طہ حسین

طہ حسین
(عربی وچ: طه حسين)
جم	14 نومبر 1889   صوبہ منیا
وفات	28 اکتوبر 1973 (84 سال)  قاہرہ
شہریت	سلطنت عثمانیہ (۱۸۸۹–۱۹۱۴) سلطنت مصر (۱۹۱۴–۱۹۲۲) مملکت مصر (۱۹۲۲–۱۹۵۳) جمہوریہ مصر (۱۹۵۳–۱۹۵۸) متحدہ عرب جمہوریہ (۱۹۵۸–۱۹۷۱) مصر (۱۹۷۱–۲۸ اکتوبر ۱۹۷۳)
عارضہ	انا ہوناں
عملی زندگی
مادر علمی	جامعہ مونپلیہ قاہرہ یونیورسٹی جامعہ الازہر
تعلیمی اسناد	پی ایچ ڈی
پیشہ	ماہرِ لسانیات ،  مورخ ،  مترجم ،  لکھاری ،  ادبی نقاد ،  استاد جامعہ ،  سیاست دان ،  ناول نگار ،  ادبی مؤرخ
پیشہ ورانہ زبان	عربی ،  فرانسیسی ،  لاطینی ،  انگریزی ،  کوریائی
شعبۂ عمل	تاریخ ادبیات ،  عربیات ،  سامی زباناں
ملازمت	قاہرہ یونیورسٹی
کارہائے نمایاں	اسلام سے پہلے کی شاعری (کتاب)
اعزازات
شعبۂ انسانی حقوق کا اقوام متحدہ انعام (۱۹۷۳)  نشان جمہوریہ
نامزدگیاں
ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۶۵) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۶۴) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۶۳) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۶۲) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۶۱) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۶۰) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۵۲) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۵۱) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۵۰) ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۴۹)
	IMDB اُتے صفحات

طہ حسین ( Egyptian Arabic: [ˈtˤɑːhɑ ħ(e)ˈseːn], عربی: طه حسين ; ۱۵ نومبر، ۱۸۸۹ – اکتوبر ۲۸, ۱۹۷۳) ۲۰ویں صدی دے سبھ توں بااثر مصری لکھاریاں اتے بدھیجیویاں وچوں اکّ سی، اتے مصر دے پنرجاگرن اتے مدھ-مشرق اتے اتری افریقہ وچ جدیدیت لہر لئی اکّ مورت سی۔ اس دا سوبریکیٹ "عربی ساہت دا ڈین" (عربی: عميد الأدب العربي ) سی۔ اس نوں ۲۱ وار ساہت دے نوبل انعام لئی نامزد کیتا گیا سی۔

شروعاتی جیون

طہ حسین دا جم مدھ اپر مصر وچ منیا گورنوریٹ دے اکّ پنڈ ازبیٹ ال کلو وچ ہویا سی۔ اوہ ہیٹھلے-مدھ-ورگی ماپیاں دے تیرھاں بچیاں وچوں ستواں سی۔ اس نوں دو سال دی عمر وچ نیتر دی بیماری ہو گئی، اتے، اکّ اکامیاب پریکٹیشنر ولوں نقص دار؉ علاج دے نتیجے وجوں، اوہ انھا ہو گیا۔ قطب وچ جان توں بعد، اس نے ال اظہر یونیورسٹی وچ دھرم اتے عربی ساہت دا ادھئین کیتا؛ پر چھوٹی عمر توں ہی اوہ روائتی سکھیا نظام توں امطمعن سی۔

جدوں ۱۹۰۸ وچ دھرم نرپکھّ قاہرہ یونیورسٹی دا قیام کیتا گئی سی، تاں اوہ داخلہ لین دا چاہوان سی، اتے غریب اتے نیترہین ہون دے باو جود، اکّ تھاں جت لیا۔ ۱۹۱۴ وچ، اس نے سندیہوادی شاعر اتے فلسفی ابو العلاء المعری تے اپنے تھیسس لئی پیئیچڈی حاصل کیتی۔

فرانس وچ طہ حسین

طہ حسین مانٹپیلیئر لئی روانہ ہو گیا، یونیورسٹی وچ داخلہ لیا اتے ساہت، اتہاس، فرینچ اتے لاطینی دے کورساں وچ حصہ لیا۔ اس نے رسمی لکھت دا ادھئین کیتا پر اوہ اس دا پورا لابھ لین دے یوگ نہیں سی کیونکہ اوہ "انگلاں نال نہیں، اپنے کناں نال علم لین دے عادی ہو سکدے ہن۔"

قاہرہ یونیورسٹی دے ماڑے حالاتاں کارن اس نوں مصر واپس جان لئی بلایا گیا سی؛ پر تن مہینیاں بعد، اوہ حالات سدھر گئے، اتے طہ حسین فرانس واپس آ گیا۔

مونٹپیلیئر یونیورسٹی توں اپنی ایمئے حاصل کرن توں بعد، حسین نے سوربون وکھے اپنی پڑھائی جاری رکھی۔ اس نے سزین بریسیؤ (۱۸۹۵–۱۹۸۹) نوں اس نوں پڑھن لئی نامزد کیتا، اتے بعد وچ اس نے اس نال ویاہ کروا لیا۔ ۱۹۱۷ وچ سوربون نے حسین نوں دوجی پیئیچڈی نال اعزازی کیتا، اس وار ٹیونیشیئن اتہاسکار ابن کھالدون، جس نوں مکمل طور اُتے اتے اس دے کھوج مضمون لئی جدید [سماجیات] دے بانی وجوں جانیا جاندا اے۔

فائل:الزعيم الحبيب بورقيبة والدكتور طه حسين۔jpg

طہ حسین صدر حبیب بورگئیبا، محمد ال-طاہر ابن اشور اتے محمد ابدیلازیز جائت ( ال-زیتنا مسجد، ۱۹۵۷) نال

اکادمک کریئر

۱۹۱۹ وچ حسین سزین نال مصر واپس پرتیا، اتے اس نوں قاہرہ یونیورسٹی وچ اتہاس دا پروفیسر نامزد کیتا گیا۔ اوہ عربی ساہت اتے سامی بولیاں دا پروفیسر بن گیا۔

قاہرہ وچ عربی بولی دی اکیڈمی وچ، طہ حسین نوں اکیڈمی دے سبھ توں اہم کماں وچوں اکّ ال-مجم ال-کبیر ( د گریٹ ڈکشنری ) نوں پورا کرن لئی ذمہ وار بنایا گیا سی۔ اس نے اکیڈمی دے پردھان وجوں وی سیوا کیتی۔

اوہ مصر اتے قومانتری پدھر اُتے کئی سائنسی اکادمیاں دا ممبر سی۔

پوروَ-اسلامک شاعری اُتے ساہتی تنقید دی اس دی کتاب ( في الشعر الجاهلي ۱۹۲۶ دے ) نے اس نوں عرب جگت وچ کجھ مشہوری حاصل کیتی۔ اس کتاب وچ، اس نے بہت شروعاتی عربی شاعری دی پرمانکتا بارے شکّ ظاہر کیتا، اتے دعوہ کیتا کہ ایہہ قبیلے دے ہنکار اتے قبیلیاں وچکار دشمنی دے کارن پرانے زمانے وچ جھوٹھی سی۔ اس نے اسدھے طور اُتے ایہہ وی اشارہ کیتا کہ قرآن نوں اتہاس دے باہرمکھی سروت وجوں نہیں لیا جانا چاہیدا۔ سٹے وجوں، کتاب نے ال اظہر اتے ہور بہت سارے پرمپراوادیاں دے مذہبی مفکراں دے تیبر غصے اتے دشمنی نوں بھڑکایا، اتے اس اُتے اسلام دا اپمان کرن دا الزام لگایا گیا۔ حالانکہ، سرکاری وکیل نے کیہا کہ طہ حسین نے جو کیہا سی اوہ اکّ اکادمک کھوجکرتا دی رائے سی اتے اس دے خلاف کوئی قانونی کاروائی نہیں کیتی گئی سی، حالانکہ اس نے ۱۹۳۱ وچ کائرو یونیورسٹی وچ اپنا عہدہ گوا دتا سی۔ اس دی کتاب اُتے پابندی لگا دتی گئی سی پر اگلے سال آن پری-اسلامک لٹریچر (۱۹۲۷) دے سرلیکھ ہیٹھ معمولی سودھاں نال دوبارہ شائع کیتی گئی سی۔

اوہ الیگزینڈریا یونیورسٹی دا بانی ریکٹر سی۔

سیاسی کریئر

صدر جمال عبدالناصر طہ حسین نوں ساہت وچ قومی اعزاز انعام حاصل کردے ہوئے (کائرو، ۱۹۵۹)

طہ حسین مصری پنرجاگرن دا اکّ دانشور سی اتے عرب دنیا وچ اکّ عرب راشٹر وجوں مصری قوم پرستی دی وچاردھارا دا اکّ حامی سی، جس نے پھیرونسٹ توفیق ال-حکیم دے خلاف عوامی پتراں دی اکّ لڑی وچ دلیل دتی کہ عرب پچھان مصری پچھان دا انکھڑواں انگ اے۔

۱۹۵۰ وچ، اس نوں وزیر تعلیم نامزد کیتا گیا سی، جس گنجائش وچ اسنے مفت سکھیا اتے ہر کسے دے سکھئت ہون دے حق لئی اکّ دور دی اگوائی کیتی۔ اس نے بہت سارے قرآن سکولاں نوں پرائمری سکولاں وچ بدل دتا اتے کئی ہائی سکولاں نوں کالجاں وچ بدل دتا جویں کہ میڈیسن اتے کھیتی باڑی دے گریجوئیٹ سکول۔ اس نوں کئی نویاں یونیورسٹیاں قائم کرن دا سہرا وی جاندا اے اتے اوہ سکھیا وزارت دے تہذیبی وراثت دے مکھی إبراهيم الإبياري سن۔ حسین نے تجویز دتا کہ الازہر یونیورسٹی نوں ۱۹۵۵ وچ وزیر تعلیم وجوں اپنا کارجکال ختم ہون توں بعد بند کر دتا جانا چاہیدا اے۔

طہ حسین کئی اخباراں دے مکھ اڈیٹر دے عہدے اُتے رہے۔

کم

پچھم وچ اوہ اپنی سوانح عمری، ال-ایام ( الأيام ، دِ ڈیز ) جو انگریزی وچ عین مصری چائیلڈہڈّ (۱۹۳۲) اتے دِ سٹریم آف ڈیز (۱۹۴۳) دے روپ وچ شائع ہوئی سی۔

"سٹھّ توں ودھ کتاباں (چھ ناولاں سمیت) اتے ۱٬۳۰۰ لیکھاں" دے لکھاری، اس دیاں پرمکھ رچناواں وچ شامل ہن:

• The Memory of Abu al-Ala' al-Ma'arri ۱۹۱۵
• Selected Poetical Texts of the Greek Drama ۱۹۲۴
• Ibn Khaldun's Philosophy ۱۹۲۵
• Dramas by a Group of the Most Famous French Writers ۱۹۲۴
• Pioneers of Thoughts ۱۹۲۵
• Wednesday Talk ۱۹۲۵
• On Pre-Islamic Poetry ۱۹۲۶
• In the Summer ۱۹۳۳
• The Days, 3 Volumes, 1926–1967
• Hafez and Shawki ۱۹۳۳
• The Prophet's Life "Ala Hamesh El Sira" ۱۹۳۳
• Curlew's Prayers ۱۹۳۴
• From a Distance ۱۹۳۵
• Adeeb ۱۹۳۵
• The Literary Life in the Arabian Peninsula ۱۹۳۵
• Together with Abi El Alaa in his Prison ۱۹۳۵
• Poetry and Prose ۱۹۳۶
• Bewitched Palace ۱۹۳۷
• Together with El Motanabi ۱۹۳۷
• The Future of Culture in Egypt ۱۹۳۸
• Moments ۱۹۴۲
• The Voice of Paris ۱۹۴۳
• Sheherzad's Dreams ۱۹۴۳
• Tree of Misery ۱۹۴۴
• Paradise of Thorn ۱۹۴۵
• Chapters on Literature and Criticism ۱۹۴۵
• The Voice of Abu El Alaa ۱۹۴۵
• Osman "The first Part of the Greater Sedition
• Al-Fitna al-Kubra ("The Great Upheaval") ۱۹۴۷
• Spring Journey ۱۹۴۸
• The Stream Of Days 1948
• The Tortured of Modern Conscience ۱۹۴۹
• The Divine Promise "El Wa'd El Haq" ۱۹۵۰
• The Paradise of Animals ۱۹۵۰
• The Lost Love ۱۹۵۱
• From There ۱۹۵۲
• Varieties ۱۹۵۲
• In The Midst ۱۹۵۲
• Ali and His Sons (The 2nd Part of the Greater Sedition) ۱۹۵۳
• (Sharh Lozoum Mala Yalzm, Abu El Alaa) ۱۹۵۵
• Anatagonism and Reform ۱۹۵۵
• The Sufferers: Stories and Polemics (Published in Arabic in 1955)، Translated by Mona El-Zayyat (1993)، Published by The American University in Cairo, ISBN [[Special:BookSources/9774242998
• Criticism and Reform ۱۹۵۶
• Our Contemporary Literature ۱۹۵۸
• Mirror of Islam ۱۹۵۹
• Summer Nonsense ۱۹۵۹
• On the Western Drama ۱۹۵۹
• Talks ۱۹۵۹
• Al-Shaikhan (Abu Bakr and Omar Ibn al-Khattab) ۱۹۶۰
• From Summer Nonsense to Winter Seriousness ۱۹۶۱
• Reflections ۱۹۶۵
• Beyond the River ۱۹۷۵
• Words ۱۹۷۶
• Tradition and Renovation ۱۹۷۸
• Books and Author ۱۹۸۰
• From the Other Shore ۱۹۸۰

ترجمہ

• Jules Simon's The Duty 1920–1921
• Athenians System (Nezam al-Ethnien) ۱۹۲۱
• The Spirit of Pedagogy ۱۹۲۱
• Dramatic Tales ۱۹۲۴
• Andromaque (Racine) ۱۹۳۵
• From the Greek Dramatic Literature (Sophocle) ۱۹۳۹
• Voltaire's Zadig or (The Fate) ۱۹۴۷
• André Gide: From Greek
• Legends' Heroes
• Sophocle-Oedipe

شردھانجلی

۱۴ نومبر ۲۰۱۰ نوں، گوگل نے حسین دا ۱۲۱واں جم دن گوگل ڈوڈل نال منایا۔

اعزاز

ربن پٹی	دیش	اعزاز
فائل:EGY Order of the Nile – Grand Cordon BAR.png</img>	مصر	نیل دے آرڈر دا گرینڈ کالر
فائل:EGY Order of Merit – Grand Cross BAR.png</img>	مصر	گرینڈ کراس آف دا آرڈر آف میرٹ (مصر)
فائل:LBN National Order of the Cedar – Grand Cordon BAR.png</img>	لیبنان	سیڈر دے نیشنل آرڈر دا گرینڈ کورڈن
</img>	سپین	الپھونسو ایکس دے سول آرڈر دا گرینڈ کراس، وائیز
</img>	شام	سیریئن عرب لوکراج دے سول میرٹ دے آرڈر دا گرینڈ کورڈن
فائل:Order of the Republic (Tunisia) – ribbon bar.gif</img>	ٹیونیشیا	ٹیونیشیا لوکراج دے آرڈر دا گرینڈ کورڈن

ایہہ وی دیکھو

• طہ حسین عجائب گھر - کائرو وچ تریخی گھر اتے جیونی عجائب گھر
• مصری لکھاریاں دی لسٹ

حوالے