فیض دی پنجابی شاعری

فیض احمد فیض اردو دے مشہور شاعر سن پر اوہناں نے اپنی ماں بولی پنجابی وچ وی شاعری کیتی اے ۔

فیض دیاں کجھ پنجابی نظماں

 
لمّی رات سی درد فراق والی
تیرے قول تے اساں وساہ کر کے
کَوڑا گھُٹ کیتی مٹھڑے یار میرے
مٹھڑے یار میرے، جانی یار میرے
تیرے قول تے اساں وساہ کر کے
جھانجراں وانگ، زنجیراں چھنکائیاں نیں
کدی کنّیں مندراں پائیاں نیں
کدی پیریں بیڑیاں چائیاں نیں
تیری تاہنگ وِچ پَٹ دا ماس دے کے
اساں کاگ سدّے، اساں سنیہہ گھلّے
رات مُکدی اے، یار آوندا اے
اسیں تک دے رہے ہزار ولّے
کوئی آیا نہ بِناں خُنامیاں دے
کوئی پُجّا نہ سوا اُلاہمیاں دے
اَج لاہ اُلاہمے مٹھڑے یار میرے
اَج آ ویہڑے وِچھڑے یار میرے
فجر ہووے تے آکھیے بسم اللہ
اَج دولتاں ساڈے گھر آئیاں نیں
جیہدے قول تے اساں وساہ کیتا
اوہنے اوڑک توڑ نبھائیاں نیں
1971ء

گیت

کدھرے نہ پیندیاں دسّاں
وے پردیسیا تیریاں
کاگ اُڈاواں، شگن مناواں
وگدی وا دے ترلے پاواں
تری یاد پوے تے روواں
ترا ذکر کراں تاں ہسّاں
کدھرے نہ پیندیاں دسّاں
وے پردیسیا تیریاں
درد نہ دسّاں گھُلدی جاواں
راز نہ کھولاں مُکدی جاواں
کس نوں دل دے داغ وِکھاواں
کس در اَگّے جھولی ڈھاواں
وے میں کس دا دامن کھسّاں
کدھرے نہ پیندیاں دسّاں
وے پردیسیا تیریاں
شام اُڈیکاں، فجر اُڈیکاں
آکھیں تے ساری عمر اُڈیکاں
آنڈ گوانڈی دیوے بلدے
ربّا ساڈا چانن گَھلدے
جگ وَسدائے میں وی وَسّاں
کدھرے نہ پیندیاں دسّاں
کدھرے نہ پیندیاں دسّاں
وے پردیسیا تیریاں
1971ء

میری ڈولی شوہ دریا

(74ءدے سیلاب زدگان دے امدادی فنڈ لئی لکھی گئی)

کل تائیں سانوں بابلا
تو رکھّیا ہِک نال لا
سَت خیراں ساڈیاں منگیاں
جد جھُلّی تتّی وا
اَج کیکن ویہڑیوں ٹوریا
کویں لاہے نی میرے چاء
میرے گہنے نیل ہتھ پیر دے
میری ڈولی شوہ دریا
اَج لتھّے سارے چاء
میری ڈولی شوہ دریا
نال رُہڑدیاں رُڑھ گیاں سدّھراں
نال روندیاں رُل گئے نیر
نال ہُونج ہُونج کے لَے گئے
میرے ہتھ دی لیکھ لکیر
میری چُنّی بک سواہ دی
میرا چولا لِیر و لِیر
لج پالن بَوہڑے بھین دی
کوئی کرماں والے وِیر
میرے کرماں والے وِیر
میرا چولا لِیر و لِیر
میرے لتّھے سارے چاء
میری ڈولی شوہ دریا
سسّی مر کے جنتن ہو گئی
میں تر کے اَوتر حال
سُن ہاڑے اِس مسکین دے
ربّا پورا کر سوال
میری جھوک وَسّے، میرا ویر وَسّے
فیر تیری رحمت نال
کوئی پُورا کرے سوال ربّا
تیری رحمت نال
میرے لتّھے سارے چاء
میری ڈولی شوہ دریا

ربّا سچّیا

ربّا سچّیا توں تے آکھیا سی
جا اوئے بندیا جگ دا شاہ ہیں توں
ساڈیاں نعمتاں تیریاں دولتاں نیں
ساڈا نَیب تے عالیجاہ ہیں توں
ایس لارے تے ٹور کد پُچھیا ای
کِیہہ ایس نمانے تے بیتیاں نیں
کدی سار وی لئی اُو رب سائیاں
تیرے شاہ نال جگ کیہہ کیتیاں نیں
کِتے دھونس پولیس سرکار دی اے
کِتے دھاندلی مال پٹوار دی اے
اینویں ہڈّاں چ کلپے جان میری
جیویں پھاہی چ کُونج کُرلاوندی اے
چنگا شاہ بنایا اِی رب سائیاں
پَولے کھاندیاں وار نہ آوندی اے
مینوں شاہی نئیں چاہیدی رب میرے
میں تے عزّت دا ٹُکّر منگناں ہاں
مینوں تاہنگ نئیں، محلاں ماڑیاں دی
میں تے جِیویں دی نُکّر منگناں ہاں
میری مَنّیں تے تیریاں مَیں منّاں
تیری سَونہہ جے اِک وی گلّ موڑاں
جے ایہہ مانگ نئیں پُجدی تیں ربّا
فیر میں جاواں تے رب کوئی ہور لوڑاں
1974ء

قطعہ

اَج رات اِک رات دی رات جی کے
اَساں جُگ ہزاراں جی لِتّا اے
اَج رات امرت دے جام وانگوں
اینہاں ہتھّاں نے یار نوں پی لتا اے

اٹھ اُتاں نوں جٹّا
مردا کیوں جائیں
بھولیا! تُوں جگ دا ان داتا
تیری باندی دھرتی ماتا
توں جگ دا پالن ہار
تے مردا کیوں جائیں
اٹھ اُتاں نوں جٹّا
مردا کیوں جائیں
جرنل، کرنل، صوبیدار
ڈپٹی، ڈی سی، تھانیدار
سارے تیرا دتّا کھاون
توں جے نہ بیجیں، توں جے نہ گاہویں
بھُکھّے، بھانے سب مر جاون
ایہہ چاکر توں سرکار
مردا کیوں جائیں
اٹھ اُتاں نوں جٹّا
مردا کیوں جائیں
وچ کچہری، چونکی تھانے
کیہہ اَن بھول تے کیہہ سیانے
کیہہ اشراف تے کیہہ نمانے
سارے کھجّل خوار
مردا کیوں جائیں
اٹھ اُتاں نوں جٹّا
ایکا کر لئو، ہو جاؤ کٹھّے
بھُل جاؤ رانگڑ، چیمے چٹھے
سبھے دا اِک پریوار
مردا کیوں جائیں
جے چڑھ آون فوجاں والے
توں وی چھَویاں لمب کرا لے
تیرا حق، تری تلوار
تے مردا کیوں جائیں
دے اللہ ہُو دی مار
تے مردا کیوں جائیں

=اک نغمہ

(تارکینِ وطن لئی)

"وطنے دیاں ٹھنڈیاں چھائیں او یار
ٹِک رہو تھائیں او یار"
روزی دیوے گا سائیں او یار
ٹِک رہو تھائیں او یار
ہیر نوں چھَڈ ٹر گیوں رنجھیٹے
کھیڑیاں دے گھر پاے گئے ہاسے
کانگ اڈاون ماواں بھیناں
ترلے پاون لکھ ہزاراں
پِنڈ وچ کڈی ٹوہر شریکاں
یاراں دے ڈھے پئے منڈاسے
ویراں دیاں ٹُٹ گئیاں بائیں
او یار
ٹِک رو تھائیں او یار
روزی دیوے گا سائیں
کانگ اُڈاون ماواں بھیناں
ترلے پاون لکھ ہزاراں
خیر مناون سنگی ساتھی
چرخے اولے روون مٹیاراں
ہاڑاں دردیاں سُنجیاں رائیں
او یار
ٹِک رو تھائیں او یار
وطنے دیاں ٹھنڈیاں چھائیں
چھڈ غیراں دے محل چو محلے
اپنے ویہڑے دی رِیس نہ کائی
اپنی جھوک دیاں ستّے خیراں
بیبا تُس نے قدر نہ پائی
موڑ مہاراں
تے آ گھر باراں
مُڑ آ کے مول نہ جائیں
او یار
ٹِک رو تھائیں او یار