عبداللہ (لال مسجد)
عبداللہ (لال مسجد) | |
---|---|
جم |
|
وفات |
|
ترمیم |
تعارف
[سودھو]لال مسجد دے بانی تے مولانا عبدالرشید غازی تے مولانا عبدالعزیز دے والد نیں ۔
مڈھلا جیون تے تعلیم
[سودھو]پنجاب دے ضلع راجن پور دے علاقے روجھان وچ پیدا ہوئے۔ خاندان دی کفالت دے ناکافی ذرائع تے والد دے مذہبی رجحانات انہاں نوں رحیم یار خان دے مدرسہ خدام العلوم لے گئے جتھوں ابتدائی دینی تعلیم دے بعد انہاں نوں ملک دی مشہور مذہبی سیاسی شخصیت مولانا مفتی محمود دے ملتان وچ قائم مدرسہ قاسم العلوم وچ داخل کروا دتا گیا۔ اس دے بعد عالم فاضل دی تعلیم دے لئی اوہ کراچی چلے گئے جتھوں مدرسہ بنوری ٹاؤن توں انہاں نے انّیس سو ستاون وچ ایہ اعلیٰ ترین مذہبی ڈگری حاصل کيتی۔
لال مسجد
[سودھو]تعلیم توں فراغت دے بعد مولانا عبد اللہ 9 سال تک کراچی دی مختلف مسیتاں وچ امامت کردے رہے۔ جدوں راجگڑھ اسلام آباد منتقل ہويا تاں ایتھے دی پہلی مرکزی جامع مسجد لئی اس ویلے دے صدر ایوب خان نے مولانا محمد یوسف بنوری دی سفارش اُتے مولانا عبد اللہ نوں جی سِکس فور وچ بݨݨ والی اس جامع مسجد دا خطیب مقرر کر دتا۔ اس وقت اسلام آباد دی کل آبادی ايسے مسجد دے قرب و جوار وچ مقیم سی۔ شہر دے اکابرین ايسے مسجد وچ آندے جاندے سن ۔ وقت گزرنے ک نال مولانا عبد اللہ نے اپنے مدّاحاں دا اک حلقا بݨا لیا جیہناں وچ افسر شاہی دے ارکان وی سن تے سیاست دان بھی۔
سیاسی افق
[سودھو]سیاسی افق اُتے مولانا عبد اللہ تے انہاں دی لال مسجد تحریک ختم نبوت دے وقت نمودار ہوئے جدوں ایہ مسجد اسلام آباد وچ ہونے والی ختم نبوت تحریک دے جلساں تے جلوساں دا مرکز بن گئی۔ تحریک دے روح رواں مفتی محمود مولانا دے استاد سن ۔ اس تحریک دے دوران ایہ تعلق سیاسی نوعیت اختیار کر گیا تے آنے والے دناں وچ وزیر اعظم ذولفقار علی بھٹو دے خلاف سیاسی تحریک وچ وی لال مسجد نے اہم کردار ادا کيتا۔
ضیا دور
[سودھو]ضیا الحق اپنے اسلامی لبادے دے نال بر سر اقتدار آئے تاں ہور بہت سارے مولویاں طرحاں مولانا عبد اللہ دی وی اوہناں دی خاصی قربت رہی ۔ اوہ مَردے دم تک رویت ہلال کمیٹی دے سربراہ رہے ۔ مولانا عبد اللہ نے اسّی دی دہائی وچ باقاعدہ اک تحریک دے ذریعے اسلام آباد وچ نويں مسیتاں تے مدارس دی تعمیر دا سلسلہ شروع کيتا۔ اس دوران کئیاں مسیتاں دی بنیاد رکھی گئی لیکن بعض مبصرین دے نزدیک اوہناں وچوں بیشتر سرکاری زمیناں اُتے غیر قنونی قبضے کر کے تعمیر کيتیاں گئیاں سی ۔ انہاں نے جامعہ فریدیہ دے ناں نال مُنڈےآں تے جامعہ حفصہ دے ناں نالکُڑیاں لئی مدرِسے وی تعمیر کیتے ۔
انتقال
[سودھو]اس دوران مولانا نے ملک وچ زور پکڑدی فرقہ واریت وچ وی سرگرم کردار ادا کيتا۔ اُنّی سو اٹھانوے وچ جدوں اوہ اسلام آباد وچ اک نامعلوم گولی دا نشانہ بݨے تاں اوہناں دے ورثا وچ بیوہ توں علاوہ دو پُتر تے تن دھی آں سن ۔ وصیت دے مطابق اوہناں دے وڈے پُتر مولانا عبد العزیز نوں اوہناں دا جانشین تے لال مسجد دا خطیب مقرر کيتا گیا ۔