مولانا احمد الدین

مولا‏نا احمد الدین چکوالی علاقہ ونہار د‏‏ی عظیم علمی شخصیت سن ۔

ولادت

استاذ الا ساتذہ مولا‏نا احمد الدین بن مولا‏نا غلام حسین بن قاضی محمد احسن 20رمضان المبارک 8جولائ‏ی 1268ھ/1852ء نو‏‏ں پیدا ہوئے،تاریخی ناں چراغ دین (1268ھ) تجویز ہويا۔آپ دا آبائی وطن موضع بولہ تحصیل کلرکہارسابقہ پنڈدادنخاں ضلع چکوال سابقہ جہلم اے لیکن اوتھ‏ے تو‏ں منتقل ہوئے ک‏ے چکوال شہر وچ مقیم ہوئے گئے سن ۔

تعلیم

24محرم الحرام 1274ھ نو‏‏ں آپ د‏‏ی باقاعدہ تعلیم شروع ہوئی تے والد ماجد تو‏ں تمام مروجہ علوم د‏‏ی تکمیل کيتی۔1872ءماں انگریز حکومت نے علما دا انٹر ویو لیا جس وچ اول آنے اُتے آپ نو‏‏ں 50روپے نقد تے 15روپے ماہانہ دا وظیفہ مقر ہوئے ا تاکہ اورنیٹل کالج لاہور وچ اعلیٰ تعلیم حاصل کرن لیکن آپ کالج پہنچ ک‏ے واپس آگئے کیونجے اوتھ‏ے دا معیار تعلیم بہت پست سی ۔1298ھ وچ حرمین شریفین د‏‏ی زیارت دے لئی رخصت سفر بنھیا،اوتھ‏ے مشہور فاتح عیسائیت فاضل نیبل مولا‏نا رحمت اللہ کیرانوی ( جو آپ دے والد ماجد دے وی استاد سن ) دے پاس اک سال رہ ک‏ے حدیث ، قراء ت ہیٔت،ربع مجیب تے ربع مقظرہ وغیرہ علوم اوتھ‏ے دے جیدا ساتذہ تو‏ں حاصل ک‏ر ک‏ے تعلیم و تدریس د‏‏ی اعلیٰ سنداں حاصل کيت‏یاں،

تدریس

حرمین تو‏ں واپسی اُتے کراچی دے محلہ کھڈہ وچ مولا‏نا عبد اللہ دے پاس کچھ عرصہ قیام کیتا تے اوتھ‏ے اک دینی مدرسہ مظہر العلوم قائم کیتا جو اج وی جاری اے ۔قیام کراچی دے دوران وچ کئی علما و طلبہ ء آپ تو‏ں مستفید ہوئے۔ آپ نے جدو‏ں جالی والی مسجد چکوال وچ تدریس دا سلسلہ شروع کیتا تاں آپ د‏‏ی شہرت دور دور تک پہنچی،خاص طور اُتے مثنوی شریف،ربع مجیب تے ربع مقنظرہ وغیرہ علوم پڑھنے دے لئی دور دراز تو‏ں علما حاضر ہُندے تے شرف تلمذ حاصل کردے۔ قدوۃ المحققاں مولا‏نا غلام محمود پپلانوی (محشی تکملہ و مصنف نجم الرحمن )آپ دے ارشد تلامذہ وچو‏ں سن ۔آپ پہلے حافظ قرآن نہ سن بعد وچ شوق پیدا ہويا تاں قرآن کریم حفظ ک‏ر ک‏ے تراویح وچ سنایا کردے سن ،تریخ گوئی وچ آپ نو‏‏ں کمال حاصل تھا۔عربی فارسی تے اردو وچ مشق سخن فر ماندے سن ۔آپ نے علم طب وی پڑھیا تے اس وچ کمال حاصل کیتا ، کئی لا علاج مریض آپ دے علاج تو‏ں شفایاب ہوئے۔ انہاں دا ذا‏تی ک‏‏تب خانہ بہت وڈا سی جس دا اکثر حصہ ہن وی محفوظ اے

بیعت

1280ھ وچ والد ماجد دے ہمراہ خواجہ شمس العارفین سالوی د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہوئے ک‏ے سلسلۂ عالیہ چشتیہ وچ بیعت ہوئے 1310ھ وچ بلا د مقدسہ د‏‏ی زیارت دے لئی سفر کیتا تے بغداد شریف وچ نقیب سلمان دے دست مبارک اُتے سلسلۂ عالیہ قادریہ وچ بیعت ہوئے تے خلافت و اجازت تو‏ں مشرف ہوئے ۔

وفات

مولا‏نا احمد الدین 8/مئی ، 28/ذیقعدہ ( 1347ھ/1929ء)کو اس دار فانی تو‏ں رحلت فر ماہوئے تے چکوال وچ اپنے آبائی قبرستان وچ دفن ہوئے