مادری بولیاں دا جگت دیہاڑ
اقوام متحدہ ولوں 21 فروری نوں سارے جگ وچ مادری بولیاں دا جگت دیہاڑ منایا جاندا اے. تریخ دا پڑھیاراں نوں چیتے ہوناں کہ ایہہ دیہاڑ بنگالی بولی نوں قومی بولی دا حق ناں ملن دے خلاف بنگال وچ چلن آلی تحریک دے عروج دے دیہاڑ ڈھاکہ یونیورسٹی وچ 21 فروری 1952 ع نوں پڑھیاراں ولون نکلن آلے جلوس تے فوج دی فائرنگ دے کارن شہید ہون آلے بنگالی پڑھیاراں دی یاد وچ منایا جاندا اے. چیتے رہوے کہ ایہہ دیہاڑ سب توں پہلاں 1999ء وچ اقوام متحدہ دے ادارے یونیسکو ولوں منایا گیا سی بعد وچ اقوام متحدہ ولوں سال 2002ء قرارداد نمبر 56/262 دے تھلے سارے جگ وچ ایہہ دیہاڑ منان دا فیصلہ کیتا گیا ۔
ایس ویلے سارے جگ وانگر پاکستان دے وکھو وکھ شہراں وچ وی ایہہ دیہاڑ منایا جاندا اے.بولی کسے وی قوم دی پہچان دی بنیادی شرط ہوندی اے بولی توں اڈ قوم دی بقا اوکھی ہوجاندی اے ایہو ای کارن اے کہ بنگالیاں دی اپنی بولی بچان دی تحریک دے نیتجے وچ بنگلہ دیش وجود وچ آگیا۔
پاکستان بنن توں مگروں سرکار ولوں صرف اک بولی اردو نوں قومی بولی متھن دے کارن صوبیاں وچ اک دوجے لئی عدم اعتماد دی لہر پیدا ہو گئی .بنگلہ دیش دے وکھرے دیش بنن توں مگروں سندھی. پختون تے بلوچاں اپنے آپ نوں وکھری قوم تسلیم کردے ہویاں ایس گل دی منگ کیتی کہ انہاں دی تریخی حیثیت ،قومی شناخت تے مادری بولیاں نال زیادتی ناں کیتی جاووے پر ملک دی سب توں وڈی آبادی رکھن آلا صوبا ایس حوالے نال ناں صرف چپ ریا پر ایتھے دے اثر رکھن آلے طبقے نیں اردو خاطر پنجابی بولی بولی دی قربانی دین شروع کیتی انج تے پنجابی بولی نوں انگریز دے دور وچ وی گھٹ ای لفٹ کرائی گئی تے مڑ ونڈ توں مگروں رہی سہی کسر حکمراناں نیں پوری کردتی تے پنجابی بولی نوں اسکولاں وچوں بطور مڈھلی تعلیم دین ای ختم کردتی ۔
جیس ویلے دوجے صوبیاں وچ قوم پرستی دیا تحریکاں اپنے عروج تے سن تے اوس ویلے پنجاب انہاں تحریکاں نوں کفر تے بغاوت سمجھدا سی پر نصف صدی لنھگن مگروں پنجاب نوں ایہہ احساس ہوریا آے کہ اوس دیاں انہاں قربانیاں دا کوئی فیدہ نئیں ہویا بلکہ دوجیاں قوماں اگے انہاں دی عزت تے تکریم گھٹ دی رئی ایس توں وی ودھ ایس خیال نیں بہتا احساس چھڈیا کہ پنجاب ماضی وچ غلط سی تے اس نوں اپنیاں غلطیاں آپو سدھارنیاں پین گیاں ایس پورے عمل وچ سوشل ميڈيا نے سب توں وڈا کردار ادا کیتا اے ایس توں پہلاں سرکاری میڈیا اپناں من پسند موضوع ای لوکائی سامنے لے آؤندا سی ایتھے تکر کہ وڈے اخباراں وچّ اوہو ای کالم لکھے یا لکھائے جاندے سن جیہڑے طاقتور طبقیاں دے مفاداں دا تحفظ کرسکدے سن پر جدوں دا سوشل میڈیا دا دور آیا اے تد تون پاکستان دیاں سب قوماں دے لوک اکو پلیٹ فارم تے اک مٹھ ہوگئے نیں تے انہاں ولوں مسلسل رابطے. سوالاں. جواباں بحث توں لے کے اک دوجے نال تکرار توں مگروں رسن مناون تے اک دوجے نوں سمجھن وچ بہت سوکھائی پیدا کر دتی اے.
ایس ویلے پنجاب وچ اک وڈا دانشور طبقہ ایہہ سمجھ ریا اے کہ سندھ دے دانشور طبقے دا موقف بلکل درست اے جیہڑے پنجاب دے سارے کالمنگاراں نوں پڑھدے نیں انہاں نوں پتہ ہووے گا کہ بہت سارے پنجابی کالمنگار ہن اپناں موقف بدل چکے نیں جد کہ نویں لکھن آلے کالمنگار یا پرانے دانشوراں نالوں ودھیا لکھ رئے نیں ایس توں وی ودھ تے چوکھی گل ایہہ کہ پنجاب وچ سندھ وانگوں ادبی. سماجی تنظیماں دے طرز تے نویاں تنظیماں دا منڈھ رکھیا جاناں اک وڈی تبدیلی ول اشارہ اے سندھ دے سندھی ادبی بورڈ ،نوں ویکھدیاں ،پنجاب ادبی بورڈ ،تشکیل دتا گیا اے سندھ دی “سندھی ادبی سنگت ” توں متاثر ہوکے لہور وچ”پنجابی ادبی سنگت” تے “پنجابی سنگت پاکستان” دا منڈھ رکھیا گیا اے تے ،سندھی گریجوئیشن فورم، دی طرز تے تازہ ای” پنجابی گریجوئیشن ایسوسی ایشن “دا منڈھ رکھیا گیا اے لنگھن آلے کجھ ورہیاں دے آندر پنجاب وچ پنجاب دے ناں تے جنہاں تنظیماں دا منڈھ رکھیا گیا اے انہاں وچ پنجابی پڑھاؤ تحریک، پنجاب نیشنل پارٹی، پنجابی سیوک سانجھ، پنجابيکا، پاکستان پنجابی ادبی پرچار، دل دريا پاکستان، پنجابی پرچار، پنجاب لوک لئر، گمی فائونڈيشن، پنجابي نيشنلسٹ فورم، پنجابی ينگويج موومينٹ، پنجابی سنگت پاکستان، پنجابی سخن سانجھ، شڈ پنجابی موومنٹ، گلوبل پنجاب سنگت، پنجابی ادبی ويڑھا سنے کئی دوجیاں تنظیماں شامل نیں.
جد کہ چند ورھے پہلاں ای پنجاب وچ پہلی پنجابی سیاسی قوم پرست تنظیم پنجاب نيشنل پارٹی پاکستان، دی بنياد رکھی گئی جیس ولوں پہلی واری قصور دے اک تک توں قومپرست اميدوار عمار کاظمی قومي اسمبلی دی سيٹ تون چنواں وچ حصہ لیا عمار کاظمی تنظیم دے ناں بجائے آزاد اميدوار طور ميدان وچ سن پر ساریاں پنجاجی قومپرستاں انہاں لئی ورک کیتا تے آن آلیاں چونواں وچ پنجاب نیشنل پارٹی پاکستان پنجاب دے وکھو وکھ شہراں وچوں اپنے امیدوار کھڑے کرن دا اعلان کرچکی اے. پنجاب نیشنل پارٹی دی مرکزی آگو احمد رضا وٹو دا آکھن اے کہ پنجاب دے لوک ہن جاگ چکے نیں تے انہاں نوں احساس اے کہ پاکستان کیثیرالقومی ملک اے تے ایہہ تریخی حقیقت پاکستان نوں اک خوبصورت گلدستہ بناؤندی اے پاکستان دی فیڈریشن وچ دوجیاں قوماں وانگر پنجاب نوں وی اپنی تریخی تہذیبی شناخت نال رہن دا حق ملناں چاہیدا اے جہڑا ایس دا قومی،قانونی، تریخی تے آفاقی حق اے احمد رضا وٹو تے انہاں دے سنگی ساتھی طارق جتالہ، میاں آصف علی، عمار ڪاظمی، بابا نجمی، ديپ سعيد، ، شہزاد جويا، افضل ساحر، مدثر اقبال بٹ، عبدالمجيد خان، اقبال قيصر سمنے کئی اہم شخصیات ایس ویلے پنجاب اندر پنجابی ٻولی، ثقافت دے وادے لئی سائنسی بنياداں تے کم کررئے نیں پنجاب اندر ایہہ کم کرن آلیاں انہاں اہم تنظيماں ولوں جیہڑی پنجابی پڑھاؤ تحريک، شروع کیتی گئی اے ایس وچ وڈی گنتری نوجواناں دی اے پنجاب دیاں يونيورسٹیاں وچ جتھے نصف صدی توں صرف سخت گیر مذہبی تنظیم جمعيت، دا ڈنکا بولدا سی اوتھے پنجابی پڑھیار تنظيم دا وجود وچ آؤناں وڈا قدم سمجھیا جاریا اےپنجابی قوم وچ قومپرستی دی روح پھوکن آلے احمد رضا وٹو دا آکھناں اے کہ ساڈے لئی ایہہ ڈاڈی اہم تے فیدے آلی گل اے کہ پنجاب دے کالجاں یونیورسیٹیاں وچ پڑھن آلے شاگرد ،شاگردیانیاں پنجابی بولی تے ثقافت بچان واسطے آگے ودھ کے آئے نیں قوم تے دھرتی نال تعلق شدت پسندی دا خاتمہ کردا اے جیہڑا بندہ اپنی ثقافت نال عشق کردا اے اس دے دل وچ دوجیاں قوماں واسطے وی عزت تے احترام دا جذبہ پیدا ہوندا اے اسیں چاہندے ہاں کہ پنجاب دی لوکائی اپنی دھرتی ،ثقافت تے بولی نال اینج ای عشق کرن جیویں سندھ دے لوک کردے اپنی سندھ دھرتی نال کر دے نیں ساڈے وچ ساریاں قوماں واسطے عزت، احترام، تکریم محبت دا جذبہ ہوناں چاہیدا اے . ملک وچ سیاسی مفاد واسطے ہر قوم نوں کوششاں کرن چاہیدیاں نیں پر انہاں مفاداں توں ہتھ چکناں چاہیدا اے جنہاں نال کسے دا قومی نقصان ہوندا ہووےسوشل میڈیا دے آن تے ورتن نال پنجاب وچ پہلی واری “پنجاب، پنجابی تے پنجابیت “دا خیال زور پھڑ ریا اے نئیں تے ایس تون پہلاں نامور دانشور سیاسی آگو فخر زمان پنجاب، پنجابی تے پنجابیت” ناں دی اک کتاب لکھی انہاں قوم نوں سجاگ کرن واسطے کافی کوششاں کیتیاں ایس ویلے وکی پیڈیانیں اہم جانکاری تکر اپڑن تے جانکاری دے وادھے واسطے بہت سوکھائی پیدا کردتی اے تے لوکائی دی جانکاری وچ وادھا کر دتا اے ایس توں اڈ سوشل میڈیا نیں لوکائی نوں اک پلیٹ فارم تے اکھٹا کرن واسطے اہم کردار ادا کیتا اے ایس لئی جد وی جتھے وی کوئی پروگرام رکھیا جاندا اے تے لوکاں دی وڈی گنتری اکھٹی ہوجاندی اے ایہو جہیا تجربہ گزرے مہینے پنجابی ثقافتی دیہاڑ لوہڑی تے بسنت دے موقعے تے ہون آلیاں تقریباں شاندار کامیابی مان چکیاں نیں کماد دی فصل دی واڈھی دے موقعے تے منایا جان آلا ثقافتی دیہاڑ لوھڑی ایس ورھے پنجاب دے اہم شہر لہور. فیصل آباد. ملتان تے گوجرانوالہ سنے کئی شہراں وچ منایا گیا جیس وچ لوکاں دی وڈی گنتری نیں رلت کیتی جد کہ بسنت دے دیہاڑ تے پتنگ اڈان سبب بے قصور لوکاں دے گل کپن کے موت کار ایس ویلے سرکاری پبندی متھی گئی اے ایس کرکے کافی ورھیاں توں لہور وچ بسنت دا تہور نئیں منایا جاندا . پنجابی اديباں تے شاعراں دیاں تنظیماں پنجابي سنگت پاکستان، ولوں پريس کلب لہور دے آہر نال پتنگاں توں اڈ نویکلے انداز نال بسنت دا تہوار منایا گیا پروگرام دے چیف آرگنائزر یوسف پنجابی دا ایس موقعے تے آکھن سی پتنگ اڈان اہم نئیں اے بسنت دا دیہاڑ جیوندا رکھن اہم اے بسنت اصل وچ بہار دی آمد دے موقعے تے منایا جاندا اے جیس بہت ساریاں شیواں شامل ہوندیاں نیں پتنگ اڈان انہاں وچوں اک آے جیس دا مطلبّ پنجاب دی دھرتی وانگر پنجاب دے اسماں نوں رنگین تے سوہناں بنان سی پر ڪجھ لوکاں ولوں پتنگ اڈان نال دهات دیاں تاراں تے پتنگ کٹن لئی ششے دے بورے نوں ورتن آلے غلط عمل کار ایس تریخی دیہاڑ نوں ڈاڈا نقصان اپڑایا اے ہن ایس صورتحال وچ اسیں وی پتنگ اڈان دے مخالف ہاں پر دیہاڑ ناں منان قوم دی تریخ نال زیادتی ہووے گی ایس کرکے ایس ورھے بسنت تے لہور پریس کلب دے نال رل کے بسنت منان دا پروگرام کیتا جیہڑا بہت کامیاب گیس ایس پروگرام وچ محفل موسيقی ، مشاعرہ، ٹھیٹھر ڊراما، بھنگڑا تے جشن منایا گیا جیس وچ سینکڑاں پریواراں رلت کیتی ایس موقعے تے روایتی طور تے مٹھائیاں ونڈیاں گئیاں تے آئے ہوئے مہماناں نوں بسنت بارے جانکاری دتی گئی انہاں آکھیا کہ بسنت دے حوالے نال ایہو جیہیاں تقریباں ہوندیاں ریہن گیاں پنجاب وچ پنجابی تے ثقافت دی ترقی دے لئی ایس ویلے سب توں وڈا پروگرام 21 فروری تے کیتا جاوے گا مادری بولیاں دے جگت دیہاڑ ایس ورھے اکو ای ویلے پنجاب دے سارے ای شہراں وچ منان دا اعلان کیتا گیا اے ایس حوالے نال ساریاں ای تنظیماں پنجابی پڑھاؤ تحریک ،جوڑ کے جوئي لاور، اسلام آباد، راولپنڈی، فيصل آباد، گجرات، گوجرانوالہ، سائيوال، ملتان، قصور، جھنگ سنے وکھو وکھ شہراں وچ ” ماں بولی ريلياں ” ڪڈھن دا اعلان کیتا گیا اے ایس سلسلے وچ سوشل میڈیا تے کئی گروپ بنا کے سائنسی بنیاداں تے ایہو جئے پروگرام کامیابی نال کرن دیاں تیاریاں کیتیاں جارئیاں نیں ایس سلسلے وچ لہور وچ ہون آلے پروگرام وچ یورپی دیشاں وچوں وی لوک رلتی ہون واسطے لہور اپڑے نیں جیس توں ایس تحریک دی طاقت دا اندازہ لایا جاسکدا اے جد کہ ایس موقعے توں فیدہ چکدیاں پنجاب دے وڈے سیاستداناں وی پنجابی بولی تے پنجابی کارڈ ورت رئے نیں . پی. ٹی. آئی آگو فواد حسين چوہدری کھلے عام پنجابی تریخ تے پنجابی بولی دے دفاع لئی گل بات کردے ریہندے نیں جد کہ پاکستان مسلم لیگ (ن) دی مرکزی آگو مريم نواز وی پنجابی بولی نال پیار دا اظہار کردے ہویاں پنجابی بولی وچ تقریراں شروع کردتیاں نیں ایتھے تکر انہاں نے ایہہ وی آکھیا اے کہ اسیں پنجاب دی گل کرییے تے حکمراناں نوں مرچاں کیوں لگدیاں نیں؟انہاں آکھیا کہ مریم پنجاب دی دیھی اے تے اوہ پنجاب دی گل ضرور کرے گی تے نال بلوچستان سندھ تے پختونخواہ دی گل وی کرے گی پنجاب دے مرکزی سياسی دھارے وچ ایہہ سیاسی تبدیلی پاکستان دے اک ایسے بہترین تے روشن مستقبل دے واسطے امید دی کرن دی حیثیت رکھ دی اے جیس دے نظر آن نال روشن دیہاڑاں دا یقین پکا ہو جاندا اےپاکستان وچ مختلف بولیاں تے ثقافتاں ایس ملک دے حسن وچ وادھے دا کارن بندیاں نیں کینا کو ناں چنگا ہووے سرکار اردو وانگر سندھی، بلوچی، پشتو تے پنجابی نوں وی قومی بولیاں متھ کے انہاں تریخی بولیان نوں مان بخشے ایس نال ملک وچ محبتاں دا نواں جہان پیدا ہووے گا جیہڑا پاکستان نوں ترقی دیاں نویاں منزلاں ول لے جاووے گا .