مغربی یمنا کینال اک نہر اے جو ہندوستان وچ دریائے یمنا توں نکلدی اے ۔ ایہ ۱۳۳۵ وچ تعمیر کيتا گیا سی، لیکن ۱۷۵۰ تک، تلچھٹ دی وجہ توں اس وچ پانی دا بہنا بند ہو گیا ۔ ۱۸۱۷ وچ برطانوی دور حکومت وچ اس وچ کھدائی کرکے پانی دے بہاؤ نوں بحال کيتا گیا تے بہاؤ دی مقدار نوں کنٹرول کرنے دے لئی اس اُتے ۱۸۳۲–۳۳ وچ تاج والا بیراج (ڈیم) بنایا گیا۔ ۱۸۷۵–۷۶ وچ ، دادو پور دے پتھرالا بیراج تے دریائے سومب اُتے اک ڈیم بنایا گیا سی ، جو یمنا دی اک معاون دریا اے ۔ نہر دی سرسا شاخ ۱۸۸۹–۹۵ وچ بݨائی گئی سی، جو اس دی سب توں وڈی شاخ اے۔ وقت دے نال نال تاجے والا بیراج وی تلچھٹ توں بھر گیا تے ۱۹۹۹ وچ ہتھینی کنڈ بیراج بنایا جدید دور وچ اس نہر دی شاخاں سمیت اس دی کل لمبائی ۳٬۲۲۶ کلومیٹر اے۔ اس دے ذریعے امبالا، کرنال، سونی پت، روہتک، حصار تے سرسا ضلعے تے دہلی تے راجستھان دے کچھ حصےآں وچ تقریباً ۵ لکھ ہیکٹر اراضی نوں سیراب کيتا جاندا اے۔ [۲]
بھارت
