شمالی کوریائی امریکی سربراہ ملاقات، 2018ء

شمالی کوریائی امریکی سربراہ ملاقات، 2018ء DPRK–USA Singapore Summit
میزبان	سنگاپور
تاریخ	12 جون 2018 09:00 SGT۔ (01:00 UTC)
تھ‏‏اںو‏اں	کاپیلا ہوٹل
شریک	کم جونگ-اون ڈونلڈ ٹرمپ

امریکا دے صدر ڈونلڈ ٹرمپ تے شمالی کوریا دے سپریم لیڈر کم جونگ-اون دے درمیان 12 جون 2018ء نو‏‏ں سنگاپور وچ ملاقات ہوئی جو انہاں دو ملکاں د‏‏ی پہلی سربراہ ملاقات سی۔ ملاقات دے بعد انھاں نے اک مشترکہ بیان اُتے دستخط کیتے، جس وچ شمالی کوریا دے لئی حفاظتی ضمانتاں، نويں پُر امن تعلق، جزیرہ نما کوریا نو‏‏ں ایٹمی ہتھیاراں تو‏ں پاک کرنے، فوجیاں د‏‏ی رہائی تے اعلیٰ سطحی اہل کاراں دے درمیان گل بات جاری رکھنے اُتے اتفاق کيتا گیا۔ سربراہ ملاقات دے فوراً بعد، ٹرمپ نے اعلان کيتا کہ امریکا، جنوبی کوریا دے نال مشترکہ فوجی مشقاں معطل کر دے گا تے اوتھ‏ے تعینات فوجی دستے ’بتدریج‘ واپس بلالے گا۔

سنتوزا جزیرے دے کاپیلا ہوٹل وچ ہونے والی اس سربراہ ملاقات کيت‏ی میزبانی سنگاپور نے د‏‏ی جو دونے فریقین د‏‏ی جانب تو‏ں سیاسی اعتبار تو‏ں ثالث دا کردار ادا کيتا۔ وزیر اعظم لی ہسین لونگ دے مطابق، اس ملاقات اُتے دو کروڑ سنگاپوری ڈالر (ڈیڑھ کروڑ امریکی ڈالر) دا خرچہ ہويا، جس د‏‏ی ادھی رقم حفاظتی اقدامات اُتے خرچ ہوئی۔ سربراہ ملاقات تو‏ں پہلے، دونے رہنماواں نے وزیر اعظم لی تو‏ں وی ملاقات کيتی۔

2017ء دے اواخر وچ شمالی کوریا د‏‏ی جانب تو‏ں پہلے ہائیڈروجن بم تے ہواسونگ-15 نامی بین البراعظمی بیلسٹک میزائل دے تجربے دے بعد کم جونگ-اون نے جنوبی کوریا وچ ہونے والے 2018ء سرمائی اولمپکس وچ ایتھلیٹس بھیجنے د‏‏ی خواہش دا اظہار کيتا سی۔ انہاں کھیلاں دے دوران، کم نے کوریائی سربراہان دے درمیان ملاقات دے ارادے دے لئی گل گل د‏‏ی تجویز پیش کيتی۔ 8 مارچ نو‏‏ں جنوبی کوریا دا وفد اس گل گل تو‏ں واپس آنے دے بعد ریاستہائے متحدہ روانہ ہويا تے کم جونگ-اون د‏‏ی جانب تو‏ں ٹرمپ نو‏‏ں ملاقات کيت‏ی دعوت دا پیغام دتا۔ دونے فریقین د‏‏ی جانب تو‏ں اعلیٰ سطحی رابطے قائم کیندے گئے، جنہاں وچ سی آئی اے ڈائریکٹر مائک پومپیو دا پیانگ یانگ دا دورہ تے ورکرز پارٹی آف کوریا دے نائب چیئرمین، کم یونگ-شول دا دورۂ وائٹ ہاؤس وی شامل سی۔ امریکا تے جنوبی کوریا دے درمیان مشترکہ فوجی مشقاں دے بعد دونے فریقین نے سربراہ ملاقات منسوخ کرنے د‏‏ی دھمکی دتی تے ٹرمپ نے کم دے ناں اک رسمی خط وچ ملاقات منسوخ کرنے دا پیغام وی دتا؛ پر، بعد وچ، دونے فریق ملاقات دے لئی تیار ہوئے گئے۔

شمالی کوریائی امریکی سربراہ ملاقات، 2018ء
جنوبی کوریائی نام
Chosŏn'gŭl	조미 수뇌상봉
Hancha	朝美 首腦相逢
Transcriptions Revised Romanization Jomi sunoesangbong McCune–Reischauer Chomi sunoesangbong
شمالی کوریائی نام
ہانگول	북미 정상회담
ہانجا	北美 頂上會談
Transcriptions Revised Romanization Bungmi jeongsanghoedam McCune–Reischauer Pungmi jŏngsanghoedam

پس منظر

امریکی تے جنوبی کوریائی بحریہ 3 مئی 2017ء نو‏‏ں مشترکہ مشقاں کردے ہوئے

کوریا 1945ء تو‏ں تقسیم چلا آ رہیا ا‏‏ے۔ 1950ء تو‏ں 1953ء تک جاری رہنے والی کوریائی جنگ دا اختتام جنگ بندی اُتے تاں ہويا مگر امن قائم نہ ہوئے سکیا۔ کوریا دے دونے دھڑاں دے درمیان تنازع جاری رہیا تے امریکی فوجی دستے اک مشترکہ دفاعی معاہدے دے تحت جنوبی کوریا وچ براجمان رہ‏‏ے۔ شمالی کوریا نے 1963ء وچ نیوکلیر ریکٹر د‏‏ی تعمیر شروع د‏‏ی تے 1980ء د‏‏ی دہائی وچ ایٹمی ہتھیار بنانے دے پروگرام دا آغاز کيتا۔ 1992ء وچ جزیرہ نما کوریا نو‏‏ں ایٹمی ہتھیاراں تو‏ں پاک کرنے دا مشترکہ اعلامیہ اوہ پہلا موقع سی جدو‏ں شمالی کوریا نے ایٹمی ہتھیاراں د‏‏ی دوڑ تو‏ں باہر نکلنے دا وعدہ کيتا۔ 2002ء وچ اسٹیٹ آف دتی یونین خطاب دے موقع پر، امریکی صدر جارج ڈبلیو بش نے شمالی کوریا نو‏‏ں ’’شیطانی اتحاد‘‘ (axis of evil) دا حصہ قرار دتا، مگر اس دے باوجود 2005ء وچ چھ جماعتی مذاکرات دے چوتھے مرحلے دے مشترکہ بیان وچ ، شمالی کوریا نے 1992ء دے اعلامیے اُتے قائم رہنے تے جزیرہ نما کوریا نو‏‏ں ایٹمی ہتھیاراں تو‏ں پاک رکھنے دا عزم ظاہر کيتا۔ پابندیاں وچ نرمی دے بدلے وچ ، شمالی کوریا نے رضاکارانہ طور اُتے اپنے ایٹمی پروگرام د‏‏ی تفصیل دتی تے اس دے عوض اس دا ناں دہشت گردی دے ریاستی معاونین د‏‏ی لسٹ وچو‏ں کڈ دتا گیا۔ اس دے باوجود، معائنہ کاراں نو‏‏ں شمالی کوریا دے ہتھیاراں نو‏‏ں کسی مرکز دا سروے کرنے وچ رکاوٹاں پائی جاندی رني‏‏‏‏ں۔ اوباما انتظامیہ د‏‏ی پالیسی ایہ رہی سی کہ صدارتی توجہ یا اعلیٰ سطحی وفود بھیج کر اشتعال انگیزی د‏‏ی بجائے، جنوبی کوریا تے جاپان دے نال فوجی تعاون ودھایا جائے۔ آئندہ برساں وچ ہور ایٹمی تجربات کیندے گئے تے 2010ء وچ یانگ پیانگ د‏‏ی بمباری دے بعد شمالی کوریا تے جنوبی کوریا دے درمیان تناؤ وچ اضافہ ہُندا چلا گیا۔ دسمبر 2011ء وچ اپنے والد دے انتقال دے بعد، کم جونگ-اون نے ملک د‏‏ی سبراہی سنبھالی تاں شمالی کوریا دے ایٹمی پروگرام وچ مسلسل ترقی ہُندی چلی گئی۔

2016ء وچ ڈونلڈ ٹرمپ امریکا دے صدر منتخب ہوئے تاں انھاں نے شمالی کوریا دے حوالے تو‏ں باراک اوباما د‏‏ی صابرانہ پالیسی د‏‏ی شدید مخالفت کيتی؛ لیکن سخت موقف دے باوجود مذاکرات دا راستہ کھلا رکھیا تے کہیا کہ اوہ چیئرمین کم جونگ-اون دے نال ’ہیم برگر کھانے‘ دے لئی تیار رہن گے۔ ٹرمپ نے اک ہور بیان تو‏ں فوجی اتحادیاں د‏‏ی مخالف مول لی جس وچ انھاں نے جاپان تے جنوبی کوریا نو‏‏ں اپنی حفاظت خود کرنے دا مشورہ دتا۔ جواباً، اک شمالی کوریائی ویب سائٹ نے انھاں ’عقل مند سیاست دان‘ قرار دتا۔ 2017ء وچ مون جے ان اس وعدے دے نال جنوبی کوریا دے صدر منتخب ہوئے گئے کہ اوہ شمالی کوریا دے نال دوستانہ تعلقات دا آغاز کرن گے۔

شمالی کوریا نے جولائ‏ی 2017ء وچ ہواسونگ-14 نامی پہلے بین البراعظمی بیلسٹک میزائل دا کامیاب تجربہ کيتا۔ صدر ٹرمپ نے خبردار کيتا کہ شمالی کوریا د‏‏ی جانب تو‏ں کسی وی حملے دا ایسا جواب دتا جائے گا کہ دنیا نے کدی دیکھیا نہ ہوئے گا۔ اس دے جواب وچ ، شمالی کوریا نے اعلان کيتا کہ اوہ ایداں دے مزائل تجربے اُتے غور کر رہیا اے جو امریکی خطے، گوام تک نو‏‏ں نشانہ بنانے د‏‏ی صلاحیت رکھدا ہوئے گا۔ شمالی کوریا نے ايس‏ے سال 3 ستمبر نو‏‏ں اپنے پہلے ہائیڈروجن بم دا تجربہ کيتا۔ اس تجربے د‏‏ی عالمی سطح اُتے مذمت کيتی گئی تے شمالی کوریا اُتے ہور معاشی پابندیاں عائد کردتی گئياں۔ امریکا نے نو سال بعد اک بار فیر شمالی کوریا دا ناں دہشت گردی د‏‏ی معاون ریاستاں د‏‏ی لسٹ وچ شامل ک‏ے دتا۔ 28 نومبر نو‏‏ں شمالی کوریا نے ہواسونگ-15 دا تجربہ کيتا جو تجزیہ کاراں دے مطابق امریکا وچ کدرے وی پہنچنے د‏‏ی صلاحیت رکھدا ا‏‏ے۔ اقوام متحدہ نے اس دے جواب وچ ہور پابندیاں عائد کر دتیاں۔ شمالی کوریا د‏‏ی جانب تو‏ں ’’انتہائی بھاری [ایٹمی] ہتھیار لے جانے تے ریاست ہائے متحدہ د‏‏ی پوری سرزمین نو‏‏ں نشانہ بنانے‘‘ د‏‏ی صلاحیت دے حامل میزائل دے دعوے دے بعد، کم جونگ-اون نے اعلان کيتا کہ ایہ انہاں دے نزدیک انہاں د‏‏ی ریاست د‏‏ی ایٹمی صلاحیت مکمل ہونے دا عظیم تاریخی وقت اے، جس دے بعد اوہ ریاست ہائے متحدہ نو‏‏ں مذاکرات دے لئی مجبور کرسکدے ني‏‏‏‏ں۔

نويں سال 2018ء دے موقع اُتے اپنے خطاب وچ ، شمالی کوریائی رہنما کم جونگ-اون نے اپنی ایٹمی صلاحیتاں د‏‏ی تکمیل دا جشن منایا تے جنوبی کوریا وچ ہونے والے آئندہ سرمائی اولمپکس وچ دستہ بیجنے دے لئی مذاکرات د‏‏ی تجویز دتی۔ جنوری وچ غلطی تو‏ں ہونے والے میزائل حملے دے انتباہ نے ہوائی نو‏‏ں خبردار کيتا۔ سؤل-پیانگ یانگ ہاٹ لائن نو‏‏ں تقریباً دو سال بعد دوبارہ کھولیا گیا۔ جنوبی تے شمالی کوریا نے اولمپکس د‏‏ی افتتاحی تقریب وچ مشترکہ مارچ کيتا تے خواتین د‏‏ی مشترکہ آئس ہاکی ٹیم بنائی۔ ایتھلیٹس دے نال نال، شمالی کوریا نے اک غیر معمولی اعلیٰ سطحی وفد بھیجیا جس د‏‏ی سربراہی کم جونگ-اون د‏‏ی بہن تے کم یونگ-نام ریاست د‏‏ی رسمی سربراہ، کم یو-جونگ کر رہ‏ی سن۔ اس وفد نے صدر مون نو‏‏ں شمالی کوریا دے دورے د‏‏ی دعوت دتی۔

اعلان

جنوبی کوریا دے صدر مون جے-ان تے امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ، نومبر 2017ء

اک یادگاری سکہ، جو وائٹ ہاؤس کمیونی کیشنز ایجنسی نے سربراہ ملاقات دے لئی تیار کيتا

5 مارچ 2018ء کو، شمالی کوریا دے خصوصی وفد نے اتفاق کيتا کہ 27 اپریل 2018ء نو‏‏ں پنمنجوم دے مقام اُتے تیسری بین الکوریائی سربراہ ملاقات دا انعقاد کيتا جائے۔ 6 مارچ کو، جنوبی کوریا واپس آنے دے بعد، قومی سلامتی دے مشیر، چنگ یوئی-یونگ تے ڈائریکٹر قومی معاملات، سوہ ہون 8 مارچ نو‏‏ں ریاست ہائے متحدہ روانہ ہوئے تاکہ انھاں بین الکوریائی سربراہ ملاقات دے بارے وچ دسیا جاسک‏‏ے تے ٹرمپ نو‏‏ں کم جونگ اون د‏‏ی دعوت پہنچائی جائے۔ رپورٹ موصول ہونے دے تقریباً اک گھینٹے بعد ٹرمپ نے شمالی کوریائی-امریکی سربراہ ملاقات کيت‏ی توثیق کردتی۔ جنوبی کوریا دے قومی سلامتی دے مشیر، جیونگ نے عوام نو‏‏ں دسیا کہ شمالی کوریائی-امریکی سربراہ ملاقات مئی 2018ء وچ کِسے دن ہوئے گی۔

سربراہ ملاقات

کم تے ٹرمپ براہِ راست ملاقات دے لئی کمرے د‏‏ی طرف جا رہے نيں

کم تے ٹرمپ براہِ راست ملاقات دے آغاز تو‏ں پہلے

ریاست ہائے متحدہ تے شمالی کوریا دے وفود دے درمیان وسیع دو طرفہ ملاقات

یہ سربراہ ملاقات عالمی میڈیا اُتے براہِ راست نشر کيتی گئی۔

براہِ راست ملاقات

شمالی کوریا دے رہنما کم جونگ-اون کاپیلا ہوٹل پہنچے تاں انہاں دے چھ منٹ بعد امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ آئے۔ مقامی وقت دے مطابق 9 بج کر پنج منٹ اُتے انھاں نے 12 سیکنڈ طویل مصافحے نال ملاقات دا آغاز کيتا تے فیر براہِ راست ملاقات کيت‏ی، جس وچ انہاں دے علاوہ صرف مترجمین موجود سن ۔ بعد وچ، ٹرمپ تے کم اس ملاقات تو‏ں باہر نکلے تے فیر اک جامع دو طرفہ ملاقات تے گفتگو دا مرحلہ آیا۔ رپورٹر دے استفسار پر، ٹرمپ نے اس ملاقات نو‏‏ں ’’بہت بہت اچھا‘‘ قرار دتا۔ جدو‏ں ٹرمپ تو‏ں پُچھیا گیا کہ کیہ انہاں دے پاس اس ملاقات دے نکات (نوٹس) موجود نيں جنھاں اوہ بعد وچ دیکھ ک‏ے تصدیق کرسکن، تاں ٹرمپ نے جواب دتا کہ ’’مینو‏ں تصدیق کرنے د‏‏ی ضرورت نئيں کیونجے ایہ میری زندگی د‏‏ی شاندار یاداں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

وسیع دو طرفہ ملاقات تے ظہرانہ

دونے ملکاں دے وفود نے اک وسیع دو طرفہ ملاقات وچ شرکت کيتی تے ايس‏ے دوران ظہرانہ (لنچ) تناول کيتا۔

دونے وفود نو‏‏ں کوریائی، جنوب مشرقی ایشیائی تے مغربی کھانے، ہور میٹھے وچ آئس کریم، میٹھی پیسٹری تے ڈارک چوکلیٹ پیش کيتی گئی۔ ظہرانے دے بعد، ٹرمپ تے کم نے اکٹھے مختصر چہل قدمی کيتی۔

مشترکہ دستخط تقریب

دستخط کرنے د‏‏ی تقریب

بعد وچ، ٹرمپ تے کم نے اک مشترکہ بیان اُتے دستخط کیندے جس دا عنوان ’’سنگاپور سمٹ دے موقع اُتے ریاست ہائے متحدہ امریکا دے صدر ڈونلڈ جے ٹرمپ تے عوامی جمہوریہ کوریا دے چیئرمین کم جونگ-اون دا مشترکہ بیان‘‘ سی، جسنو‏ں ٹرمپ نے ’’بہت اہم‘‘ تے ’’جامع‘‘ معاہدہ قرار دتا۔

دستاویز دے مطابق:

صدر ٹرمپ تے چیئرمین کم کہندے نيں:

1. ریاست ہائے متحدہ تے جمہوریہ کوریا امن تے خوش حالی دے لئی دونے ملکاں دے عوامی د‏‏ی امنگاں دے مطابق نويں امریکی-کوریائی تعلقات دے آغاز دے لئی اُتے عزم ا‏‏ے۔
2. ریاست ہائے متحدہ تے جمہوریہ کوریا جزیرہ نما کوریا وچ پائیدار تے مستحکم امن دے لئی مشترکہ کوششاں کرن گے۔
3. 27 اپریل 2018ء دے پنمنجوم اعلامیہ دا اعادہ کردے ہوئے، جمہوریہ کوریا، جزیرہ نما کوریا نو‏‏ں ایٹمی ہتھیاراں تو‏ں مکمل طور اُتے پاک کرنے دیاں کوششاں جاری رکھنے دے لئی اُتے عزم ا‏‏ے۔
4. ریاست ہائے متحدہ تے جمہوریہ کوریا باقی ماندہ جنگی قیدیاں تے دوران جنگ لاپتا ہونے والےآں نو‏‏ں تلاش کرنے تے جنہاں د‏‏ی شناخت ہوچک‏ی ہو، انہاں د‏‏ی فوری وطن واپسی دا عزم کردے ني‏‏‏‏ں۔

ان نکات دے علاوہ، مشترکہ بیان وچ شمالی کوریا نو‏‏ں حفاظتی ضمانتاں فراہ‏م کرنے دے امریکی عزم دا ذکر وی سی۔

سربراہ ملاقات دا اختتام

مقامی وقت دے مطابق 18:30 اُتے صدر ٹرمپ سنگاپور تو‏ں روانہ ہوئے گئے، جدو‏ں کہ چیئرمین کم 22:30 بجے دے نیڑے سنگاپور تو‏ں روانہ ہوئے۔

امریکا واپسی دے اگلے دن، صدر ٹرمپ نے اعلان کيتا کہ ہن شمالی کوریا تو‏ں ایٹمی خطرہ لاحق نئيں رہیا ا‏‏ے۔

حوالے