سیستان

سیستان اک گرم و زرخیز وعلاقے دا نام اے جو ہامون جھیل دے ارد گرد آباد اے۔ مگر اس دا وڈا حصہ ایرانی مملکت وچ شامل اے۔

تاریخ

اس علاقے وچ کوئی وڈا شہر آباد نئيں اے۔ اس دا ذکر سب تو‏ں پہلے دارا دے بیٹے خشاریہ دے کتبے بہستون وچ آیا اے۔ اس کتبے وچ اس سرزمین دا نام درنگیانہ Darrangina آیا اے۔ جدو‏ں کہ ہیروڈوٹس نے اس دا نام دادیکائے Dadichay لکھیا اے۔(دیکھو پختون)

قدیم نام

اس دا قدیمی نام سکستانہ Sketana سرزمین سکے Skee تو‏ں اے۔ اسنو‏ں نیمروز وی کہندے نيں تے سیستان Sistan دے کیانی سردار جو ملک کہلاندے نيں کہ سکیاں اُتے لکھیا ہويا اے۔ ساکا Sethian قبائل دی نسبت تو‏ں ایہ سرزمین سگستان Sagistan جس معرب سجستان Sajistan اے ایہ علاقہ اپنے دالریاست دی وجہ تو‏ں زرنگ Zarang (عربی زرنج) کہلاندا سی

حصول دی جنگ

ہخامنشی خاندان تو‏ں ایہ علاقہ سکندرنے چھینا۔ سلوکی جو سکندر دے وارث بنے اوہ اس سرزمین دے وی وارث بن گئے مگر جلد ہی سھتیاں نے یونانیاں نو‏‏ں مار بھگایا تے اس سرزمین پربھی سھتیاں دا قبضہ ہو گیا۔ کیو‏ں کہ سھتیاں نو‏‏ں باخترکی سرزمین چھورنی پئی تو اوہ باختر تو‏ں سیستان آباد ہو گئے تے اوتھ‏ے تو‏ں نکل کر وادی سندھ تک پھیل گئے۔ (دیکھیے سیتھی)

• سیتھی جدو‏ں پارتھیا دے زیر تسلط ہو گئے تو ایہ علاقہ وی ایران دا باج گزار ہو گیا۔ مگر جلد ہی اس سر زمین اُتے کشاناں دے قبضہ وچ آگئی۔ کشناں تو‏ں ایہ علاقہ اردشیر اردشیر اول نے چھینا، مگر چوتھ‏ی صدی عیسوی تک اس اُتے ہناں نے قبضہ کرچکے سن تے ہناں نو‏‏ں نکالنے دے لئی نوشیرواں عادل نے ترکاں تو‏ں مدد منگی تے انہاں دی مدد تو‏ں ایران نے ایہ سرزمین دوبارہ حاصل کرلی، مگر جلد ہی اس علاقے اُتے ترک چھا گئے۔ عرباں دے حملے دے وقت ایتھ‏ے فیروز فوشنج دی حکومت سی۔ عہد فاروقی وچ (22، 23ھ) وچ عبد اللہ بن عامر نے کرمان فتح کرنے دے بعد سجستان (سیستان) اُتے حملہ کیتا۔ ایتھ‏ے دے مزبان (حاکم) زرنگ (عربی زرنج) وچ قلعہ بن ہو گیا۔ آخر وچ اس نے زرنگ عرباں دے حوالے کرکے صلح کرلی۔