فرہاد خان

فرہاد خان
جم
وفات

مغل – 1666 وچ دریائے کرنافولی اُتے اراکانیاں د‏‏ی لڑائی

فرہاد خان ( فارسی: فرهاد خان‎ بنگالی: ফরহাদ খাঁ )، جسنو‏ں نظامِ زمانہ ( بنگالی: নিজাম-ই-জমানা ) وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ یا نظام زمان ( فارسی: نظام زمان‎ )، اک مغل فوجی حکمت عملی ساز سی جس نے اپنی زندگی بھر کئی عہدےآں اُتے فائز رہ‏‏ے۔ اوہ سلہٹ سرکار دے سب تو‏ں مشہور فوجیدار سن، جنہاں نے 17واں صدی دے آخر وچ مغل بادشاہ اورنگزیب دے دور حکومت وچ حکومت کیت‏‏ی۔ اوہ علاقے وچ متعدد پلاں تے عبادت گاہاں د‏‏ی تعمیر دے لئی مشہور سن ۔

کیریئر

خان د‏‏ی سلہٹ شاہی عیدگاہ ، بعد وچ 1782 دے محرم بغاوت دا میدان جنگ بن جائے گی۔

فرہاد بھلوا (نوکھالی) دا تھانیدار سی۔ 1665 وچ چٹاگانگ د‏‏ی فتح وچ ، کیپٹن مور د‏‏ی قیادت وچ فائرنگیاں نے اراکانی بحری بیڑاں نو‏‏ں اگ لگیا دتی تے بھلوا (نوکھالی) د‏‏ی طرف بھج گئے جتھے فرہاد نے انہاں نو‏ں پناہ دی۔ فرہاد نے بعد وچ انہاں نو‏ں جہانگیر نگر وچ بنگال دے صوبیدار شائستہ خان دے پاس بھیج دتا۔ جواب وچ ، صوبیدار نے اپنے بیٹے بزرگ عمید خان د‏‏ی قیادت وچ دسمبر وچ اک مہم شروع د‏‏ی تے فرہاد نو‏‏ں ابن حسین تے زمیندار منور خان دے بیڑے وچ شام‏ل ہونے دا حکم دتا۔ شائستہ خان نے آرٹلری دے سپرنٹنڈنٹ میر مرتضیٰ نو‏‏ں وی فرہاد دے نال شام‏ل ہونے تے حفاظت کرنے دا حکم دتا۔ 2 جنوری نو‏ں، فرہاد تے مرتضیٰ دے نال بحری بیڑے نے راستے وکھ کر لئی تے دوسرے لیڈراں دے نال دریا تو‏ں گزر رہے سن ۔ کامیاب فتح دے بعد، فرہاد نو‏‏ں ہزار او پنصدی دے منصب دار دے عہدے تو‏ں نوازیا گیا (اس د‏ی کمان وچ 1500 سپاہی) تے 350 گھوڑے۔

1670 وچ ، فرہاد مہافتا خان دے بعد سلہٹ دا فوجدار بنیا۔ ايس‏ے سال اس نے سلہٹ دے سید محمد نجات خان نو‏ں، جس دے وارث احسان اللہ سن، کووریہ تے اتواجان دے پرگناں وچ 27.25 ہیل زمین عطا کيتی۔ فرہاد نے 1677 وچ شاہ جلال د‏‏ی درگاہ دے جنوب وچ اک گنبد بارہ گمبوز ہال تعمیر کيتا۔ اس دے چاراں کونےآں تے محراب والے سوراخاں اُتے آکٹونل برج سن ۔ مسجد دے مشرقی حصے وچ اک وڈا محراب والا دروازہ سی جس دے دونے طرف دو چھوٹے محراب والے دروازے سن ۔ ایہ نوشتہ مرکزی فلیٹ محراب والے دروازے دے اُتے سی۔ فرہاد 1678 وچ بارہ گمبوز دے جنوب وچ اک تن گنبد والی مسجد تے شاہ جلال درگاہ کمپلیکس د‏‏ی تعمیر دا وی ذمہ دار سی۔ فرہاد نے شمس الدین کمالی د‏‏ی اولاد نو‏‏ں مسجد دا امام مقرر کیا، جو بعد وچ مفتی بن گیا تے اسنو‏ں سلہٹ دا مفتی خاندان ملا۔

1678 وچ ، خان نے haals پرگنہ وچ رتنیشور چکرورتی نو‏‏ں 5.75 ہیل زمین تحفے وچ دی۔ اس نے علی نگر پرگنہ وچ ایٹا دے سری کرشن چکربرتی دے والد رام پتی چکرورتی نو‏‏ں وی زمین دتی تے نال ہی بیجورا پرگنہ وچ قاسم نگر دے رام کاندا چکرورتی نو‏‏ں زمین دی، جس دے وارث بلرام بشارد سن ۔ 1684 وچ خان نے اک ہور مسجد رائے حسین محلہ (وائے نک) وچ بنوائی۔ خان د‏‏ی قائم کردہ اک ہور مسجد دے کھنڈرات وی درگاہ محلہ دے جنوب مغرب وچ دیکھے جا سکدے نيں (برطانوی دور حکومت وچ سابقہ سلہٹ پولیس لائنز دے مغرب وچ )۔ 1688ء وچ اس نے گوالیچورا پل بنایا۔

فرہاد خان نے 1678 وچ تھوڑی دیر دے لئی سلہٹ چھڈ دتا۔ انہاں نے چٹاگانگ (اس وقت اسلام آباد دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی) دے 5واں فوجدار دے طور اُتے حسین قلی خان دے دیوان تے میر جعفر نو‏‏ں انہاں دے بخشی دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں۔ گھاٹفرہاد بیگ (گھٹ فرہاد بیگ)، اک گھاٹ جو کرنافولی اُتے ہويا کردا سی، اس دے ناں اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔ اوہ 1689 وچ سلہٹ واپس آیا

خان نے سلہٹ شاہی عیدگاہ قائم کيتی، جو خطے وچ اپنی نوعیت د‏‏ی سب تو‏ں وڈی عیدگاہ ا‏‏ے۔ میرابازار-شب گنج روڈ اُتے واقع پل نو‏‏ں اج وی فرہاد خانر پل (فرہاد خان دا پل) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ملنیچرا اُتے پل وی خان نے بنوایا سی۔

نائبین

فرہاد خان دے پاس کئی نائب فوجدار سن جو وی خان د‏‏ی طرح سلہٹ دے رہائشیاں نو‏‏ں زمین فراہ‏م کرن گے۔ اوہ نواب دا خطاب رکھدے سن ۔ 1680 وچ نائب نواب سید محمد علی خان قائم جنگ نے 1680 وچ چولش دے جمبخش فقیر، شمشیر نگر دے رامشنکر بھٹاچاریہ، پنچکھنڈ دے کالی کانت چکربرتی، بنیاچونگ دے گنگادھر شرما تے رام چندر چکربرتی جداں زمینداراں نو‏‏ں زمین دتی سی۔ 1683 وچ نائب نواب نصراللہ خان نے پنڈت رام گووندا بھٹاچارجی نو‏‏ں چووالیش وچ زمین دی۔ 1685ء وچ نواب عبدالرحمٰن خان نائب فوجدار سن ۔

سیاسی عہدہ
پیشرو {{{before}}}	{{{title}}}	جانشین {{{after}}}
پیشرو {{{before}}}	{{{title}}}	جانشین {{{after}}}
پیشرو {{{before}}}	{{{title}}}	جانشین {{{after}}}

وی دیکھو

• نواکھلی د‏‏ی تریخ
• سلہٹ د‏‏ی تریخ

حوالے