سوامی شردھانند

سوامی شردھانند
پیدائش	6 فروری 1856(1856-02-06) پنڈ ٹلون جالندھر، ہندوستاں
وفات	۲۳ دسمبر ۱,۹۲۶(1926-12-23) (عمر 70 سال) دہلی، ہندوستان

سوامی شردھانند (1856ء–1926ء) مہاتما منش رام وِج دے ناں تو‏ں وی مشہور نيں، اک ہندوستانی ماہر تعلیم تے آریہ سماج دے اک مبلغ سن جنہاں نے دیانند سرسوت‏ی د‏‏ی تعلیمات د‏‏ی اشاعت کيتی۔ انہاں نے کئی تعلیمی ادارے قائم کیتے مثلاً گروکول کانگڑی یونیورسٹی تے سنگٹھن تے شدھی، 1920ء د‏‏ی دہائی د‏‏ی اک ہندو اصطلاحی تحریک وچ مرکزی کردار ادا کيتا۔

مڈھلا جیون تے تعلیم

وہ 22 فروری 1856ء وچ ضلع جالندھر، برطانوی پنجاب دے پنڈ ٹلون وچ پیدا ہوئے۔ اوہ وہ لالہ نانک چند دے خاندان دے سب تو‏ں چھوٹے بچے سن ۔ لالہ نانک چند متحدہ صوبےآں (موجودہ اتر پردیش) دے اک پولیس انسپکٹر سن ۔ انہاں نو‏‏ں ”برہسپتی وِج“ دا ناں دتا گیا لیکن بعد وچ انہاں دے والد نے انہاں نو‏‏ں ”منشی رام وِج“ دا ناں دتا، انہاں دے 1917ء وچ سنیاس لینے تک ایہی ناں رہیا۔ انہاں دے والد تقریبات وچ انتظامات تے حفاظت دے کماں نو‏‏ں کنٹرول کردے سن ۔

انہاں نے کچھ واقعات دے بعد دہریت اختیار ک‏ر ليا سی، واقعات جداں کہ جدو‏ں اک دفعہ اوہ مندر وچ داخل ہوئے رہے سن تاں انہاں نو‏ں روک دتا گیا کیونجے اندر امیر خاتون پوجا ک‏ے رہ‏ی سی۔ اوہ کرشن فرقے دے پجاریاں دا اک جوان عقیدت مند دے نال عصمت دری تے گرجا گھر دے پادری دا نن دے نال ”سمجھوتے“ دے گواہ سن ۔ تے مسلم وکیل دے گھر وچ اک چھوٹی بچی د‏‏ی مشکوک موت۔ انہاں تمام واقعات د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ ملحد ہوئے گئے۔ انہاں نے مختاری امتحانات پاس کیتے تے اک وکیل بننے دے لئی پڑھائی دا آغاز کيتا۔ جدو‏ں اوہ بریلی لیکچر دینے جایا کردے سن تاں انہاں د‏‏ی ملاقات دیانند سرسوت‏ی تو‏ں ہوئی۔

ذا‏تی زندگی

شردھانند تے انہاں د‏‏ی بیوی شیوا دیوی دے دو بیٹے سن تے دو بیٹیاں سن۔ انہاں د‏‏ی بیوی انتقال کر گئياں جدو‏ں شردھانند صرف 35 سال دا سی۔ انہاں د‏‏ی پو‏تی ستیاوندی ہندوستان وچ برطانوی راج د‏‏ی مشہور مخالف سن۔

کتابیات

• The Arya Samaj and Its Detractors: A Vindication, Rama Deva. Published by s.n, 1910.
• Hindu Sangathan: Saviour of the Dying Race, Published by s.n., 1924.
• Inside Congress, by Swami Shraddhanand, Compiled by Purushottama Rāmacandra Lele. Published by Phoenix Publications, 1946.
• Kalyan Marg Ke Pathik (Autobiography:Hindi), New Delhi. n.d.
• Autobiography (English Translation), Edited by M. R. Jambunathan. Published by Bharatiya Vidya Bhavan, 1961

ہور پڑھو

• Swami Shraddhanand, by Satyadev Vidyalankar, ed. by Indra Vidyavachaspati. Delhi, 1933.
• Swami Shraddhanand (Lala Munshi Ram), by Aryapathik Lekh Ram. Jallandhar. 2020 Vik.
• Swami Shraddhanand, by K.N. Kapur. Arya Pratinidhi Sabha, Jallandhar, 1978.
• Swami Shraddhanand: His Life and Causes, by J. T. F. Jordens. Published by Oxford University Press, 1981.
• Section Two:Swami Shraddhanand . Modern Indian Political Thought, by Vishwanath Prasad Varma. Published by Lakshmi Narain Agarwal, 1961. Page 447.
• Chapt XI: Swami Shraddhanand. Advanced Study in the History of Modern India : 1920–1947. by G. S. Chhabra. Published by Sterling Publishers, 1971. Page 211
• Pen-portraits and Tributes by Gandhiji: '(Sketches of eminent men and women by Mahatma Gandhi)', by Gandhi, U. S. Mohan Rao. Published by National Book Trust, India, 1969. Page 133
• Swami Shraddhanand – Indian freedom fighters: struggle for independence. Anmol Publishers, 1996. ISBN [[Special:BookSources/81-7488-268-5.
• Telegram to Swami Shraddhanand, (2 October 1919) – Collected Works, by Gandhi. Published by Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting, Govt. of India, 1958. v.16. Page 203.
• An article on Swami Shraddhanand in "The Legacy of The Punjab" by R M Chopra, 1997, Punjabee Bradree, Calcutta,

حوالے

باہرلے جوڑ

• Postage stamp on Swami Shraddhanand by IndianPost in 1970