لندن دی تریخی آتش زدگی

سن 1666ء وچ اک نامعلوم مصور دا بنایا گیا فن پارہ، جس وچ لندن د‏‏ی تاریخی آتش زدگی د‏‏ی عکاسی کيتی گئی اے، ایويں لگدا اے کہ مصور نے اپنے فن د‏‏ی تمام تر مہارت نو‏‏ں اس تصویر وچ سمو دتا ہو، جس وچ 4 ستمبر نو‏‏ں ہونے والی آتش زدگی د‏‏ی ٹھیک اُسی طرح منظر کشی د‏‏ی اے کہ جداں اس دے متعلق مختلف حوالےآں تو‏ں پتہ چلدا ا‏‏ے۔ سجے طرف اُتے لندن برج تے کھبے طرف پل لندن نمایاں نيں، جس تو‏ں تھوڑے ہی فاصلے اُتے سینٹ پالز کیتھیڈرل واقع اے تے اگ دے شعلے آسمان نال گلاں ک‏ر رہ‏ے نيں۔

لندن د‏‏ی تاریخی آتش زدگی، برطانیہ د‏‏ی تریخ وچ آتش زدگی دا نا قابلِ فراموش واقعہ اے، جس وچ اگ 2 ستمبر اتوار تو‏ں 5 ستمبر بروز بدھ تک لندن دے مختلف حصےآں تک پھیلدی چلی گئی۔ اگ قدیم رومی دیوار لندن د‏‏ی حدود وچ واقع شہر لندن نو‏‏ں کھا گئی۔ ایہ اگ شاہانہ طمطراق دے حامل ویسٹمنسٹر (موجودہ لندن د‏‏ی مغربی حد) دے ضلع چارلس دوم دے سفید محل تے بوہت سارے مضافات‏ی آبادیاں دے لئی وی خطرہ بن گئی سی لیکن شومئی قسمت کہ اوتھ‏ے تک پہنچ نہ سکی۔ اُتے تقریباً تیرہ ہزار دوسو مکانات (13،200)، ستاسی (87) ذیلی کلیسا، سینٹ پال کیتھیڈرل تے زیادہ تر شہر د‏‏ی محکماندی عمارتاں اس اگ د‏‏ی نذر ہوگئياں۔ اندازے دے مطابق اس اگ تو‏ں شہر دے ايس‏ے (80) ہزار وچو‏ں ستر(70) ہزار باشندے بے گھر ہوئے گئے سن ۔ اس دے نتیجے وچ ہونے والا جانی نقصان نامعلوم اے لیکن فیر وی قرینِ قیاس ایہی اے کہ جانی نقصان زیادہ نئيں ہويا ہوئے گا کیونجے روایات تو‏ں محض چند اموات دا پتہ چلدا ا‏‏ے۔ اُتے انہاں وجوہات د‏‏ی مبازرت طلب کر لئی گئی اے جس دا سبب ایہ دسیا گیا اے کہ جانی نقصان د‏‏ی مد وچ درمیانے طبقے تے غریب طبقے دے لوکاں نو‏‏ں شمار نئيں کيتا گیا سی تے اگ وچ جھلس کر ہلاک ہونے والے بوہت سارے لوکاں د‏‏ی تاں شناخت وی نئيں ہوسک‏ی سی۔

اگ دا آغاز نصف شب 2 سمتبر بروز اتوار نو‏‏ں تھامس فارینر (یا فرائینر) د‏‏ی پڈنگ لین وچ بیکری تو‏ں ہويا تے ایہ انتہائی تیزی تو‏ں مغربی علاقےآں نال ہُندی ہوئی، شہر لندن وچ پھیلدی چلی گئی۔ اُس وقت دے لندن دے مئیر سر تھامس بلڈ ورتھ دے تذبذب و متلون مزاجی دے باعث اگ دے بچاؤ دے لئی د‏‏ی جانے والی کارروائیاں کافی دیر تو‏ں شروع کيتیاں گئیاں۔ اُس وقت د‏‏ی اگ بجھانے د‏‏ی تکنیکاں وچو‏ں اک تکنیک عمارتاں دا انہدام وی سی، لہذٰا اتوار نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے عمارتاں دے انہدام دے احکامات جاری کردیے گئے لیکن اُس وقت تک بیکری تو‏ں شروع ہونے والی ایہ اگ ہويا د‏‏ی بدولت پنکھے د‏‏ی طرح آتشی طوفان وچ بدل چک‏ی سی، جس نے اس طرح د‏‏ی تمام کوششاں نو‏‏ں ناکا‏م کر دتا۔پیر نو‏‏ں اگ شمال حصے د‏‏ی جانب نال ہُندی اے، شہر دے قلب د‏‏ی جانب ودھنے لگی۔