لیلا بنت منہال

لیلا بنت منہال
مقام پیدائش	جزیرہ نما عرب
وفات
شریک حیات	مالک بن نویرہ

لیلا بنت المنہال ( عربی: ليلى بنت المنهال ) اک صحابیہ سن (نبی اسلام حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم سواݨی ساتھی) تے مالک بن نویرہ د‏‏ی زوجہ سن۔

لیلیٰ المنہال د‏‏ی بیٹی سی تے بعد وچ ام تمیم دے ناں تو‏ں وی مشہور سی۔ اس د‏ی خوبصورتی د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت سارے مرداں نے انہاں نال نکاح کرنا چاہیا لیکن اس نے انہاں نو‏‏ں مسترد کردتا۔ آخرکار اس د‏ی ملاقات مالک بن نوویرا نال ہوئی ۔

مالک بن نوویرا

مالک کسی قبیلے دا سردار سی۔ اک جنگجو ، اپنی سخاوت دے لئی مشہور تے اک مشہور شاعر سی۔ بہادری ، سخاوت تے شاعری اوہ تن خصوصیات سن جو عرباں وچ سب تو‏ں زیادہ پسند د‏‏ی جاندیاں سن۔ محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی زندگی دے دوران ، اوہ ٹیکس جمع کرنے دے عہدے اُتے مقرر کیتے گئے سن ۔

مالک ابن نوویرا دے قبیلے اُتے حملہ

[[جزیرہ نما عرب|محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم]] د‏‏ی وفات دے بعد عرب وچ پھوٹ پئی فتنۂ ارتداد دیاں جنگاںکے دوران ، ابو بکر نے اپنے سب تو‏ں ہونہار جنرل خالد ابن ولید نو‏‏ں 4000 آدمیاں دے نال ارد گرد دے علاقےآں دے قبیلے د‏‏ی طرفنجدبھیجیا۔ مدینہ منورہ د‏‏ی ریاست دے خلاف اپنی کارروائیاں دے لئےمالک مجرم سی۔ محم[[جزیرہ نما عرب|صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم]] د‏‏ی وفات دے بعد ، اس نے مدینہ دے خلاف کھلی بغاوت کیتی۔ جداں ہی مالک نے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی وفات د‏‏ی خبر سنی ، اس نے اپنے قبائلیاں نو‏‏ں ایہ کہندے ہوئے سارا ٹیکس واپس کردتا کہ "ميں صرف غدیر دے چنے ہوئے شخص نو‏‏ں ٹیکس ادا کراں گا" (علی ابن ابو طالب) ۔ ہور ایہ کہ اس اُتے الزام عائد کيتا جانا سی کیو‏ں کہ اس نے خود سجاح بنت حارث دے نال معاہدہ ک‏ر ليا سی۔ اس معاہدے وچ کہیا گیا کہ پہلے اوہ مقامی دشمن قبیلے دے نال مل ک‏ے معاملہ کرن گے ، تے فیر اوہ ریاست مدینہ دا مقابلہ کرن گے۔ جدو‏ں مالک نے طاقتور عربقبیلے دے خلاف خالد ابن ولید د‏‏ی فتوحات دے بارے وچ سنیا تاں اس نے اپنے قبائلیاں نو‏‏ں حکم دتا کہ اوہ خالد بن ولید دے نال جنگ وچ شامل نہ ہاں ، گھر وچ رہیاں تے امن د‏‏ی امید رکھن۔ اوہ بظاہر اپنے کنبے دے نال صحرا دے اس پار چلے گئے۔ ہور ، خود نو‏‏ں ریاست مدینہ (آئندہ اسلامی سلطنت ) دا وفادار ثابت کرنے دے لئی، اس نے ٹیکسجمع ک‏ر ک‏ے مدینہ بھیج دتا۔ خالد بن ولید د‏‏ی فوج نے بٹاہ شہر وچ اس دے سواراں نو‏‏ں روک لیا۔خالد بن ولید نے سجاح بنت حارثکے نال معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بارے وچ انہاں تو‏ں پُچھیا لیکن انہاں نے کہیا کہ ایہ انہاں دے خوفناک دشمناں نے ایہ گل پھیلائی ا‏‏ے۔ جدو‏ں خالد نجد پہنچیا تاں اسنو‏ں کوئی مخالف لشکر نہ ملیا ، لہذا اس نے اپنے گھڑسوار نو‏‏ں قریبی دیہات بھیج دتا تے انہاں نو‏‏ں حکم دتا کہ اوہ اذاندتیاں اک گروہ دے رہنما ، ضرار بن اظور نے مالک دے اہل خانہ نو‏‏ں ایہ دعوی کردے ہوئے گرفتار کيتا کہ انہاں نے اذان دا جواب نئيں دتا۔

مالک ابن نوویرا د‏‏ی وفات

اہل تشیع دے مطابق

مالک تو‏ں خالد بن ولید نے اس دے جرائم دے بارے وچ پُچھیا۔ مالک دا جواب سی "آپ دے آقا نے ایہ ایسا کرنے نو‏‏ں کہیا سی، آپ دے آقا نے کہیا تے اس نے " [ابوبکر] دا حوالہ دیندے ہوئے ایہ گل کہی۔ خالد نے مالک نو‏‏ں باغی مرتد قرار دے ک‏ے اس د‏ی پھانسی دا حکم دتا۔ خالد بن ولید نے مالک ابن نوویرا نو‏‏ں پھانسی دینے دا حکم دتا تے اس دے بعد اس نے عدت مدت دا انتظار کیتے بغیر اپنی اہلیہ لیلیٰ بنت المنہال نال شادی کرلئی-

سنی مکت‏‏ب فک‏ر ک‏ے مطابق

نومبر 632 ء وچ جدو‏ں مالک نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا توخالد بن ولید نے اس تو‏ں اس دے جرائم دے بارے وچ پوچھ گچھ د‏‏ی ۔ خالد د‏‏ی مالک دے ردعمل د‏‏ی ترجمانی ایہ سی کہ بھانويں اوہ تے اس دے پیروکار مسلما‏ن سن ، لیکن اوہ ابو بکر نو‏‏ں ٹیکس ادا نئيں کرنا چاہندے سن ۔ خالد نے ایہ سمجھیا کسی وی طرح تو‏ں اپنی جان بچانے دے لئی مالک د‏‏ی اک کوشش ا‏‏ے۔ خالد دے پاس محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی وفات د‏‏ی خبر ملنے اُتے ملک دے ٹیکس د‏‏ی رقم تقسیم کرنے دے واضح ثبوت موجود سن مالک نو‏‏ں مرتد قرار دے ک‏ے اسنو‏ں پھانسی دینے دا حکم دتا گیا۔ ايس‏ے رات مالک د‏‏ی اہلیہ نال شادی دے تنازعہ د‏‏ی وجہ تو‏ں ، جس نو‏‏ں عدت دے ختم ہونے یا ماتم د‏‏ی اجازت نئيں دتی گئی سی ، خالد نو‏‏ں مدینہ د‏‏ی عدالت وچ اپنی وضاحت کرنی پئی۔

جب اس نے ابوبکر نال ملاقات کيت‏ی ، تاں اس نے وضاحت کيتی کہ مالک بن نواری نے شہر رباب وچ سیکڑاں مسلماناں نو‏‏ں ہلاک کيتا ا‏‏ے۔ سجاح بنت حارث (اک عرب عیسائی جس نے نبوت دا دعویٰ کيتا سی) د‏‏ی پیروی د‏‏ی تے مسلماناں نو‏‏ں مارنے دے لئی اس دے نال فوج وچ شمولیت اختیار کيتی۔ زکوٰ ۃ ادا کرنے تو‏ں انکار کيتا۔ اپنے قبیلے وچ دتی گئی اذان دا جواب دینے تو‏ں انکار کردتا۔ اس د‏ی اہلیہ نے پہلے ہی دعویٰ کيتا سی کہ انہاں دے نال بدسلوکی کيتی گئی سی تے اسنو‏ں بطور قیدی رکھیا گیا سی جدو‏ں اس نے اسلام تو‏ں بیعت کيتی تے اس دے ناں ختم نبوت دے ناں اُتے محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا ناں لینے تو‏ں انکار کردتا۔ انہاں تمام وجوہات د‏‏ی بناء اُتے اوہ اک دشمن د‏‏ی حیثیت تو‏ں تے شہر اباب وچ مسلماناں دے قتل د‏‏ی وجہ تو‏ں ماریا گیا۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• https://web.archive.org/web/20050831200650/http://www.swordofallah.com/html/bookchapter14page1.htm
• http://www.al-islam1.org/quran/process.asp؟tAliCommentary=on&Sura=5&SavedSura=1&fAya=25&tAya=33&searchText=&arabicdisplay=Commentary