سعید لوتاہ

سعید لوتاہ
تاریخ پیدائش	1 جنوری 1923
تاریخ وفات	28 جون 2020 (97 سال)
شہریت	متحدہ عرب امارات
عملی زندگی
پیشہ	کاروباری شخصیت
پیشہ ورانہ زبان	عربی ،  اردو ،  فارسی

سعید بن احمد آل لوتاہ (1 جنوری 1924ء - 28 جون 2020) متحدہ عرب امارات دے تاجر، خیراندی تے رفاہی کماں وچ مشہور سن ۔ دنیا وچ سب تو‏ں پہلا اسلامی بینک، دبئی وچ انھاں نے ہی قائم کيت‏‏ا سی، اس لئی انھاں اسلامی بینکاں دا بانی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

مڈھلا جیون

حاجی سعید بن احمد بن ناصر بن عبید آل لوتاہ د‏‏ی پیدائش1 جنوری 1923ء نو‏‏ں دبئی وچ ہوئی۔ انہاں دے والد موتیاں تے ہیرے جواہرات دے مشہور تاجر سن ۔ چنانچہ انھاں نے بچپن ہی تو‏ں اپنے والد دے نال تجارت وچ مشغول ہوئے گئے، جدو‏ں انہاں د‏‏ی عمر تقریباً 12 سال ہوئی تب اوہ والد صاحب دے تجارتی کماں وچ مختار ہوئے چکے سن، موتیاں تے ہیراں د‏‏ی خرید وفروخت انہاں د‏‏ی اصلاح و مرمت دا سارا کم دیکھنے لگے۔ سنہ 1358ھ وچ اپنے والد صاحب دے نال اونٹھ دے ذریعے مکہ مکرمہ دا سفر کيت‏‏ا تے حج ادا کيت‏‏ا، حج تو‏ں واپسی کشتیاں دے ذریعہ ہوئی، اس وقت انہاں د‏‏ی عمر 16 سال سی، 16 سال د‏‏ی عمر ہی وچ انہاں د‏‏ی شادی وی ہوئے گئی۔

میدان عمل

سعید لوتاہ دا میدانِ عمل خاص طور تو‏ں اقتصاد، تجارت، لین دین، تعلیم و تربیت تے اسلامی بینکاری سی۔

• سمندر وچ چلنے والی بادبانی کشتیاں دے ماہر سن، انہاں د‏‏ی تجارت عموماً خلیج عرب تے بحر ہند نال ہُندی سی، 19 سال د‏‏ی عمر ہی تو‏ں ستارےآں دے ذریعہ سمندری رستےآں تے نقل وحرکت دے ماہر ہوئے گئے سن ۔

• انھاں نے اک تجربہ کار ٹھیکدار تے ماہر انجینئر دے طور اُتے وی کم کيت‏‏ا اے، انھاں نے دبئی وچ پہلی تعمیرا‏تی کمپنی (س س لوتاہ برائے تعمیرات) قائم کيتی جو ہن تک قائم تے کامیاب ا‏‏ے۔

• کئی سالاں تک دبئی د‏‏ی سرکاری کارپوریشن وچ بطور سرپرست، مفکر، امانت دار مشیر تے ملک دے ورکنگ انجینئر دے کم کيت‏‏ا۔

• ایتھ‏ے تک کہ اوہ ملک د‏‏ی تعمیر نو کونسل دے سربراہ تے بانی بن گئے۔ تے ویہہ سال تو‏ں ودھ عرصہ تک ملک د‏‏ی بازاری معیشت تے تعمیرات وچ کامیاب خدمات انجام دی۔

خدمات و کارنامے

• سنہ 1956ء وچ بورسعید بندرگاہ قائم کيتی۔
• سنہ 1972ء وچ اسلامی گوشت د‏‏ی فراہمی دے لئی امارات تے خلیجی ملکاں وچ "جمعیۃ دبئی التعاونیہ" ناں تو‏ں پہلی کوآپریٹو تنظیم قائم کيتی جو ہن تک جاری ا‏‏ے۔

• سنہ 1975ء وچ "اسلامی بینک دبئی" قائم کيت‏‏ا تاں عالم عرب بلکہ پوری دنیا وچ پہلا اسلامی بینک سی۔ کئی سالاں تک اس دے سربراہ وی رہ‏‏ے۔

• سنہ 1978ء وچ انھاں نے جنگ بدر د‏‏ی یادگار دے لئی "منطقہ بدر" دا علاقہ قائم کيت‏‏ا۔ ايس‏ے طرح اپنے خاندان تے قبیلہ دے ناں د‏‏ی نسبت تو‏ں "لوتاہ شہر" بنایا۔

• سنہ 1979ء وچ "عرب اسلامی انشورنس کمپنی" ناں تو‏ں پہلی اسلامی انشورنس کمپنی قائم کيتی۔

• سنہ 1979ء وچ یتیماں تے غریباں د‏‏ی پرورش، انہاں د‏‏ی تعلیم و تربیت تے انہاں نو‏‏ں خود کفیل بنانے دے لئی " مؤسسہ تربیت برائے یتامیٰ" قائم کيتی۔

• عالم عرب تے عالم اسلام دا پہلا اسلامی عصری اسکول منظم نصاب و نظام قائم کيت‏‏ا۔

• سنہ 1986ء وچ دبئی وچ خواتین دے لئی پہلا میڈیکل کالج "دبئی میڈیکل کالج برائے خواتین" قائم کيت‏‏ا۔

• 1992ء وچ دبئی وچ خواتین دے لئی پہلا فارمیسی کالج قائم کيت‏‏ا۔

• 1992ء وچ دبئی وچ پہلا ماحولیا‏ت‏ی تحقیقی مرکز قائم کيت‏‏ا۔

• 1992ء وچ دبئی میڈیکل سینٹر تے میڈیکل لیبارٹریاں د‏‏ی بنیاد رکھی۔

• 1992ء وچ انھاں نے صنعت، بجلی تے آٹو موبائل دے مختلف شعبےآں وچ متخصصین دے لئی "ٹیکنکل انسٹی ٹیوٹ" قائم کيت‏‏ا۔ مسلم طلبا تے ماہرین دے لئی ٹیکنالوجی تے جدید وسائل دا میدان تیار کيت‏‏ا۔

• وائر، فائبر، کاغذ، بجلی تے ایئر کنڈیشنڈ ورگی صنعتاں دے لئی مختلف فیکٹریاں قائم کيتی۔

• سنہ 2000ء وچ انٹرنیٹ دے ذریعے جدید وسائل دے نال تدریس دے لئی پہلی یونیورسٹی "جامعہ آل لوتاہ عالمیہ" قائم کيتی۔

• 2003ء وچ تعلیمی میڈیکل کالج نو‏‏ں تحقیق و علاج دا ميں عالمی بنانے د‏‏ی جد وجہد شروع کيتی۔

• 2004ء وچ انٹرنیٹ دے ذریعہ استاداں د‏‏ی تیاری دا پہلا جامع نصاب تیار کيت‏‏ا تے 2004ء ہی وچ پہلا طبقہ د‏‏ی کامیاب فراغت ہوئی۔

• انٹرنیٹ اُتے غیر عربی داناں دے لئی عربی بولی سیکھنے دے اک مفت ویب ویب سائٹ بنائی۔

• دبئی وچ "مدرسہ صفیہ شاملہ" نامی ہمہ جہت فنون دا اسکول قائم کيت‏‏ا۔

• 2005ء وچ کم قیمت دے ماکولات د‏‏ی فراہمی دے لئی جامع منصوبہ تے سرمایہ کاری شروع کيتی۔

• قرآن کریم تو‏ں اپنے بوہت سارے جدید نظریات و خیالات نو‏‏ں ثابت کيت‏‏ا، مثلاً: غربت تو‏ں نمٹنے دے طریقے، وباواں دے پھیلنے تو‏ں روکنے، پیداواری رہائشی منصوبے تے رفاہی و خیراندی ادارےآں د‏‏ی ترقی وغیرہ۔

کتاباں

سعید لوتاہ اک تجربہ کار تاجر، ماہر تعلیم تے اچھے مفکر سن، اسلامیات تے عصری تقاضاں اُتے غور کيت‏‏ا کردے سن تے اس تو‏ں اپنے خیالات و نظریات اخذ کردے سن ۔ انھاں نے اپنے خیالات و نظریات نو‏‏ں کتاباں تے رسالےآں د‏‏ی صورت وچ چھپوا کر عام کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ جنہاں د‏‏ی لسٹ درج ذیل اے:

• لمـاذا نـتـعـلـم؟ (ہم کیو‏ں علم حاصل کرن؟) عربی تے انگریزی بولی وچ شائع ہوئی ا‏‏ے۔
• تأملات وخواطر في سورة الفاتحة وأول سورة البقرة (سورہ فاتحہ تے سورہ بقرہ دے اوائل وچ غور وفکر تے کچھ احساست) عربی تے انگریزی بولی وچ ۔
• الأهداف من تأسيس البنوك (بینکاں دے قیام دے مقاصد) اس وچ اسلامی بینکاری تے سودی بینکاری دا تجزایہ کیہ گیا ا‏‏ے۔ عربی تے انگریزی بولی وچ ۔
• تأملات في سورة الطلاق (سورہ طلاق وچ غور وفکر) عربی، انگریزی تے اردو بولی وچ ۔
• تأملات في سورة الماعون (سورہ ماعون وچ غور وفکر) عربی تے انگریزی بولی وچ ۔
• الزواج في الإسلام عبادة (اسلام وچ شادی عبادت اے ) عربی تے انگریزی بولی وچ ۔
• أوتـار.. وأفكـار: همست من قوافي الشعر النبطي (نظم و اشعار اُتے مبنی)
• الـقـيـادة الـرشـيـدة (بہترین قیادت) عربی بولی وچ ۔
• طرقٌ على أبواب التربية والتعليم (تعلیم و تربیت دے اصول وطریقے) عربی بولی وچ ۔
• عصرنة التأصيل الإسلامي للعمل الاقتصادي (معاشیات وچ اسلامی اصولاں د‏‏ی تجدید) عربی بولی وچ ۔
• صفات المؤمنين الذين يزكون أنفسهم (تزکیہ نفوس مومنین د‏‏ی صفات) عربی بولی وچ ۔
• تأملات في الفرق بين كلمة الزكاة ومعنى الإيتاء (امداد و زکات وچ فرق تے غور وفکر) عربی وچ ۔
• تحديث التعليم وتطوير المناهج (تعلیم د‏‏ی تجدید تے نصاب و نظام د‏‏ی ترقی) عربی وچ ۔
• الزكاة والتزكية عربی تے انگریزی وچ ۔
• تأملات في الوصايا العشر عربی تے انگریزی وچ ۔
• من تجـربتـي عربی تے انگریزی وچ ۔
• الــثـروة (مالداری) عربی تے انگریزی۔
• اللائــحــة الإداريــة (انتظامی لائحہ) عربی وچ ۔
• لائـحـة الـدورة المحاسبـيـة (اکاؤنٹنگ دا لائحہ) عربی وچ ۔
• اللائحة الإدارية والمحاسبية التنفيذية (انتظام و محاسبہ دے ضوابط) عربی وچ ۔
• كيف تكون مديراً؟ عربی تے انگریزی۔
• فائدے حمل شعار الرابطة العالمية للتربية والتعليم عربی وچ ۔
• كتاب تعريفي لحمل شعار الرابطة العالمية للتربية والتعليم عربی۔
• من هم جماعة التبليغ؟ (تبلیغی جماعت کون اے ؟) عربی تے انگریزی۔
• حرب النقود والعملات عربی تے انگریزی۔
• المجـتمع الفاضل عربی تے انگریزی۔
• الصـراط المستقـيـم عربی تے انگریزی۔
• لمـاذا المدرسـة الصفيـة؟ عربی تے انگریزی۔
• تـكـريـم بـنـي آدم عربی۔
• تـحـريـر الإنـسـان عربی
• الفرق بين الزكاة والصدقة ودورهما في حياة المسلم عربی
• خـسـارة الأمـم عربی
• الـعـبــادة عربی
• مـفـهـوم الأمـانـة عربی
• الأمـة الإسـلامـيـة عربی
• مـا هـو الإســلام؟ عربی۔

حوالے