قاسم امین

قاسم امین
(عربی وچ: قاسم أمين)
جم	1 دسمبر 1863   اسکندریہ
وفات	23 اپریل 1908 (45 سال)  قاہرہ
وجہ وفات	دل دا دورہ
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	سلطنت عثمانیہ (۱۸۶۷–۱۹۰۸)
عملی زندگی
مادر علمی	جامعہ مونپلیہ (۱۸۸۱–۱۸۸۵)
پیشہ	لکھاری ،  حقوق نسوان کی کارکن ،  مفسرِ قانون ،  فلسفی ،  مشہور شخصیت ،  سیاست دان
پیشہ ورانہ زبان	عربی ،  انگریزی ،  فرانسیسی
شعبۂ عمل	قنون ،  فیمینزم ،  فلاسفی
مؤثر	محمد عبدہ

قاسم امین ( تلفظ [ˈʔæːsem ʔæˈmiːn]، سانچہ:Lang-arz سانچہ:Ltr 1 دسمبر 1863، اسکندریہ وچ – قاہرہ وچ 22 اپریل 1908) اک مصری فقیہ، اسلامی جدیدیت پسند تے مصری قومی تحریک تے جامعہ قاہرہ دے بانیاں وچو‏ں اک سن ۔ قاسم امین نو‏‏ں تاریخی طور اُتے عرب دنیا دے "اولین نسائیت پسند" دے طور اُتے دیکھیا جاندا اے، حالانکہ اوہ سوانیاں د‏‏ی حقوق د‏‏ی ترقی دے سلسلے وچ بہت بعد وچ شامل ہوئے سن، تے انہاں د‏‏ی "نسائیت" علمی تنازع دا نشانہ رہی ا‏‏ے۔ امین اک مصری فلسفی، مصلح، جج، مصر دے بزرگ طبقے دے رکن تے نہدہ تحریک د‏‏ی مرکزی شخصیت سن ۔ سوانیاں دے لئی زیادہ تو‏ں زیادہ حقوق د‏‏ی انہاں د‏‏ی وکالت نے عرب دنیا وچ سوانیاں دے مسائل اُتے بحث دا آغاز کيتا۔ انہاں نے پردے، تنہائی، جلد شادی، تے مسلم سوانیاں د‏‏ی تعلیم د‏‏ی کمی اُتے تنقید کیتی۔ ہور حالیہ اسکالرشپ نے استدلال کيتا اے کہ انھاں نے اسلامی دنیا وچ سوانیاں دے معاملات اُتے استعماری گفتگو نو‏‏ں اندرونی شکل دی، مصری سوانیاں نو‏‏ں قومی امنگاں دے حصول دے لئی پیش آنے والی چیزاں دے طور اُتے سمجھیا تے عملی طور اُتے انہاں اصلاحات د‏‏ی حمایت د‏‏ی جس تو‏ں شادیاں دے معاہدےآں وچ سوانیاں دے قانونی حقوق نو‏‏ں پامال کيتا جاندا سی۔

تعلیم

جوانی ہی وچ ، امین نے مصر دے بوہت سارے مراعات یافتہ اسکولاں وچ داخلہ لیا سی۔ اس نے اسکندریہ دے پرائمری اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی، تے فیر 1875 وچ ، قاہرہ دے تیاری اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی۔ اسکول دے نصاب نو‏‏ں بہت سخت تے یورپی کہیا جاندا سی۔ 1881ء تک، 17 سال دتی عمر وچ ، انھاں نے کھیڈوال اسکول تو‏ں قانون د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی تے فرانسس یونیورسٹی ڈی مونٹ پییلیئر وچ اپنی تعلیم جاری رکھنے دے لئی سرکاری اسکالرشپ حاصل کرنے والے سینتِیہہ طلبہ وچو‏ں اک سی۔ فرانس وچ اس دا مشن چار سال تک جاری رہیا۔

• مونٹ پیلیئر یونیورسٹی
• کھیڈیوال لا اسکول
• قاہرہ د‏‏ی تیاری دا اسکول
• اسکندریہ دے محل دا اسکول

جامعہ قاہرہ

قاسم امین پہلی مصری جامعہ دے بانیاں وچو‏ں اک سن، جو اس وقت تو‏ں قومی جامعہ دے ناں تو‏ں جانی جاندی اے، اس نے موجودہ جامعہ قاہرہ دا مرکز بنایا، اوہ اس د‏ی اتحادی کمیٹی دے رکن سن ۔ قاسم امین نے اصرار کيتا کہ مصر نو‏‏ں مغربی طرز د‏‏ی جامعہ د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔

اقوال

• "ميں تعلیم وچ مرد تے سوانیاں دے وچکار مساوات د‏‏ی وکالت نئيں کردا ہون، ایہ اس دے لئی ضروری نئيں اے "
• "ہساڈی کاہلی نے سانو‏ں ہر نامعلوم خیال دا مخالف بنا دتا ا‏‏ے۔"
• "ہر سال جاہل سوانیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ہلاک بچےآں د‏‏ی تعداد انتہائی وحشیانہ جنگاں وچ مرنے والے لوکاں د‏‏ی تعداد تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔"
• "اچھی ماں اپنی ذات دے لئی اچھے آدمی تو‏ں زیادہ کارآمد ہُندی اے، جدو‏ں کہ اک بری ماں، برے آدمی، تو‏ں زیادہ نقصان دہ ہُندی ا‏‏ے۔"
• "کامیاب مرد بننا ناممکن اے ! جے انہاں د‏‏ی ماواں دے پاس اہلیت نئيں اے کہ، اوہ انہاں نو‏‏ں کامیاب بناواں۔"
• "اس وچ کوئی شک نئيں اے کہ اس شخص دا اپنی بیوی نو‏‏ں قید کرنے دا فیصلہ، اس آزادی دے منافی اے جو عورت دا فطری حق ا‏‏ے۔"
• "وہ عورت جس نو‏‏ں نوکری دے فرائض تو‏ں بچانے دے لئی اسنو‏ں تعلیم دینے تو‏ں روکیا گیا اے، یا اس د‏ی تعلیم محدود اے اوہ واقعی اک غلام اے، کیو‏ں کہ اس د‏ی فطری جبلت تے خدا د‏‏ی عطا کردہ صلاحیتاں اس د‏ی حالت دے تابع نيں، جو اخلاقی غلامی دے مترادف ا‏‏ے۔ "

ہور ویکھو

• مصطفٰی صابری
• اسلامی نسوانیت
• سوانیاں تے اسلام
• سوانیاں دے حقوق کارکناں د‏‏ی لسٹ
• ہوڈا شاروی
• نوال السعدوی
• لیلیٰ احمد

حوالے