مکیریاں ہائیڈرل چینل
مکیریاں-ہائیڈرل چینل دے کھیتر وچ پہلاں شاہ نہر کینال سسٹم پیندا سی، جہڑا 1744 وچ کجھ لوکاں نے آپ اساریا سی، جو برسات دے دناں وچ پانی دندا سی، جس دا ہیڈّ ریے پنڈ دے تھاں تے دریا بیاس اپر پیندا سی ۔ اتھوں اک نہر نکلدی سی، جس دیاں کئی ڈسٹریبیوٹریاں اگے جا کے بن جاندیاں سن ۔ ایہناں نہراں دا پانی یقینی نہیں سی صوف دریا وچ برساتی پانی آؤن 'تے ہی کارگر ہندیاں سن ۔
بھارت سرکار نے 1978 وچ شاہ نہر کینال سسٹم لئی 'ایکسٹینشن ایاڈ امپروومینٹ آف اریگیشن آن شاہ نہر کینال سسٹم' دا پراجیکٹ منظور کیتا جس دی قیمت 10.63 کروڑ روپئے آؤندی سی ۔ اس پراجیکٹ انومان وچ اس ویلے دے شاہ نہر سسٹم نوں سارا سال پانی دینا سی، جس تھلے 65743 ایکڑ کھیتر آؤندا سی ۔ اس توں علاوہ 8770 ایکڑ دی سنچائی دا وی پربندھ کرنا سی جو پرائیویٹ طور 'تے ذمیندار آپ-اپنے خرچے 'تے سنچائی کردے سن ۔ شاہ نہر سسٹم دے پرانے رجبواہیاں نوں وسا کے 14750 ایکڑ ہور بھوئیں نوں سنچت کرنا، اک نویں کنڈی نہر دا نرمان کرنا جو شاہ نہر دے کھبے کنڈھے توں نکلدی سی ۔ اس پراجیکٹ نوں پھر سودھیا، جس انوسار 154018 ایکڑ بھوئیں نوں پانی دینا سی ۔ اس پراجیکٹ انوسار مکیریاں ہائیڈرل کینال جہڑی دریا بیاس 'تے بنے شاہ پور بیراج توں نکلدی سی، تجویزی گئی اتے 36.94 کلومیٹر دا فیصلہ طے کرکے پھر دریا بیاس 'چ پینا سی ۔ رستے وچ سنچائی کرنی اتے بجلی پیدا کرنا سی ۔ ایہہ پکی نہر جسدی سمرتھا 11500 کیوسکس اے اتے ڈنوگھائی 21 فٹّ اتے تھلیوں چوڑائی 65.50 فٹّ، رستے وچ چار پاور ہاؤساں راہیں بجلی بناؤندی اے جو کرم وار نہر 'تے 6.349 کلومیٹر، 16.004 کلومیٹر، 18.870 کلومیٹر اتے 27.349 کلومیٹر دی لمبائی 'تے ستھت ہن ۔ رستے وچ اک چھوٹی نہر جس دا ناں کنڈی کینال سی، کڈھی گئی، جہڑی مکیریاں ہائیڈرل چینل دی برجی 5.575 کلومیٹر توں نکلدی اے اتے ہشیارپور دے کنڈی کھیتر نوں سنچت کردی اے ۔ مکیریاں ہائیڈل چینل راہیں اتے کنڈی نہر راہیں 0.384 ایم.اے.ایف. پانی ورتیا گیا، باقی پھر دریا بیاس وچ اس دی اک کریک راہیں جا ڈگیا ۔