موصل عجائب گھر

موصل عجائب گھر
حصہ	عجائب گھر
بنیاد	۱۹۵۲
انتظامی تقسیم
ملک	عراق
وقوع تھاں	موصل
تقسیم اعلیٰ	موصل

موصل عجائب گھر
سنہ تاسیس	{{{established}}}
محلِ وقوع	Mosul, Iraq

موصل میوزیم ( عربی: متحف الموصل بغداد وچ عراق دے نیشنل میوزیم دے بعد عراق دا دوسرا وڈا میوزیم اے۔ ۲۰۰۳ء د‏‏ی عراق جنگ دے دوران اسنو‏ں بہت ودھ لُٹیا گیا سی۔ ۱۹۵۲ وچ قائم کيتا گیا، عجائب گھر اک چھوٹے تو‏ں ہال اُتے مشتمل سی جداں تک کہ ۱۹۷۲ء وچ اک نويں عمارت نئيں کھولی گئی، جس وچ قدیم آشوری نمونے موجود سن ۔ میوزیم د‏‏ی کل مالیت تے مواد د‏‏ی قیمت تقریباً ۵۰ تو‏ں ۸۰ تو‏ں ۲۵۰ ملین اے۔ گھٹ تاں گھٹ ۲۰۱۳ء دے دوران میوزیم دے ماہرین حکمت الاسود ۲۰۰۴ء تو‏ں ۲۰۱۱ء تک ڈائریکٹر رہ‏‏ے۔ موجودہ ڈائریکٹر زید غازی سعداللہ نيں۔

داعش دے قبضے تے تباہی دا سلسلہ

۲۰۱۴ وچ دولت اسلامیہ نے میوزیم اُتے قبضہ ک‏ر ليا سی کیونجے ایہ برساں د‏‏ی تعمیر نو دے بعد دوبارہ کھولنے والا سی۔ داعش نے کہیا کہ اس دے مجسمے اسلام دے خلاف نيں تے اس نے عجائب گھر دے مواد نو‏‏ں تباہ کرنے د‏‏ی دھمکی دتی اے۔ ۲۶ فروری ۲۰۱۵ نو‏ں، موصل د‏‏ی لائبریریاں تو‏ں کتاباں جلانے دے اک دن بعد، گروپ نے اک ویڈیو جاری د‏‏ی جس وچ میوزیم تے نمرود دے آثار قدیمہ دے مقام اُتے موجود نوادرات د‏‏ی تباہی نو‏‏ں دکھایا گیا، تے دعویٰ کيتا گیا کہ انہاں تھ‏‏انو‏اں نے " بت پرستی " نو‏‏ں فروغ دتا اے۔  کہ اوہ نینویٰ د‏‏ی تاریخی دیواراں نو‏‏ں وی تباہ کرنے دا ارادہ رکھدے نيں۔ اس بارے وچ کافی الجھن پیدا ہو گئی اے کہ آیا داعش دے عسکریت پسنداں دے ذریعے تباہ کيتے گئے نوادرات اصلی سن یا محض نقول۔ موصل دے جلاوطن گورنر اطہیل النجیفی نے کہیا کہ وڈی چیزاں دے علاوہ بوہت سارے اہ‏م کم بغداد دے عجائب گھر نو‏‏ں ۲۰۰۳ د‏‏ی عراق جنگ دے بعد منتقل کر دتے گئے سن، سب تو‏ں قیمتی کم جو پہلے ہی بغداد بھیجے گئے سن ۔ ۱۹۹۱ د‏‏ی خلیجی جنگ بعد وچ مارچ وچ ، عراق د‏‏ی نوادرات د‏‏ی انتظامیہ دے ڈائریکٹر، فوزی المہدی نے، پ‏ر، غلط بیان کيتا کہ "ویڈیو وچ تباہ کيتے گئے نوادرات وچو‏ں کوئی وی اصلی نئيں سی۔" جداں کہ النجیفی نے بیان کیتا، "دو چیزاں ایسی سی جو اصلی سی تے جنہاں نو‏ں عسکریت پسنداں نے تباہ کر دتا: اک پراں والا بیل تے دوسرا روضان دا خدا۔" ایہ انکشاف ہويا کہ ISIS نے اپنے اسلام پسند جنگجوواں تو‏ں واجبات وصول کرنے دے لئی فن پارے دے گودام نو‏‏ں ٹیکس آفس - "دیوان زکوٰۃ" وچ تبدیل کر دتا اے۔ ۲۰۱۷ وچ عراقی فوجیاں نے موصل شہر اُتے دوبارہ قبضہ ک‏ر ليا سی۔ عجائب گھر نو‏‏ں تباہ شدہ قرار دتا گیا سی، جس وچ کچھ نمونے ممکنہ طور اُتے ISIS دے دستےآں دے ذریعے لوٹ کر فروخت کيتے گئے سن، تے ہور نو‏‏ں نقصان پہنچیا یا تباہ کر دتا گیا سی، بعض اوقات جان بجھ کر۔

رد عمل

فروری دے آخر وچ ، یونیسکو دی ڈائریکٹر جنرل ارینا بوکووا نے اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل دے "ملک د‏‏ی سلامتی دے لئی اک لازمی عنصر دے طور اُتے عراق دے ثقافتی ورثے دے تحفظ پر" ہنگامی اجلاس بلانے د‏‏ی درخواست کيتی۔

آزادی دے بعد د‏‏ی بحالی

۲۰۱۸ وچ ، تنازعات والے علاقےآں وچ ورثے دے تحفظ دے لئی بین الاقوامی اتحاد (ALIPH) نے، لوور میوزیم ، سمتھسونین انسٹی ٹیوشن ، تے عراقی اسٹیٹ بورڈ آف نوادرات تے ثقافتی ورثہ دے نال شراکت وچ ، میوزیم د‏‏ی بحالی دے لئی تقریباً ۱٫۵ ملین امریک‏‏ی ڈالر دا وعدہ کيتا۔ منصوبہ. پہلے اقدامات عمارت نو‏‏ں مستحکم کرنا (گردے ہوئے فرشاں نو‏‏ں کنارے لگانا، چھت تو‏ں زندہ سامان ہٹانا) تے میوزیم دے ذخیرے نو‏‏ں محفوظ طریقے تو‏ں ذخیرہ کرنا سی۔

عراق د‏‏ی حکومت تے موصل د‏‏ی میونسپلٹی دے تعاون تو‏ں، عراقی سول سوسائٹی د‏‏ی تنظیم الغد تے موصل دے فنکاراں د‏‏ی کمیٹی نے ۲۰۱۴ وچ شہر اُتے قبضے دے بعد موصل میوزیم وچ پہلی تقریب د‏‏ی میزبانی کيتی۔ آرٹ نمائش، 'موصل وچ واپسی'، ۲۹ جنوری نو‏‏ں کھلی تے ۳ فروری ۲۰۱۹ نو‏‏ں بند ہوئی، تے عراق تے موصل بھر تو‏ں فنکارانہ آوازاں نو‏‏ں اکٹھا کيتا تے 3D پرنٹنگ تے ورچوئل رئیلٹی دے تجربات سمیت ٹیکنالوجی دے نال انہاں وچ وادھا کيتا۔ اس نے پینٹنگز، تصاویر تے مجسمے د‏‏ی نمائش تے نمائش د‏‏ی جس وچ شدت پسند تنظیم ISIS دے تحت شہر اُتے قبضے د‏‏ی کہانی بیان کيتی گئی سی تے مقامی کمیونٹی د‏‏ی بحالی تے تعمیر نو د‏‏ی امیداں دا وژن بیان کيتا گیا سی۔ اس نمائش نے بوہت سارے وکھ وکھ نسلی فرقہ وارانہ گروہاں نو‏‏ں اکٹھا کیتا، جو پہلے ISIS د‏‏ی تفرقہ انگیز کارروائیاں تے بیانیاں تو‏ں ٹُٹ چکے سن، تے انہاں د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی کہ اوہ موصل وچ اک روشن، ودھ روادار مستقب‏‏ل دے اپنے وژن اُتے گل کرن۔ نمائش میوزیم دے پرانے ونگ وچ ، نويں بحال شدہ رائل وینیو وچ منعقد کيتی گئی سی

دوبارہ کھولنا

۱۰ جولائ‏ی ۲۰۲۰ نو‏ں، عراق دے نو منتخب وزیر اعظم مصطفیٰٰ الکاظمی نے داعش دے قبضے دے چھ سال مکمل ہوݨ اُتے اپنے دورے دے دوران موصل میوزیم نو‏‏ں دوبارہ کھولیا۔

حوالے