سلطانہ مہر
سلطانہ مہر | |
---|---|
جم | 06 آوریل 1938 (عمر: ۸۶ سال)ء بمبی، برطانوی ہندوستان |
قلمی ناں | سلطانہ مہر |
کم کِتہ | ادب، صحافت |
بولی | اردو |
شہریت | پاکستانی |
تعلیم | ایم اے (صحافت) |
مادر علمی | کراچی یونیورسٹی |
صنف | صحافت ، تنقید ، تحقیق ، افسانہ نگاری |
وڈے کم | گفتنی (1،2 )
سخن ور (1 – 5 ) اقبال دورِ جدید کی آواز ساحر کا فن اور شخصیت |
سلطانہ مہر اردو افسانہ نگاری، ناول نگاری، شاعری تے صحافت وچ بہت معتبر مقام رکھدی نيں تے خواتین وچ اردو تذکرہ نویسی وچ اولین منیاں جاندیاں نيں ۔
حالات زندگی
[سودھو]سلطانہ مہر دے ناں توں شہرت پانے والی شاعرہ تے صحافی دا خاندانی ناں فاطمہ [۱] اے۔ 6 اپریل، 1938ء نوں بمبئی دے اک میمن گھرانے وچ جنم لیا۔ انہاں دے والد دا ناں حاجی ہاشم کریم دولا اے۔ جنہاں دا تعلق کاٹھیاواڑ دے شہر ویراول توں سی۔ والدہ خدیجہ ہاشم کاٹھیاواڑ دے شہرکو ڈینار دی رہنے والیاں سن۔ سلطانہ مہر نے گجراتی زبان وچ ابتدائی چار جماعت تک تعلیم میمن کمو جعفر اسکول، بمبئی وچ ہی حاصل کيتی۔ اعلیٰ تعلیم شادی دے بعد مکمل دی تے کراچی یونیورسٹی توں صحافت وچ ایم اے دی سند حاصل کيتی۔
ادبی خدمات
[سودھو]سلطانہ مہر نوں بچپن ہی توں اردو ادب توں لگاؤ سی۔ انہاں دا پہلا افسانہ اردو روزنامہ انقلاب وچ 1953ء وچ شائع ہويا جدوں کہ انہاں دیاں تحریراں تبسم حیدرآباد، روزنامہ ہندوستان تے شمع دہلی دی وی زینت بندی رہیاں۔ یکم جنوری 1965ءسے روزنامہ انجام کراچی توں منسلک ہوئیاں۔ 1967ء وچ روزنامہ جنگ توں وابستہ ہوئیاں۔ جنگ وچ انہاں دا کالم اج کاشاعر بے حدمقبول ہواجسنوں 1978ء وچ انہاں نے سخنور دا ناں دے کے کتابی شکل وچ شائع کیتا تاں ادبی حلفےآں وچ اس کتاب نوں بے حد پزیرائی ملی۔ اس توں پہلے 1973ءماں اج دی شاعرات دے ناں توں اک سو تن پاکستانی شاعرات دا تذکرہ انہاں نے لکھیا سی تے خود شائع وی کیتا سی۔
سلطانہ مہر اک کہنہ مشق صحافی، معروف شاعرہ ہونے دے نال نال اک معروف افسانہ نویس، ناول نگار تے تذکرہ نگار دی حیثیت توں وی خاصی شہرت رکھدی نيں۔ ماہنامہ روپ دی بحیثیت مدیر اعلیٰ 1980ءسے 1990ء تک اپنی علمی و ادبی قابلیتاں دا لوہا منواندی رہیاں تے آ ج کل لاس اینجلس، ریاستہائے متحدہ امریکا وچ رہائش پزیر نيں۔ انہاں دی ادبی سرگرمیاں وچ کوئی کمی واقع نئيں ہوئی اے۔ انہاں نے لاس اینجلس وچ مہر بک فاؤنڈیشن دے ناں توں اک ادارہ قائم کیتا۔ اس ادارے دے زیر اہتمام سخنور (حصہ دوم)، گفتنی (اول) تے اک شعری مجموعہ حرف معتبر شائع ہوئے چکے نيں۔
علمی او ر ادبی حلفےآں وچ سلطانہ مہر دا ناں مقبول، ممتاز تے منفرد اے۔ انہاں نے اردو ادب دی گراں قدر خدمات سر انجام دتی نيں۔ جس دا اعتراف دانشوراں دے علاوہ ناقدین نے وی کھلے دل توں کیتا اے۔
سابق شیخ الکراچی یونیورسٹی تے ماہر ادب و لسانیات ڈاکٹر جمیل جالبی صاحب لکھدے نيں،” | سلطانہ مہر دے بارے وچ ایہ گل وثوق توں کہی جا سکدی اے کہ اوہ جو کم وی کردیاں نيں سلیقے توں کردی نيں۔ صحافی ہونے دے علاوہ اوہ شاعرہ وی نيں، ناول نگار وی تنقید نگار وی تے افسانہ نگار بھی۔ا ن دی کتاب سخنور ادبی و علمی حلفےآں وچ بے حد مقبول ہوئی اے۔ سخنور جلد دوم دی اشاعت اُتے وچ سلطانہ مہر نوں دلی مبارک باد پیش کردا ہاں۔ | “ |
تفصیلِ کتاباں
[سودھو]سلطانہ مہر دی ہن تک ویہہ توں ودھ کتاباں شائع ہوئے چکيتیاں ناں ۔[۲]
بچےآں دا ادب
[سودھو]- ایک سپاہی کی کہانی (1974ء )
شاعری
[سودھو]- حروفِ معتبر (1996ء)
ناول
[سودھو]- داغِ دل (1961ء)
- تاجور (1966ء)
- اک کرن اجالے کی ( 1970ء )
- جب بسنت رت آئی (1971ء)
افسانوی مجموعے
[سودھو]- بند سیپیاں (1976ء)
- دھوپ اور سائبان (1980ء)
- دل کی آبرو ریزی (1981ء)
تنقیدی کتب
[سودھو]- اقبال، دورِ جدید کی آواز ( 1977ء )
- ساحر کا فن اور شخصیت ( 1989ء)
تذکرہ نگاری
[سودھو]- آج کی شاعرات (1973ء )
- سخنور، تذکرہِ شعرائے پاکستان (1979ء)
- سخنور اول (1978ء)
- سخنور دوم (1996ء)
- سخنور سوم (1998ء )
- سخنور چہارم (2000ء)
- سخنور پنجم ( 2004 ء)
- گفتنی اول (2000ء )
- گفتنی دوم ( 2004ء )
سلطانہ مہر دی شخصیت و فن اُتے تحقیقی مقالات
[سودھو]ان سب کتاباں دے علاوہ وی سلطانہ مہر دا تخلیقی کم مطبوعہ و غیر مطبوعہ شکل وچ موجود اے۔ جو مختلف ادبی جریدے وچ شائع ہُندا رہیا اے تے کچھ حالے شا ئع ہونا اے۔ ہور یونیورسٹیاں وچ انہاں دے فن و شخصیت اُتے پی ایچ ڈی تے ایم فل دے مقالے وی لکھے جا چکے نيں، انہاں طلبہ وچ ڈاکٹر زاہد ظفر خان نے 2013 وچ اردو وچ تذکرہ نگاری ( سلطانہ مہر دے خصوصی مطالعے دے نال )کے عنوان توں پی، ایچ ڈی اردو دے لئی برکت اللہ یونیورسٹی، بھوپال وچ مقالہ پیش کیتا جو منظور ہويا ۔[۳]
محترمہ جاوہی فاطمہ نے 2014 وچ سلطانہ مہر بحیثیت جدید تذکرہ نگار دے عنوان توں کراچی یونیورسٹی وچ ایم، فل اردو دے لئی مقالہ پیش کیتا جو منظور ہويا۔[۳][۴]
مبشر صدیق صاحب نے 2013 تا 2015 دے سیشن وچ سلطانہ مہر : شخصیت تے فن دے عنوان توں ایم فل اردو دے لئی گورنمنٹ کالج، لاہور یونیورسٹ وچ مقالہ پیش کیتا جو منظور ہويا ۔[۵]
حوالے
[سودھو]- ↑ Bio-bibliography.com – Authors
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ https://www.facebook.com/503028459895476/photos/a.606884106176577.1073741840.503028459895476/606884232843231/?type=3&theater
- ↑ https://www.facebook.com/503028459895476/photos/a.606884106176577.1073741840.503028459895476/606884302843224/?type=3&theater
- ↑ https://www.facebook.com/503028459895476/photos/a.606884106176577.1073741840.503028459895476/606884376176550/?type=3&theater