مغلاں دے ہتھوں میواڑ دی فتح
مغلاں دی میواڑ دی فتح 1615 وچ شہنشاہ جہانگیر دی کمان وچ شاہجہان دی قیادت وچ اک فوجی مہم سی[۱] اک سال دی سخت جنگ دے بعد، رانا امر سنگھ اول نے مشروط طور اُتے مغل افواج دے سامنے ہتھیار ڈال دیے، تے مؤثر طریقے توں مغل سلطنت دی جاگیر ریاست بن گئی۔ [۲][۳][۴]
| Mughal conquest of Mewar 1615 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بسلسلہ Mughal conquests | |||||||||
 Surrender of Amar Singh I to Shah Jahan | |||||||||
| |||||||||
| Belligerents | |||||||||
 Mughal Empire |
 Mewar | ||||||||
| کمانڈر اور رہنما | |||||||||
|
Shah Jahan |
Amar Singh I  | ||||||||
| In 1615, Amar Singh submitted to Mughals. The condition of submission were framed in such a manner so as to befit both sides. Due to his old age, Amar Singh was not asked to attend the Mughal Court in person and Mewar including Chittor was assigned to him as Watan Jagir. | |||||||||
پس منظر[سودھو]
مہارانا پرتاپ دے بعد آنے والے امر سنگھ اول نے کھونے دے لئی کچھ نہ ہوݨ دے باوجود مغلاں دی مخالفت جاری رکھی۔ ابتدائی حملےآں دے بعد، مغلاں نے میواڑ دے میدانی علاقےآں اُتے قبضہ کر ليا، امر سنگھ تے اس دے والد نوں چھپنے اُتے مجبور کر دتا۔ جدوں جہانگیر تخت اُتے بیٹھیا تاں اس نے امر سنگھ دے خلاف حملےآں دا سلسلہ شروع کيتا۔ خبرے جہانگیر نے خود نوں سسودتا خاندان نوں زیر کرنے وچ ناکامی دا ذمہ دار ٹھہرایا، کیونجے اس نے اکبر دے دور حکومت وچ اس توں پہلے دو بار ایہ کم امر سنگھ نوں سونپیا سی۔ اس طرح، جہانگیر امر سنگھ نوں شکست دینے دے لئی پرعزم سی تے شہزادہ پرویز نوں اسنوں زیر کرنے دے لئی بھیجیا، جس دے نتیجے وچ دیوائر دی جنگ ہوئی ۔ پر پرویز نوں خسرو مرزا دی بغاوت دی وجہ توں مہم روکنی پئی۔ [۵] درحقیقت، جنگ دی کمان بنیادی طور اُتے جہانگیر دے بہنوئی آصف خان دے پاس سی جس وچ پرویز اک علامتی شخصیت دے طور اُتے کم کر رہیا سی۔ [۶] اس ناکام کوشش دے بعد جہانگیر نے مہابت خان، عبداللہ خان تے شہزادہ خرم نوں اَگڑ پِچھڑ بھیجیا۔ طویل جنگ نے امر سنگھ دے وسائل نوں ختم کر دتا، تے اس نے آخر کار تسلیم کرنے دی تیاری کيتی۔ [۷][۸]
مابعد[سودھو]
1615ء وچ امر سنگھ نے مغلاں دے حوالے کے دتا۔ جمع کرانے دیاں شرطاں دونے فریقاں نوں مطمئن کرنے دے لئی بݨائی گئی سی۔ اپنی عمر ودھنے دی وجہ توں، امر سنگھ نوں مغل دربار وچ ذاتی طور اُتے حاضر ہوݨ دی لوڑ نئيں سی تے انہاں نوں چتور سمیت میواڑ نوں وطن جاگیر (وراثتی جاگیر دے طور اُتے دتا گیا علاقہ) دتا گیا سی۔ دوسری طرف امر سنگھ دے جانشین کرن سنگھ نوں 5000 دا رینک ملا۔ اس دوران مغلاں نے میواڑ دی قلعہ بندی اُتے پابندی لگیا کر اپنے مفادات دا تحفظ کيتا۔ [۹]
امن معاہدہ[سودھو]
مغلاں دے خلاف متعدد لڑائیاں دی وجہ توں ہوݨ والی مالی تے افرادی قوت دی تباہی دے بعد، امر سنگھ نے انہاں دے نال مذاکرات شروع کرنا دانشمندی سمجھیا۔ بالآخر، اس نے شاہجہان دے نال اک معاہدہ کیتا، جس نے 1615 وچ جہانگیر دی طرف توں گل گل کيتی۔ امر سنگھ نے اپنی دادی جیوندا بائی سمیت اپنے مشیراں توں مشورہ حاصل کيتا۔ معاہدے دے مطابق میواڑ دا حکمران مغل دربار وچ ذاتی طور اُتے حاضر ہوݨ دا پابند نئيں سی۔ اس دے بجائے، رانا دا اک رشتہ دار اس دی نمائندگی کرے گا تے مغل شہنشاہ دی خدمت کرے گا۔ [۱۰] ہور برآں، معاہدے وچ ایہ شرط عائد کيتی گئی سی کہ میواڑ دے راناں نوں مغلاں دے نال ازدواجی تعلقات قائم کرنے توں منع کيتا گیا سی۔ [۱۱] میواڑ نوں مغلاں دی خدمت وچ 1500 گھڑ سواراں دے دستے نوں برقرار رکھنے دی وی لوڑ سی [۱۲] رانا نوں انہاں دے تسلیم کرنے دے اعتراف وچ 5000 زات (پیادہ فوجی) تے 5000 سوار (گھڑ سوار سپاہی) دا مغل درجہ دتا گیا۔ [۱۳] بعد وچ ، جدوں امر سنگھ اول نے اجمیر وچ جہانگیر دا دورہ کیتا، تاں مغل بادشاہ دی طرف توں اس دا پرتپاک استقبال کيتا گیا، تے چتور دے آلا دُوآلا دے علاقے بشمول چتور قلعہ، جذبہ خیر سگالی دے طور اُتے میواڑ نوں واپس کر دتا گیا۔[۱۴]
حوالے[سودھو]
- ↑ Jahangir, Emperor of Hindustan; Thackston, W. M. (Wheeler McIntosh) (1999). The Jahangirnama : memoirs of Jahangir, Emperor of India. Smithsonian Libraries. Washington, D. C. : Freer Gallery of Art, Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution ; New York : Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512718-8.
- ↑ Nicoll, Fergus (2018-04-13). Shah-Jahan: The Rise and Fall of the Mughal Emperor (in English). Penguin Random House India Private Limited. ISBN 978-93-87326-95-8.
- ↑ Asher, Catherine Blanshard (1992-09-24). Architecture of Mughal India (in English). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-26728-1.
- ↑ Jahan, Dr Ishrat. Socio-Cultural life in Medieval History (in English). Lulu.com. ISBN 978-0-359-22280-3.
- ↑ Eraly, Abraham (2007-09-17). Emperors Of The Peacock Throne: The Saga of the Great Moghuls (in English). Penguin Books Limited. ISBN 978-93-5118-093-7.
- ↑ Jahangir, Emperor of Hindustan; Thackston, W. M. (Wheeler McIntosh) (1999). The Jahangirnama : memoirs of Jahangir, Emperor of India. Smithsonian Libraries. Washington, D. C. : Freer Gallery of Art, Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution ; New York : Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512718-8.
- ↑ Nicoll, Fergus (2018-04-13). Shah-Jahan: The Rise and Fall of the Mughal Emperor (in English). Penguin Random House India Private Limited. ISBN 978-93-87326-95-8.
- ↑ Sharma, Sri Ram (1971). Maharana Raj Singh and His Times (in English). Motilal Banarsidass Publ. ISBN 978-81-208-2398-3.
- ↑ Eraly, Abraham (2007-09-17). Emperors Of The Peacock Throne: The Saga of the Great Moghuls (in English). Penguin Books Limited. ISBN 978-93-5118-093-7.
- ↑ Satish, Chandra (2006). Medical India:From Sultanate to Mughals(1206–1506),vol 2. (2nd Volume ed.). Har-Anand Publications. ISBN 8124112681.
- ↑ "India – Mughal-Mewar Conflict, Niẓām Shāhīs, Marathas, Mahābat Khan Rebellion | Britannica" (in en). https://www.britannica.com/place/India/Jahangir. Retrieved on 2023-06-09.
- ↑ Kinra, Rajeev (2015-09-22). Writing Self, Writing Empire: Chandar Bhan Brahman and the Cultural World of the Indo-Persian State Secretary (in English). Univ of California Press. ISBN 978-0-520-96168-5.
- ↑ Chandra, Satish (1997). Medieval India: Delhi Sultanat, 1206–1526 (in English). Har-Anand Publications. ISBN 978-81-241-0522-1.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).