مائی بھاگو

مائی بھاگو
بھاگبھری
جم	1670ء کی دہائی  جھبال، امرتسر
وفات	1720ء کی دہائی  جنواڑا نیڑے نانک جھیرا بھارت
قومیت	بھارتی
مذہب	سکھ مت
عملی زندگی
پیشہ	جنگجو

مائی بھاگو بھائی پارے شاہ دے خاندان وچوں سی۔ مائی بھاگو بھائی پارے شاہ دے پتر بھائی ملو دی پتری سی جس دا جم اپنے جدی پنڈ جھبال، ضلع امرتسر وچ ہویا۔ بھائی لنگاہ ڈھلوں جٹّ سی جو گرو ارجن دیو دے ویلے سکھ سجّ گیا سی۔ مائی بھاگو دا بچپن دا نام بھاگبھری سی۔ سکھ اتہاس وچ اس نوں مائی بھاگو وجوں یاد کیتا جاندا اے۔ اس دا ویاہ پٹی دے ندھان سنگھ وڑیچ نال ہویا سی۔ جھبال دے پیرو شاہ دے دو پتر سن۔ مالے شاہ اتے ہرو۔ مالے شاہ دے گھر چار پتر تے اک دھی نے جم لیا۔ اس دے ماں جی دا ستگرو دے دربار آؤنا جانا سی۔ اوہ اپنے پیؤ نال گرو تیغ بہادر دے دربار وچ درشن کرن لئی جاندی ہندی سی۔ گرو تیغ بہادر دی ادتی قربانی اتے بے مثال شہیدی دی خبر بجلی دی طرحاں سارے دیس اندر پھیل گئی۔ بیبی بھاگو نے کیہا، 'پیؤ جی! میرا دل کردا اے کہ میں تلوار لے کے ہُنے دلی چلی جاواں تے جا کے اوہناں ظالماں دا خاتمہ کر آواں، جنہاں نے میرے گرو تیغ بہادر نوں اس طرحاں شہید کیتا۔' مائی بھاگو ہمت اتے دلیری دی دھارنی سی۔

چالی مکتے

انندپور دا قلعہ خالی کراؤن لئی مغلاں نے اعلان کیتا سی کہ جو کوئی اپنے آپ نوں گرو دا سکھ نہ منّ کے گرو نوں چھڈّ دیویگا، اس نوں کجھ نہیں کیہا جاویگا۔ مہاں سنگھ دی اگوائی ہیٹھ چالی سنگھ گرو گوبند سنگھ کول ایہہ کہن گئے کہ اوہ گرو دے سکھ نہیں ہن۔ گرو صاحب نے کیہا کہ ‘اوہ لکھ کے دے دین کہ اج توں اوہ گرو دے سکھ نہیں ہن اتے اس تے اپنی صحیح پا دین۔’ اس طرحاں چالی سکھاں نے ‘بے دعویٰ’ لکھ کے دے دتا اتے انندپور چھڈّ کے تر پئے۔ جنگ لڑن وچ اتے دسویں پاتشاہ سری گرو گوبند سنگھ جی دا ساتھ دے کے مائی بھاگو نے سکھ اتہاس نوں اک نواں ہی موڑ دتا۔ سری انندپور صاحب توں بے دعویٰ دے کے گئے 40 مجھیل سنگھاں نوں پریرنا دے کے اتے اوہناں دی آپ اگوائی کرکے گرو جی دی بھال وچ مائی بھاگو نے کھدرانے دی دھرتی (ہن سری مکتسر صاحب) دے جنگے میدان وچ دشمن دیاں فوجاں دا مقابلہ کیتا تے جنگ وچ آپ زخمی ہو گئے۔ سری گرو گوبند سنگھ جی نے سہکدی مائی بھاگو نوں ویکھیا تاں اس دے زخم صاف کرکے مرھم پٹی کرکے اس نوں ٹھیک کیتا۔ سکھ اتہاس وچ مائی بھاگو جی اس گھٹنا کرکے کافی مشہور سن کہ اوہناں نے ماجھے دے سکھاں نوں پریرنا دے کے مڑ گرو جی دے لڑ لایا ۔ اوہناں سکھاں نے کھدرانے دی ڈھاب اُتے پہنچ کے بھاری جنگ کیتی تے گرو جی نال ٹٹی گنڈھی سی۔ مائی بھاگو اس لڑائی وچ زخمی ہو گئے سن۔ مائی بھاگو جی حضور صاحب تک گرو گوبند سنگھ جی دے نال گئے اتے اس علاقے وچ وچردے رہے، سکھی دا پرچار کیتا اتے بدر (کرناٹک) دے علاقے وچ نانک جھیرا جی دے کول لگبھگ 10 کلومیٹر دے جنواڑے وچ اپنا سریر تیاگیا۔ ایہناں نے دھرم، قوم واسطے آپا واریا اتے بے مکھ ہوئے سکھاں نوں پریرنا دے کے دسمیش پیؤ پاس لیاندا۔

حوالے