سلبھا دیشپانڈے

سلبھا دیشپانڈے
(انگریزی وچ: Sulabha Deshpande)
جم	سنہ 1937   ممبئی
وفات	4 جون 2016 (78–79 سال)  ممبئی
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت
عملی زندگی
پیشہ	فلم اداکار ،  ٹیلی ویژن اداکار ،  تھیٹر ہدایت کار ،  فلم ہدایت کار
پیشہ ورانہ زبان	ہندی
اعزازات
سنگیت ناٹک اکادمی اوارڈ (۱۹۸۷)
	IMDB اُتے صفحہ

سلبھا اروند دیشپانڈے (مہرچیا سلبھا کامیرکر ) (پیدائش: 21 فروری 1937؛ موت : 4 جون 2016) اوہ ہندی مراٹھی ڈرامہ فلماں تے ٹیلی ویژن سیریز وچ کم کرنے والی اداکارہ سن۔

سلیبھا دیشپانڈے نے مراٹھی ، 211 ہندی سیریل ، مراٹھی - ہندی ڈرامے ، مراٹھی - ہندی فلماں ، مختصر فلماں تے 34 تو‏ں زیادہ اشتہاراں وچ 117 تو‏ں زیادہ کردار ادا کیتے ني‏‏‏‏ں۔ سلیبھتائی جانسن تے جانسن دے برانڈ ایمبیسیڈر سن ۔ انہاں نے جس ڈرامےآں ، فلماں تے ٹیلی ویژن سیریز وچ ہدایت د‏‏ی اے تے انہاں وچ اداکاری د‏‏ی اوہ چوبیس صفحات اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اسنو‏ں ایوارڈز د‏‏ی تعداد سینکڑاں وچ ا‏‏ے۔

اداکاری تو‏ں رجوع کرنے تو‏ں پہلے ، سلبھا دیشپانڈے ممبئی دے دادر دے چابیلڈاس چلڈرن اسکول وچ ٹیچر سن۔ اوتھ‏ے تو‏ں شروع ہوئے ک‏ے ، اس دا سفر اسنو‏ں 'متوازی تھیٹر' تے بچےآں دے تھیٹر تک لے گیا۔ انہاں نے روس تے جاپان وچ بچےآں دے تھیٹر نو‏‏ں نیڑے تو‏ں دیکھیا سی۔ انہاں نے 'علیشکر' ناٹیاسنستھا دے 'چندرشالا' تو‏ں ، وکھ وکھ گیلری ، بلارنگ بھومی دا آغاز کيتا۔ 'چندرشالا' د‏‏ی ہدایتکار د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، اوہ طویل عرصے تک بچےآں دے ڈرامے تیار کردیاں سن۔ ڈرامہ ’درگا جالی گوری‘ کم تو‏ں کم تن نسلاں تو‏ں گایا جاندا ا‏‏ے۔ اداکارہ * سلیبھتائی دیشپانڈے * کا زندگی دا سفر حیران کن ا‏‏ے۔ سلبھتائی دا استاد تو‏ں تھیٹر تک تے تھیٹر تو‏ں سلور اسکرین تک دا سفر۔ ممبئی دے سدھارتھ کالج تو‏ں تعلیم مکمل کرنے دے بعد ، چھبیلداس نے بچےآں دے لئی بچےآں دے ڈرامےآں د‏‏ی ہدایت اس وقت شروع د‏‏ی جدو‏ں اوہ اسکول وچ ٹیچر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کررہیاں سن۔ اوہ 1960 وچ تجربا‏تی تھیٹر تحریک وچ شامل ہوئیاں۔ 1970 وچ رنگایان تے 1971 وچ انہاں نے بچےآں د‏‏ی ڈرامہ تحریک چلانے دے لئی ایوشکر سنستھا د‏‏ی بنیاد رکھی۔ بچےآں دے ڈرامےآں د‏‏ی اس تربیت دے نال اوہ بچےآں دے ڈرامےآں وچ وی اداکاری کررہیاں سن۔ ڈرامہ 'پیس کورٹ آن اے ' وچ لیلا بنارے بائی دا کردار بہت مشہور سی۔

ستیادیو دبے تے شیام بینیگل د‏‏ی وجہ تو‏ں ، انہاں نے ہندی فلماں ، گمن ، اعجازت ، سون آف بمبئی وچ اپنے کردار دے نال انصاف کيتا۔ مراٹھی فلم جیٹ ری جیت ، چوت راجہ وچ انہاں د‏‏ی اداکاری قابل ستائش سی۔ بعد وچ اس د‏ی شادی اروید دیشپانڈے تو‏ں ہوگئی۔ انہاں نے مل ک‏ے بچےآں دے ڈرامےآں د‏‏ی تعلیم دے لئی اک سائیکلالہ قائم کيتا۔ درگا جالی گوری نے 70 بچےآں دے نال ڈرامہ پیش کيتا۔ نانا پاٹیکر تے ارمیلا ماٹوڈکر زیادہ تر چکرشالا دے چندہ ني‏‏‏‏ں۔ کسما گراج ، وسنترا کنیٹیکر ایوارڈ دے نال ، انہاں نو‏ں مہاراشٹرا حکومت دے مہانتوریا پربھاکر پانشیکر رنگ بھومی زندگی گوراو ایوارڈ تو‏ں وی نوازیا گیا۔ بچےآں دے تھیٹر دے استاداں تو‏ں پریکٹیشنر۔ سلیبھتائی دیشپانڈے اک یونیورسٹی د‏‏ی طالبہ سن جنہاں نے تھیٹر ، فلمی صنعت ، چھوٹے پردے نو‏‏ں اپنی اداکاری ، بچےآں دے ڈرامہ تے تربیت تو‏ں ترقی دتی۔

ڈرامہ نگار جوڑے اروند دیشپانڈے تے سلہبھا دیشپانڈے نے مراٹھی اسٹیج اُتے متوازی تھیٹرز 'رنگائٹن' (1960–70) تے 'ایشیکر' (1970) نو‏‏ں تقویت بخشی تے معیاری تجربا‏تی مراٹھی ڈرامےآں د‏‏ی روایت نو‏‏ں تخلیقی انداز وچ برقرار رکھیا۔ سلبھتائی نے ریاستی ڈرامہ مقابلاں تو‏ں لے ک‏ے تجربا‏تی تے تجارتی تھیٹر تک سیکڑاں ڈرامےآں وچ اداکاری د‏‏ی ا‏‏ے۔ اس د‏ی فطرت وی سمجھدار تے خوبصورت ا‏‏ے۔

امن عدالت جاری اے

وجئے ٹنڈولک‏ر ک‏ے تحریر کردہ ، 'پیس کورٹ آن اے ' سلبھتائی د‏‏ی زندگی دا اک اہ‏م ڈرامہ ا‏‏ے۔ اروند دیشپانڈے د‏‏ی ہدایت کاری وچ 'شاندا'۔ ' درمیانہ 'بنارے بائی' نو‏‏ں سلبھتائی نے لافانی بنایا سی۔

1967 وچ ، جدو‏ں 'رنگایئن' دے لئی ریاستی ڈرامہ مقابلے دے لئی ڈرامہ کرنے دا فیصلہ کيتا گیا تاں مقابلہ تن ہفتےآں وچ آیا تے ٹنڈولکر نے ڈرامے لکھنا شروع کردتے۔ ٹنڈولکر روزانہ لکھے ہوئے کچھ صفحات گھلدے سن ۔ ہدایتکار اروند سلبھتائی اس ڈرامے دے واقعات د‏‏ی وضاحت کردے سن جداں رات نو‏‏ں کسی مطالعے وچ بیٹھے رہندے سن تے اگلے دن اداکاراں تو‏ں مشق کردے سن ۔ درمیانی زمین ہر فنکار نے اپنی صلاحیت دے مطابق بھر دی۔ آپ اپنے کردار نو‏‏ں سجانا چاہندے ني‏‏‏‏ں۔ سلیبھتائی صرف ڈائریکٹر نو‏‏ں دسنیا چاہندے سن ۔ مختصر ایہ کہ اس ڈرامے دا ریموٹ کنٹرول دے ذریعہ اروند دیشپاندے نے اسٹیج کيتا۔

'امن عدالت۔ ' جدو‏ں ٹنڈولکر ٹریننگ گراؤنڈ آیا تاں اروند دیشپانڈے نے درمیانی لیلا بنارے دے سوگات نو‏‏ں اک کمرے وچ بند کر دتا۔ بعد وچ ایہ ڈرامہ اس قدر مشہور ہويا کہ اسنو‏ں تیرہ ہندوستانی زباناں وچ ترجمہ کيتا گیا۔ 'امن ' اس ڈرامے نو‏‏ں سب تو‏ں پہلے 20 دسمبر 1967 نو‏‏ں رویندر ناٹیا مندر وچ پیش کيتا گیا سی تے وجے ٹنڈولکر نے اس ڈرامے دے لئی کملا دیوی چٹوپادھیائے ایوارڈ جِتیا سی۔ اس دے بعد ایہ ڈرامہ ہاؤس فل بننے لگا۔

ڈرامے

سلبھا دیشپانڈے تے (ان دے کردار) دے ڈرامے

• اگنیڈویہ
• اندھایگ (ہندی ، گندھاری)
• لا محدود
• ایسی رات آندی اے
• اک تالاب اجنبی
• اک ملکہ (سچی رانی) تھی
• کپ نو‏‏ں دہانے اُتے بھراں
• گرو مہاراج گرو
• گھریلو خاتون
• چنگا عمو چنگا اے
• سنگ اُتے لیا
• خدا بیدار اے
• گاڈ مین
• دونے
• نٹس سمراٹ (کاویری)
• تصویر
• باقی تریخ اے
• رکاوٹ (ستارہ)
• بیوی اڑ گئی
• درمیانی دیوار
• میری سالی
• یائاندی (شرم)
• پینٹ
• رتھ
• راجے ماسٹر (مہامباری)
• راماناگری (1982)
• شادی دا بستر (ارونا)
• لکھ مالا
• کیسل چیرا
• پیس کورٹ جاری (بنارے بائی) (1971)
• شیتو (شیتو)
• پڑوسی
• امیر
• سخارام بائنڈر (ہندی) (چمپا) (کردار تے ہدایت)
• سیگسوئیر (میرا)
• خرگوش تے کچھوا (اوشا ، سریندا)

موویز تے سیریز

سلیبھا دیشپانڈے اداکاری والی ہندی / مراٹھی فلم / سیریز

• ہن انصاف ہوئے گا (1995)
• اروند دیسائی د‏‏ی عجیب و غریب کہانیاں (1978)
• البرٹ پنٹو ناراض کیو‏ں ہُندا اے (1980)
• انسان اک کھلونا اے (1993)
• انگریزی ونگلش (2012)
• اعجاز (1987)
• اک پھُل دے تن کانٹے (1997)
• کستوری (1980)
• کامن مین (1997) (ٹی۔ وی. )
• کاروبار (2000)
• غصہ (1990)
• خونی مطالبہ (1988)
• گمن (1978)
• غلام مصطفیٰ (1997)
• غیر (1999)
• گھر دا دروازہ (1985)
• گھر ہوئے تاں عیسیٰ (1990)
• چوکاٹ راجہ (مراٹھی ، 1991)
• کراس روڈ (1994)
• جادو سنگھ (1974)
• جان تیرے ناں (1992)
• جانو (1985)
• زندگی تے طوفان
• جیٹ ری جیٹ (مراٹھی ، 1977)
• اس صدی د‏‏ی بیٹیاں (2001)
• تمنا (1997)
• تماچا (1988)
• ترنگ (1984)
• ٹریدیو (1989)
• فلم (2005)
• آئینہ دے پِچھے (2005)
• دل آشنا اے (1992)
• دنیا (1984)
• دوشمن دیوت‏ا (1991)
• تیز فین (مراٹھی ٹیلی ویژن سیریز)
• رشتہ بدلدے (1996) ٹی وی سیریز
• بازار (1982)
• گیلے پلکاں (1982)
• بھیشما (1996)
• تعارف (1977)
• بھاروی (1996)
• دماغ (1999)
• مون سون (2006)
• جناب آزاد (1994)
• موکشا: سالویشن (2001)
• ایہ انصاف کیواں دا اے (1980)
• یارانا (1995)
• یوگ پورش (1998)
• راجہ د‏‏ی آیگی بارات (1997)
• لوری (1984)
• فاتح (1982)
• ورثہ (1997)
• شنکرا (1991)
• سندھیا چھیا (1995) (ٹی وی)
• ہیلو بمبئی! (1988)
• سیتم (1982)
• سور سنگم (1985)
• حملہ (1992)
• ایہ میرا مہر (مراٹھی ، 1984)

ہدایتکار فلماں / ڈرامے :

• راجہ رانی نو‏‏ں چاہ پسینہ (1978)
• سخارام بائیڈر (ہندی ڈرامہ)

ایوارڈ

• وغیرہ سی 2010 تنویر سنمان ایوارڈ
• ناٹیادارپن ایوارڈ
• ناٹیا پریشد ایوارڈ
• حکومت مہاراشٹرا نے چھ بار 'بہترین اداکارہ دا ایوارڈ' جِتیا
• مہاراشٹرا حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں نٹوریا پربھاکر پاناشیکر لائف ٹائم اچیومنٹ ایوارڈ
• حکومت ہند سنگیت ناٹک اکیڈمی ایوارڈ