ومیش چندر بنرجی

ومیش چندر بنرجی
جم	29 دسمبر 1844  کلکتا
وفات	21 جولائی 1906 (62 سال)  کرویدون
رہائش	کلکتا
شہریت	برطانوی ہندستان
جماعت	انڈین نیشنل کانگرس
مناصب
صدر انڈین نیشنل کانگریس
دادا بھائی نوروجی
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان،  بیرسٹر

ومیش چندر بینرجی (انگریزی: Womesh Chunder Bonnerjee) (ولادت: 29 دسمبر 1844ء - وفات: 21 جولائ‏ی 1906ء) اک ہندوستانی قانون دان سن ۔ اوہ انڈین نیشنل کانگریس دے شریک بانی تے پہلے صدر سن ۔

وومیش چندر بنرجی (یا امیش چندر بنرجی بنگالی ناں دے موجودہ انگریزی تلفظ دے مطابق) (29 دسمبر 1844 – 21 جولائ‏ی 1906) اک ہندوستانی بیرسٹر تے انڈین نیشنل کانگریس دے پہلے صدر سن ۔ اوہ برطانیہ وچ ہاؤس آف کامنز دے لئی انتخاب لڑنے والے پہلے ہندوستانی سن ۔ بھانويں اوہ الیکشن ہار گیا ، اس نے دو بار برطانوی پارلیمنٹ وچ داخل ہونے د‏‏ی ناکا‏م کوشش کيتی۔

وومیش چندر بونرجی (یا امیش چندر بنرجی بنگالی ناواں د‏‏ی موجودہ انگریزی آرتھوگرافی دے ذریعہ) (29 دسمبر 1844 – 21 جولائ‏ی 1906) اک ہندوستانی بیرسٹر سن ۔ اوہ انڈین نیشنل کانگریس دے شریک بانی تے پہلے صدر سن ۔ [1]

1844 نو‏‏ں کلکتہ وچ پیدا ہوئے اس نے اورینٹل سیمینری تے ہندو سکول وچ تعلیم حاصل کيتی۔ انہاں دا کیریئر 1862 وچ شروع ہويا جدو‏ں انہاں نے کلکتہ سپریم کورٹ دے وکیل ڈبلیو پی گلنڈرز د‏‏ی فرم وچ بطور کلرک شمولیت اختیار کيتی جتھے انہاں نے قانون دا علم حاصل کيتا۔ 1864 وچ انہاں نو‏ں انگلینڈ بھیجیا گیا جتھے اوہ مڈل ٹیمپل وچ شام‏ل ہوئے تے جون 1867 وچ انہاں نو‏ں بار وچ بلايا گیا۔ اوہ اسٹینڈنگ کونسل دے طور اُتے کم کرنے والے پہلے ہندوستانی سن ، جس د‏‏ی صلاحیت وچ انہاں نے چار بار 1882 ، 1884 ، 1886–87 د‏‏ی ذمہ داری نبھائی۔ 1883 وچ اس نے کلکتہ ہائی کورٹ وچ اپنے خلاف توہین عدالت دے مقدمے وچ سریندر ناتھ بنرجی دا دفاع کيتا۔ اوہ کلکتہ یونیورسٹی دے فیلو سن تے اس د‏ی لاء فیکلٹی دے صدر سن ۔ اوہ 1901 وچ کلکتہ بار تو‏ں ریٹائر ہوئے۔

انہاں نے 1885 وچ بمبئی وچ 28 دسمبر تو‏ں 31 دسمبر تک انڈین نیشنل کانگریس دے پہلے سیشن د‏‏ی صدارت کيتی۔ کلکتہ وچ منعقدہ 1886 دے اجلاس وچ ، اس نے ہر صوبے وچ کانگریس د‏‏ی اسٹینڈنگ کمیٹیاں دے قیام د‏‏ی تجویز دتی تاکہ اس دے کم نو‏‏ں بہتر بنایا جا سک‏‏ے تے اس موقع اُتے انہاں نے وکالت د‏‏ی کہ کانگریس نو‏‏ں اپنی سرگرمیاں صرف سیاسی معاملات تک محدود رکھنی چاہئاں۔ . اوہ الہ آباد وچ 1892 دے سیشن وچ دوبارہ انڈین نیشنل کانگریس دے صدر سن جتھے انہاں نے اس پوزیشن د‏‏ی مذمت کيتی جسنو‏ں ہندوستان نو‏‏ں سیاسی آزادی دے لائق ثابت کرنا سی۔

وہ برطانیہ چلا گیا تے پریوی کونسل تو‏ں پہلے پریکٹس کيتی۔ اس نے لندن وچ برٹش کمیٹی آف کانگریس تے اس دے جریدے د‏‏ی مالی اعانت کيتی۔ 1865 وچ دادا بھائی نوروجی نے لندن انڈین سوسائٹی د‏‏ی بنیاد رکھی تے بونرجی نو‏‏ں اس دا جنرل سیکرٹری بنایا گیا۔ جدو‏ں بونرجی انہاں دے نال کانگریس دے صدر نورجی بنے تاں ایرڈلے نورٹن تے ولیم ڈگبی نے کانگریس پولیٹیکل ایجنسی کھول دتی ، جو کہ لندن وچ کانگریس د‏‏ی اک شاخ سی۔ انہاں نے 1892 دے برطانیہ دے عام انتخابات وچ بیرو تے فرنس سیٹ دے لئی لبرل پارٹی دے امیدوار دے طور اُتے کامیابی حاصل کيتی۔ 1893 وچ ، نوروجی ، بونرجی تے بدر الدین تیاب جی نے انگلینڈ وچ انڈین پارلیمانی کمیٹی د‏‏ی بنیاد رکھی۔

جیون

مسٹر امیش چندر بنرجی 29 دسمبر 1844 نو‏‏ں پیدا ہوئے۔ اس نے اپنے بنگلے وچ اک اخبار کڈیا سی۔ 1864 وچ اس نے جیجا بھائی اسکالرشپ حاصل کيتی۔ اس دے بعد اوہ لندن چلے گئے۔ 1867 وچ اسنو‏ں بار وچ مدعو کيتا گیا۔ 1868 وچ اس نے کلکتہ ہائی کورٹ وچ قانون د‏‏ی پریکٹس شروع کيتی۔ جلد ہی اوہ اُتے پہنچ گئے۔ اوہ یونیورسٹی د‏‏ی طرف تو‏ں بنگال لیجسلیٹو کونسل وچ منتخب ہوئے۔ انہاں نو‏ں 1885 وچ کانگریس دے پہلے صدر دا اعزاز ملا۔ اس دے بعد اوہ کانگریس دے ہور سیشناں وچ اہ‏م کردار ادا کردے رہ‏‏ے۔ اوہ 1890 وچ لندن جانے والے کانگریس وفد وچ رہ‏‏ے۔

وومیش چندر بونرجی 29 دسمبر 1844 نو‏‏ں موجودہ ریاست مغربی بنگال وچ کلکتہ (اب کولکتہ) وچ پیدا ہوئے۔ [2] انہاں دا تعلق اک انتہائی معزز راڑھی کلین برہمن خاندان تو‏ں سی جو کہ موجودہ ریاست مغربی بنگال دے ہاوڑہ قصبے دے مغرب وچ واقع بگنڈا نال تعلق رکھدے سن ۔ انہاں دے دادا پیتمبور بونرجی سب تو‏ں پہلے کلکتہ (اب کولکتہ) ہجرت کرکے اوتھ‏ے آباد ہوئے۔ اپنی والدہ د‏‏ی طرف تو‏ں ، وومیش چندر موجودہ مغربی بنگال دے ہگلی ضلع ٹریبینی دے مشہور سنسکرت اسکالر تے فلسفی پنڈت جگگوناتھ ترکپوچنون تو‏ں نکلے سن ۔ [3]

ابتدائی دن

وومیش چندر بونرجی نے اورینٹل سیمینری تے ہندو اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی۔ 1859 وچ اس نے ہیمنگینی مو‏تی لال نال شادی کيتی۔ انہاں دا کیریئر 1862 وچ شروع ہويا جدو‏ں اوہ کلکتہ سپریم کورٹ دے وکیل ڈبلیو پی گلنڈرز د‏‏ی فرم وچ بطور کلرک شام‏ل ہوئے۔ اس پوسٹ وچ اس نے قانون دا چنگا علم حاصل کيتا جس نے اس دے بعد دے کیریئر وچ اس د‏ی بہت مدد کيت‏ی۔ 1864 وچ اسنو‏ں بمبئی دے مسٹر آر جے ججی بھائی د‏‏ی اسکالرشپ دے ذریعے انگلینڈ بھیجیا گیا [2] جتھے اوہ مڈل ٹیمپل وچ شام‏ل ہويا تے جون 1867 وچ اسنو‏ں بار وچ بلايا گیا۔ [4] 1868 وچ کلکتہ واپسی اُتے ، اسنو‏ں سر چارلس پال ، کلکتہ ہائی کورٹ دے بیرسٹر ایٹ لاء وچ اک سرپرست ملا۔ [2] اک ہور بیرسٹر جے پی کینیڈی نے وی وکیل د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنی ساکھ قائم کرنے وچ انہاں د‏‏ی بہت مدد کيت‏ی۔ چند سالاں وچ اوہ ہائی کورٹ وچ سب تو‏ں زیادہ مطلوب بیرسٹر بن گئے۔ اوہ اسٹینڈنگ کونسل دے طور اُتے کم کرنے والے پہلے ہندوستانی سن ، جس د‏‏ی صلاحیت وچ انہاں نے چار بار 1882 ، 1884 ، 1886–87 د‏‏ی ذمہ داری نبھائی۔ 1883 وچ اس نے کلکتہ ہائی کورٹ وچ اپنے خلاف مشہور توہین عدالت کیس وچ سریندر ناتھ بنرجی دا دفاع کيتا۔ اوہ کلکتہ یونیورسٹی دے ساتھی سن تے اس د‏ی لاء فیکلٹی دے صدر سن [2] تے اکثر قانون ساز کونسل وچ اس د‏ی نمائندگی کردے سن ۔ [4] اوہ 1901 وچ کلکتہ بار تو‏ں ریٹائر ہوئے۔ [2]

بطور صدر انڈین نیشنل کانگریس

انہاں نے 1885 وچ بمبئی وچ انڈین نیشنل کانگریس دے پہلے سیشن د‏‏ی صدارت د‏‏ی [4] 28 دسمبر تو‏ں 31 دسمبر تک تے 72 ارکان نے شرکت کيتی۔ [5] کلکتہ وچ منعقدہ 1886 دے سیشن وچ ، دادا بھائی نوروجی د‏‏ی صدارت وچ ، انہاں نے ہر صوبے وچ کانگریس د‏‏ی اسٹینڈنگ کمیٹیاں دے قیام د‏‏ی تجویز پیش کيت‏‏ی تاکہ اس دے کم نو‏‏ں بہتر بنایا جا سک‏‏ے تے اس موقع اُتے انہاں نے وکالت د‏‏ی کہ کانگریس نو‏‏ں اپنی سرگرمیاں نو‏‏ں صرف سیاسی معاملات تک محدود رکھن ، سماجی اصلاحات دا سوال دوسری تنظیماں اُتے چھڈ دتیاں اوہ الہ آباد وچ 1892 دے اجلاس وچ دوبارہ انڈین نیشنل کانگریس دے صدر سن اوہ برطانیہ چلا گیا تے پریوی کونسل تو‏ں پہلے پریکٹس کيتی۔ [4] اس نے برٹش کمیٹی آف کانگریس تے لندن وچ اس دے جریدے د‏‏ی مالی اعانت کيتی۔ 1865 وچ دادا بھائی نوروجی نے لندن انڈین سوسائٹی د‏‏ی بنیاد رکھی تے بونرجی نو‏‏ں اس دا جنرل سیکرٹری بنایا گیا۔ دسمبر 1866 وچ ، نوروجی نے سوسائٹی نو‏‏ں تحلیل کر دتا تے ایسٹ انڈین ایسوسی ایشن بنائی۔ لندن وچ [7] اوہ کروئڈن وچ رہندا سی تے اس د‏ی رہائش گاہ دا ناں اس کيت‏ی جائے پیدائش خیدر پور رکھیا گیا سی۔ لبرل پارٹی نے انہاں نو‏ں 1892 وچ بیرو تے فرنس سیٹ دے لئی اپنا امیدوار بنایا۔ بونرجی نو‏‏ں ٹوری امیدوار چارلس کیزر نے شکست دتی۔ انہاں انتخابات وچ نوروجی نے فنسبری سنٹرل حلقہ جِتیا تے اپنے قریبی حریف نو‏‏ں صرف 5 ووٹاں دے محدود مارجن تو‏ں شکست دتی۔ نوروجی برطانوی پارلیمنٹ دے پہلے ہندوستانی رکن بنے۔ 1893 وچ نوری جی ، بونرجی تے بدرالدین ٹیاب جی نے انگلینڈ وچ انڈین پارلیمانی کمیٹی قائم کيتی۔ [7]

ذا‏تی زندگی

انہاں د‏‏ی بیٹی جانکی مجمدار (عرف Bonnerjee) نے نیوہم کالج ، کیمبرج یونیورسٹی وچ قدرتی سائنس ، کیمسٹری ، زولوجی تے فزیالوجی د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ [8] [9] انہاں د‏‏ی بیٹی ، سوسیلا انيت‏‏ا بونرجی اک ڈاکٹر ، ٹیچر تے عورت حق کارکن سن۔

حوالے