سواݨیاں دے نال طالبان دا سلوک
افغانستان وچ ۱۹۹۶-۲۰۰۱ء دی حکومت دے دوران، طالبان نوں بین الاقوامی سطح اُتے سواݨیاں دے خلاف بدمعاشی تے تشدد دے لئی بدنام کيتا جاندا سی۔ اس دا بیان کردہ مقصد اک "محفوظ ماحول پیدا کرنا سی جتھے سواݨیاں دی پاکیزگی تے وقار اک بار فیر مقدس ہو"، [۱] مبینہ طور اُتے پردہ وچ رہنے دے بارے وچ پشتونوالی عقائد اُتے مبنی اے چونکہ طالبان نے ۲۰۲۱ء وچ افغانستان دے بیشتر حصے اُتے قبضہ کر ليا سی، اس لئی بوہت سارے خدشےآں نيں۔[۲]
افغانستان وچ سواݨیاں نوں عوامی تھانواں اُتے ہر وقت برقع پہننے اُتے مجبور کيتا جاندا سی، کیونجے، طالبان دے اک ترجمان دے مطابق، انہاں مرداں دے لئی "عورت دا چہرہ بدعنوانی دا ذریعہ اے "۔ اک منظم علیحدگی وچ جسنوں بعض اوقات صنفی امتیاز وی کہیا جاندا اے، سواݨیاں نوں کم کرنے دی اجازت نئيں سی، انہاں نوں اٹھ سال دی عمر دے بعد تعلیم حاصل کرنے دی اجازت نئيں سی، تے اودوں تک انہاں نوں صرف قرآن دا مطالعہ کرنے دی اجازت سی۔[۳]:165
تعلیم حاصل کرنے والی سواݨیاں نوں زیر زمین اسکولاں وچ جانے اُتے مجبور کيتا گیا، جتھے اوہ تے انہاں دے استاداں نوں پکڑے جانے اُتے پھانسی دا خطرہ سی۔ انہاں نوں مرد ڈاکٹراں دے ذریعہ علاج کرنے دی اجازت نئيں سی جداں تک کہ انہاں دے نال مرد راکھا نہ ہوݨ، جس دی وجہ توں بیماریاں لا علاج رہ جاندیاں نيں۔ طالبان دے قوانین دی خلاف ورزی اُتے انہاں نوں سرعام کوڑے مارے تے پھانسی دا سامنا کرنا پيا۔۱۲, ۳۱-۳۲ طالبان نے اجازت دتی تے بعض صورتاں وچ ۱۶ سال توں کم عمر کُڑیاں دی شادی کيتی حوصلہ افزائی کيتی۔ بین الاقوامی ایمنسٹی نے رپورٹ کيتا کہ ۸۰ فیصد افغان شادیاں زبردستی کيتیاں گئیاں۔[۴]
صنفی پالیسیاں
[سودھو]اٹھ سال دی عمر دے بعد توں، افغانستان وچ کُڑیاں نوں کسی قریبی "خون دے رشتہ دار"، شوہر، یا سسر (محرم)[۵] دے علاوہ مرداں توں براہ راست رابطے وچ رہنے دی اجازت نئيں سی۔ سواݨیاں دے لئی ہور پابندیاں ایہ سی:
- سواݨیاں نوں کسی خونی رشتہ دار دے بغیر یا برقع پہنے بغیر سڑکاں اُتے نئيں آنا چاہیے۔
- سواݨیاں نوں اُچی ایڑی والے جوندے نئيں پہننے چاہئاں کیونجے کوئی وی مرد کسی عورت دے قدماں دی آواز نہ سن لے ایسا نہ ہو کہ اوہ اسنوں پرجوش کرے۔
- سواݨیاں نوں عوام وچ اُچی آواز وچ گل نئيں کرنی چاہیے کیونجے کوئی اوپرا عورت دی آواز نئيں سن سکدا۔[۶]
- تمام گراؤنڈ تے پہلی منزل دی رہائشی کھڑکیاں اُتے پینٹ یا اسکریننگ دی جانی چاہیے تاکہ سواݨیاں نوں گلی توں نظر آنے توں روکیا جا سکے۔
- اخبارات، کتاباں، دکاناں یا گھر وچ سواݨیاں دی تصویراں کھینچنے، فلمانے تے دکھانے اُتے پابندی سی۔
- کسی وی جگہ دے ناں دی ترمیم جس وچ لفظ "سواݨیاں" شامل ہوئے۔ مثال دے طور اُتے "سواݨیاں دے باغ" دا ناں بدل کے "بہار دا باغ" رکھ دتا گیا۔
- سواݨیاں نوں اپنے اپارٹمنٹس یا گھراں دی بالکونیاں وچ آنے توں منع کيتا گیا سی۔
- ریڈیو، ٹیلی ویژن یا کسی وی قسم دے عوامی اجتماعات وچ سواݨیاں دی موجودگی اُتے پابندی لگیا دتی گئی۔[۷]
نقل و حرکت
[سودھو]عوامی طرز عمل دے بارے وچ طالبان دے احکام نے عورت دی نقل و حرکت دی آزادی اُتے سخت پابندیاں عائد کيتياں تے انہاں لوکاں دے لئی مشکلات پیدا کر دیؤ جو برقع دے متحمل نئيں ہو سکدے سن (جو عام طور اُتے طالبان دے عروج توں پہلے افغانستان وچ نئيں پہنا جاندا سی تے اک کافی مہنگا لباس سمجھیا جاندا سی ۱۹۹۸ء وچ $۹٫۰۰) یا اس دا کوئی محرم نئيں سی۔ انہاں سواݨیاں نوں گھر وچ نظر بندی دا سامنا کرنا پيا۔ اکیلے سڑکاں اُتے چݪݨ دی وجہ توں طالبان دے ہتھوں بری طرح زدوکوب ہوݨ والی اک سواݨی نے دسیا کہ "میرے والد جنگ وچ مارے گئے سن ۔ . . . میرا کوئی شوہر نئيں، کوئی بھائی نئيں، پُتر نئيں۔ جے ميں اکیلا باہر نئيں جا سکدا تاں وچ کِداں رہوݨ گیاں؟"
پینڈو سواݨیاں دی زندگیاں ڈرامائی طور اُتے کم متاثر ہوئیاں کیونجے اوہ عام طور اُتے محفوظ رشتہ داراں دے ماحول وچ رہندی تے کم کردی سی۔ اپنے کم یا مشقت نوں جاری رکھنے دے لئی انہاں دے لئی اک رشتہ دار آزادی ضروری سی۔ جے ایہ سواݨیاں قریبی شہر دا سفر کردیاں تاں انہاں اُتے اوہی شہری پابندیاں لاگو ہُندیاں۔
حوالے
[سودھو]- ↑ Dupree, Nancy Hatch (1998). "Afghan Women under the Taliban", Fundamentalism Reborn? Afghanistan and the Taliban. New York: New York University Press, 145–166. ISBN 0-8147-5585-2.
- ↑ Trofimov, Yaroslav (15 اگست 2021). "Afghanistan Government Collapses as Taliban Take Kabul". وال اسٹریٹ جرنل. https://www.wsj.com/articles/afghanistans-taliban-seize-jalalabad-as-panic-grips-kabul-11629005282.
- ↑ Israr, Hasan (2011). The Conflict Within Islam: Expressing Religion Through Politics. Bloomington: iUniverse. ISBN 978-1-4620-8301-5.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Griffin, Michael (2001). Reaping the Whirlwind: The Taliban movement in Afghanistan. London: Pluto Press, 6–11, 159–165. ISBN 0-7453-1274-8.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).