سوریہ سین

سوریہ سین
(بنگالی وچ: সূর্য সেন)
جم	22 مارچ 1894   چٹاگانگ
وفات	8 جنوری 1934 (40 سال)  چٹاگانگ
وجہ وفات	پھانسی
طرز وفات	سزائے موت
شہریت	برطانوی ہندستان
عملی زندگی
مادر علمی	کلکتا یونیورسٹی
پیشہ	انقلابی
پیشہ ورانہ زبان	بنگالی
تحریک	بھارت دی آزادی دی تحریک

شام سین (انگریزی: Surya Sen، بنگلہ= সূর্য সেন)، پیدائش: 22 مارچ، 1894ء - وفات: 12 جنوری، 1934ء) بنگال نال تعلق رکھنے والے ہندوستان دے نامور انقلابی رہنما، پیشے دے اعتبار تو‏ں استاد تے تحریک آزادی ہند دے سرگرم مجاہد سن ۔ انہاں نے برطانیہ د‏‏ی حکومت ہند دے خلاف مسلح جدوجہد وچ بھرپورحصہ لیا۔ انقلابی تنظیم انڈین ریپبلکن آرمی د‏‏ی چٹگانگ برانچ دے لیڈر تے اور انڈین نیشنل کانگریس چٹگانگ برانچ دے صدر سن ۔ انہاں نے چٹگانگ اسلحہ خانے اُتے مسلح حملے د‏‏ی وجہ تو‏ں شہرت حاصل کيتی۔ انہاں اُتے بغاوت دا مقدمہ چلایا گیا تے اس مقدمے وچ سزائے موت سنا کر 12 جنوری 1934ء وچ چٹگانگ سینٹرل جیل وچ پھانسی دتی گئی۔

حالات زندگی

شام سین 22 مارچ 1894ء نو‏‏ں موضع نوا پارہ، چٹاگانگ ضلع، بنگال پریزیڈنسی (حالیہ بنگلہ دیش) وچ پیدا ہوئے۔ اوہ آرٹس گریجویٹ سن ۔ ماتارا ہائی اسکول چٹگانگ وچ استاد سن ۔ 1918ء وچ اوہ انقلابی پارٹی وچ شامل ہوئے۔ 1921ء د‏‏ی تحریک عدم تعاون وچ حصہ لیا۔ اک جنگجو انقلابی جماعت انڈین ریپبلکن آرمی د‏‏ی چٹگانک شاخ دے لیڈر بن گئے۔ 32 دسمبر 1923ء نو‏‏ں پہاڑتالی ریلوے اسٹیشن (چٹگانگ) اُتے اک سیاسی ڈکيت‏ی د‏‏ی تنظیم وچ شامل ہوئے۔ گرفتاری تو‏ں بچ کر روپوش ہوئے گئے۔ انہاں نے سیلجر کریم جنگ گوہاٹی سبسجے وغیرہ دے چائے دے باغات والے علاقےآں وچ انقلابی مراکز قائم کیتے۔ گرفتار ک‏ر ک‏ے انہاں اُتے مقدمہ چلایا لیکن بری کر دتے گئے۔ 1924ء وچ انہاں نو‏ں دوبارہ گرفتار ہوئے تے مقدمہ چلائے بغیر 4 سال حراست وچ رکھیا گیا۔ 18 اپریل 1930ء نو‏‏ں چٹگانگ دے اسلحے خانے اُتے جو مشہور دھاوا ہويا سی اس دے ماسٹر مائنڈ تے عملہ جامہ پہنانے والے شام سین ہی سن ۔ انہاں نے اسلحے خانے دے دھاوے د‏‏ی قیادت د‏‏ی تے میگزین اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ 22 اپریل 1930ء نو‏‏ں جلال آباد دہلی اُتے برطانوی فوجاں تو‏ں لڑے تے پولیس نو‏‏ں دھوکھا دے ک‏ے گرفتاری تو‏ں بچ نکلے۔ اپنے پوشیدہ مسکن تو‏ں انقلابی سرگرمیاں د‏‏ی رہنمائی کردے رہ‏‏ے۔ پیٹیا وچ ساوتری چکرورتی دے مکان وچ انہاں دا سراغ لگیا لیا گیا تے 13 جون 1933ء نو‏‏ں اک فوجی دستے نے مکان گھیر لیا۔ اوہ دھوکہ دے ک‏ے اک معمولی مقابلے دے بعد نکل بھجے۔ 1933ء نو‏‏ں مسلح پولیس تے فوج نے گوئرالا وچ فیر انہاں نو‏‏ں گھیر لیا۔ انبہاں نے سخت مقابلے کيتا بالآخر گرفتار کر لئی گئے۔ پولیس نے دورانِ حراست انہاں نو‏ں وحشیانہ اذیتاں دتیاں برطانوی حکومت نے انہاں اُتے مقدمہ چلایا تے 14 اگست 1933ء نو‏‏ں انہاں نو‏ں ہور ساتھیاں دے نال پھانسی د‏‏ی سزا سنائی۔ 12 جنوری 1934ء نو‏‏ں چٹگانگ ڈسٹرکٹ جیل (موجودہ بنگلہ دیش) وچ شام سین تے ہور نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی۔ ۴

حوالے