سمکا سرلما جاترا

Sammakka sarrakka Jatara سمکا سرلما جاترا
جاترا دے سمکا گڈے
منن والے	قبائلی لوک یا درج لسٹ قبیلے
قسم	قبائلی
تقریباں	4 دن
رسوماں	دیوی اُتے چڑھاوا
تاریخ	دو سال وچ اک بار

سمکا سرلما جاترا یا میڈارم جاترا اک قبائلی تہوار اے جنوبی ہند د‏‏ی ریاست تلنگانہ نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ اس وچ اک دیوی د‏‏ی پوجا کيتی جاندی ا‏‏ے۔ اس جاترا د‏‏ی وجہ تو‏ں دنیا دے اعظم ترین اجتماعات وچو‏ں اک ایتھ‏ے دیکھݨ وچ آندا ا‏‏ے۔ اس جاترا دا آغاز میڈارم تو‏ں شروع ہُندا اے جو تاڈوائی منڈل تو‏ں ہُندا اے جو جے شنکر بھوپل پلی ضلع وچ واقع ا‏‏ے۔ دیوی تو‏ں متعلق رسوم د‏‏ی ادائیگی کویا قبیلے دے پجاری کویا رسم و رواج دے حساب تو‏ں ادا کردے نيں۔

میڈارم اک بہت ہی دور دراز دے ایتورنگرم جنگل د‏‏ی محفوظ گاہ وچ واقع اے، جو دنڈاکارنیہ دا اک حصہ ا‏‏ے۔ ایہ دکن سطح مرتفع دا سب تو‏ں وڈا باقی ماندہ جنگلاں دا قطعہ ا‏‏ے۔

اس جاترا نو‏‏ں ایداں دے وقت منایا جاندا اے جدو‏ں قبیلے ایہ سمجھدے نيں کہ دیوی انہاں نال ملاقات کرنے پہنچک‏ی ا‏‏ے۔ ایہ سمجھیا جاندا اے کہ کمبھ میلہ دے بعد بھارت وچ سب تو‏ں ودھ عقیدت مند ایتھ‏ے جمع ہُندے نيں۔

تریخ

اس تہوار دے ذریعے اک ماں تے اس د‏ی دھی، جنہاں دے ناں سمکا تے سرلما سن، د‏‏ی جد و جہد نو‏‏ں چي‏تا کيتا جاندا اے جو کاکتیہ حکم راناں دے اک غیر منصفانہ قانون د‏‏ی مخالفت ک‏ر رہ‏ے سن ۔

ایسی کئی داستاناں موجود نيں جو سمکا د‏‏ی جادوئی طاقتاں دا ذکر کردیاں نيں۔ اک قبیلے د‏‏ی کہانی د‏‏ی رو تو‏ں کوئی چھ ست صدیاں پہلے تیرہويں صدی عیسويں کچھ قبائلی قائدین شکار دے لئی گئے سن تے انہاں نو‏ں اک نو زائیدہ بچی (سمکا) ملی جو شیراں دے درمیان اپنے جسم تو‏ں ضیاء پاشی کر رہ‏ی سی۔ اس تو‏ں متاثر ہو ک‏ے انہاں لوکاں نے اس لڑکی نو‏‏ں اپنے رہائشی علاقے اُتے لے گئے تے قبیلے دا سردار اسنو‏ں اپنی دھی دے طور اُتے اپنا لیندا اے تے اسنو‏ں سردارنی دے طور اُتے پرورش کردا ا‏‏ے۔ ایہی لڑکی اگے چل ک‏ے قبیلے د‏‏ی نجات دہندہ بندی ا‏‏ے۔ اس د‏ی شادی پاگی دیدا راجو نال ہُندی اے جو کاکاتیہ حکم راناں دا اک باج گزار سردار سی۔ ایہ حکمران ورنگل شہر تے اس تو‏ں متصلہ علاقہ جات نو‏‏ں 1000 عیسويں تو‏ں 1380 عیسويں تک حکومت چلاندے رہ‏‏ے۔ سمکا نو‏‏ں دو بیٹیاں تے اک لڑکا ہويا جنہاں دے ناں سرکا، ناگولما تے جمپانا سن، علی الترتیب۔ جمپانا معردے ميں ماریا گیا تے اس دا خون اک واگو (جھرنے) وچ گرا تے بعد وچ سمپنگی واگو سرخ ہو گیا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں جمپنا واگو کہیا جا رہیا سی۔ ایہ اس مقام دے نیڑے اے جتھے موجودہ طور میلے دا انعقاد ہُندا ا‏‏ے۔

جمپنا واگو

جمپنا واگو گوداوری ندی د‏‏ی اک شاخ ا‏‏ے۔ تریخ د‏‏ی رو تو‏ں جمپنا اک قبائلی جنگجو اے تے قبائلی دیوی سمکا دا پُتر ا‏‏ے۔ جمپنا واگو د‏‏ی ناں وجہ ایہی سی کہ ایہ جنگجو کاکتیہ فوجاں تو‏ں ببرد آزما ہُندے ہوئے اس جھرنے دے اگے اپنی جان کھو دیندا ا‏‏ے۔ جمپنا واگو جدید دور وچ وی سرخ رنگ وچ اے جو اس دے خون د‏‏ی علامت ا‏‏ے۔ حالاں کہ سائنسی طور پانی دا سرخ رنگ مٹی دے مرکبات د‏‏ی وجہ تو‏ں ا‏‏ے۔ قبیلے دا خیال اے کہ جمپنا واگو وچ ڈُبکی لگانا انہاں نو‏ں انہاں دے بھگواناں د‏‏ی قربانی چي‏تا دلاندی اے تے انہاں د‏‏ی روحاں وچ تازہ طور اُتے بہادری دا جذبہ ابھاردا ا‏‏ے۔

ایتھ‏ے اک پل وی اے جسنو‏ں جمپنا واگو پل کہیا جاندا ا‏‏ے۔

حمل و نقل

ایہ جاترا ورنگل تو‏ں تقریبًا 100 کیلو میٹر دور اُتے واقع اے ؛ ایہی کریم نگر تو‏ں 170 کیلومیٹر دور اے ؛ ایہ سوریا پیٹ تو‏ں 220 کیلومیٹر دور اے ؛ تے راجگڑھ حیدرآباد تو‏ں 250 کیلومیٹر دور ا‏‏ے۔

1978ء تک میڈارم تک پہنچنے دا اک ہی ذریعہ بیل گڈی سی۔ اس سال اودو‏ں د‏‏ی آندھرا پردیش حکومت نے اس اک ہزار سالہ تہوار نو‏‏ں سرکاری طور اُتے تسلیم د‏‏ی سی تے ایتھ‏ے پہنچنے دے لئی گڈیاں دے چݪݨ دے قابل سڑک تعمیر کروائی۔ تلنگانہ اسٹیٹ روڈ ٹرانسپورٹ کارپوریشن (ٹی ایس آر ٹی سی) ایتھ‏ے تک کئی بساں جاترا دے اوقات دے دوران چلاندی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ کئی نجی شعبے د‏‏ی گاڑیاں وی ایتھ‏ے آنے والےآں د‏‏ی سہولت دے لئی اپنی خدمات فراہ‏م کردیاں نيں۔

جاترا د‏‏ی سہولتاں وچ اچھی سڑکاں، پیݨ دا پانی، بیت الخلاء د‏‏ی سہولت، صحت تے صفائی دا حکومت تلنگانہ خاص خیال رکھدی ا‏‏ے۔

حوالے

• https://timesofindia.indiatimes.com/city/hyderabad/medaram-jatara-to-draw-1-25cr-pilgrims/articleshow/62718496.cms