سہم امام

سَہم اِمام خمس دا اک حصہ اے جو اللہ، پیامبر(ص) تے امام معصوم نال متعلق اے ۔ روایات دی بنا اُتے آیت خمس وچ ذوی‌ القربی شیعہ آئمہ نيں۔ (). شیعہ فقہا آیت خمس وَ اعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شیءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی وَ الْیتَامَی وَ الْمَسَاکینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ إِن کنتُمْ ءَامَنتُم بِاللَّهِ وَ مَا أَنزَلْنَا عَلی عَبْدِنَا یوْمَ الْفُرْقَانِ یوْمَ الْتَقَی الْجَمْعَانِ وَ اللَّهُ عَلی کلّ شیءٍ قَدِیر؛ تے جان لو کہ جو چیز وی توانو بطورِ غنیمت حاصل ہو اس دا پانچواں حصہ اللہ دے لئے، رسول دے لئے، تے (رسول دے ) قرابتداراں، یتیماں، مسکیناں تے مسافراں دے لئے اے (ایہ واجب اے ) جے تسیں اللہ اُتے تے اس (غیبی نصرت) اُتے ایمان رکھدے ہو جو اسيں اپنے بندۂ خاص اُتے حق و باطل دا فیصلہ کر دینے والے دن نازل دی سی جس دن (مسلماناں تے کافراں دیاں) دو جمعیتاں وچ مڈبھیڑ ہوئی سی تے اللہ ہر چیز اُتے قادر ا‏‏ے۔ (41) (سوره انفال، آیت ۴۱)}} وچ بیان ہونے والے خمس دے چھ مصارف وچو‏ں خدا، پیامبر تے ذوی‌القربی نو‏‏ں امام دے متعلق سمجھدے نيں۔ تے اسنو‏ں سہم امام دے نام تو‏ں یاد کردے نيں۔سہم امام نو‏‏ں سہم خدا، سہم پیامبر تے سہم ذوی‌ القربی وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

غیبت امام دے زمانے وچ شیعہ مراجع تقلید سہم امام دریافت کردے نيں تے اسنو‏ں اسلام دی تقویت دے لئی خرچ کردے نيں۔ بعض فقہا معتقد نيں کہ زمانۂ غیبت وچ سہم امام نو‏‏ں انہی موارد وچ خرچ کرنا چاہئے جنہاں دے بارے ميں مرجع تقلید نو‏‏ں گمان ہو یا جاندا ہو کہ جے امام حاضر ہُندے تو انہی موارد وچ خرچ کردے؛ جداں حوزه علمیہ، مساجد دی تعمیر، لائبریریاں تے مدارس دا قیام تے ضرورتمنداں دی ضرورتاں نو‏‏ں برطرف کرنا۔ البتہ غیبت دے زمانے وچ سہم امام دے متعلق ہور اقوال وی ہیںّ؛ جيسے خمس کاوجوب ساقط ہونا، شیعاں دے لئی مباح ہونا، محتاج سید نو‏‏ں دینا، صدقہ دینا، دفن کرنا، يا الگ کرکے ظہور تک اوہدی حفاظت کرنا وغیرہ. آیت الله مکارم انہاں اقوال دے نقل دے بعد کہندے نيں کہ متاخرین تے معاصرین دے نزدیک قول مشہور ایہ اے کہ مرجع تقلید سہم امام نو‏‏ں انہاں امور وچ خرچ کرے جس دے بارے وچ امام دے راضى ہونے دا اسنو‏ں گمان ہوئے۔

وابستہ لنک

• سہم سادات

منابع

• ابن براج طرابلسی، المہذب، قاضی عبدالعزیز، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابستہ بہ یونیورسٹی مدرسین حوزه علميہ قم، ۱۴۰۶ق.
• بروجردی،مرتضی، المستند فی شرح عروة الوثقی (الخمس) در موسوعہ الامام الخوئی ج۲۵، موسسہ احیاء آثار الامام الاخوئی، قم، ۱۴۲۱ق.
• حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعہ، قم، مؤسسہ آل البیت علیہم‌السلام، ۱۴۰۹ق.
• سید مرتضی، علی بن حسین، رسايل الشریف المرتضی، تصحیح: سید مہدی رجائی، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۰۵ق.
• نجفی، محمدحسن، جواہرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
• مکارم شیرازی، ناصر، انوارالفقاہہ کتاب الخمس و الانفال، قم، مدرسہ الامام علی بن ابی‌ طالب، ۱۴۱۶ق.