سمبھوٹ لپی
سمبھوٹ لپی ستوں صدی وچ تبت دے دھرمراجا سرونچن گمپو ( Tib : སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ། , Wylie : srong btsan sgam po , 569–649 ؟ / 605–649 ؟ ) دے منتری تھونمِی سمبھوٹ ( Thönmi Sambhota , aka Tonmi Sambhodha ; , تبتی : ཐོན་མི་སམྦྷོ་ཊ། , Wylie : thon mi sam + b + ho Ta ) ولوں رچت اک لپی ہے جو پرانے ویلے توں ہی تبتی بولی ، شیرپا بولی ، لداخی ، بھوٹانی بولی ، بھوٹے ، سکمی بولی وغیرہ ہمالیائی علاقےآں وچّ بولی جان والیاں بولیاں وچ استعمال کیتا جاندا ہے ۔ لوکاں وچ ایہ لپی تبتی لپی دے نام توں وی جانی جاندی ہے ۔
اتہاس
[سودھو]
سمبھوٹ لپی ستویں صدی دے وچکار وچ تبت دے دھرم راجا سرونچن گمپوکا راج ویلے دے دوران تھونمِی سمبھوٹ نے ایجاد کیتی ہے ۔ راجا سرونچن گمپو نے اپنے دیس وچّ وی چین ، نیپال اتے بھارت وغیرہ گوانڈھی دیساں دی طرحاں لپی وچّ دیس دا اتہاس اتے آئین وغیرہ بناؤن اتے خاص روپ توں بھارت توں بودھی دھرم گرنتھاں دا تبتی بولی وچّ ترجمہ کرن لئی تھونمِی سمبھوٹ نوں سکھیا حاصل لئی بھارت وچّ بھیجیا ۔ تھونمِی سمبھوٹ نے بھارت دے ودواناں توں شبد گیان حاصل ہون دے بعد اپنے ملک وچّ پرط دے رنجنا لپی اتے ورتُو لپی دی بنیاد اتے ابھار اتے امید دو لپیاں دی ایجاد کیتی ۔
مول ورنمالا
[سودھو]| سمبھوٹ لپی دے چار واول | ||||
|---|---|---|---|---|
| ཨི་ | ཨུ་ | ཨེ་ | ཨོ་ | |
| سمبھوٹ لپی دے تیس صحیح اکھر | ||||
| ཀ་ | ཁ་ | ག་ | ང་ | ک ورگ |
| ཅ་ | ཆ་ | ཇ་ | ཉ་ | چ ورگ |
| ཏ་ | ཐ་ | ད་ | ན་ | ت ورگ |
| པ་ | ཕ་ | བ་ | མ་ | پہ ورگ |
| ཙ་ | ཚ་ | ཛ་ | ཝ་ | چ ورگ |
| ཞ་ | ཟ་ | འ་ | ཡ་ | ش ورگ |
| ར་ | ལ་ | ཤ་ | ས་ | ر ورگ |
| ཧ་ | ཨ་ | ہ ورگ | ||
گنتی
[سودھو]| Sambhota | ༠ | ༡ | ༢ | ༣ | ༤ | ༥ | ༦ | ༧ | ༨ | ༩ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| انگریزی | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
سنکیت اور ورام
[سودھو]| چنھ ر ورام | ناں | کم |
|---|---|---|
| ༄ | ཡིག་མགོ་ yig-mgo |
پاٹھ دے شروعاتی نشان |
| ༈ | སྦྲུལ་ཤད། sbrul-shad |
विषय र उप विषयहरूको वर्ग छुट्याउछ |
| ་ | ཚེག tseg |
सीमांकक |
| ། | ཆིག་ཤད། chig-shad |
पूर्ण बिराम (पाठको एक खण्ड अन्त जनाउछ) |
| ༎ | ཉིས་ཤད། nyis-shad |
पूर्ण बिराम (पूर्ण विषयको अन्त जनाउछ) |
| ༴ | བསྡུས་རྟགས། bsdus-rtags |
पुनरावृत्ति |
| ༼ | ཨང་ཁང་གཡོན་པ། ang-khang gyon |
बायाँ कोष्ठ |
| ༽ | ཨང་ཁང་གཡས་པ། ang-khang gyas |
दायाँ कोष्ठ |
| - | چنھ ر ورام | نام | کاریہ |
|---|---|---|---|
| ༄ | ཡིག ་མགོ ་' 'yig - mgo ' ' |
پاٹھ کو شروعات نشان | |
| ༈ | སྦྲུལ ་ཤད །' 'sbrul - shad ' ' |
وشیہ ر اپ وشیہروکو ورگ چھٹیاؤچھ | |
| ་ | ཚེག tseg |
سیمانکک | |
| ། | ཆིག ་ཤད །' 'chig - shad ' ' |
پورن برام (پاٹھکو ایک کھنڈ انت جناؤچھ) | |
| ༎ | ཉིས ་ཤད །' 'nyis - shad ' ' |
پورن برام (پورن وشیکو انت جناؤچھ) | |
| ༴ | བསྡུས ་རྟགས །' 'bsdus - rtags ' ' |
پنراورتی | |
| ༼ | ཨང ་ཁང ་གཡོན ་པ །' 'ang - khang gyon |
بایاں کوشٹھ | |
| ༽ | ཨང ་ཁང ་གཡས ་པ །' 'ang - khang gyas |
دایاں کوشٹھ |