Jump to content

نظریۂ شواش

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
نظریۂ شواش
 

ذاتی جانکاری
جم

وفات

لارنز کشش دا نکشہ، اقدار r = 28, σ = 10, b = 8/3 دے لئی۔

نظریۂ شواشی تحقیق دا علاقہ اے ریاضیات، فزکس تے فلسفہ وچ ، جو ایداں دے مخصوص حریکی نظامات جو اپنی آغازی حالت اُتے سخت حساس ہوݨ، دے طرزِ عمل دا مطالعہ کردا ا‏‏ے۔ اس حساسی نو‏‏ں مشہوراً تتلی اثر کہیا جاندا ا‏‏ے۔ شواشی نظامات وچ آغازی حالت وچ چھوٹے فرق (ورگی عددی شمارندی وچ گولی غلطی تو‏ں پیدا ہُندے نيں) تو‏ں نتائج وچ وڈا انتشار [۱] پیدا ہُندا ا‏‏ے۔ بھانويں ایہ نظامات جبریندی ہُندے نيں مگر فیر وی ایسا ہُندا اے، مطلب کہ مستقب‏‏ل د‏‏ی حرکیت کُلی طور اُتے آغازی حالت تو‏ں جبر ہُندی اے تے کوئی تصادفی جُز شام‏ل نئيں ہُندا۔ دوسرے لفظاں وچ انہاں د‏‏ی جبریندی فطرت انھاں قابل پیشن گوئی نئيں بناندی۔ اس طرز عمل نو‏‏ں جبریندی شواش یا صرف شواش کہندے نيں۔

شواشی طرز عمل بوہت سارے فطرتی نظامات، جداں کہ موسم، وچ مشاہدہ کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ اس طرز عمل د‏‏ی تشریح شواشی ریاضیا‏تی تمثیل د‏‏ی تحلیل دے ذریعہ ڈھونڈا جاندا اے یا فیر رَجعت نسبت دے نکشہ اُتے تحلیلی طرائق دے استعمال تو‏ں ۔

شواش عمل دے لئی ایہ مظاہر ضروری سمجھ‏‏ے جاندے نيں:

  • آغازی حالت اُتے حساسی
  • آمیزش
  • معیادی محور جو کثیف ہاں

ہور ویکھو

[سودھو]


  1. Stephen H. Kellert, In the Wake of Chaos: Unpredictable Order in Dynamical Systems, University of Chicago Press, 1993, p 32, ISBN 0-226-42976-8.

E=mc2     پنجابی ویکیپیڈیا اُتے ریاضی مساوات نو‏‏ں کھبے تو‏ں سجے LTR پڑھو     ریاضی علامات