مسا رنگھڑ

مسا رنگھڑ
جم
وفات

مسا رنگھڑ، دا اصلی ناں میر مثال الدین سی امرتسر توں ۸ ک.م دکھن ول مننڈیالا پنڈ دا نواسی سی۔ ایہہ ذات پکھوں راجپوت سی جس اسلام قبول کر لیا سی۔ اس دے چہرے اتے اکّ مسا سی اتے اسدی جاتی رنگھڑ سی، اتے لوک اسنوں اس دے اصلی نام ولوں نہیں پکار کے اپ نام ولوں بلاؤندے سن– چودھری ‘مسا رنگھڑ’۔ ۱۷۴۰ وچ لاہور دے صوبیدار زکریا خان نیے قاضی عبدل رحمٰن دے ماریے جان توں بعد امرتسر دا کوتوال نامزد کیتا سی۔ اسنیے سکھاں دے مذہبی استھان شری ہرمندر صاحب اتے قبضہ کر لیا اتے اتھے ویسوا دا ناچ دیکھدا، شراب اتے تمباکو پیندا سی۔ جس کارن سکھاں دے دل ولوندھرے گئے اتے سکھاں وچ غصے دی لہر دوڑ گئی۔

اسے دوران امرتسر توں بھائی بلاکا سنگھ ایہہ خبر لے کے پنجاب دے وکھ وکھ حصیاں وچ پرچاردا ہویا راجستھان دے بیکانیر (ہن بڈھا جوہڑ) پہنچیا۔ جتھے اسنے سکھاں نوں ایہہ خبر دکھی دل نال روندیاں ہویاں سنائی۔ ایہہ سن کے جتھے نوجواناں دا خون ابالے کھان لگ پیا اتھے ہی مسے رنگھڑ دا سر لاہن لئی ویونتبندی وی کیتی جان لگی جس تحت سکھاں دے اوتھوں دے آگوُ شام سنگھ نے سکھاں نوں اکٹھے کرکے کیہا 'اے کوئی جو مسے رنگھڑ نوں پار بلا سکے تے ہرمندر صاحب نوں بچا سکے؟ اس 'تے میرانکوٹ دا بھائی مہتاب سنگھ اتے ماڑی کمبو کی دا سکھا سنگھ کھڑے ہو گئے تے اوہناں کھلھےعام اعلان کیتا کہ اوہ مسے نوں سہولت لاؤنگے نہیں تاں اوہ شہیدیاں پا جانگے پر واپس نہیں آؤنگے۔ اگلی سویر ۱۱ اگست ۱۷۴۰ نوں دونوں سنگھاں نے دمدما صاحب لئی چل پئے تے بابا دیپ سنگھ توں آشیرواد لے کے امرتسر لئی چالے پا دتے۔ اوہناں نے پٹی دے مسلمان بن پٹھانی بھیس دھار لئے تے ٹھیکریاں دیاں بغلیاں بھر لئیاں جس نال دشمن نوں کول موہراں اتے سکے ہون دا بھلیکھا پایا جا سکے تے سرکھیا سپاہی اوہناں نوں معاملہ تارن آئے جگیردار سمجھ لین۔ اوہناں نے اپنے وال کھولھکے پچھے نوں سٹّ لئے۔ اپنے گھوڑے اوہناں نے دربار صاحب دے باہر بیری نال بنھ دتے تے سپاہیاں نوں ٹھیکریاں کھڑکا کے معاملہ تارن لئی مسے کول جان لئی کیہا۔ اوہناں مسے کول جا کے دیکھیا کہ اوہ حقہ پی رہا سی، کول شراب دیاں بوتلاں کھلیاں پئیاں سن، اوہ نشے وچ سرابور سی تے اس دے ساہمنے نیم نگن لڑکیاں نچّ رہیاں سن۔ دوناں سنگھاں نے صبر توں کم لیندیاں مسے نوں خفیہ گل کرن اتے کوئی گجھا بھیت دسن لئی اندر جان لئی کیہا جستے مسا رنگھڑ اندر چلا گیا۔ سکھا سنگھ نے سپاہیاں نوں گلی باتیں لایا تے مہتاب سنگھ نے اکھ دے پھور 'چ مسے دا سر قلم کرکے ٹھیکریاں اتھے ڈھیری کر دتیاں تے مسے دا سر بغلی وچ پا لیا تے دونوں سنگھ باہر آ گئے تے اپنے گھوڑے لے کے ہوا نال گلاں کرن لگے۔ شاہی فوجاں نوں بعد وچ پتہ لگیا جد کافی سماں مسا باہر نہ آیا۔ ادوں تک بھائی مہتاب سنگھ تے بھائی سکھا سنگھ بہت دور نکل چکے سن۔

فائل:ਤਸਵੀਰ:ਮੱਸਾ ਰੰਘੜ.jpg

مسا رننگھڑ دا سر وڈھّ کے لیاؤدے بھائی مہتاب سنگھ اتے بھائی سکھا سنگھ

دونوں سنگھ مسے دا سر لے کے پہلاں دمدما صاحب آئے اتے اگلے دن بیکانیر (بڈھا جوہڑ) وکھے مسے رنگھڑ دا سر خالصہ پنتھ دے چرناں وچ جا سٹیا۔

ہور دیکھو

• چھوٹا گھلوگھارا
• زکریا خان

حوالے