فصیل
فصیل، اک قلعہ بند حصار اے جیہنوں عام طور تے کسے شہر، قصبے یا دوجیاں بستیاں نوں ممکنہ حملہ آوراں توں محفوظ رکھݨ لئی ورتیا جاندا اے۔ کندھاں دی رینج، نوکیلیاں لکڑاں دے سادہ جنگݪے یا زمینی کماں توں لے کے شہر تک رسائی لئی بُرجاں، دمدمےآں تے دروازےآں دے ناݪ وسیع فوجی قلعہ بندی تک ہوسکدی اے۔ قدیم توں جدید دور تک، فصیلاں قلعےآں تے بستیاں نوں حصار بند کرن لئی استعمال ہُندیاں نیں۔ دنیا وچ بہت سارے وڈے شہراں وچ پراݨے تے اندرونی حِصےآں دے گِرد فصیلاں تے دروازے ہُندے نیں۔ چین دی کندھ، بینن دیاں کندھاں، ہیڈرین دی فصیل، ایناستاسین دی فصیل، بحر اوقیانوس دی فصیل، سرحداں توں بہت اگے تک پھیلیاں ہوئیاں سن، ایہناں نوں شہر تے علاقےآں نوں بند کرن یا علاقائی حدود نوں نشان زد کرن لئی استعمال کیتا جاندا سی۔ پہاڑی خِطےآں وچ فصیلاں ورگے لیٹز (Letzi) نوں قلعےآں دے ناݪ مݪ کے وادیاں نوں مُمکنہ حملے توں محفوظ رکھݨ واسطے استعمال کیتا جاندا سی۔ ایہناں دی دفاعی افادیت توں ہٹ کے، بہت ساریاں فصیلاں دے اہم علامتی کم وی سی، جو کمیونٹیز دی حیثیت تے آزادی دی نمائندگی کردے نیں، جیہناں نوں اوہناں نے اختیار کیتا سی۔
موجودہ قدیم فصیلاں تقریبن ہمیشا چݨائی دے ٹعھانچے نیں، حالانکہ اِٹاں تے لکڑی توں بݨیاں مُختلف شکلاں وی مشہور نیں۔ فصیل نوں زیادہ موثر بݨاؤݨ لئی خِطے دے عناصر جِداں دریا یا ساحلی خطوط نوں وی شامل کیتا جا سکدا اے۔
فصیلاں نوں صِرف شہر دے مناسب دروازے وچ داخل ہوݨ نال ای عبور کیتا جا سکدا اے تے اکثر ایہناں اُتے برج ہُندے نیں۔ وڈے پیمانے اُتے فصیلاں دی تعمیر دا عمل، اگرچہ ابتداء قبل از تاریخ وچ ہویا سی، لیکن شہری ریاستاں دے عروج دے دوران ایہنوں بہتر کیتا گیا سی تے یورپ دے بعض حِصےآں وچ قرون وسطی دے دور وچ تے اوس توں بعد وی طاقتور فصیلاں دی تعمیر جاری رہی۔
پتھر یا مٹی دیاں سوکھیاں فصیلاں، جو پہاڑی قلعےآں، قلعہ بندی دے کماں، ابتدائی قلعےآں دے ارد گرد لائیاں جاندیاں نیں اوہناں نوں یا مینڈ کہیا جاندا اے۔
مورتاں
[سودھو]