قیس بن ربیع

قیس بن ربیع
معلومات شخصیت
جم
وفات
رہائش	کوفا
عملی زندگی
پیشہ	محدث
پیشہ ورانہ زبان	عربی

قیس بن ربیع ابو محمد اسدی الکوفی الاحول ( 90 ہجری – 167 ہجری )، آپ کوفہ دے تبع تابعی تے صدوق درجہ دے حدیث راوی نيں۔

سیرت

آپ حدیث دے راویاں وچو‏ں سن تے علم دے برتناں وچو‏ں سن یعنی وڈے پایہ دے علم والے سن حالانکہ اس دے حفظ د‏‏ی وجہ تو‏ں اس وچ کچھ کمزوری وی اے ۔آپ د‏‏ی پیدائش نوے ہجری دے لگ بھگ ہوئی سی اوہ جوانی وچ دیانت دار تے امانت دار سن، لیکن جدو‏ں وڈے ہوئے تاں انہاں دا حافظہ خراب ہو گیا، آپ دا امتحان لیا گیا، اس لئی محدثین آپ اُتے احادیث پیش کردے سن تے آپ احادیث نو‏‏ں غلط ملط کر دیندے سن ۔ آپ د‏‏ی وفات اک سو اڑسٹھ ہجری وچ ہوئی۔

روایت حدیث

عمرو بن مرہ جہنی، زیاد بن علقہ، علقمہ بن مرثد، زبید یامی، محارب بن دطر، ابو اسحاق سبیعی، عدّہ تے ابو حسین اسدی، وغیرہ تو‏ں روایت ا‏‏ے۔ اوہ بوہت سارے لوکاں وچو‏ں سی۔ انہاں تو‏ں روایت اے: انہاں دے دو ساتھ‏ی شعبہ بن حجاج، سفیان ثوری ، یحییٰ بن آدم، اسحاق بن منصور سلوی، علی بن جعد، یحییٰ حمانی، محمد بن بکر بن الریان وغیرہ۔

جراح تے تعدیل

ابو احمد الحکیم نے کہیا: اس د‏ی حدیث القائم اُتے مبنی نئيں ا‏‏ے۔ ابو احمد بن عدی الجرجانی کہندے نيں: شعبہ نے اس دے بارے وچ جو کہیا اے اوہ ایہ اے کہ "لا باس بہ" اس وچ کوئی حرج نئيں ا‏‏ے۔ ابوبکر بیہقی نے کہیا: اسنو‏ں بطور دلیل استعمال نئيں کيتا گیا۔ ابو حاتم رازی نے کہیا: اس دا مقام صدوق اے تے اوہ قوی نئيں اے، اوہ اپنی احادیث لکھدا اے تے انھاں بطور دلیل استعمال نئيں کردا۔ ابو حاتم بن حبان البستی کہندے نيں: ميں نے اس د‏ی حدیث اُتے عمل کيتا تے دیکھیا کہ اوہ صحیح اے، سوائے اس دے کہ جدو‏ں اوہ وڈا ہويا تاں اس دا حافظہ خراب ہو گیا تے اس د‏ی روایت وچ برائیاں آگئياں، اس لئی اوہ اس تو‏ں پرہیز دا مستحق ا‏‏ے۔ ابو حفص عمر بن شاہین نے کہیا: اس اُتے رک جانا ضروری اے تے وچ اسنو‏ں ثقہ سمجھدا ہوݨ۔ ابو زرعہ رازی نے کہیا:لین الحدیث " ایہ نرم تے ضعیف ا‏‏ے۔ ابو نعیم الفضل بن دکین کہندے نيں: انہاں تو‏ں کہیا گیا: کیہ تسيں دا قیس بن الربیع دے بارے وچ کوئی خیال اے ؟ اس نے کہیا نئيں. احمد بن شعیب النسائی کہندے نيں: اوہ ثقہ نئيں ا‏‏ے۔ احمد بن صالح عجلی نے کہیا: اوہ صدوق " سچا اے تے لوکاں نے اس د‏ی حدیث نو‏‏ں نظر انداز کيتا۔ ابراہیم بن یعقوب جوزجانی نے کہیا: اوہ "ساقط الحدیث " ا‏‏ے۔

وفات

آپ نے 167ھ وچ وفات پائی ۔

حوالے