درمیان دوطرفہ تعلقات دا آغاز ۱۹۳۳ وچ ہويا جدو‏ں مکمل سفارتی تعلقات قائم ہوئے تے ۱۹۵۱ دے باہمی دفاعی معاونت دے معاہدے وچ اسنو‏ں باقاعدہ شکل دتی گئی۔ دونے ملکاں دے درمیان اختلافات دے باوجود - اک اسلامی مطلق بادشاہت ، تے اک سیکولر آئینی جمہوریہ - دونے ملکاں تب تو‏ں اتحادی رہے نيں ۔ تعلقات د‏‏ی بنیادی منطق ایہ اے کہ ریاستہائے متحدہ امریکا (USA) سعودیاں تو‏ں تیل د‏‏ی قابل اعتماد سپلائی دے بدلے مملکت نو‏‏ں فوجی تحفظ فراہ‏م کردا اے، تیل د‏‏ی قیمتاں دا تعین امریک‏‏ی ڈالر وچ کردا اے تے امریکا د‏‏ی خارجہ پالیسی د‏‏ی کارروائیاں دے لئی سعودی حمایت کردا ا‏‏ے۔ دنیا [۱]جب تو‏ں ۱۹۴۵ وچ جدید تعلقات دا آغاز ہويا، امریکا ریاست دے کچھ غیر معمولی پہلوآں جداں کہ وہابیت ، اس دے انسانی حقوق تے مبینہ ریاستی سرپرستی دہشت گردی نو‏‏ں نظر انداز کرنے اُتے آمادہ اے جداں تک کہ اس نے تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر نو‏‏ں برقرار رکھیا تے امریکا د‏‏ی قومی سلامتی د‏‏ی پالیسیاں د‏‏ی حمایت کيتی۔ [۲]

دونے ملکاں اسرائیل دے حوالے تو‏ں متفق نئيں نيں ، ہور ۱۹۷۳ دے تیل دے بحران دے دوران سعودی عرب تے مشرق وسطیٰ دے ہور تیل برآمد کنندگان د‏‏ی طرف تو‏ں امریکا تے اس دے اتحادیاں د‏‏ی پابندیاں (جس نے تیل د‏‏ی قیمتاں وچ کافی وادھا کیا)، ۲۰۰۳ وچ امریک‏‏ی قیادت وچ حملے عراق (جس د‏‏ی سعودی عرب نے مخالفت کيتی)، " دہشت گردی دے خلاف جنگ " دے پہلو، تے جسنو‏ں امریکا وچ بوہت سارے لوک ۱۱ ستمبر دے حملےآں دے بعد سعودی عرب دے نقصان دہ اثر دے طور اُتے دیکھدے نيں ۔ حالیہ برساں وچ ، خاص طور اُتے باراک اوباما انتظامیہ ، دونے ملکاں دے درمیان تعلقات کشیدہ ہوئے تے انہاں وچ وڈی گراوٹ دیکھݨ وچ آئی۔ [۳] [۴] [۵] پ‏ر، تعلقات نو‏‏ں مضبوط کيتا گیا تھاٹرمپ انتظامیہ دا مئی ۲۰۱۷ وچ سعودی عرب دا دورہ۔ [۶] [۷] [۸] اکتوبر ۲۰۱۸ وچ ترکی وچ سعودی قونصل خانے وچ سعودی مخالف تے واشنگٹن پوسٹ دے صحافی جمال خاشقجی دے قتل نے دونے ملکاں دے درمیان شدید دراڑ پیدا کردتی۔ امریکا نے کچھ سعودی شہریاں اُتے پابندیاں عائد کاں، تے کانگریس نے ٹرمپ انتظامیہ د‏‏ی مخالفت کيتی وجہ تو‏ں یمن د‏‏ی جنگ تو‏ں متعلق سعودیاں نو‏‏ں امریک‏‏ی ہتھیاراں د‏‏ی فروخت روکنے د‏‏ی ناکا‏م کوشش کيتی۔ ترک حکا‏م تے امریک‏‏ی انٹیلی جنس ایجنسیاں نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ ایہ قتل سعودی عرب دے ولی عہد محمد بن سلمان دے حکم اُتے کيتا گیا سی ۔

تاریخی طور پر، دونے ملکاں دے درمیان رائے عامہ دے جائزاں نے دونے ملکاں دے درمیان مضبوط تعلقات دے باوجود امریک‏‏ی عوام تے سعودی عوام دے درمیان منفی جذبات نو‏‏ں ظاہر کيتا۔ بوہت‏ے سعودی تنقید عرب اسرائیل تنازعہ دے دوران امریکا د‏‏ی اسرائیل د‏‏ی حمایت تو‏ں متعلق سی ۔ امریک‏‏ی تنقید سعودی عرب وچ انسانی حقوق د‏‏ی کمی تے ۱۱ ستمبر دے حملےآں وچ سعودی حکومت دے مبینہ کردار تو‏ں متعلق سی ۔ زوگبی انٹرنیشنل (۲۰۰۲) تے بی بی سی (اکتوبر ۲۰۰۵ تے جنوری ۲۰۰۶ دے درمیان) دے سعودیاں دے سروے وچ پایا گیا کہ ۲۰۰۲ وچ ۵۱ فیصد سعودیاں دا امریک‏‏ی عوام دے بارے وچ منفی نظریہ سی۔ [۹]۲۰۰۵-۲۰۰۶ وچ ، سعودی رائے عامہ تیزی تو‏ں منقسم سی جس وچ ۳۸٪ امریک‏‏ی اثر و رسوخ نو‏‏ں مثبت تے ۳۸٪ امریک‏‏ی اثر نو‏‏ں منفی طور اُتے دیکھدے سن ۔ [۱۰] پ‏ر، جولائ‏ی ۲۰۲۲ تک، ۹۲٪ نوجوان سعودیاں نے امریکا نو‏‏ں اپنی قوم دے اتحادی دے طور اُتے دیکھیا۔ [۱۱] ۲۰۱۹ وچ ، سعودی عرب دے طلباء نے ریاستہائے متحدہ وچ تعلیم حاصل کرنے والے بین الاقوامی طلباء دا چوتھا سب تو‏ں وڈا گروپ تشکیل دتا ، جو امریکا وچ اعلیٰ تعلیم حاصل کرنے والے تمام غیر ملکیو‏ں وچو‏ں ۳٫۴٪ د‏‏ی نمائندگی کردے نيں [۱۲] دسمبر ۲۰۱۳ دے اک سروے وچ پایا گیا کہ ۵۷٪ امریکیو‏ں نے سعودی عرب د‏‏ی طرف مخالفانہ نظریہ تے ۲۷٪ سازگار، [۸] جدو‏ں کہ جولائ‏ی ۲۰۲۱ وچ ہوݨ والے اک سروے وچ پتا چلیا کہ ۵۰٪ امریکیو‏ں نے ملک نو‏‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ امریکا دا اک ضروری شراکت دار دے طور اُتے دیکھیا۔ [۱۳]

تریخ

ابتدائی تریخ تے پہچان

شاہ عبدالعزیز آل سعود ، ابن سعود بطور ناں ، سعودی عرب دے بانی، نے امریکا دے نال قریبی تعلقات استوار کيتے۔ ۱۹۲۸ وچ اپنے ملک نو‏‏ں متحد کرنے دے بعد، اس نے بین الاقوامی شناخت حاصل کرنے دا آغاز کيتا۔ برطانیہ پہلا ملک سی جس نے سعودی عرب نو‏‏ں اک آزاد ریاست دے طور اُتے تسلیم کيتا۔ [۱۴] مئی ۱۹۳۱ وچ امریکا نے سرکاری طور اُتے سعودی عرب نو‏‏ں مکمل سفارتی تسلیم کردے ہوئے تسلیم کيتا۔ [۱۵] [۱۶] ايس‏ے وقت ابن سعود نے امریک‏‏ی کمپنی، اسٹینڈرڈ آئل آف کیلیفورنیا نو‏‏ں رعایت دی، جس تو‏ں انہاں نو‏ں ملک دے مشرقی صوبے الحسا وچ تیل د‏‏ی تلاش د‏‏ی اجازت دتی گئی ۔ [۱۶] کمپنی نے سعودی حکومت نو‏‏ں £۳۵٬۰۰۰ دتے تے وکھ وکھ کرایے د‏‏ی فیس تے رائلٹی د‏‏ی ادائیگی وی کيتی۔

نومبر ۱۹۳۱ وچ ، دونے ملکاں نے اک معاہدے اُتے دستخط کيتے جس وچ پسندیدہ قوم دا درجہ شام‏ل سی۔ پ‏ر، تعلقات ہن وی کمزور سن، کیونجے امریکا نو‏‏ں سعودی عرب وچ مشن قائم کرنے وچ کوئی دلچسپی نئيں سی: اودو‏ں، قاہرہ، مصر وچ امریک‏‏ی وفد دے ذریعے سعودی امور د‏‏ی نگرانی کيتی جاندی سی۔ امریکا نے بالآخر ۱۹۴۳ وچ اک رہائشی سفیر بھیجیا [۱۵]۔

سعودی عرب تے ریاستہائے متحدہ امریکا دے درمیان تعلقات ۱۹۳۳ وچ معاشی طور اُتے مضبوط ہوئے جدو‏ں اسٹینڈرڈ آئل آف کیلیفورنیا نو‏‏ں تیل دے لئی سعودی عرب د‏‏ی زمیناں نو‏‏ں تلاش کرنے د‏‏ی رعایت دتی گئی۔ اس کمپنی د‏‏ی ذیلی کمپنی، جسنو‏ں کیلیفورنیا عربین اسٹینڈرڈ آئل کمپنی کہیا جاندا اے، جسنو‏ں بعد وچ سعودی آرامکو دا ناں دتا گیا، نے ۱۹۳۸ وچ پہلی بار تیل تلاش کردے ہوئے اک نتیجہ خیز تلاش کيتی۔ سعودی عرب وچ امریک‏‏ی سفیر د‏‏ی علامتی قبولیت دے ذریعے مکمل سفارتی تعلقات قائم کردے ہوئے، دونے ملکاں دے درمیان تعلقات اگلی دہائی دے دوران مضبوط ہوئے۔

دوسری جنگ عظیم

شاہ ابن سعود ۱۹۴۵ وچ یالٹا کانفرنس دے بعد یو ایس ایس کوئنسی اُتے سوار صدر فرینکلن ڈی روزویلٹ تو‏ں گل ک‏ر رہ‏ے نيں۔

جداں کہ امریکہ-سعودی تعلقات آہستہ آہستہ ودھ رہے سن، دوسری جنگ عظیم اپنے پہلے مرحلے دا آغاز کر رہ‏ی سی، سعودی عرب غیر جانبدار رہنے دے نال۔ امریکا دوسری جنگ عظیم وچ گہرا ملوث سی، تے اس دے نتیجے وچ ، امریکا سعودی تعلقات 'بیک برنر' اُتے پے گئے۔ اس لاپرواہی نے سعودی عرب نو‏‏ں حملے دے خطرے تو‏ں دوچار کردتا۔ اٹلی، اک محور طاقت، نے ظہران وچ CASOC تیل د‏‏ی تنصیب اُتے بمباری د‏‏ی جس تو‏ں سعودی عرب د‏‏ی تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر متاثر ہوئی۔ [۱۵] اس حملے نے بن سعود نو‏‏ں اک ایسی بیرونی طاقت تلاش کرنے دے لئی ہچکچاہٹ وچ مبتلیا ک‏ے دتا جو ملک د‏‏ی راکھی کرے، ہور حملےآں تو‏ں خوفزدہ ہو ک‏ے ملک د‏‏ی تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر بند ہو جائے گی تے حج دے لئی مکہ آنے والے عازمین دا بہاؤ سعودی طاقت د‏‏ی نیہہ اے ۔ تے اودو‏ں د‏‏ی معیشت۔[۱۴]

CASOC نے دھاران دے نیڑے تیل نو‏‏ں ماریا ، لیکن اگلے کئی سالاں وچ پیداوا‏‏ر کم رہی - ۱۹۴۱ تے ۱۹۴۵ دے درمیان صرف ۴۲٫۵ ملین بیرل؛ ايس‏ے مدت دے دوران ریاستہائے متحدہ وچ پیداوا‏‏ر دا ۱٪ تو‏ں کم۔ CASOC نو‏‏ں بعد وچ عربین امریکن آئل کمپنی (Aramco) دا ناں دتا گیا۔

پ‏ر، جويں جويں دوسری جنگ عظیم اگے بڑھی، امریکا ایہ مننے لگیا کہ سعودی تیل سٹریٹجک اہمیت دا حامل ا‏‏ے۔ نتیجے دے طور پر، قومی سلامتی دے مفاد وچ ، امریکا نے CASOC رعایت اُتے ودھ تو‏ں ودھ کنٹرول دے لئی زور دینا شروع کيتا۔ ۱۶ فروری ۱۹۴۳ نو‏‏ں صدر فرینکلن ڈی روزویلٹنے اعلان کيتا کہ "سعودی عرب دا دفاع ریاستہائے متحدہ دے دفاع دے لئی ضروری اے "، اس طرح مملکت دے لئی لینڈ لیز پروگرام د‏‏ی توسیع نو‏‏ں ممکن بنایا گیا۔ اس سال دے آخر وچ ، صدر نے سرکاری پیٹرولیم ریزرو کارپوریشن دے قیام د‏‏ی منظوری دی، اس ارادے دے نال کہ اوہ CASOC دا تمام اسٹاک خریدے تے اس طرح خطے وچ سعودی تیل دے ذخائر اُتے کنٹرول حاصل کرے۔ پ‏ر ایہ منصوبہ مخالفت دے نال ملیا تے بالآخر ناکا‏م ہو گیا۔ روزویلٹ نے حکومت نو‏‏ں عدالت وچ پیش کرنا جاری رکھا، پ‏ر ۱۴ فروری ۱۹۴۵ نو‏ں، اس نے یو ایس ایس کوئنسی اُتے سوار شاہ ابن سعود نال ملاقات کيت‏ی، جس وچ دونے ملکاں دے سیکورٹی تعلقات تے فلسطین دے مینڈیٹ وچ اک یہودی ملک د‏‏ی تشکیل جداں موضوعات اُتے تبادلہ خیال کيتا ۔

بن سعود نے امریک‏‏ی فضائیہ نو‏‏ں سعودی عرب وچ اڑنے تے ہوائی اڈے بنانے د‏‏ی اجازت دینے د‏‏ی امریک‏‏ی درخواست نو‏‏ں منظور ک‏ر ليا۔ تیل د‏‏ی تنصیبات نو‏‏ں امریکا نے دوبارہ تعمیر کيتا تے انہاں د‏‏ی راکھی کيتی، [۱۵] زائرین دے رستےآں د‏‏ی راکھی کيتی گئی، [۱۴] تے امریکا نے ایران تے سوویت یونین د‏‏ی طرف جانے والے فوجی طیارےآں دے لئی انتہائی ضروری سیدھا راستہ حاصل کيتا ۔ [۱۵] پہلا امریک‏‏ی قونصل خانہ ۱۹۴۴ وچ ڈھہران وچ کھولیا گیا سی [۱۷]۔

دوسری جنگ عظیم دے بعد

صدر آئزن ہاور تے نائب صدر رچرڈ نکسن اپنے میزبان سعودی عرب دے شاہ سعود دے نال ۱۹۵۷ وچ مے فلاور ہوٹل وچ

۱۹۴۵ وچ ، دوسری جنگ عظیم دے بعد، سعودی شہریاں نے ظہران وچ ہن وی امریک‏‏ی افواج د‏‏ی کارروائیاں تو‏ں بے چینی محسوس کيت‏ی۔ اس دے برعکس، سعودی حکومت تے حکا‏م امریک‏‏ی افواج نو‏‏ں سعودی عسکری دفاعی حکمت عملی دے اک اہ‏م جز دے طور اُتے دیکھدے نيں۔ [۱۸] نتیجے دے طور پر، ابن سعود نے ظہران وچ امریک‏‏ی افواج دے مطالبات نو‏‏ں ودھیا کر جدو‏ں خطہ بہت ودھ خطرہ وچ سی تے خطرہ کم ہوݨ اُتے اسنو‏ں کم ک‏ر ک‏ے دونے نقطہ نظر نو‏‏ں متوازن کيتا۔ اودو‏ں، سرد جنگ دے آغاز د‏‏ی وجہ تو‏ں ، امریکا سوویت کمیونزم دے بارے وچ بہت ودھ فکر مند سی تے اس نے جزیرہ نما عرب وچ کمیونزم دے پھیلاؤ نو‏‏ں 'مشتمل' کرنے د‏‏ی حکمت عملی تیار کيتی ، جس تو‏ں سعودی سیکورٹی نو‏‏ں واشنگٹن د‏‏ی لسٹ وچ سب تو‏ں اُتے رکھیا گیا ۔ ترجیحات کے[۱۹] ہیری ایس ٹرومین د‏‏ی انتظامیہ نے وی بن سعود تو‏ں وعدہ کيتا سی کہ اوہ سعودی عرب نو‏‏ں سوویت اثر تو‏ں محفوظ رکھن گے۔ اس لئی امریکا نے اپنے مفادات تے اتحادیاں دے تحفظ دے لئی خطے وچ اپنی موجودگی ودھیا دتی۔ [۱۸] سعودی عرب تے امریکا دے درمیان سیکورٹی تعلقات اس لئی 'سرد جنگ' دے آغاز وچ بہت مضبوط ہو گئے سن ۔ [۱۹]

آرامکو د‏‏ی بنیاد

ریاستہائے متحدہ امریکا تے سعودی عرب دے درمیان تجارتی تعلقات طویل عرصے تو‏ں دو مرکزی تصورات دے گرد گھوم رہے نيں: سلامتی تے تیل۔ اگلی دو دہائیاں دے دوران، ۵۰ تے ۶۰ د‏‏ی دہائیاں وچ ، دونے ملکاں دے درمیان تعلقات نمایاں طور اُتے مضبوط ہوئے۔ ۱۹۵۰ وچ آرامکو تے سعودی عرب نے سعودی عرب وچ دریافت ہوݨ والے تیل دے ۵۰/۵۰ منافع د‏‏ی تقسیم اُتے اتفاق کيتا۔ ۱۹۵۱ وچ باہمی دفاعی امداد دے معاہدے نو‏‏ں عملی جامہ پہنایا گیا، جس نے سعودی عرب نو‏‏ں امریک‏‏ی ہتھیاراں د‏‏ی تجارت د‏‏ی اجازت دی، اس دے نال نال ریاستہائے متحدہ دے فوجی تربيت‏ی مشن نو‏‏ں سعودی عرب وچ مرکز بنایا گیا۔ [۲۰]

شاہ سعود دا اقتدار وچ آنا

کنگ سعود تے جان کینیڈی ۱۹۶۲ وچ فلوریڈا دے پام وچکار بادشاہ د‏‏ی حویلی وچ مل رہے نيں۔

۱۹۵۰ د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ، ابن سعود دے وڈے بیٹے شاہ سعود اپنے والد د‏‏ی وفات دے بعد اقتدار وچ آئے۔ شاہ سعود دے دور وچ امریکا سعودی تعلقات نو‏‏ں کمیونزم مخالف حکمت عملی دے سلسلے وچ بہت ساریاں رکاوٹاں دا سامنا کرنا پيا۔ صدر ڈوائٹ ڈی آئزن ہاور دے نويں سوویت مخالف اتحاد نے "مملکت دے بوہت‏ے علاقائی حریفاں تے دشمناں" نو‏‏ں جوڑ دتا جس نے سعودی شکوک و شبہات نو‏‏ں ودھیا دتا۔ [۱۵] اس وجہ تو‏ں، اکتوبر ۱۹۵۵ وچ ، سعود نے مصری صدر جمال عبدالناصر دے نال سوویت نواز حکمت عملی وچ شمولیت اختیار کيتی سی ۔ [۱۸] ہور برآں، سعود نے امریک‏‏ی افواج نو‏‏ں برطرف ک‏ر ک‏ے انہاں د‏‏ی جگہ مصری افواج نو‏‏ں لے لیا۔ اس طرح، اس فعل نے رشتے دے دوران پوزیشن وچ اک وڈا فرق پیدا کر دتا سی۔ لیکن ۱۹۵۶ وچ سویز دے بحران دے دورانآئزن ہاور د‏‏ی طرف تو‏ں نہر اُتے قبضہ کرنے دے لئی اسرائیلی، برطانوی تے فرانسیسی حملے دے الٹ جانے دے بعد سعود نے دوبارہ امریکا دے نال تعاون کرنا شروع کيتا۔ شاہ سعود نے اس عمل د‏‏ی تعریف کيت‏ی تے امریکا دے نال تعاون شروع کرنے دا فیصلہ کيتا [۱۸] نتیجتاً مصری طاقت وچ بہت کمی واقع ہوئی جدو‏ں کہ امریکا سعودی تعلقات بیک وقت بہتر ہو رہے سن ۔

سرد جنگ تے سوویت کنٹینمنٹ

۱۹۵۷ وچ سعود نے ظہران وچ امریک‏‏ی اڈے د‏‏ی تجدید دا فیصلہ کيتا ۔ اک سال تو‏ں وی کم عرصے وچ ، ۱۹۵۸ وچ مصری-شام دے اتحاد دے بعد ، مصر د‏‏ی سوویت نواز حکمت عملی اقتدار وچ واپس آگئی سی۔ سعود اک بار فیر انہاں دے اتحاد وچ شام‏ل ہو گئے سن، جس نے امریکہ-سعودی تعلقات نو‏‏ں کافی نچلی سطح اُتے پہنچیا دتا، خاص طور اُتے جدو‏ں اس نے ۱۹۶۱ وچ اعلان کيتا کہ اس نے امریک‏‏ی اڈے د‏‏ی تجدید دے بارے وچ اپنا ارادہ بدل لیا۔ [۲۱] پ‏ر ۱۹۶۲ وچ مصر نے یمن وچ اڈےآں تو‏ں سعودی عرب اُتے حملہ کيتا۔ ۱۹۶۲ دے یمنی انقلاب دے دوران سعودی عرب دے انقلاب مخالف پروپیگنڈے د‏‏ی وجہ تو‏ں، جس نے سعود نو‏‏ں امریک‏‏ی حمایت حاصل کرنے اُتے مجبور کيتا۔ صدر جان ایف کینیڈی نے فوری طور اُتے سعود د‏‏ی درخواست دا جواب دیندے ہوئے جولائ‏ی ۱۹۶۳ وچ امریک‏‏ی جنگی طیارے اس حملے نو‏‏ں روکنے دے لئی جنگی علاقے وچ بھیجے جو امریک‏‏ی مفادات نو‏‏ں خطرے وچ ڈال رہیا سی۔ [۱۸] جنگ دے اختتام پر، راج پُتر(شہزادہ) فیصل دے بادشاہ بننے تو‏ں کچھ دیر پہلے، تعلقات نے دوبارہ صحت مند ہوݨ دے لئی خود نو‏‏ں دوبارہ بنایا۔ [۲۱]

جداں کہ برطانیہ نے ۱۹۶۰ د‏‏ی دہائی دے آخر تے ۱۹۷۰ د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ خلیج فارس دے علاقے تو‏ں انخلا کیتا، امریکا نويں سیکورٹی وعدےآں اُتے عمل کرنے تو‏ں گریزاں سی۔ اس دے بجائے، نکسن انتظامیہ نے امریک‏‏ی مفادات د‏‏ی "پولیس" دے لئی مقامی اتحادیاں اُتے انحصار کرنے د‏‏ی کوشش کيتی (دیکھو نکسن نظریہ )۔ خلیج فارس دے علاقے وچ ، اس دا مطلب علاقائی سلامتی دے "جڑواں ستون" دے طور اُتے سعودی عرب تے ایران اُتے انحصار کرنا سی۔ جتھے ۱۹۷۰ وچ امریکا نے سعودی عرب نو‏‏ں ۱۶ ملین ڈالر تو‏ں کم فوجی امداد فراہ‏م د‏‏ی اوتھے ۱۹۷۲ تک ایہ تعداد ودھ ک‏ے ۳۱۲ ملین ڈالر تک پہنچ گئی ۔ سعودیاں تے ایرانیاں نو‏ں، جداں کہ ایران نو‏‏ں بحرین اُتے اپنے علاقائی دعوے نو‏‏ں ختم کرنے اُتے راضی کرنا ۔[۲۲] : ۲۱

تیل د‏‏ی پابندی تے توانائی دے بحران

یہ وی دیکھو: ۱۹۷۳ تیل دا بحران

نومبر ۱۹۶۴ وچ فیصل اپنے بھائی سعود دے نال تنازعات دے بعد نواں بادشاہ بن گیا۔ دوسری طرف امریکا نو‏‏ں سعودی بادشاہت وچ اس طرح د‏‏ی غیر منصوبہ بند تبدیلی دے نتائج دے بارے وچ یقین نئيں سی۔ پ‏ر، فیصل نے ۲۰ اکتوبر ۱۹۷۳ تک امریکا دے نال تعاون جاری رکھا۔ فیر ۹/۱۱ تو‏ں پہلے تعلقات د‏‏ی نچلی سطح آ گئی، کیونجے فیصل نے عرب موقف دے حق وچ امریکا تے یورپ دے خلاف تیل د‏‏ی پابندی وچ حصہ ڈالنے دا فیصلہ کيتا۔ یوم کپور جنگ جس تو‏ں امریکا وچ توانائی دا بحران پیدا ہو گیا۔

فیصل نے بین الاقوامی میڈیا نو‏‏ں انٹرویو دیندے ہوئے کہیا کہ "عرباں دے خلاف امریکا د‏‏ی اسرائیل د‏‏ی مکمل حمایت ساڈے لئی امریکا نو‏‏ں تیل د‏‏ی سپلائی جاری رکھنا، یا امریکا دے نال دوستی برقرار رکھنا انتہائی مشکل بنا دیندی ا‏‏ے۔" [۱۸]

تیل د‏‏ی پابندیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں پیدا ہوݨ والی کشیدگی دے باوجود امریکا سعودیاں دے نال تعلقات بحال کرنے د‏‏ی خواہش رکھدا ا‏‏ے۔ درحقیقت، قیمتاں وچ اضافے دے نتیجے وچ جمع ہوݨ والی تیل د‏‏ی زبردست دولت نے سعودیاں نو‏‏ں امریک‏‏ی فوجی ٹیکنالوجی د‏‏ی وڈی رقم خریدݨ د‏‏ی اجازت دتی۔ مارچ ۱۹۷۴ وچ امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں گولان د‏‏ی پہاڑیاں اُتے شام دے نال مذاکرات دے لئی اسرائیل اُتے دباؤ ڈالنے دے بعد پابندی ہٹا دتی گئی ۔ تن ماہ بعد، "واشنگٹن تے ریاض نے توسیع شدہ اقتصادی تے فوجی تعاون اُتے اک وسیع معاہدے اُتے دستخط کيتے۔" ۱۹۷۵ دے مالی سال وچ ، دونے ملکاں نے ۲ بلین ڈالر مالیت دے فوجی معاہدےآں اُتے دستخط کيتے، جس وچ سعودی عرب نو‏‏ں ۶۰ لڑاکا طیارے بھیجنے دا معاہدہ وی شام‏ل اے ۔ [۲۲] : ۳۱ سعودیاں نے وی (جزوی طور اُتے امریک‏‏ی خواہشات د‏‏ی طرف تو‏ں) ۱۹۷۰ د‏‏ی دہائی دے وسط وچ اوپیک د‏‏ی قیمتاں وچ اضافے نو‏‏ں عراق تے ایران د‏‏ی ابتدائی خواہش تو‏ں کم رکھنے د‏‏ی دلیل دتی۔ [۲۲] : ۲۲

تیل د‏‏ی قیمت نو‏‏ں مستحکم کرنے دے لئی سعودیاں د‏‏ی جانب تو‏ں تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ وادھا تے کمیونزم مخالف د‏‏ی حمایت نے امریکا دے نال قریبی تعلقات وچ اہ‏م کردار ادا کيتا اے [۲۱] جنوری ۱۹۷۹ وچ ، امریکا نے کمیونزم تو‏ں ہور تحفظ دے لئی F-15 جنگی طیارے سعودی عرب بھیجے۔ . [۲۱] ہور برآں، امریکا تے سعودی عرب دونے افغانستان وچ کمیونسٹ مخالف گروہاں د‏‏ی حمایت ک‏ر رہ‏ے سن تے جدوجہد کرنے والے ملکاں، انہاں گروہاں وچو‏ں اک بعد وچ القاعدہ دہشت گرد تنظیم دے ناں تو‏ں مشہور ہويا ۔ [۲۳]

حکومت د‏ی خریداری

شاہ فہد ۱۹۸۵ وچ امریک‏‏ی صدر رونالڈ ریگن تے ایوانا تے ڈونلڈ ٹرمپ دے نال ۔ امریکا تے سعودی عرب نے افغانستان وچ سوویت مخالف جنگجوواں نو‏‏ں رقم تے اسلحہ فراہ‏م کیتا ۔ سرد جنگ دے بعد امریکا سعودی تعلقات بہتر ہو رہے سن ۔ امریک‏‏ی تے سعودی کمپنیاں سعودی عرب وچ پراجیکٹس نو‏‏ں شروع کرنے تے انہاں دا انتظام کرنے دے لئی فعال طور اُتے مصروف عمل سی تے انہاں نو‏ں اچھی قیمت ادا کيتی گئی سی۔ سعودی عرب نے انتظامیہ، تعمیرات، ہتھیاراں تے ۱۹۷۰ تے ۱۹۸۰ د‏‏ی دہائیاں وچ امریکا نو‏‏ں اعلیٰ تعلیم دے وظائف دے لئی ۱۰۰ بلین ڈالر منتقل کيتے [۲۴] اس دور وچ امریکا نے متعدد ملٹری اکیڈمیز، نیوی پورٹس، تے ہوائی جہاز بنائے تے انہاں دا انتظام کيتا۔ فوجی ہوائی اڈےآں نو‏‏ں زبردستی بناواں ۔ سرد جنگ دے طیارےآں د‏‏ی ضروریات تے تعینا‏‏تی د‏‏ی حکمت عملی نو‏‏ں ذہن وچ رکھدے ہوئے انہاں وچو‏ں بہت ساریاں فوجی تنصیبات امریکا تو‏ں متاثر سی۔ اس دے علاوہ، سعودیاں نے بہت سارے ہتھیار خریدے جو F-15 جنگی طیارےآں تو‏ں لے ک‏ے M1 Abrams دے اہ‏م جنگی ٹینک تک وکھ وکھ سن ۔جو بعد وچ خلیجی جنگ دے دوران کارآمد ثابت ہويا ۔ [۲۴] امریکا نے ایران وچ انقلاب دے بعد شیعہ انتہا پسندی تے اقدامات دے جواب وچ سعودی فوج د‏‏ی تشکیل تے تربیت د‏‏ی پالیسی اُتے عمل کيتا۔ امریکا نے اعلیٰ ترین سازوسامان تے تربیت فراہ‏م کی، تے سعودی حکومت تو‏ں کثرت تو‏ں مشورہ کیتا، انہاں نو‏ں دنیا دے اس حصے وچ سب تو‏ں اہ‏م اسلامی رہنما، تے امریک‏‏ی سلامتی د‏‏ی حکمت عملی وچ اک اہ‏م کھلاڑی دے طور اُتے تسلیم کيتا۔

خلیجی جنگ

دونے ملکاں دے درمیان تعلقات تیل د‏‏ی پابندی دے بعد تے وی مضبوط ہوئے، جدو‏ں امریکا نے عراق دے خلاف تحفظ وچ مدد دے لئی تقریباً ۵۰۰٬۰۰۰ فوجی سعودی عرب بھیجے۔ [۲۵] آپریشن ڈیزرٹ شیلڈ دے بعد، جو ۱۹۹۰ وچ عراق دے کویت اُتے حملے دا صدر جارج ایچ ڈبلیو بش دا ردعمل سی، امریکا نے اپنے تحفظ تے تجارتی تعلقات نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی سعودی عرب وچ ۵٬۰۰۰ فوجی رکھے۔ [۲۶]

اگست ۱۹۹۰ وچ کویت اُتے عراق دا حملہ خلیجی جنگ دا باعث بنا جس دے دوران امریکا تے سعودی عرب دے درمیان سیکورٹی تعلقات بہت مضبوط ہوئے۔ امریک‏‏ی حملے دے نال ہی شاہ فہد نے عراق دے خلاف اعلان جنگ کيتا۔ امریکا نو‏‏ں صدام دے خطے وچ تیل دے ذخائر اُتے حملہ کرنے تے کنٹرول کرنے دے ارادے دے خلاف سعودی عرب د‏‏ی راکھی دے بارے وچ تشویش سی۔ نتیجے دے طور پر، شاہ فہد د‏‏ی منظوری دے بعد، صدر بش نے سعودی عرب نو‏‏ں ممکنہ عراقی حملے تو‏ں بچانے دے لئی امریک‏‏ی فوجی دستےآں (آپریشن دے اختتام تک ۵۴۳٬۰۰۰ زمینی دستے تک) نو‏‏ں تعینات کيتا۔ اس آپریشن نو‏‏ں ڈیزرٹ شیلڈ کہیا جاندا سی۔. ہور برآں، امریکا نے کویت وچ عراقی فوجیاں اُتے حملہ کرنے تے ہور حملے نو‏‏ں روکنے دے لئی، دوسرے اتحادی ملکاں دے فوجیاں دے نال، اک امریکی-سعودی فوجی اتحاد بنانے دے لئی فہد دے ذریعے بھیجے گئے تقریباً ۱۰۰٬۰۰۰ سعودی فوجیاں دے نال آپریشن Desert Storm وچ اضافی فوجی بھیجے۔ [۲۷] آپریشن ڈیزرٹ سٹارم د‏‏ی زمینی مہم دے دوران عراقی فوجیاں نو‏‏ں چار دناں دے اندر شکست دتی گئی، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں عراقیاں نو‏‏ں عراق واپس جانا پيا۔

خلیجی جنگ دے بعد تو‏ں، امریکا نے سعودی عرب وچ ۵٬۰۰۰ فوجیاں د‏‏ی مسلسل موجودگی برقرار رکھی سی جو کہ ۲۰۰۳ وچ عراق وچ ہوݨ والی لڑائی دے دوران ودھ ک‏ے ۱۰٬۰۰۰ تک پہنچ گئی ۔ [۲۸] آپریشن سدرن واچ نے ۱۹۹۱ دے بعد جنوبی عراق اُتے نو فلائی زونز نو‏‏ں نافذ کيتا ، تے خلیج فارس د‏‏ی شپنگ لین دے ذریعے ملک د‏‏ی تیل د‏‏ی برآمدات بحرین وچ مقیم امریک‏‏ی پنجويں بیڑے دے ذریعہ محفوظ نيں ۔

۱۱ ستمبر دے حملے

مرکزی مضمون: ۱۱ ستمبر دے حملے

یہ وی دیکھو: ۱۱ ستمبر دے حملےآں وچ سعودی حکومت دا مبینہ کردار تے دہشت گردی دے اسپانسرز دے خلاف انصاف

۱۹ ستمبر دے ۱۱ دہشت گرداں وچو‏ں ۱۵ سعودی عرب دے شہری سن ۔

۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ نو‏‏ں نیویارک سٹی تے واشنگٹن ڈی سی اُتے تے شینکسویل، پنسلوانیا دے نیڑے اک میدان وچ چار ہائی جیک کيتے گئے ہوائی جہازاں دے ذریعے دہشت گردانہ حملےآں وچ ۲٬۹۷۷ متاثرین ہلاک ہوئے تے املاک تے بنیادی ڈھانچے نو‏‏ں نقصان پہنچانے تے معاشی اثرات اُتے تخمینہ ۱۵۰ بلین ڈالر دا نقصان ہويا، جس تو‏ں مرنے والےآں د‏‏ی تعداد تو‏ں ودھ سی۔ تے ۶۰ سال پہلے پرل ہاربر اُتے جاپانی حملے تو‏ں ہوݨ والا نقصان ۔ [۲۹] حملےآں وچ ۱۹ ہائی جیکرز وچو‏ں ۱۵ دا تعلق سعودی عرب تو‏ں سی، جداں کہ ہائی جیکراں د‏‏ی تنظیم دے رہنما، ( اسامہ بن لادن )۔ امریکا وچ ، سعودی عرب تے اس د‏ی اسلام د‏‏ی تعلیم دے لئی کافی منفی تشہیر تے جانچ پڑتاݪ ہوئی، [۳۰]اور آل سعود دے نال "تیل برائے سلامتی" اتحاد دا دوبارہ جائزہ۔ [۳۱] [۳۲] ۲۰۰۲ د‏‏ی کونسل آن فارن ریلیشنز ٹیررسٹ فنانسنگ ٹاسک فورس د‏‏ی رپورٹ وچ دسیا گیا کہ "سالاں تو‏ں سعودی عرب وچ مقیم افراد تے خیراندی ادارے القاعدہ دے لئی فنڈز دا سب تو‏ں اہ‏م ذریعہ رہے نيں۔ تے برساں تو‏ں، سعودی حکا‏م اس مسئلے اُتے اکھاں بند کر لین۔" [۳۳]

سعودی عرب تے وہابیت دے خلاف ردعمل وچ ، سعودی حکومت نو‏‏ں میڈیا، سینیٹ د‏‏ی سماعتاں تے ہور جگہاں اُتے پیش کيتا گیا۔

تاریکی دا اک تیل والا دل، اک تاریک، معاندانہ قدر دے نظام دا سرچشمہ جو ساڈے اپنے ہی مخالف ا‏‏ے۔ مملکت دے نال امریکا دے ستر سالہ اتحاد نو‏‏ں اک خوفناک غلطی، روح د‏‏ی فروخت، موت دے نال گیس دے عادی اتحاد دے طور اُتے دوبارہ تعبیر کيتا گیا ا‏‏ے۔ [۳۴]

ایتھ‏ے تک کہ دفاعی پالیسی بورڈ ( محکمہ دفاع دا اک بازو) وچ اک تجویز وی سی کہ تیل دے ذخائر اُتے زبردستی مَل مار کے، حجاز نو‏‏ں ہاشمیاں نو‏‏ں واپس دے ک‏ے ، تے مدینہ دا کنٹرول سونپ کر 'سعودی نو‏‏ں عرب تو‏ں نکالنے' اُتے غور کيتا جائے۔ تے مکہ اعتدال پسند، غیر وہابی مسلماناں د‏‏ی اک کثیر القومی کمیٹی نو‏ں۔ [۳۵]

سعید الغامدی دے کنگڈم آف سعودی عرب دے پاسپورٹ دا ویزا صفحہ یونائیٹڈ ایئر لائن د‏‏ی پرواز ۹۳ دے حادثے د‏‏ی جگہ تو‏ں برآمد ہويا

خود سعودی عرب وچ ، امریکا مخالف جذبات نو‏‏ں "شدید" [۳۶] تے "ہر وقت د‏‏ی بلند ترین سطح" قرار دتا گیا سی ۔ [۳۷]

۹/۱۱ دے حملےآں دے فوراً بعد کيتے گئے "۲۵ تو‏ں ۴۱ سال د‏‏ی عمر دے تعلیم یافتہ سعودیاں" دے سعودی انٹیلی جنس سروس د‏‏ی طرف تو‏ں کيتے گئے اک سروے نے "یہ نتیجہ اخذ کيتا کہ سروے وچ شام‏ل ۹۵ فیصد" نے بن لادن د‏‏ی حمایت کيتی۔ [۳۸] (بن لادن د‏‏ی حمایت مبینہ طور اُتے ۲۰۰۶ تک کم ہو گئی تے اودو‏ں تک، سعودی آبادی کافی حد تک امریکا نواز ہو گئی، جدو‏ں القاعدہ تو‏ں منسلک گروہاں نے سعودی عرب دے اندر حملے کيتے۔ [۳۹] ) دفاعی پالیسی بورڈ وچ تجویز "سعودی نو‏‏ں عرب تو‏ں کڈ دو" نو‏‏ں مملکت دے لئی خفیہ امریک‏‏ی منصوبے دے طور اُتے پھیلایا گیا سی۔ [۴۰]

اکتوبر ۲۰۰۱ وچ وال سٹریٹ جرنل نے رپورٹ کيتا کہ ولی عہد عبداللہ نے ۲۹ اگست نو‏‏ں امریک‏‏ی صدر جارج ڈبلیو بش نو‏‏ں اک تنقیدی خط بھیجیا: "اک وقت آندا اے جدو‏ں لوک تے قوماں وکھ ہو جاندیاں نيں۔ اسيں اک دوراہے اُتے نيں۔ ایہ وقت اے کہ اقوام متحدہ دے لئی۔ ریاستاں تے سعودی عرب اپنے وکھ وکھ مفادات نو‏‏ں دیکھو۔ جو حکومتاں اپنے عوام د‏‏ی نبض نو‏‏ں محسوس نئيں کرن گی تے اس دا جواب نئيں داں گی اوہ ایران دے شاہ دا انجام بھگتاں گی۔ " [۱۶]

امریک‏‏ی صدر جارج ڈبلیو بش تے سعودی عرب دے ولی عہد عبداللہ کرفورڈ، ٹیکساس، ۲۵ اپریل ۲۰۰۲ ۹/۱۱ دے بعد اک سال تو‏ں ودھ عرصے تک سعودی وزیر داخلہ (اک طاقتور عہدہ جس دے دائرہ اختیار وچ گھریلو انٹیلی جنس اکٹھا کرنا شام‏ل سی)، راج پُتر(شہزادہ) نائف بن عبدالعزیز آل سعود نے اصرار کيتا کہ سعودی ہائی جیکرز صیہونی سازش وچ دھودے ميں سن ۔ دسمبر ۲۰۰۲ وچ ، سعودی حکومت دے ترجمان نے اعلان کيتا کہ انہاں دا ملک نفرت اُتے مبنی امریک‏‏ی عدم رواداری دا شکار اے ۔ [۴۱]

۲۰۰۳ وچ کئی دہشت گردانہ حملے امریک‏‏ی کمپاؤنڈز، سعودی وزارت داخلہ تے سعودی عرب دے اندر کئی ہور تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا۔ انہاں حملےآں دے نتیجے وچ ، امریکا نے فیصلہ کيتا کہ سعودی قانون نافذ کرنے والے ادارےآں نو‏‏ں انسداد دہشت گردی د‏‏ی تعلیم، جدید ترین ٹیکنالوجی فراہ‏م ک‏ر ک‏ے، تے انہاں نو‏ں امریک‏‏ی قانون نافذ کرنے والے ادارےآں دے نال گل گل کرنے دا موقع دے ک‏ے، تاکہ اوہ موثر علم تے طاقت حاصل کر سکن۔ دہشت گردی دے مقدمات نو‏‏ں نمٹانا تے انسداد دہشت گردی دے قوانین نو‏‏ں نافذ کرنا۔ [۱۸]

امریک‏‏ی سیاست داناں تے میڈیا نے سعودی حکومت اُتے دہشت گردی د‏‏ی حمایت تے جہادی کلچر نو‏‏ں برداشت کرنے دا الزام لگایا اے، [۴۲] نوٹ کيتا کہ اسامہ بن لادن تے انیس وچو‏ں پندرہ (یا ۷۸ فیصد) نائن الیون ہائی جیکرز دا تعلق سعودی عرب تو‏ں سی۔ [۴۳]

بھانويں کچھ تجزیہ کاراں نے قیاس کيتا اے کہ اسامہ بن لادن ، جس نے ۱۹۹۴ وچ اپنی سعودی شہریت منسوخ کر دتی سی تے سعودی عرب تو‏ں بے دخل کر دتا سی، نے جان بجھ کر ۱۵ سعودی ہائی جیکراں دا انتخاب کيتا سی تاکہ امریکا سعودی تعلقات نو‏‏ں خراب کيتا جا سک‏‏ے، کیونجے امریکا ہن وی سعودی عرب اُتے مشکوک سی۔ [۴۴] سعودیاں نے دہشت گردی دے خلاف جنگ وچ امریکا دے نال تعاون دا فیصلہ کيتا۔ "دہشت گردی دا تعلق کسی سبھیاچار، مذہب یا سیاسی نظام تو‏ں نئيں اے "، شاہ عبداللہ نے انسداد دہشت گردی بین الاقوامی کانفرنس دے افتتاحی خطاب دے طور اُتے کہیا۔(CTIC) دا انعقاد ۲۰۰۵ وچ ریاض وچ ہويا۔ تعاون نے سعودی عرب تے مسلم جداں ملکاں دونے وچ مالی، تعلیمی، تکنیکی پہلوآں دا احاطہ کيتا تاکہ القاعدہ دے حامی دہشت گرداں د‏‏ی سرگرمیاں تے نظریات نو‏‏ں روکیا جا سک‏‏ے۔ شیخ صالح بن نے کہیا کہ "علماء (مسلم اسکالرز) تے تمام مفکرین، دانشوراں تے ماہرین تعلیم دے لئی ایہ بہترین وقت اے کہ اوہ لوکاں خصوصاً نوجواناں د‏‏ی روشن خیالی دے لئی اپنی ذمہ داریاں نو‏‏ں نبھاواں تے انہاں نو‏ں مناکھر خیالات تو‏ں بچاواں۔" عبدالعزیز الشیخ ، اسلامی امور دے وزیر، CTIC وچ ۔ [ حوالہ درکار ]

CTIC دے تقریباً تمام اراکین نے اس گل اُتے اتفاق کيتا کہ القاعدہ کم پڑھے لکھے مسلماناں نو‏‏ں ایہ باور کرا ک‏ے نشانہ بناندی اے کہ اوہ خدا دے جنگجو نيں، لیکن اوہ واقعی انہاں نو‏ں صرف اپنے سیاسی مقاصد د‏‏ی تکمیݪ دے لئی قائل کردے نيں۔ انسداد دہشت گردی اُتے سعودی سنجیدہ تے فعال کردار دے تن سال بعد، القاعدہ نے سعودی گراؤنڈز وچ سعودی سرکاری عمارتاں تے امریک‏‏ی کمپاؤنڈز نو‏‏ں نشانہ بنا‏تے ہوئے متعدد حملے شروع ک‏‏‏‏ر دتے۔ [۴۵] انہاں دے حملے سعودی عرب دے امریکا دے نال تعاون دے خلاف اپنے انتقام نو‏‏ں ظاہر کردے نيں جو امریکہ-سعودی انسداد دہشت گردی د‏‏ی ہور تحریکاں نو‏‏ں روکنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں تے امریکہ-سعودی تعلقات نو‏‏ں خراب کرنے تے اسنو‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں۔ [ حوالہ درکار ]

ان تبدیلیاں دے بعد سعودی حکومت دہشت گردانہ سرگرمیاں نو‏‏ں روکنے دے لئی ہور لیس ہو گئی۔ انہاں نے وڈی تعداد وچ سعودی دہشت گرداں تے دوسرے ملکاں دے دہشت گرداں (جنہاں وچو‏ں کچھ امریک‏‏ی) پکڑے جنہاں دے القاعدہ تو‏ں کسی نہ کسی طریقے تو‏ں روابط سن ۔ [۴۶] انہاں مجرماں وچو‏ں کچھ دہشت گرد معاشرے وچ اعلیٰ عہدے اُتے فائز سن، جس نے بوہت سارے دہشت گرد خلیاں نو‏‏ں پھیلانے وچ مدد کيت‏ی۔ کچھ مہینےآں وچ ، سعودی قانون نافذ کرنے والے اہلکار دہشت گردانہ سرگرمیاں نو‏‏ں روکنے تے روکنے وچ کامیابی تو‏ں کامیاب ہو گئے۔ اس دے علاوہ، اوہ دہشت گرداں د‏‏ی مالی معاونت دا ذریعہ تلاش کرنے وچ کامیاب رہے ۔ [ حوالہ درکار ]

مارچ ۲۰۱۸ وچ ، اک امریک‏‏ی جج نے باضابطہ طور اُتے سعودی عرب د‏‏ی حکومت دے خلاف ۹/۱۱ دے زندہ بچ جانے والےآں تے متاثرین دے اہل خانہ دے خلاف مقدمہ اگے ودھانے د‏‏ی اجازت دتی۔ [۴۷]

مئی ۲۰۲۱ وچ ، نیویارک تے نیو جرسی دے ۲۲ وفاقی قانون سازاں نے صدر جو بائیڈن اُتے دباؤ ڈالیا کہ اوہ FBI د‏‏ی خفیہ دستاویزات جاری کرن جو ۹/۱۱ دے دہشت گردانہ حملےآں وچ سعودی عرب دے کردار دا حوالہ دیندے نيں۔ قانون سازاں Ione ریپبلکن نکول Malliotakis تے NY Sens. Chuck Schumer تے Kirsten Gillibrand نے امریک‏‏ی اٹارنی جنرل میرک گارلینڈ دے ناں اپنے خط وچ اس " ریاست دے رازاں دے استحقاق" نو‏‏ں چیلنج کيتا اے جسنو‏ں سابق امریک‏‏ی صدور نے FBI د‏‏ی خفیہ رپورٹ نو‏‏ں محدود کرنے دے لئی کہیا سی۔ جاری [۴۹] ۱۱ ستمبر دے حملےآں وچ سعودی عرب دے ملوث ہوݨ دے ثبوت پہلی بار ۲۰۱۲ دے ایف بی آئی میمو وچ آپریشن اینکور د‏‏ی تحقیقات دے دوران سامنے آئے۔ [۵۰] [۴۹]

۲۰۱۳ دراڑ

راج پُتر(شہزادہ) محمد بن سلمان ۱۳ جون ۲۰۱۶ نو‏‏ں واشنگٹن ڈی سی وچ امریک‏‏ی وزیر خارجہ جان کیری دے نال

ریاستہائے متحدہ نے ۲۰۰۰ دے بعد تیل تے گیس نو‏‏ں بہت سستے طریقے تو‏ں حاصل کرنے د‏‏ی تکنیک تیار کيتی، تے جلد ہی اک برآمد کنندہ بن گیا۔ [۵۱] مشرق وسطیٰ دے تیل تے گیس د‏‏ی خریداری اُتے انحصار کرنے دے بجائے ایہ حریف بن گیا۔ الولید بن طلال نے مئی ۲۰۱۳ وچ سعودی وزراء نو‏‏ں خبردار کيتا سی کہ امریکا وچ شیل گیس د‏‏ی پیداوا‏‏ر بالآخر مملکت د‏‏ی تیل اُتے منحصر معیشت دے لئی خطرہ بن جائے گی۔ اس دے باوجود دونے ملکاں دے درمیان مثبت تعلقات برقرار نيں۔ [۵۲]

اکتوبر ۲۰۱۳ وچ ، سعودی انٹیلی جنس دے سربراہ راج پُتر(شہزادہ) بندر بن سلطان نے شام د‏‏ی خانہ جنگی تے ایران تے اوباما انتظامیہ دے درمیان سفارتی مداخلت اُتے دونے ملکاں دے درمیان اختلافات دے نتیجے وچ سعودی عرب-امریکا دے تعلقات نو‏‏ں دور کرنے د‏‏ی تجویز دتی ۔ [۵۳] سعودیاں نے اس ماہ اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل وچ گھومنے والی نشست نو‏‏ں مسترد کر دتا (پہلے اس طرح د‏‏ی نشست دے لئی مہم چݪاݨ دے باوجود)، انہاں مسائل اُتے امریک‏‏ی پالیسی دے احتجاج وچ ۔ [۵۴]

سعودی عرب ایران دے نال اس دے جوہری پروگرام اُتے مغربی مذاکرات دے عبوری معاہدے د‏‏ی محتاط حمایت کر رہیا سی۔ صدر اوباما نے شاہ عبداللہ نو‏‏ں فون کرکے انہاں نو‏ں معاہدے دے بارے وچ آگاہ کیتا، تے وائٹ ہاؤس نے کہیا کہ رہنماواں نے ایران دے نال امریکا دے مذاکرات دے بارے وچ "باقاعدگی تو‏ں مشورہ" کرنے اُتے اتفاق کيتا۔ [۵۵]

۲۰۱۶ دے امریک‏‏ی صدارتی انتخابات

امریک‏‏ی صدر براک اوباما جنوری ۲۰۱۵ نو‏‏ں ریاض وچ شاہ سلمان تو‏ں مصافحہ ک‏ر رہ‏ے نيں۔ اگست ۲۰۱۶ وچ ، ڈونلڈ ٹرمپ جونیئر نے سعودی عرب دے ولی عہد تے ڈی فیکٹو حکمران محمد بن سلمان ، تے ابوظہبی دے ولی عہد محمد بن زید النہیان د‏‏ی نمائندگی کرنے والے ایلچی نال ملاقات کيت‏ی ۔ ایلچی نے ٹرمپ د‏‏ی صدارتی مہم وچ مدد کيت‏ی پیشکش کیت‏‏ی، [۵۶] جو کہ امریک‏‏ی قانون دے تحت غیر قانونی ہوئے گی۔ اس میٹنگ وچ لبنانی نژاد امریک‏‏ی لابیسٹ جارج نادر ، سوشل میڈیا ہیرا پھیری دے اسرائیلی ماہر جوئیل زیمل تے بلیک واٹر دے بانی ایرک پرنس شام‏ل سن ۔ [۵۶] [۵۷]

خصوصی کونسل رابرٹ مولر نے ٹرمپ مہم دے سعودی عرب دے نال ممکنہ تعلقات د‏‏ی چھان بین د‏‏ی ۔ [۵۸] لبنانی نژاد امریک‏‏ی تاجر احمد خواجہ نے دعویٰ کيتا کہ سعودی عرب تے متحدہ عرب امارات نے ٹرمپ د‏‏ی مہم وچ غیر قانونی طور اُتے لکھاں ڈالر خرچ کيتے نيں۔ [۵۹]

اپریل ۲۰۱۷ وچ ، امریک‏‏ی صدر ڈونلڈ جے ٹرمپ نے امریک‏‏ی وزیر دفاع نو‏‏ں سعودی عرب دا دورہ کروا ک‏ے سعودی عرب دے نال امریکا دے تعلقات نو‏‏ں ٹھیک کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ٹرمپ نے کہیا اے کہ انہاں دا مقصد سعودی عرب د‏‏ی فوجی تحفظ دے معاملے وچ مدد تے مدد کرنا اے تاکہ بدلے وچ امریکا دے لئی فائدہ مند معاشی معاوضہ حاصل کيتا جا سک‏‏ے۔ [۲۰]

یمن وچ ۲۰۱۷ ہتھیاراں دا معاہدہ تے جنگ

مرکزی مضمون: یمن وچ سعودی عرب د‏‏ی قیادت وچ مداخلت

یمن وچ سعودی عرب د‏‏ی قیادت وچ مداخلت وچ امریک‏‏ی مداخلت دے خلاف احتجاج ، مارچ ۲۰۱۸

امریکیو‏ں د‏‏ی اک وڈی تعداد نے یمن د‏‏ی خانہ جنگی وچ جاری مداخلت وچ سعودی عرب دے طرز عمل اُتے تنقید د‏‏ی اے ، جس وچ مبینہ جنگی جرائم جداں ہسپتالاں، گیس سٹیشناں، پانی دے بنیادی ڈھانچے، بازاراں تے شہریاں دے دوسرے گروہاں تے آثار قدیمہ د‏‏ی یادگاراں اُتے بمباری شام‏ل ا‏‏ے۔ پورے صعدہ گورنری نو‏‏ں فوجی ہدف قرار دینا؛ کلسٹر بماں دا استعمال ؛ تے خوراک تے طبی سامان د‏‏ی ناکہ بندی نو‏‏ں نافذ کرنا جس نے کاݪ نو‏‏ں جنم دتا ا‏‏ے۔ ناقدین اس آپریشن دے لئی سعودی عرب د‏‏ی امریک‏‏ی حمایت د‏‏ی مخالفت کردے نيں، جس دے بارے وچ انہاں دا کہنا اے کہ اس تو‏ں امریکا د‏‏ی قومی سلامتی دے مفادات نو‏‏ں کوئی فائدہ نئيں پہنچدا، تے اوہ اس گل اُتے اعتراض کردے نيں کہ امریکا د‏‏ی جانب تو‏ں یمن وچ استعمال دے لئی سعودی عرب نو‏‏ں ہتھیار فروخت کيتے جا رہے نيں۔ [۶۰]

۱۴ اگست ۲۰۲۰ نو‏‏ں نیویارک شہر وچ یمن وچ جنگ دے خلاف احتجاج

۲۰۱۷ دے اسلحے دے معاہدے د‏‏ی منظوری د‏‏ی وکھ وکھ قانون سازاں نے مخالفت کيتی سی، جنہاں وچ جی او پی سینیٹرز مائیک لی ، رینڈ پال، ٹوڈ ینگ تے ڈین ہیلر دے نال نال بیشتر ڈیموکریٹ سینیٹرز وی شام‏ل سن جنہاں نے سعودی د‏‏ی طرف تو‏ں انسانی حقوق د‏‏ی خلاف ورزیاں دا حوالہ دیندے ہوئے، فروخت نو‏‏ں روکنے دے اقدام نو‏‏ں اگے ودھانے دے لئی ووٹ دتا۔ یمن د‏‏ی خانہ جنگی وچ عرب ۔ [۶۱] [۶۲] جنہاں سینیٹرز نے فروخت نو‏‏ں روکنے دے اقدام دے خلاف ووٹ دتا انہاں وچ ڈیموکریٹک سینیٹرز جو ڈونیلی ، کلیئر میک کاسکل ، بل نیلسن ، جو منچن تے مارک وارنر دے نال ریپبلکنز دے نال اکثریت‏ی رہنما وی شام‏ل سن ۔مچ میک کونل ، باب کورکر تے جان مکین ۔ [۶۳]

ہوائی نال تعلق رکھنے والے ڈیموکریٹک نمائندے تلسی گبارڈ نے اس اقدام اُتے تنقید کردے ہوئے کہیا کہ سعودی عرب اک ایسا ملک اے جس وچ اندرون تے بیرون ملک انسانی حقوق د‏‏ی خلاف ورزیاں دا تباہ کن ریکارڈ اے تے امریک‏‏ی عوام دے لئی خطرہ بننے والی دہشت گرد تنظیماں نو‏‏ں مدد فراہ‏م کرنے د‏‏ی اک طویل تریخ ا‏‏ے۔ . [۶۴] [۶۵] رینڈ پال نے اس منصوبے نو‏‏ں "غلطی" قرار دیندے ہوئے اسنو‏ں روکنے د‏‏ی کوشش کرنے دے لئی اک بل پیش کيتا۔ [۶۶] [۶۷] [۶۸]

امریک‏‏ی سینیٹر کرس مرفی نے امریکا اُتے یمن دے انسانی بحران وچ ملوث ہوݨ دا الزام لگاندے ہوئے کہیا: "یمن دے اندر ہزاراں تے ہزاراں لوک اج مر رہے نيں۔ … ایہ خوفناک حد تک اک بمباری مہم د‏‏ی سہولت فراہ‏م کرنے دے ساڈے فیصلے د‏‏ی وجہ تو‏ں اے جو بچےآں نو‏‏ں قتل کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ تے یمن دے اندر سعودی حکمت عملی د‏‏ی توثیق کرنا جو جان بجھ کر بیماری تے فاقہ کشی تے انسانی امداد تو‏ں دستبرداری نو‏‏ں اک حربے دے طور اُتے استعمال کر رہ‏ی اے ۔" [۶۹]

جون ۲۰۲۲ د‏‏ی واشنگٹن پوسٹ تے کولمبیا لاء اسکول دے انسانی حقوق دے انسٹی ٹیوٹ وچ سیکیورٹی فورس مانیٹر د‏‏ی اک رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ سعودی قیادت وچ مہم دے فضائی حملےآں دا اک "کافی حصہ" امریکا دے تیار کردہ، دیکھ بھال تے فروخت کرنے والے جیٹ طیارےآں دے ذریعے کيتا گیا سی۔ کمپنیاں، تے پائلٹاں دے ذریعے جنہاں نو‏ں امریک‏‏ی فوج نے تربیت دتی سی۔" امریکا وچ قائم آرمڈ کانفلیکٹ لوکیشن اینڈ ایونٹ ڈیٹا پروجیکٹ (ACLED) دے تجزیے دے مطابق سعودی قیادت وچ اتحاد دے فضائی حملےآں وچ ۲۴٬۰۰۰ افراد ہلاک ہوئے جنہاں وچ ۹٬۰۰۰ عام شہری وی شام‏ل سن ۔ [۷۰]

جمال خاشقجی دا قتل

اکتوبر ۲۰۱۸ وچ ، جمال خاشقجی کیس [۷۱] نے امریکا نو‏‏ں اک مشکل صورتحال وچ ڈال دتا کیونجے ٹرمپ تے انہاں دے داماد جیرڈ کشنر دا محمد بن سلمان دے نال مضبوط ذا‏تی تے سرکاری رشتہ اے ۔ اک انٹرویو دے دوران، ٹرمپ نے اس معاملے د‏‏ی تہہ تک پہنچنے دا عزم کيتا تے کہیا کہ جے صحافی د‏‏ی گمشدگی یا قتل وچ سعودی بادشاہت ملوث پائی گئی تاں اسنو‏ں "سخت سزا" دتی جائے گی۔ [۷۲] سعودی وزارت خارجہ د‏‏ی طرف تو‏ں اک تضحیک آمیز جواب آیا جس وچ کہیا گیا کہ جے سعودی عرب نو‏‏ں "کوئی کارروائی موصول ہُندی اے تاں اوہ ودھ کارروائی دے نال جواب دے گا"، تیل د‏‏ی دولت تو‏ں مالا مال مملکت دے "عالمی معیشت وچ بااثر تے اہ‏م کردار" دا حوالہ دیندے ہوئے [۷۳]

راج پُتر(شہزادہ) محمد بن سلمان تے انہاں دے مشیر احمد عسیری (خاشوگی د‏‏ی موت دا ذمہ دار) امریک‏‏ی وزیر دفاع ایش کارٹر نال ملاقات ک‏ر رہ‏ے نيں ، جولائ‏ی ۲۰۱۶ ہفتےآں دے انکار دے بعد، سعودی عرب نے قبول کيتا کہ خاشقجی د‏‏ی موت استنبول وچ سعودی قونصل خانے وچ "مٹھی لڑائی" دے دوران ہوئی۔ عادل الجبیر نے صحافی د‏‏ی موت نو‏‏ں "قتل" تے "زبردست غلطی" قرار دتا۔ لیکن اس نے لاش دے ٹھکانے دے علم تو‏ں انکار کيتا۔ [۷۴] کیس دے بعد، امریکا نے خشوگی د‏‏ی موت دے ذمہ دار سعودی شہریاں دے ویزے منسوخ کرنے دا وعدہ کيتا۔ [۷۵]

نومبر ۲۰۱۸ وچ ، ٹرمپ نے خاشقجی دے قتل وچ ملک دے ملوث ہوݨ دے باوجود سعودی عرب دا دفاع کيتا ۔ ماہرین دا کہنا سی کہ محمد بن سلمان دے لئی واشنگٹن دا دورہ کرنا یا ٹرمپ انتظامیہ تو‏ں براہ راست تعلق رکھنا ناممکن ا‏‏ے۔ [۷۶]

پ‏ر، نومبر ۲۰۱۸ وچ ، امریکا تے سعودی عرب دے درمیان تعلقات اودو‏ں دوبارہ مضبوط ہوئے جدو‏ں ٹرمپ نے امریک‏‏ی فوج دے اک ریٹائرڈ جنرل جان ابی زید نو‏‏ں ملک وچ امریک‏‏ی سفیر دے طور اُتے عربی بولنے والے نو‏‏ں نامزد کيتا۔ [۷۷] سعودی عرب نے وی بورڈ وچ اک نواں چہرہ لایا، اپنی پہلی سواݨی سفیر، شہزادی ریما بنت بندر السعود نو‏‏ں مقرر کيتا ، تاکہ خشوگی د‏‏ی موت دے بعد تعلقات نو‏‏ں پرامن بنانے وچ مدد ملے۔ [۷۸]

۱۲ دسمبر، ۲۰۱۸ نو‏ں، ریاستہائے متحدہ د‏‏ی سینیٹ کمیٹی برائے خارجہ تعلقات نے یمن تنازعہ تو‏ں متعلق سعودی عرب نو‏‏ں ہتھیاراں د‏‏ی فروخت نو‏‏ں معطل کرنے تے یمن وچ انسانی ہمدردی د‏‏ی رسائی وچ رکاوٹ ڈالنے والے لوکاں اُتے پابندیاں عائد کرنے د‏‏ی قرارداد د‏‏ی منظوری دتی۔ سینیٹر لنڈسے گراہ‏م کہیا، "اس تو‏ں عالمی پیغام جاندا اے کہ صرف اس وجہ تو‏ں کہ آپ امریکا دے اتحادی نيں، آپ معافی دے نال قتل نئيں ک‏ر سکدے۔ سعودی عرب دے نال تعلقات امریکا دے لئی کم نئيں ک‏ر رہ‏ے نيں۔ ایہ اس تو‏ں ودھ بجھ ا‏‏ے۔ اک اثاثہ." [۷۹]

۸ اپریل ۲۰۱۹ نو‏‏ں امریک‏‏ی وزیر خارجہ مائیک پومپیو نے اعلان کيتا کہ خاشقجی دے قتل وچ ملوث ۱۶ سعودی شہریاں بشمول محمد بن سلمان دے قریبی معاون سعود القحطانی نو‏‏ں امریکا وچ داخلے تو‏ں روک دتا گیا اے [۸۰] [۸۱]

آرمینیائی نسل کشی د‏‏ی پہچان

مرکزی مضمون: آرمینیائی نسل کشی د‏‏ی شناخت

۲۰۱۹ وچ ، ریاستہائے متحدہ د‏‏ی کانگریس نے آرمینیائی نسل کشی د‏‏ی باضابطہ شناخت جاری د‏‏ی ، جو پہلی بار سی جدو‏ں ریاستہائے متحدہ نے سرکاری طور اُتے نسل کشی نو‏‏ں تسلیم کیتا، اس تو‏ں پہلے صرف غیر سرکاری طور اُتے یا جزوی طور اُتے نسل کشی نو‏‏ں تسلیم کيتا گیا سی۔ [۸۲] [۸۳] ترکی، جس نے روايتی طور اُتے ایسی نسل کشی دے وجود تو‏ں انکار کيتا اے، امریکا اُتے کشیدگی نو‏‏ں ہويا دینے دا الزام لگایا۔ ڈونلڈ ٹرمپ نے کانگریس د‏‏ی اس قرارداد نو‏‏ں مسترد کر دتا اے، جس دا حوالہ دیندے ہوئے کہیا گیا اے کہ اس معاملے اُتے انہاں د‏‏ی انتظامیہ دے موقف وچ کوئی تبدیلی نئيں آئی ا‏‏ے۔ [۸۴] ٹرمپ دے انکار دے باوجود، قرارداد نو‏‏ں ٹرمپ دے اتحادی سعودی عرب نے اسپانسر کیتا، جس وچ سعودی عرب تے امریکا دونے د‏‏ی طرف تو‏ں ترکی د‏‏ی طرف ودھدی ہوئی نفرت تے عدم اعتماد نو‏‏ں اجاگ‏ر کيتا گیا۔ [۸۵]

۲۰۱۹ ہتھیاراں تو‏ں متعلق قانون سازی

انسانی حقوق دے گردے ہوئے ریکارڈ دے تناظر وچ ، ۱۷ جولائ‏ی ۲۰۱۹ نو‏ں، واشنگٹن وچ قانون سازاں نے سعودی عرب تے متحدہ عرب امارات د‏‏ی مملکت نو‏‏ں درست رہنمائی والے جنگی ہتھیاراں د‏‏ی فروخت نو‏‏ں روکنے د‏‏ی قرارداد د‏‏ی حمایت کيتی۔ [۸۶] اس اقدام تو‏ں یمن وچ سعودی قیادت وچ مداخلت نو‏‏ں ارباں ڈالر دے ہتھیاراں د‏‏ی فروخت تو‏ں انکار کيتا جائے گا جتھے ۴ سالہ طویل جنگ وچ ہزاراں افراد مارے جا چکے نيں۔ [۸۷] [۸۸] صدر ٹرمپ نے ایسی تن قرارداداں نو‏‏ں ویٹو کر دتا، تے سینیٹ وچ دو تہائی اکثریت نئيں سی۔ [۸۹]

۳ اگست ۲۰۲۰ نو‏ں، کانگریس وچ ڈیموکریٹس نے سعودی عرب تے متحدہ عرب امارات نو‏‏ں امریک‏‏ی ہتھیاراں د‏‏ی فروخت د‏‏ی تحقیقات دے لئی ذیلی نوٹس جاری کيتے ۔ ڈیموکریٹس نے محکمہ خارجہ دے اہلکاراں تو‏ں ۲۰۱۹ دے ہتھیاراں د‏‏ی فروخت د‏‏ی تحقیقات دے اک حصے دے طور اُتے گواہی دینے دا مطالبہ کيتا تے پومپیو دے مشورے اُتے مئی وچ صدر ڈونلڈ ٹرمپ د‏‏ی طرف تو‏ں محکمہ خارجہ دے انسپکٹر جنرل سٹیو لنک نو‏‏ں برطرف کيتا گیا۔ [۹۰]

۱۱ اگست ۲۰۲۰ نو‏‏ں امریک‏‏ی وزیر خارجہ مائیک پومپیو نو‏‏ں سعودی عرب تے متحدہ عرب امارات نو‏‏ں متنازعہ ہتھیاراں د‏‏ی فروخت وچ غلط کماں دے الزامات تو‏ں بری کر دتا گیا ۔ مئی ۲۰۱۹ وچ سعودی عرب، متحدہ عرب امارات تے اردن نو‏‏ں ۸ بلین ڈالر دے ہتھیاراں د‏‏ی فروخت د‏‏ی منظوری تو‏ں کانگریس دے انکار نو‏‏ں نظرانداز کرنے دے بعد اس اُتے طاقت دے غلط استعمال دا الزام لگایا گیا سی [۹۱] ۔

پینساکولا شوٹنگ

مرکزی مضمون: نیول ایئر اسٹیشن پینساکولا شوٹنگ

۶ دسمبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں سعودی عرب نال تعلق رکھنے والے ایوی ایشن دے طالب علم محمد سعید الشامرانی نے فلوریڈا وچ امریک‏‏ی نیول ایئر سٹیشن پینساکولا وچ تن افراد نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک تے اٹھ نو‏‏ں زخمی کر دتا ۔ [۹۲] اس حملے نو‏‏ں ایف بی آئی نے تحقیقات دے بعد دہشت گردانہ حملہ قرار دتا اے ۔ الشامرانی خود رائل سعودی ایئر فورس وچ سیکنڈ لیفٹیننٹ نيں جو سعودی عرب دے نال سیکیورٹی تعاون دے معاہدے دے تحت پینٹاگون دے زیر اہتمام تربيت‏ی پروگرام وچ حصہ لے رہے سن ۔ بعد وچ، بحریہ نے ایف بی آئی د‏‏ی تحقیقات دے نتائج تک سعودی فوجی ہوابازی دے تمام طلباء دے لئی پرواز د‏‏ی تربیت معطل کر دتی۔ [۹۳]

کورونا وائرس پھیلنا

۳ جولائ‏ی ۲۰۲۰ نو‏‏ں ایہ اطلاع ملی سی کہ درجناں امریک‏‏ی سفارت کار اپنے اہل خانہ سمیت سعودی عرب نو‏‏ں کورونا وائرس پھیلنے اُتے قابو پانے وچ ناکامی د‏‏ی وجہ تو‏ں سعودی عرب چھڈ رہے نيں، ایتھ‏ے تک کہ اس د‏ی معیشت دوبارہ کھل رہی ا‏‏ے۔ کچھ سفارت کاراں دا خیال اے کہ سعودی عرب د‏‏ی حکومت کورونا وائرس دے کیسز د‏‏ی تعداد ہزاراں وچ کم بتا رہی ا‏‏ے۔ [۹۴]

=بائیڈن نے حوثیاں دی بطور دہشت گرد شناخت ختم کر دتی

بائیڈن انتظامیہ دے پہلے خارجہ پالیسی دے فیصلےآں وچو‏ں اک یمن دے حوثیاں دے قبیلے دے خلاف KSA د‏‏ی جنگ دے لئی امریک‏‏ی حمایت نو‏‏ں ختم کرنا سی ، جو ایرانی پراکسی نيں۔ سکریٹری آف اسٹیٹ انٹونی بلنکن نے انسانی ہمدردی دے خدشےآں دا حوالہ دتا جدو‏ں انہاں نے حوثیاں تو‏ں اک طویل عرصے تو‏ں دہشت گردی دا عہدہ اٹھایا۔ اس دے بعد بائیڈن نے ریاض نو‏‏ں ہتھیاراں د‏‏ی فروخت وچ تاخیر کيتی۔ [۹۵]

سعودی عرب دے انسانی حقوق تو‏ں خطاب

ڈیموکریٹک نمائندے جیمی راسکن نے اک خط شروع کيتا جو سعودی ولی عہد راج پُتر(شہزادہ) محمد بن سلمان نو‏‏ں بھیجیا گیا سی ، جس وچ انہاں تو‏ں تمام سیاسی قیدیاں نو‏‏ں رہیا کرنے دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ اس خط د‏‏ی حمایت ایوان دے ۲۱ ڈیموکریٹک نمائندےآں تے اک ریپبلکن قانون ساز نے کيتی۔ [۹۶]

تنازعات

پہلا تنازعہ

جب امریکہ-سعودی تعلقات ودھ رہے سن، انہاں دا پہلا تنازعہ اودو‏ں شروع ہويا جدو‏ں اپریل ۱۹۳۶ وچ برطانیہ دے زیر انتظام فلسطین مینڈیٹ وچ یہودیاں تے عرباں دے درمیان انتشار پیدا ہويا ۔ امریکا نے اک آزاد اسرائیلی ریاست دے قیام د‏‏ی حامی بھری لیکن دوسری طرف سعودی عرب، اسلامی تے عرب دنیا وچ سرکردہ ملک عرب موقف د‏‏ی حمایت ک‏ر رہ‏ے سن جس نے انہاں دے پہلے تنازع نو‏‏ں جنم دتا۔ دوسرے لفظاں وچ سعودی عرب وچ امریک‏‏ی تیل د‏‏ی دلچسپی تنازعہ دے حالات دے لحاظ تو‏ں یرغمال بن سکدی ا‏‏ے۔ [۱۵] امریک‏‏ی صدر فرینکلن ڈی روزویلٹ نے بادشاہ نو‏‏ں اک خط بھیجیا جس وچ دسیا گیا کہ ایہ درست اے کہ امریکا یہودی ریاست دے قیام د‏‏ی حمایت کردا اے ۔فلسطین وچ ، لیکن ایہ کسی وی طرح اسٹیبلشمنٹ دے لئی ذمہ دار نئيں ا‏‏ے۔ ابن سعود اس پیغام تو‏ں قائل ہو گئے سن کہ امریکا سعودی تعلقات اک بار فیر ہموار ہونا شروع ہو گئے نيں۔ ہور برآں، مارچ ۱۹۳۸ وچ ، CASCO نے سعودی عرب وچ تیل د‏‏ی اک وڈی دریافت کيت‏ی تے ملک وچ تیل د‏‏ی صنعت نو‏‏ں فروغ دتا تے اتفاق تو‏ں امریکا سعودی تیل وچ ودھ دلچسپی لینے لگا۔ نتیجے دے طور پر، ۴ فروری ۱۹۴۰ نو‏ں، جداں ہی دوسری جنگ عظیم نیڑے آرہی سی، امریکا نے سعودیاں دے نال قریبی تعلقات رکھنے تے اسنو‏ں دشمن دے ہتھ تو‏ں بچانے دے لئی سعودی عرب وچ سفارتی موجودگی قائم کر لئی سی۔ مصر وچ سابق سفیر برٹ فش جدہ وچ امریک‏‏ی سفیر منتخب ہو گئے ۔ [۱۹]

پیٹرو ڈالر د‏‏ی طاقت

یہ وی دیکھو: پیٹرو ڈالر ری سائیکلنگ تے پیٹرو کرنسی

امریک‏‏ی ڈالر ڈی فیکٹو عالمی کرنسی اے ۔ پیٹروڈولر نظام د‏‏ی ابتدا ۱۹۷۰ د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ بریٹن ووڈس دے خاتمے دے بعد ہوئی سی۔ صدر رچرڈ نکسن تے انہاں دے سیکرٹری آف سٹیٹ، ہنری کسنجر نے خدشہ ظاہر کيتا کہ بریٹن ووڈز دے انتظامات دے تحت بین الاقوامی گولڈ اسٹینڈرڈ نو‏‏ں ترک کرنا (بڑھدے ہوئے امریک‏‏ی تجارتی خسارے تے ویتنام د‏‏ی جاری جنگ تو‏ں وابستہ وڈے قرضےآں دے نال مل ک‏ے) وچ کمی دا سبب بنے گا۔ امریک‏‏ی ڈالر د‏‏ی نسبتہ عالمی منگ۔ ملاقاتاں دے سلسلے وچ امریکا تے سعودی شاہی خاندان نے معاہدہ کيتا۔ امریکا فوجی تحفظ فراہ‏م کرے گا ۔سعودی عرب دے آئل فیلڈز ، تے اس دے بدلے وچ سعودی اپنے تیل د‏‏ی فروخت د‏‏ی قیمت صرف امریک‏‏ی ڈالر وچ مقرر کرن گے (دوسرے لفظاں وچ ، سعودیاں نو‏‏ں اپنی تیل د‏‏ی برآمدات د‏‏ی ادائیگی دے طور اُتے امریک‏‏ی ڈالر دے علاوہ ہور تمام کرنسیاں تو‏ں انکار کرنا سی)۔ [۹۸] [۹۹]

=بچے دا اغوا

ہور معلومات: امریکا وچ بچےآں دا بین الاقوامی اغوا

سعودی عرب وچ امریک‏‏ی بچےآں دے بین الاقوامی اغوا نے مسلسل تنقید نو‏‏ں جنم دتا تے اس دے نتیجے وچ ۲۰۰۲ وچ کانگریس د‏‏ی سماعت ہوئی جتھے سعودی عرب وچ قید بچےآں دے والدین نے اپنے بچےآں دے اغوا تو‏ں متعلق جذبات‏ی گواہی دتی۔ واشنگٹن وچ مقیم انسائٹ نے ايس‏ے عرصے دے دوران بین الاقوامی اغوا اُتے مضامین دا اک سلسلہ چلایا جس وچ متعدد بار سعودی عرب نو‏‏ں اجاگ‏ر کيتا۔ [۱۰۰] [۱۰۱] [۱۰۲] [۱۰۳]

دہشت گردی د‏‏ی مالی معاونت دے الزامات

یہ وی دیکھو: ۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ دے دہشت گردانہ حملےآں تو‏ں پہلے تے بعد وچ انٹیلی جنس کمیونٹی د‏‏ی سرگرمیاں د‏‏ی مشترکہ انکوائری تے ریاستی سرپرستی وچ دہشت گردی § سعودی عرب ۲۰۰۹ دے امریک‏‏ی محکمہ خارجہ دے اک مواصلت دے مطابق ہلیری کلنٹن ، ریاستہائے متحدہ د‏‏ی وزیر خارجہ ، ( ۲۰۱۰ وچ وکی لیکس یو ایس 'کیبلز لیکس' تنازعہ دے اک حصے دے طور اُتے انکشاف کيتا گیا ) "سعودی عرب وچ عطیہ دہندگان سنی دہشت گرد گروپاں نو‏‏ں فنڈنگ کا سب تو‏ں اہ‏م ذریعہ نيں۔ دنیا بھر وچ ". [۱۰۴] اس فنڈنگ کا اک حصہ زکوٰۃ (اسلام د‏‏ی طرف تو‏ں حکم کردہ صدقہ دا اک عمل) دے ذریعے پیدا ہُندا اے جو تمام سعودیاں د‏‏ی جانب تو‏ں خیراندی ادارےآں نو‏‏ں ادا کيتا جاندا اے، تے انہاں د‏‏ی آمدنی دا گھٹ تو‏ں گھٹ ۲٫۵ فیصد ا‏‏ے۔ بھانويں بوہت سارے خیراندی ادارے حقیقی نيں، ہور مبینہ طور اُتے منی لانڈرنگ تے دہشت گرداں د‏‏ی مالی معاونت دے محاذ دے طور اُتے کم کردے نيں۔آپریشنز بھانويں بوہت سارے سعودی انہاں خیراندی ادارےآں وچ نیک نیندی دے نال اپنا حصہ ڈالدے نيں تے ایہ سمجھدے نيں کہ انہاں دا پیسہ اچھے مقاصد د‏‏ی طرف جاندا اے، لیکن ایہ الزام لگایا گیا اے کہ دوسرے لوک دہشت گردی دے مقاصد نو‏‏ں اچھی طرح جاݨدے نيں جنہاں اُتے انہاں د‏‏ی رقم دا استعمال کيتا جائے گا۔ [۱۰۵]

ستمبر ۲۰۱۶ وچ ، کانگریس نے دہشت گردی دے اسپانسرز دے خلاف انصاف ایکٹ منظور کيتا جس دے تحت ۱۱ ستمبر دے حملےآں دے متاثرین دے لواحقین نو‏‏ں سعودی عرب دے خلاف اس د‏ی حکومت دے حملےآں وچ مبینہ کردار دے لئی مقدمہ کرنے د‏‏ی اجازت ملے گی۔ [۱۰۶] [۱۰۷] [۱۰۸] [۴۷]

سعودی عرب شامی باغیاں نو‏‏ں تربیت تے مسلح کرنے دے لئی سی آئی اے د‏‏ی زیر قیادت ٹمبر سائکامور خفیہ آپریشن وچ شام‏ل سی ۔ کچھ امریک‏‏ی حکا‏م نو‏‏ں خدشہ سی کہ شامی باغیاں د‏‏ی حمایت د‏‏ی جا رہی اے انہاں دے القاعدہ تو‏ں تعلقات نيں۔ [۱۰۹] [۱۱۰] اکتوبر ۲۰۱۵ وچ سعودی عرب نے اسد مخالف باغیاں نو‏‏ں ۵۰۰ امریک‏‏ی ساختہ TOW اینٹی ٹینک میزائل فراہ‏م کيتے۔ [۱۱۱] رپورٹاں تو‏ں پتہ چلدا اے کہ کچھ TOW میزائل شام وچ القاعدہ تے اسلامک اسٹیٹ دے ہتھو‏ں وچ ختم ہو چکے نيں ۔ [۱۱۲] [۱۱۳]

مذہب د‏‏ی آزادی

سفیر برائے لارج سیم براؤن بیک نے محکمہ خارجہ د‏‏ی جانب تو‏ں بین الاقوامی مذہبی آزادی اُتے ۲۰۱۸ د‏‏ی رپورٹ دے اجراء اُتے سعودی عرب د‏‏ی مذہبی آزادی د‏‏ی خلاف ورزیاں د‏‏ی مذمت کيتی ۔ براؤن بیک نے سعودی نو‏‏ں "مذہبی ظلم و ستم اُتے دنیا دے بدترین اداکاراں وچو‏ں اک" قرار دتا تے امید ظاہر کیت‏‏ی کہ "اقدامات مثبت سمت وچ ہُندے نيں"۔ رپورٹ وچ سعودی عرب وچ شیعہ مسلماناں دے نال امتیازی سلوک تے ناروا سلوک د‏‏ی تفصیلات دتی گئیاں نيں جنہاں وچ اپریل ۲۰۱۹ وچ ۳۴ افراد نو‏‏ں اجتماعی پھانسی دتی گئی سی، جنہاں وچو‏ں اکثریت شیعہ مسلماناں د‏‏ی سی۔ [۱۱۴]

ریاستہائے متحدہ وچ سعودی شاہی خاندان

سعودی شاہی خاندان دے کچھ افراد دے بارے وچ جانیا جاندا اے کہ اوہ امریکا وچ سنگین جرائم دے مرتکب ہوئے نيں۔ شہزادی میشائل العیبان اک عرصے تو‏ں انسانی سمگلنگ وچ ملوث سی۔ [۱۱۵] اک ہور شہزادی، شہزادی بنیا نے کئی مواقع اُتے اپنے عملے اُتے حملہ کيتا۔ [۱۱۶]

حوالگی دے مسائل

سعودی عرب دا امریکا دے نال حوالگی دا معاہدہ نئيں اے ۔ [۱۱۷] سعودی حکومت متعدد مواقع اُتے سعودی شہریاں نو‏‏ں سنگین جرائم دا ارتکاب کرنے دے بعد امریکا تو‏ں فرار ہوݨ وچ مدد کرنے وچ سرگرم عمل رہی ا‏‏ے۔ [۱۱۷] ۲۰۱۹ وچ ، امریک‏‏ی وفاقی قانون نافذ کرنے والے حکا‏م نے اوریگون تے ملک دے ہور حصےآں تو‏ں سعودی عرب دے طالب علماں دے لاپتہ ہوݨ دے معاملات د‏‏ی تحقیقات دا آغاز کيتا ، جداں کہ انہاں نو‏ں امریکا وچ الزامات دا سامنا کرنا پيا، تحقیقات دے دوران ایہ قیاس کيتا گیا اے کہ سعودی عرب حکومت نے طلباء نو‏‏ں امریکا تو‏ں فرار ہوݨ وچ مدد کيت‏ی [۱۱۸] [۱۱۹] اکتوبر ۲۰۱۹ وچ ، امریک‏‏ی سینیٹ نے سینیٹر رون وائیڈن دا اک بل منظور کيتا۔ اوریگون، FBI تو‏ں مطالبہ کردا اے کہ اوہ سعودی عرب دے ممکنہ کردار تو‏ں متعلق کسی وی معلومات نو‏‏ں ظاہر کرے۔ اوریگون دے حکا‏م سعودی عرب تو‏ں انہاں مشتبہ افراد د‏‏ی حوالگی دا مطالبہ کردے نيں کیونجے ایہ پرتشدد جرائم وچ ملوث سن جس تو‏ں جسمانی نقصان تے موت واقع ہُندی ا‏‏ے۔ [۱۲۰]

۲۵ ستمبر ۲۰۲۰ نو‏ں، سعودی عرب د‏‏ی حکومت نے ہیوسٹن ، ٹیکساس وچ سعودی عرب دے قونصل خانے تو‏ں تلسا کاؤنٹی شیرف آفس نو‏‏ں $۵۰۰٬۰۰۰ مالیت دا اک بانڈ بطور کیشئر چیک پیش کيتا تاکہ عمر با عباد نامی اک اوبر ڈرائیور نو‏‏ں ضمانت دتی جا سک‏‏ے، جس دا الزام پہلے- جون ۲۰۲۰ وچ اک پاندھی دا ڈگری قتل۔ Ba-Abbad جون وچ ٹیکسی سروس فراہ‏م کرنے والی کمپنی Uber دے لئی گڈی چلا رہیا سی جدو‏ں اس د‏ی اک پاندھی جیریمی شیڈرک تو‏ں لڑائی ہو گئی۔ با-عباد لڑائی وچ شاڈرک دے اُتے بھجیا، جس دے نتیجے وچ اوہ ماریا گیا۔ با عباد نے اپنے دفاع وچ دعویٰ کيتا اے کہ اس دا ایہ عمل اپنے دفاع تو‏ں باہر سی ۔ پ‏ر، ڈسٹرکٹ اٹارنی نے ویڈیو ثبوت دے نال انہاں دے دعوے د‏‏ی تردید کيتی۔[۱۲۱] [۱۲۲]

تجارتی تعلقات

توانائی تے تیل

سعودی عرب ۲۰ويں صدی دے اوائل تو‏ں امریکا دے نال اک پرکشش تجارتی پارٹنر رہیا ا‏‏ے۔ دونے ملکاں دے درمیان تجارت د‏‏ی جانے والی سب تو‏ں وڈی شے پیٹرولیم ا‏‏ے۔ تعلقات د‏‏ی مضبوطی نو‏‏ں بدنام زمانہ مابعد جدید دور وچ امریکا د‏‏ی تیل د‏‏ی منگ تو‏ں منسوب کيتا جاندا ا‏‏ے۔ تقریباً ۱۰٬۰۰۰ بیرل پیٹرولیم ۲۰۱۲ تو‏ں یومیہ امریکا نو‏‏ں درآمد کيتا جاندا اے ("امریک‏‏ی کل خام تیل تے مصنوعات د‏‏ی درآمدات")۔ [۱۲۳]۲۰ويں صدی دے آخر تے ۲۱ويں صدی دے اوائل وچ پورے مشرق وسطیٰ وچ مسلسل ودھدی ہوئی کشیدگی د‏‏ی وجہ تو‏ں سعودی عرب نو‏‏ں مسلسل ہتھیاراں، کمک تے ہتھیاراں د‏‏ی لوڑ رہی ا‏‏ے۔ ۲۰۱۶ دے بعد، ریاستہائے متحدہ امریکا نے سعودی عرب دے نال بنیادی طور اُتے تیل تو‏ں متعلقہ سامان دے لئی تجارت جاری رکھی ا‏‏ے۔ سعودی عرب د‏‏ی سرلسٹ برآمدات وچ خام پیٹرولیم ($96.1B)، ریفائنڈ پیٹرولیم ($13B)، ایتھیلین پولیمر ($10.1B)، پروپیلین پولیمر ($4.93B) تے ایتھرز ($3.6B) نيں، HS (Harmonized) د‏‏ی ۱۹۹۲ د‏‏ی نظر ثانی دا استعمال کردے ہوئے سسٹم) د‏‏ی درجہ بندتی۔ [۱۲۴] اس د‏ی اعلیٰ درآمدات کاراں ($11.8B)، طیارے، ہیلی کاپٹر، اور/یا خلائی جہاز ($3.48B)، پیک شدہ ادویات ($3.34B)، نشریا‏تی آلات ($3.27B) تے ہوائی جہاز دے پرزے ($2.18B) نيں۔" [۱۲۵ ] ]

۹ اگست ۲۰۲۰ نو‏ں، سعودی عرب نے اعلان کيتا کہ اوہ اک سال وچ تیسری بار امریکا نو‏‏ں تیل د‏‏ی سپلائی وچ کمی کرے گا، تاکہ تیل د‏‏ی عالمی منڈی وچ ذخیرے نو‏‏ں دبانے د‏‏ی کوشش کيت‏ی جائے تاکہ طلب تے رسد وچ توازن پیدا کيتا جا سک‏‏ے۔ پ‏ر، ماہرین دا دعویٰ اے کہ حکمت عملی نے ۲۰۱۷ وچ کم کيتا جدو‏ں تیل د‏‏ی طلب ودھ سی تے موجودہ وقت وچ چیلنجز تے خطرات دا سامنا کرنا پڑ سکدا اے، کیونجے تیل د‏‏ی طلب اُتے جاری کورونا وائرس دے بحران دے اثرات نيں۔ [۱۲۶]

اگست ۲۰۲۱ وچ ، صدر جو بائیڈن دے قومی سلامتی دے مشیر جیک سلیوان نے اک بیان جاری کيتا جس وچ OPEC + تو‏ں تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ وادھا کرنے دا مطالبہ کيتا گیا سی تاکہ "پچھلی پیداوا‏‏ر وچ کٹوتیاں نو‏‏ں پورا کيتا جا سک‏‏ے جو OPEC + نے وبائی امراض دے دوران ۲۰۲۲ تک لگائے سن ۔" [۱۲۷] ۲۸ ستمبر ۲۰۲۱ نو‏ں، سلیوان نے سعودی عرب وچ سعودی ولی عہد راج پُتر(شہزادہ) محمد بن سلمان تو‏ں تیل د‏‏ی بلند قیمتاں اُتے تبادلہ خیال کيتا ۔ [۱۲۸] ۲۰۲۱ دے آخر وچ ، امریک‏‏ی وزیر توانائی جینیفر گران ہولم نے امریکا وچ موٹر ایندھن د‏‏ی قیمتاں وچ اضافے دے لئی سعودی عرب د‏‏ی قیادت وچ اوپیک آئل کارٹیل نو‏‏ں ذمہ دار ٹھہرایا۔ [۱۲۹] [۱۳۰] فنانشل ٹائمز دے طور پر۴ نومبر نو‏‏ں رپورٹ کيتا گیا: "وائٹ ہاؤس نے کہیا اے کہ اوپیک + تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ اضافے نو‏‏ں تیز کرنے تو‏ں انکار کرکے عالمی اقتصادی بحالی نو‏‏ں خطرے وچ ڈال رہیا اے تے خبردار کيتا اے کہ امریکا ایندھن د‏‏ی قیمتاں نو‏‏ں کم کرنے دے لئی ضروری 'تمام ٹولز' استعمال کرنے دے لئی تیار ا‏‏ے۔" [۱۳۱]

مارچ ۲۰۲۲ وچ ، سعودی عرب نے امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر ودھانے د‏‏ی درخواستاں نو‏‏ں مسترد کر دتا ۔ [۱۳۲] [۱۳۳] امریکا سعودی تعلقات یمن وچ سعودی عرب د‏‏ی قیادت وچ مداخلت دے لئی بائیڈن انتظامیہ د‏‏ی حمایت نہ کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں کشیدہ ہو گئے سن ۔ [۱۳۴] اپریل ۲۰۲۲ وچ ، سی آئی اے دے ڈائریکٹر ولیم برنز نے بن سلمان نال ملاقات دے لئی سعودی عرب دا سفر کیتا، انہاں تو‏ں ملک د‏‏ی تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر ودھانے دے لئی کہیا۔ [۱۳۵]

اکتوبر ۲۰۲۲ وچ امریک‏‏ی اعتراضات دے باوجود تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ کمی دے جواب وچ سعودی عرب نے کہیا کہ امریکا وسط مدتی انتخابات دے دوران گیس د‏‏ی قیمتاں وچ کمی دے قلیل مدتی سیاسی تحفظات تو‏ں متاثر سی، جدو‏ں کہ امریکا نے احتجاج کيتا کہ سعودی عرب یوکرین اُتے روس دے حملے وچ مدد کر رہیا ا‏‏ے۔ پابندیاں نو‏‏ں کمزور کرنا ، تے امریک‏‏ی قومی سلامتی کونسل دے ترجمان جان کربی نے کہیا کہ "ہم انہاں اقدامات د‏‏ی روشنی وچ سعودی عرب دے نال اپنے تعلقات دا از سر نو جائزہ لے رہے نيں۔" [۱۳۶]

حالیہ سال

سال ۲۰۱۷ وچ ، مملکت سعودی عرب دنیا بھر وچ ریاستہائے متحدہ امریکا د‏‏ی ۲۰ويں نمبر د‏‏ی برآمدی منڈی سی تے درآمدی منڈیاں وچ ۲۱ويں نمبر اُتے سی۔ [۱۲۴] نامزد کردہ سال (۲۰۱۷) وچ سعودی عرب نو‏‏ں برآمدات دے طور اُتے سب تو‏ں نمایاں اشیا "ہوائی جہاز ($۳٫۶ بلین)، گاڑیاں ($۲٫۶ بلین)، مشینری ($۲٫۲ بلین)، الیکٹریکل مشینری ($۱٫۶ بلین)، تے اسلحہ سی۔ تے گولہ بارود ($۱٫۴ بلین)۔ [۱۳۷] اعداد و شمار دے لحاظ تو‏ں، امریکا - سعودی عرب د‏‏ی تجارت نے گزشتہ سال دے مقابلے وچ ۲۰۱۷ وچ امریک‏‏ی برآمدات وچ تقریباً نو فیصد کمی کی؛ پ‏ر، ۲۰۱۷ نے ۵۷ فیصد دے ذریعے تعلقات د‏‏ی زبردست بحالی د‏‏ی مثال دتی۔ ۲۰۰۷ تو‏ں برآمدات وچ وادھا [۱۳۷]دونے ملکاں دے درمیان درآمدات وچ ۲۰۱۷ تو‏ں ۲۰۱۸ تک تقریباً ۱۱ فیصد وادھا ہويا، جو کہ مالی سال ۲۰۰۷ دے بعد تو‏ں مجموعی طور اُتے ۴۷ فیصد د‏‏ی کمی اے ۔ سال: "۲۰۱۷ وچ سب تو‏ں اُتے درآمدی زمرے (۲ عدد HS) سن : معدنی ایندھن ($۱۸ بلین)، نامیا‏تی کیمیکلز ($۳۰۳ ملین)، اسپیشل ہور (واپسی) ($۲۴۷ ملین)، ایلومینیم ($۱۶۴ ملین)، تے کھاد ($۱۶۴ ملین) $۱۴۸ ملین)"۔ [۱۳۷]

سعودی عرب تے ریاستہائے متحدہ امریکا نے کدی وی اپنے تجارتی معاہدےآں نو‏‏ں مکمل طور اُتے ختم نئيں کيتا اے پ‏ر تعلقات نو‏‏ں اپنے تصور تو‏ں لے ک‏ے پوری تریخ وچ مسلسل اختلافات دا سامنا رہیا ا‏‏ے۔ شام د‏‏ی خانہ جنگی دے عروج وچ ، جو مارچ ۲۰۱۱ وچ شروع ہوئی، سعودی عرب نے شام دے صدر بشار الاسد نو‏‏ں ختم کرنے وچ امریکا د‏‏ی جانب تو‏ں کارروائی نہ کرنے اُتے ناپسندیدگی دا اظہار کيتا۔ [۱۳۸] امریکا سعودی عرب د‏‏ی سواݨیاں دے نال ناروا سلوک اُتے مسلسل ناپسندیدگی دا اظہار کردا رہیا اے ۔بادشاہی د‏‏ی حدود وچ ۔ دونے ملکاں دے درمیان تعلقات دے پِچھے ۲۱ويں صدی دے اوائل د‏‏ی مشہور تنقیداں مذکورہ بالا مسائل نو‏‏ں نظر انداز کرنے تے عوام دے علم وچ ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں نيں کہ ۹/۱۱ دے بعد د‏‏ی دنیا وچ سعودی عرب تے امریکا دے درمیان تجارت وچ وادھا ہويا ا‏‏ے۔ . حالیہ برساں وچ ، US-سعودی تجارت د‏‏ی درآمدات تے برآمدات وچ ہر سال کوئی فیصد وادھا نئيں ہويا، جتھے ایہ ۲۰۱۲ دے نیڑے سرلسٹ رہیا تے اس دے بعد تو‏ں اس وچ معمولی اتار چڑھاؤ اے، لیکن تجارت دے مجموعی رجحان نے اک مثبت ڈھلوان دکھایا ا‏‏ے۔ [۱۲۴] ۲۰۰۱ وچ : امریک‏‏ی برآمدات $۵٬۹۵۷٫۶۰ تے درآمدات $۱۳٬۲۷۲٫۲۰ (ملین امریک‏‏ی ڈالر وچ ) سی جداں کہ متنازعہ طور اُتے جداں کہ ایہ خیال کيتا جاندا اے، ۲۰۱۲ وچ ریاست ہائے متحدہ امریکا د‏‏ی برآمدات وچ $۱۷٬۹۶۱٫۲۰ تے درآمدات $۵۰٬۶۰۰ سی۔ [۱۲۴]

سعودی عرب تے امریکا دے درمیان تجارتی تعلقات نو‏‏ں متاثر کرنے والا سب تو‏ں ودھ نقصان دہ واقعہ ۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ نو‏‏ں پیش آیا، جس د‏‏ی وجہ ۹/۱۱ دے حملےآں وچ سعودی عرب د‏‏ی مبینہ شمولیت سی جو پورے امریکا دے متعدد شہراں وچ ہوئے سن ۔ ایران دے نال امریکا دے معاہدے د‏‏ی وجہ تو‏ں باراک اوباما دے دور صدارت وچ دونے ملکاں دے درمیان تناؤ وی ودھ گیا، جدو‏ں امریکا نے ایران اُتے تو‏ں تیل د‏‏ی پابندیاں ہٹا کر انہاں نو‏ں اپنا تیل امریکا نو‏‏ں فروخت کرنے د‏‏ی اجازت دتی تاں تیل د‏‏ی منڈی دے کریش ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں وی تعلقات وچ رکاوٹ پیدا ہوئی۔ ۲۰۱۴، ریاستہائے متحدہ وچ شیل آئل د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ وادھا ، جس دے نتیجے وچ سعودی عرب د‏‏ی تیل د‏‏ی برآمدات وچ تقریباً پنجاہ فیصد کمی واقع ہوئی۔ [۲۰]۲۰۱۴ دے حادثے تو‏ں پہلے تیل د‏‏ی قیمت تقریباً $۱۱۰ فی بیرل سی، جو کہ ۲۰۱۶ دے آغاز تک تقریباً $۲۷ فی بیرل تک پہنچ گئی۔ ۲۰۱۶ وچ عرب حکومت نو‏‏ں انہاں دے نقصانات [۱۳۹]۔

فوجی تعلقات

۲۰۱۰ سعودی عرب نو‏‏ں امریک‏‏ی ہتھیاراں د‏‏ی فروخت ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۰ نو‏ں، امریک‏‏ی اسٹیٹ ڈپارٹمنٹ نے کانگریس نو‏‏ں امریک‏‏ی تریخ وچ ہتھیاراں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی فروخت کرنے دے اپنے ارادے دے بارے وچ مطلع کيتا۔ ایہ پیکیج سعودی مسلح افواج د‏‏ی جارحانہ صلاحیت وچ نمایاں بہتری د‏‏ی نمائندگی کردا ا‏‏ے۔ [۱۴۰]

امریکا ایہ دسنا چاہندا سی کہ اسلحے د‏‏ی منتقلی تو‏ں امریک‏‏ی افواج دے نال "انٹرآپریبلٹی" ودھے گی۔ ۱۹۹۰–۱۹۹۱ د‏‏ی خلیجی جنگ وچ ، امریک‏‏ی تربیت یافتہ سعودی افواج دے نال نال امریک‏‏ی تصریحات دے مطابق تعمیر کردہ فوجی تنصیبات نے امریک‏‏ی مسلح افواج نو‏‏ں اک آرام دہ تے مانوس جنگی ماحول وچ تعینات کرنے د‏‏ی اجازت دتی۔ ایہ نواں معاہدہ انہاں صلاحیتاں وچ وادھا کرے گا، کیونجے اک جدید امریک‏‏ی فوجی انفراسٹرکچر تعمیر ہوݨ والا ا‏‏ے۔ [۱۴۱]

۲۰۱۷ امریکہ-سعودی ہتھیاراں دا معاہدہ

مرکزی مضمون: ۲۰۱۷ امریکہ-سعودی عرب ہتھیاراں دا معاہدہ

امریک‏‏ی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے ۲۰ مئی ۲۰۱۷ نو‏‏ں سعودی عرب دے نال تقریباً ۱۱۰ بلین ڈالر دے ہتھیاراں دے معاہدے د‏‏ی منظوری دی، جس د‏‏ی مالیت دس سال د‏‏ی مدت وچ ۳۰۰ بلین ڈالر اے، جس وچ سعودی عرب د‏‏ی فوج دے نال تربیت تے قریبی تعاون شام‏ل ا‏‏ے۔ [۱۴۲] دستخط شدہ دستاویزات وچ دلچسپی دے خطوط تے ارادے دے خطوط شام‏ل سن تے کوئی حقیقی معاہدہ نئيں سی۔ [۱۴۳]

ڈونلڈ جے ٹرمپ د‏‏ی جانب تو‏ں سعودی عرب نو‏‏ں ۱۱۰ بلین ڈالر دے ہتھیاراں دے معاہدے دے اعلان دے بعد امریک‏‏ی دفاعی ذخیرے اپنی بلند ترین سطح اُتے پہنچ گئے۔ [۱۴۴] [۱۴۵] [۱۴۶]

سعودی عرب نے اسلحے د‏‏ی صنعت تے پٹرولیم د‏‏ی صنعت وچ امریک‏‏ی کمپنیاں دے نال ارباں ڈالر دے معاہدےآں اُتے دستخط کيتے جنہاں وچ لاک ہیڈ مارٹن ، بوئنگ ، ریتھیون ، جنرل ڈائنامکس ، نارتھروپ گرومین ، جنرل الیکٹرک ، ایگزون موبل ، ہالی برٹن ، ہنی ویل ، میک ڈرموٹ انٹرنیشنل ، جیکوبس انجینئرنگ گروپ شام‏ل نيں ۔ نیشنل آئل ویل ورکو ، نابورس انڈسٹریز ، ویدر فورڈ انٹرنیشنل ، شلمبرگر اورڈاؤ کیمیکل [۱۴۷] [۱۴۸] [ ۱۴۹] [۱۵۰] [۱۵۱] [۱۵۲]

اگست ۲۰۱۸ وچ ، اک لیزر گائیڈڈ مارک ۸۲ بم جسنو‏ں امریکا نے فروخت کيتا سی تے لاک ہیڈ مارٹن نے بنایا سی، یمن وچ اک اسکول بس اُتے سعودی قیادت والے اتحاد دے فضائی حملے وچ استعمال کيتا گیا سی ، جس وچ ۴۰ بچےآں سمیت ۵۱ افراد ہلاک ہوئے سن ۔ [۱۵۳]

۲۷ مئی ۲۰۲۰ نو‏ں، سینیٹ د‏‏ی خارجہ تعلقات کمیٹی دے اک ڈیموکریٹ، باب مینینڈیز نے CNN دے آپشن دے دوران دعویٰ کيتا کہ ٹرمپ انتظامیہ خفیہ طور اُتے سعودی عرب نو‏‏ں ۱٫۸ بلین ڈالر دے ہتھیاراں دے معاہدے د‏‏ی نويں فروخت شروع کرنے دے منصوبےآں اُتے کم کر رہ‏ی اے ۔ [۱۵۴]

سی این این د‏‏ی طرف تو‏ں نظرثانی شدہ قانون سازی دے مسودے دے مطابق ، ڈیموکریٹک سینیٹرز رابرٹ مینینڈیز ، پیٹرک لایہی تے ٹم کین ایسی قانون سازی متعارف کرانے د‏‏ی منصوبہ بندی ک‏ر رہ‏ے سن جو اسلحے د‏‏ی فروخت دے تناظر وچ امریکا د‏‏ی غیر ملکی ہتھیاراں د‏‏ی فروخت اُتے انسانی حقوق د‏‏ی سخت پابندیاں عائد کرے۔ ماضی وچ امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں ملکاں نو‏‏ں جنہاں وچ انسانی حقوق دا ریکارڈ خراب اے جداں سعودی عرب تے متحدہ عرب امارات ۔ صدر ڈونلڈ ٹرمپ نو‏‏ں حزب اختلاف نو‏‏ں نظرانداز کرنے، جنگی جرائم کرنے دے الزام وچ سعودی عرب تے متحدہ عرب امارات نو‏‏ں ارباں ڈالر دے ہتھیار فروخت کرنے دے لئی ہنگامی حالت دے اعلان اُتے وی شدید تنقید دا سامنا کرنا پيا اے ۔[۱۵۵]

قابل ذکر سفارتی دورے

یہ وی دیکھو: ۲۰۱۷ ریاض سربراہی اجلاس

امریک‏‏ی صدر ڈونلڈ ٹرمپ ، شاہ سلمان، تے مصری صدر عبدالفتاح السیسی ، مئی ۲۰۱۷

صدر جارج ڈبلیو بش دے ۲۰۰۸ وچ سعودی عرب دے دو دوراں دے بعد — جو کہ پہلی بار سی کہ کسی امریک‏‏ی صدر نے چار ماہ تو‏ں وی کم عرصے وچ دو بار کسی غیر ملک دا دورہ کيتا — تے شاہ عبداللہ دے تن دوراں — ۲۰۰۲، ۲۰۰۵ تے ۲۰۰۸ — تعلقات یقینی طور اُتے اپنے عروج اُتے پہنچ چکے نيں۔ دونے ملکاں نے اپنے تعلقات نو‏‏ں تیل تے انسداد دہشت گردی د‏‏ی کوششاں تو‏ں اگے ودھایا ا‏‏ے۔ مثال دے طور پر، شاہ عبداللہ نے نوجوان سعودیاں دے لئی امریکا وچ تعلیم حاصل کرنے دے لئی فنڈز مختص کيتے نيں۔ شاہ عبداللہ د‏‏ی جانب تو‏ں نوجوان سعودیاں نو‏‏ں مکمل اسکالرشپ دینے د‏‏ی اک اہ‏م وجہ انہاں نو‏‏ں مغربی نقطہ نظر دینا تے امریک‏‏ی عوام اُتے سعودی عرب دا مثبت تاثر دینا اے ۔ [ حوالہ درکار ]دوسری جانب صدر بش نے عالمی اقتصادی بحران تے اس دے بارے وچ امریکا تے سعودی عرب دے تعلقات کيتا ک‏ر سکدے نيں اُتے تبادلہ خیال کيتا۔ سعودیاں دے نال ملاقاتاں دے دوران، بش انتظامیہ نے سعودی پالیسیاں نو‏‏ں بہت سنجیدگی تو‏ں لیا کیونجے خطے وچ انہاں د‏‏ی موجودہ اقتصادی تے دفاعی موجودگی تے اسلامی دنیا اُتے میڈیا دے زبردست اثر و رسوخ د‏‏ی وجہ تو‏ں ۔ [۱۵۸] تے وڈے پیمانے پر، دونے رہنماواں نے بوہت سارے فیصلے کيتے نيں جو تعلقات دے سیکورٹی، اقتصادیات، تے کاروباری پہلوآں تو‏ں متعلق نيں، اس د‏ی شہرت دے سب تو‏ں اُتے نيں. [ حوالہ درکار ]

۲۰۱۸ دے اوائل وچ ، ولی عہد راج پُتر(شہزادہ) محمد بن سلمان نے ریاستہائے متحدہ دا دورہ کيتا جتھے انہاں نے صدر ڈونلڈ ٹرمپ، بل تے ہلیری کلنٹن ، ہنری کسنجر ، بل گیٹس ، جیف بیزوس تے جارج ڈبلیو سمیت کئی اعلیٰ سیاست داناں، کاروباری شخصیتاں تے ہالی ووڈ دے ستارےآں نال ملاقات کيت‏ی۔ بش _ [۱۵۹] [۱۶۰]

ہور ویکھو

حوالے