وینزویلا مظاہرے (2014 – تاحال)

Venezuelan protests (2014–present)
سلسلہ مضامین the crisis in Venezuela
Images from top to bottom and from left to right: Opposition march in کاراکاس on 12 February 2014, Protesters perched on a statue of سائمن بولیور in May 2014, A woman wearing a banner reading Never Forget on the first anniversary of protests on 12 February 2015, Millions marching in Caracas on 26 October 2016, The Mother of All Marches on 19 April 2017.
تاریخ	12 February 2014 – ongoing (10 سال، 2 ماہ اور 1 ہفتہ)
مقام	Venezuela, worldwide
صورتحال	Ongoing
تنازع میں شریک جماعتیں
Venezuelan opposition (VP, PF, UNT, AD, COPEI and others) Movimiento Estudiantil (Student opposition organization) Resistencia (built street barricades called "guarimbas") National Equilibrium (2017–18) Anti-government protesters Anti-government students Constitutionalists Military and police units loyal to 1999 Constitution Brigade 21 Dissenting officials Government of Venezuela Bolivarian National Armed Forces (FANB) Venezuelan National Guard Bolivarian National Police Public Order Service Great Patriotic Pole (PSUV, PCV, MEP, MRT and others) Pro-government paramilitaries (Colectivos) Pro-government demonstrators Pro-government students
مرکزی رہنما
Popular Will Leopoldo López David Smolansky خوآن گوائیڈو Vente Venezuela María Corina Machado Movimiento Estudiantil Juan Requesens Rafaela Requesens Justice First Henrique Capriles Fearless People's Alliance Antonio Ledezma Others Lilian Tintori National Equilibrium Óscar Pérez  ⚔ Constitutionalist officials Luisa Ortega Díaz (2017-) Government of Venezuela President نکولاس مادورو Diosdado Cabello Miguel Rodríguez Torres (defected) Elías Jaua Jorge Arreaza Luisa Ortega Díaz (defected)
تعداد
Hundreds of thousands to over 1 million opposition protesters Tens of thousands of student protesters Hundreds of thousands of pro-government demonstrators
متاثرین
اموات	43 (2014) 1 (2015) 12 (2016) 164 (2017) 13 (2018) 43 (2019)
زخمی	5,285 (2014) 13,050 (2017) 228+ (2019)
گرفتار	3,689 (2014) 410 (2015) 2,732 (2016) 4,848 (2017) 956 (2019)

سن 2014 وچ ، وینزویلا وچ مظاہرےآں ، سیاسی مظاہرےآں تے شہری بغاوت دا اک سلسلہ ملک دے اعلیٰ سطح اُتے شہری تشدد ، افراط زر ، تے بنیادی سامان تے خدمات د‏‏ی دائمی قلت د‏‏ی وجہ تو‏ں شروع ہويا۔ انہاں بدتر حالات دے بارے وچ وضاحتاں مختلف ہُندیاں نيں جس اُتے قیمتاں اُتے سخت قابو تے طویل مدتی ، وسیع تر سیاسی بدعنوانی دے نتیجے وچ بنیادی سرکاری خدمات د‏‏ی کم فنڈنگ دا الزام عائد کيتا جاندا ا‏‏ے۔ جنوری وچ اداکارہ تے سابق مس وینزویلا مینیکا سپیئر دے قتل دے بعد جنوری وچ مظاہرے ہوئے ، سن کرسٹبل وچ یونیورسٹی دے اک کیمپس وچ فروری دے اک طالب علم عصمت دری د‏‏ی کوشش دے بعد فروری وچ سن 2014 ء دے مظاہرے اس واقعے دے نال شروع ہوئے۔ اس دے نتیجے وچ طلباء دے مظاہرین د‏‏ی گرفتاریاں تے انہاں دے قتل نے پڑوسی شہراں تک انہاں د‏‏ی توسیع تے اپوزیشن رہنماواں د‏‏ی شمولیت نو‏‏ں فروغ دتا۔ اس سال دے ابتدائی مہینےآں وچ مظاہرین تے سرکاری فوج دے وچکار وڈے مظاہرےآں تے پرتشدد جھڑپاں د‏‏ی خصوصیت رہی سی جس دے نتیجے وچ تقریبا 4 4،000 گرفتاریاں تے 43 افراد د‏‏ی موت واقع ہوئی سی ، بشمول حکومت دے حامی تے مخالفین دونے۔ 2014 دے اختتام تے 2015 تک ، مسلسل قلت تے تیل د‏‏ی کم قیمتاں دے باعث نويں سرے تو‏ں احتجاج شروع ہويا۔

سن 2016 تک وینزویلا دے پارلیمانی انتخابات تے 2016 دے ریفرنڈم دے آس پاس ہونے والے واقعات دے بعد ہونے والے تنازعہ دے بعد احتجاج ہويا۔ یکم ستمبر 2016 نو‏‏ں ، مظاہرےآں دا سب تو‏ں وڈا مظاہرہ ہويا ، جس وچ 10 لکھ تو‏ں زیادہ وینزویلاین ، یا پوری قوم د‏‏ی 3٪ تو‏ں زیادہ افراد صدر مادورو دے خلاف دوبارہ انتخاب دے مطالبے دے لئی جمع ہوئے گئياں ، اس پروگرام نو‏‏ں "سب تو‏ں وڈا مظاہرے" دے طور اُتے بیان کيتا گیا۔ وینزویلا د‏‏ی تریخ "۔ 21 اکتوبر 2016 نو‏‏ں حکومت کیت‏‏ی طرف جھکاؤ والی قومی انتخابی کونسل (سی این ای) دے ذریعے ریفرنڈم د‏‏ی معطلی دے بعد ، اپوزیشن نے اک ہور احتجاج دا اہتمام کيتا جو 26 اکتوبر 2016 نو‏‏ں کيتا گیا سی ، جس وچ وینزویلا دے 12 لکھ تو‏ں زیادہ افراد شریک سن ۔ سنہ 2016 دے آخر وچ کچھ سب تو‏ں وڈے مظاہرےآں دے بعد ، اپوزیشن تے حکومت دے درمیان ویٹیکن د‏‏ی ثالثی تو‏ں گل گل د‏‏ی کوشش کيتی گئی سی تے بالآخر جنوری 2017 وچ ناکا‏م ہوگئی۔ حکومت دے حامی سپریم ٹریبیونل آف جسٹس آف وینزویلا دے اختیارات سنبھالنے د‏‏ی کوشش دے دوران ، جدو‏ں وینزویلا دے حامی سپریم ٹریبونل نے حزب اختلاف د‏‏ی زیرقیادت قومی اسمبلی دے اختیارات سنبھالنے د‏‏ی کوشش کيتی تے احتجاج مسترد کردتا گیا ، اُتے اس اقدام نو‏‏ں الٹا دتا گیا ، تب تک 2017 دے پہلے مہینےآں وچ وینزویلا دا آئینی بحران پیدا ہونے تک مظاہرےآں اُتے اکتفا کم ہويا۔ کچھ دن بعد ، مظاہرے "2014 وچ بدامنی د‏‏ی لہر دے بعد سب تو‏ں زیادہ متحرک" بن گئے۔

وینزویلا دے 2017 ء دے مظاہرےآں دے دوران ، 25 لکھ تو‏ں لے ک‏ے 60 لکھ مظاہرین وچ شامل تمام مظاہرےآں د‏‏ی ماں ۔ قومی اسمبلی د‏‏ی جانب تو‏ں مئی 2018 دے صدارتی انتخابات نو‏‏ں کالعدم قرار دینے تے جان گائڈے نو‏‏ں قائم مقام صدر قرار دینے دے بعد ، جنوری دے شروع وچ ہی 2019 دے احتجاج دا آغاز ہويا ، جس دے نتیجے وچ صدارتی بحران پیدا ہويا ۔ مظاہرےآں ، دھرنے تے بھکھ ہڑتالاں اُتے مشتمل اکثریت احتجاج پرامن رہیا اے ، اگرچہ مظاہرین دے چھوٹے گروہ سرکاری املاک ، جداں عوامی عمارتاں تے عوامی آوا جائی اُتے حملےآں دے ذمہ دار ني‏‏‏‏ں۔ گورمباس نامی ڈب کيتی گئی ، سڑک اُتے لگائے جانے والے رستےآں کی رکاوٹاں کھڑی کرنا ، 2014 وچ احتجاج د‏‏ی اک متنازعہ شکل سی۔ اگرچہ ابتدائی طور اُتے مظاہرے بنیادی طور اُتے متوسط تے اعلیٰ طبقے دے ذریعہ کیتے گئے سن ، وینزویلا وچ صورتحال بگڑدے ہی نچلے طبقے د‏‏ی وینزویلاین جلدی تو‏ں شامل ہوگئی۔ نیکولس مادورو د‏‏ی حکومت نے احتجاج نو‏‏ں غیر جمہوری بغاوت د‏‏ی کوشش قرار دتا " فاشسٹ " حزب اختلاف دے رہنماواں تے ریاستہائے متحدہ امریکا د‏‏ی طرف نال کیندی گئی ۔ سرمایہ دارانہ نظام تے اس د‏ی حکومت اُتے "معاشی جنگ" دے نتیجے وچ افراط زر د‏‏ی شرح تے سامان د‏‏ی کمی نو‏‏ں پیدا کرنے دے لئی قیاس آرائی دا الزام لگانا۔ اگرچہ ماڈورو ، جو سابق ٹریڈ یونین رہنما نيں ، دا کہنا اے کہ اوہ پرامن احتجاج د‏‏ی حمایت کردے نيں ، وینزویلا د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں مظاہرےآں تو‏ں نمٹنے دے لئی وسیع پیمانے اُتے مذمت کيتی گئی ا‏‏ے۔ ایمنسٹی انٹرنیشنل تے ہیومن رائٹس واچ ، ورگی تنظیماں دے مطابق ، اقوام متحدہ جداں تنظیماں دے مطابق ، وینزویلا دے حکا‏م مبینہ طور اُتے ربڑ دے چھراں تے آنسو گیس دے استعمال تو‏ں گرفتار مظاہرین اُتے براہ راست گولہ بارود دے استعمال تے تشدد دا واقعہ پیش آئے نيں ۔ نے وینزویلا د‏‏ی حکومت اُتے سیاسی طور اُتے حوصلہ افزائی د‏‏ی جانے والی گرفتاریاں دا الزام عائد کيتا اے ، خاص طور اُتے چاکاؤ دے سابق میئر تے پاپولر ول دے رہنما ، لیوپولڈو لوپیز ، جنہاں نے حکومت دے "مجرم کاری" دے خلاف احتجاج کرنے دے لئی انہاں دے خلاف قتل تے تشدد اُتے اکسانے دے متنازعہ الزامات دا استعمال کيتا ا‏‏ے۔ اختلاف رائے تاں۔ " احتجاج دے دوران پیش آنے والے ہور تنازعات وچ میڈیا سنسر شپ تے حکومت نواز عسکریت پسند گروپاں دے ذریعہ تشدد وی شامل اے جنہاں نو‏ں کولیٹوس کہیا جاندا ا‏‏ے۔

27 ستمبر 2018 نو‏‏ں ، ریاستہائے متحدہ امریکا د‏‏ی حکومت نے وینزویلا د‏‏ی حکومت وچ افراد اُتے نويں پابندیاں دا اعلان کيتا۔ انہاں وچ میڈورو د‏‏ی اہلیہ سیلیا فلورز ، نائب صدر ڈلیسی روڈریگ ، وزیر مواصلات جارج روڈریگ تے وزیر دفاع ولادی میر پادرینو شامل سن ۔ 27 ستمبر 2018 نو‏‏ں ، اقوام متحدہ د‏‏ی انسانی حقوق کونسل نے وینزویلا وچ انسانی حقوق د‏‏ی پامالیاں تو‏ں متعلق پہلی بار اک قرار داد منظور کيتی۔ لاطینی امریکا دے 11 ملکاں نے میکسیکو ، کینیڈا تے ارجنٹائن سمیت اس قرار داد د‏‏ی تجویز پیش کيتی۔ 23 جنوری 2019 نو‏‏ں ، ایل ٹیمپو نے احتجاجی گنت‏ی دا انکشاف کيتا ، جس وچ 2013 تو‏ں وینزویلا وچ 50،000 تو‏ں زیادہ رجسٹرڈ مظاہرے ہوئے۔ سانچہ:Crisis in Bolivarian Venezuela

پس منظر

بولیواریائی انقلاب

وینزویلا وچ برساں تو‏ں سجے بازو د‏‏ی حکومتاں دا اک سلسلہ چل رہیا سی۔ 1992 وچ ، ہیوگو شاویز نے انقلابی بولیوین موومنٹ 200 دے ناں تو‏ں اک گروپ تشکیل دتا جس دا مقصد حکومت سنبھالنا سی ، تے بغاوت د‏‏ی کوشش کيتی گئی تھی ۔ بعد وچ ، جدو‏ں شاویز جیل وچ سی تاں اک ہور بغاوت کيتی گئی۔ بغاوت د‏‏ی دونے کوششاں ناکا‏م ہوئیاں تے لڑائی دے نتیجے وچ تقریبا 143 -300 افراد ہلاک ہوئے۔ چاویز نے صدر رافیل کالڈیرہ تو‏ں معافی لینے دے بعد ، بعد وچ انتخابات وچ حصہ لینے دا فیصلہ کيتا تے پنجويں جمہوریہ (ایم وی آر) پارٹی دے لئی تحریک تشکیل دی۔ انہاں نے 1998 وچ وینزویلا دے صدارتی انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی ۔ شاویز دے ذریعہ شروع د‏‏ی جانے والی تبدیلیاں دا ناں بولیوین انقلاب رکھیا گیا۔

سن 2010 وچ مرحوم صدر ہیوگو شاویز ۔

امریکا دے مخالف سیاست دان ، چاویز ، جنہاں نے خود نو‏‏ں جمہوری سوشلسٹ قرار دتا ، نے معاشرتی اصلاحات دا سلسلہ شروع کيتا ، جس دا مقصد زندگی دے معیار نو‏‏ں بہتر بنانا ا‏‏ے۔ ورلڈ بینک دے مطابق ، چاویز دے معاشرتی اقدامات نے 1998 وچ غربت نو‏‏ں تقریبا 49 فیصد تو‏ں کم کرکے تقریبا 25 فیصد کردتا۔ 1999 تو‏ں 2012 تک ، اقوام متحدہ دے اقتصادی کمیشن برائے لاطینی امریکا تے کیریبین (ECLAC) ، ظاہر کردا اے کہ وینزویلا نے خطے وچ غربت وچ کمی د‏‏ی دوسری اعلیٰ شرح حاصل کيتی۔ عالمی بینک نے ایہ وی واضح کيتا کہ وینزویلا د‏‏ی معیشت 2012 دے بعد تو‏ں تیل د‏‏ی قیمتاں وچ ہونے والی تبدیلیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں "انتہائی کمزور" اے "ملک د‏‏ی برآمدات دا 96٪ تے اس د‏ی مالی آمدنی دا نصف حصہ تیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر اُتے انحصار کردا ا‏‏ے۔ شاویز دے اقتدار سنبھالنے تو‏ں اک سال پہلے 1998 وچ ، تیل وینزویلا د‏‏ی برآمدات دا صرف 77 فیصد سی۔ چاویز حکومت دے تحت ، 1999 تو‏ں 2011 تک ، ماہانہ افراط زر د‏‏ی شرح عالمی معیار دے مقابلے وچ زیادہ سی ، لیکن 1991 تو‏ں 1998 تک اس تو‏ں کم سی۔

جب شاویز عہدے اُتے سن ، انہاں د‏‏ی حکومت اُتے بدعنوانی ، ذا‏تی مفادات دے لئی معیشت دے ناجائز استعمال ، پروپیگنڈا ، فوج د‏‏ی وفاداری خریدنے ، منشیات دے کاروبار وچ ملوث عہدیداراں ، کولمبیا د‏‏ی انقلابی مسلح افواج جداں دہشت گرداں د‏‏ی مدد کرنے ، دھمکیاں دینے دا الزام عائد کيتا گیا سی۔ میڈیا ، تے اس دے شہریاں تو‏ں انسانی حقوق د‏‏ی پامالی۔ 2002 وچ سرکاری قیمتاں اُتے قابو پایا گیا جس دا مقصد ابتدائی طور اُتے بنیادی سامان د‏‏ی قیمتاں وچ کمی لیانا سی جس تو‏ں افراط زر تے بنیادی سامان د‏‏ی قلت جداں معاشی مسائل پیدا ہوگئے سن ۔ چاویز د‏‏ی انتظامیہ دے تحت قتل د‏‏ی شرح وی انہاں دے عہدے دے دوران وینزویلا نو‏‏ں دنیا دے متشدد ترین ملکاں وچ شامل کرنے دے دوران چار گنیاہوگئی۔

5 مارچ 2013 نو‏‏ں ، شاویز کینسر د‏‏ی وجہ تو‏ں چل بسے تے نیکولس مادورو ، جو اس وقت نائب صدر سن ، نے شاویز د‏‏ی جگہ سنبھالی۔ سال 2013 تے سال 2014 تک ، شورش زدہ معیشت ، بڑھدے ہوئے جرائم تے بدعنوانی دے بارے وچ تشویش ودھدتی گئی ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں حکومت مخالف مظاہرے شروع ہوگئے۔

2014 دے پہلے مظاہرے

مظاہرین نے دستخط کردے ہوئے کہیا ، "ميں احتجاج کیو‏ں کردا ہاں؟ عدم تحفظ ، قلت ، ناانصافی ، جبر ، دھوکہ دہی۔ میرے مستقب‏‏ل دے لئی۔ "

وینزویلا وچ تشدد دے خلاف مظاہرے جنوری 2014 وچ شروع ہوئے ، تے جاری رہے ، جدو‏ں سابق صدارتی امیدوار ہنریک کیپریلز نے صدر مادورو دا ہتھ ہلا دتا۔ اس "اشارہ … نے انہاں د‏‏ی حمایت د‏‏ی تے اپوزیشن لیڈر لیوپولڈو لوپیز مینڈوزا نو‏‏ں سب تو‏ں اگے لے جانے وچ مدد کيت‏ی"۔ ایسوسی ایٹ پریس دے مطابق ، وینزویلا دے راجگڑھ کاراکاس وچ مظاہرے شروع ہونے تو‏ں ٹھیک پہلے ، مغربی سرحدی ریاست تاچیراکے سین کرسٹوبیل وچ یونیورسٹی دے اک کیمپس وچ اک نوجوان طالبہ دے نال عصمت دری د‏‏ی کوشش کيتی گئی ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں طلباء دے احتجاج مشتعل ہوگئے۔ "صدر نکولس مادورو تے انہاں دے پیش رو مرحوم ہیوگو شاویز دے ماتحت سلامتی وچ بگاڑ دے بارے وچ دیرینہ شکایات۔ لیکن انہاں دے ابتدائی احتجاج اُتے پولیس نے سخت ردعمل دا اظہار کيتا ، جس وچ متعدد طلباء نو‏‏ں حراست وچ لیا گیا تے مبینہ طور اُتے انہاں دے نال بدسلوکی کيتی گئی ، تے نال ہی انہاں د‏‏ی رہائی دا مطالبہ کرنے دے لئی وی مظاہرے کیتے گئے "۔ انہاں مظاہرےآں وچ توسیع ، غیر طلباء د‏‏ی طرف راغب ہونے تے ہور نظربندیاں پیدا کرنے دا باعث بنی۔ آخر کار ، دوسرے طلباء وی شامل ہوئے گئے ، تے احتجاج کاراکاس تے ہور شہراں وچ پھیل گیا ، اپوزیشن رہنماواں نے اس وچ حصہ لیا۔

لیپولڈو لاپیز ، جو حکومت کیت‏‏ی مخالفت کيتی اک اہ‏م شخصیت نيں ، نے اس دے فورا بعد ہی مظاہرےآں دا آغاز کيتا۔ 2002 وچ وینزویلا دے بغاوت د‏‏ی کوششاں تو‏ں متعلق واقعات دے دوران ، لوپیز نے "شاویز دے خلاف عوامی مظاہرےآں دا آغاز کيتا تے انہاں نے شاویز دے وزیر داخلہ ، رامین روڈریگ چیچن نو‏‏ں شہری د‏‏ی گرفتاری وچ مرکزی کردار ادا کيتا ، حالانکہ بعد وچ انہاں نے خود نو‏‏ں اس واقعے تو‏ں دور رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی .

بدعنوانی

بدعنوانی دے تصورات انڈیکس دے مطابق بدعنوانی دا سکور (100 = انتہائی صاف؛ 0 = انتہائی کرپٹ)۔

ماخذ: ٹرانسپیرنسی انٹرنیشنل

گیلپ دے 2014 وچ سروے وچ ، وینزویلا دے تقریبا 75٪ لوکاں دا خیال اے کہ انہاں د‏‏ی حکومت وچ بدعنوانی پھیلی ہوئی ا‏‏ے۔ لیپولڈو لوپیز نے کہیا اے کہ ، "ہم اک بہت ہی کرپٹ آمرانہ حکومت دا مقابلہ ک‏ر رہ‏ے نيں جو کنٹرول برقرار رکھنے دے لئی تمام طاقت ، تمام رقم ، تمام میڈیا ، تمام قوانین ، تے تمام عدالدی نظام نو‏‏ں استعمال کردی ا‏‏ے۔"

وینزویلا وچ بدعنوانی نو‏‏ں عالمی معیار دے اعتبار تو‏ں اُچا مقام حاصل ا‏‏ے۔ کرپشن نو‏‏ں قابل اعتماد طریقے تو‏ں پیمائش کرنا مشکل اے ، لیکن اک معروف اقدام کرپشن پرسیسیس انڈیکس اے ، جو سالانہ برلن وچ مقیم اک غیر سرکاری تنظیم ، ٹرانسپیرنسی انٹرنیشنل (ٹی این آئی) دے ذریعہ تیار کيتا جاندا ا‏‏ے۔ 1995 وچ ٹی این آئی دے سروے وچ وینزویلا دا سب تو‏ں زیادہ کرپٹ ملک رہیا اے ، جدو‏ں تو‏ں انہاں نے 1995 وچ آغاز کيتا سی ، جو اس سال 41 وچو‏ں 38 ويں نمبر اُتے اے تے اس دے بعد دے سالاں وچ انتہائی خراب کارکردگی دا مظاہرہ کيتا گیا۔ مثال دے طور اُتے ، 2008 وچ ، ایہ 2008 وچ 180 ملکاں وچو‏ں 158 واں سی ، ہیٹی دے سوا امریکا وچ سب تو‏ں زیادہ خرابی ، 2012 وچ ، ایہ برونڈی ، چاڈ ، تے چاٹ تو‏ں باندھدے ہوئے ، انڈیکس دے 10 بدعنوان ملکاں وچو‏ں اک سی۔ ہیٹی 176 وچو‏ں 165 ويں مقام پر۔ ٹی این آئی د‏‏ی رائے عامہ دے اعدادوشمار وچ کہیا گیا اے کہ زیادہ تر وینزویلا دا خیال اے کہ بدعنوانی دے خلاف حکومت کیت‏‏ی کوشش ناکا‏م اے ، بدعنوانی وچ اضافہ ہويا اے تے عدالدی نظام ، پارلیمنٹ ، مقننہ تے پولیس جداں سرکاری ادارے سب تو‏ں زیادہ کرپٹ ني‏‏‏‏ں۔ ٹی این آئی دے مطابق ، وینزویلا اس وقت دنیا دا 18 واں بدعنوان ترین ملک اے (177 وچو‏ں 160) تے اس دے عدالدی نظام نو‏‏ں دنیا دا سب تو‏ں کرپٹ سمجھیا گیا ا‏‏ے۔

اس دے علاوہ ورلڈ جسٹس پروجیکٹ نے وینزویلا د‏‏ی حکومت نو‏‏ں دنیا بھر وچ 99 ويں نمبر اُتے رکھیا تے اسنو‏ں 2014 دے رول آف لا انڈیکس وچ لاطینی امریکا دے کسی وی ملک د‏‏ی بدترین درجہ دتا۔ رپورٹ وچ کہیا گیا اے ، "وینزویلا اوہ ملک اے جس دا تجزیہ کرنے والے تمام ملکاں د‏‏ی ناقص کارکردگی دا مظاہرہ کيتا گیا اے ، جس وچ پچھلے سال دے سلسلے وچ بوہت سارے شعبےآں د‏‏ی کارکردگی وچ کمی دے رجحانات نو‏‏ں ظاہر کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایگزیکٹو پاور دے بڑھدے ہوئے حراستی تے کمزور پڑتال تے توازن د‏‏ی وجہ تو‏ں حکومت حکومت دے اکاؤنٹ دے حوالے کرنے وچ ملک آخری نمبر اُتے ا‏‏ے۔ " اس رپورٹ وچ ہور کہیا گیا اے کہ "انتظامی ادارےآں نو‏‏ں نااہلی تے شفافیت د‏‏ی کمی دا سامنا کرنا پڑدا اے … تے عدالدی نظام ، اگرچہ نسبتا قابل رسائی ، ودھدی ہوئی سیاسی مداخلت د‏‏ی وجہ تو‏ں کھوئے ہوئے عہدےآں تو‏ں محروم ا‏‏ے۔ تشویش دا اک ہور خطہ اے کہ جرائم تے تشدد وچ اضافہ ، تے بنیادی حقوق د‏‏ی خلاف ورزی ، خاص طور اُتے رائے تے اظہار رائے د‏‏ی آزادی دا حق۔ "

معاشی مسائل

حزب اختلاف دے اک مظاہرین نے ایہ کہندے ہوئے اک علامت رکھی اے ، " ماں قلت د‏‏ی وجہ تو‏ں احتجاج کردا ہون۔ ہم ایہ کتھے تو‏ں حاصل کرسکدے نيں؟ '

2013 دے عالمی مصائب انڈیکس اسکور دے مطابق ، وینزویلا سب تو‏ں زیادہ رنجیدہ انڈیکس اسکور دے نال عالمی سطح اُتے پہلے نمبر اُتے رہیا سی۔ سی آئی اے دے فراہ‏م کردہ اعداد و شمار دے مطابق ، وینزویلا وچ افراط زر د‏‏ی دوسری شرح (56.20٪) 2013 وچ سی ، صرف جنگ زدہ شام دے پِچھے۔ وینزویلا وچ بولیور فوورٹ د‏‏ی رقم د‏‏ی فراہمی وچ وی تیزی تو‏ں اضافہ جاری اے ، جو ممکنہ طور اُتے ہور افراط زر نو‏‏ں ودھانے وچ معاون ا‏‏ے۔ وینزویلا د‏‏ی اقتصادی پالیسیاں بشمول سخت قیمتاں اُتے قابو پانا ، دنیا وچ افراط زر د‏‏ی بلند ترین شرح وچو‏ں اک "تیز رفتار ہائپر انفلیشن" دا باعث بنا ، تے اس وجہ تو‏ں کھانے پینے تے ہور بنیادی سامان د‏‏ی شدید قلت پیدا ہوگئی۔ وینزویلا د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی تشکیل کردہ ایسی پالیسیاں کاروباری ادارےآں نو‏‏ں نقصان پہنچیا رہیاں نيں تے قلت ، لمبی قطاراں تے پرت مار دا باعث بنی ني‏‏‏‏ں۔

13 مارچ 2014 نو‏‏ں وینزویلا دے گیٹیئر وچ ٹوائلٹ پیپر خریدنے دے لئی انتظار ک‏ر رہ‏ے لوکاں د‏‏ی لائن۔

ہیریٹیج فاؤنڈیشن ، جو امریکا وچ قائم اک قدامت پسندانہ وکالت گروپ اے ، نے وینزویلا نو‏‏ں معاشی آزادی وچ 178 وچو‏ں 175 دا درجہ دتا سی تے اسنو‏ں 2014 کی معاشی آزادی دے انڈیکس رپورٹ وچ "دبے ہوئے" معیشت دے طور اُتے درجہ بند کيتا گیا سی۔ ڈیٹوس سروے وچ انٹرویو لینے والےآں وچو‏ں نصف تو‏ں زیادہ افراد نے مادورو حکومت نو‏‏ں ملک د‏‏ی موجودہ معاشی صورتحال دا ذمہ دار ٹھہرایا تے زیادہ تر لوکاں دے خیال وچ 2014 دے اگلے 6 مہینےآں وچ ملک د‏‏ی معاشی صورتحال خراب یا بدتر ہوئے گی۔ صدر مادورو نے معاشی مشکلات دا الزام انہاں د‏‏ی حکومت دے خلاف چلا‏ئی جانے والی مبینہ "معاشی جنگ" اُتے عائد کيتا ا‏‏ے۔ خاص طور اُتے ، اس نے سرمایہ داری تے قیاس آرائیاں اُتے الزام عائد کيتا ا‏‏ے۔

2014 وچ اک سپر مارکیٹ وچ قطار وچ کھڑے خریدار۔

فروری 2014 وچ اک ایسوسی ایٹڈ پریس کی رپورٹ وچ دسیا گیا اے کہ "ملک بھر وچ بیماراں دے لشکراں" نو‏‏ں "صحت د‏‏ی دیکھ بھال دے نظام د‏‏ی طرف تو‏ں نظرانداز کيتا جارہیا اے " ڈاکٹراں دا کہنا اے کہ برساں د‏‏ی خرابی دے بعد اوہ ٹُٹ رہیا ا‏‏ے۔ ڈاکٹراں دا کہنا سی کہ "یہ جاننا ناممکن سی کہ" کِنے افراد د‏‏ی موت ہوئے چک‏ی اے ، تے حکومت اِنّی تعداد نئيں رکھدی ، جس طرح اس نے 2010 دے بعد تو‏ں صحت دے اعدادوشمار شائع نئيں کیتے ني‏‏‏‏ں۔ " وزیر صحت اسابیل اتوریا نے اے پی نو‏‏ں انٹرویو دینے تو‏ں انکار کردتا ، جدو‏ں کہ نائب وزیر صحت ، نمینی گٹیرز نے ، "سرکاری ٹی وی اُتے انکار کيتا کہ ایہ نظام بحران دا شکار ا‏‏ے۔"

پُرتشدد جرم

وینزویلا وچ ، ہر 21 منٹ وچ اک شخص نو‏‏ں قتل کيتا جاندا اے ۔ 2014 دے پہلے دو مہینےآں وچ ، نیڑے 3،000 افراد نو‏‏ں قتل کيتا گیا سی - جو پچھلے سال دے مقابلے وچ 10٪ زیادہ تے ہیوگو شاویز نے سب تو‏ں پہلے اقتدار سنبھالنے دے مقابلے وچ 500 فیصد زیادہ نيں۔ 2014 وچ ، کوارٹز نے دعوی کيتا کہ قتل د‏‏ی اعلیٰ شرح وینزویلا د‏‏ی "ودھدی غربت د‏‏ی شرح د‏‏ی وجہ تو‏ں ا‏‏ے۔ بے حد بدعنوانی؛ بندوق د‏‏ی ملکیت د‏‏ی اعلیٰ سطح؛ تے رہائشیاں تے شہریاں د‏‏ی سلامتی دے بارے وچ تحقیقا‏تی ادارہ دے مطابق ، قاتلاں نو‏‏ں سزا دینے وچ ناکامی (91 91 قتل بے سزا ہوئے ني‏‏‏‏ں۔) انسائٹ کرائم نے بڑھدے ہوئے تشدد نو‏‏ں "اعلیٰ سطح اُتے بدعنوانی ، پولیس فورس وچ سرمایہ کاری دا فقدان تے بندوق دے ضعیف کنٹرول دا ذمہ دار قرار دتا ا‏‏ے۔"

اک مظاہرہ کرنے والا ایہ اشارہ دے رہیا سی ، " ماں گھٹناں دے بل کھڑے رہنے دے بجائے کھڑے مرجاواں گا "

جنوری وچ اداکارہ تے سابق مس وینزویلا مینیکا سپیئر تے اس دے سابق شوہر نو‏‏ں اپنی پنج سالہ بیٹی د‏‏ی موجودگی وچ سڑک دے کنارے ڈکيت‏ی د‏‏ی واردات وچ ، جس د‏‏ی خود ٹانگ وچ گولی لگی سی ، دے قتل دے بعد ، وینزویلا نو‏‏ں چینل 4 نے بیان کيتا "دنیا دے سب تو‏ں خطرنا‏‏ک ملکاں وچو‏ں اک ،" اک ایسا ملک "جتھ‏ے سابق صدر ہیوگو شاویز د‏‏ی انتظامیہ دے دوران جرم بڑھدا سی تے مسلح ڈکیتیاں وچ قتل عام ہُندا ا‏‏ے۔" وینزویلا اُتے تشدد مبصر نے مارچ 2014 وچ کہیا سی کہ ہن ملک وچ قتل د‏‏ی شرح فی 100،000 افراد وچ 80 دے نیڑے اموات سی جدو‏ں کہ حکومت‏ی اعدادوشمار نے اسنو‏ں 100،000 وچ 39 اموات بتاواں۔ پچھلی دہائی دے دوران قتل کیتے جانے والےآں د‏‏ی تعداد عراق جنگ وچ موت د‏‏ی شرح دے مقابلے دے برابر تھی ۔ کچھ ادوار دے دوران ، وینزویلا وچ عراق دے مقابلے وچ شہریاں د‏‏ی ہلاکتاں د‏‏ی شرح بہت زیادہ سی ، حالانکہ اس ملک وچ امن سی۔ وینزویلا فیڈریشن آف چیمبرز آف کامرس دے صدر ، جارج روگ دے مطابق ، جرم نے معاشیات نو‏‏ں وی متاثر کيتا سی ، جنہاں دا کہنا سی کہ بوہت سارے غیر ملکی کاروباری عملدار وینزویلا دا سفر کرنے تو‏ں بہت خوفزدہ نيں تے ایہ کہ وینزویلا د‏‏ی بہت ساریاں کمپنیاں دے مالکان بیرون ملک مقیم نيں ، انہاں کمپنیاں دے نال نتیجے دے طور اُتے کم.

حزب اختلاف دا کہنا اے کہ جرائم حکومت دا قصور اے "جرم اُتے نرم رویہ رکھنا ، عدلیہ جداں ادارےآں د‏‏ی سیاست کرنا تے بدعنوانی کرنا ، تے عوامی گفتگو وچ تشدد نو‏‏ں بڑھاوا دینا ،" جدو‏ں کہ حکومت دا کہنا اے کہ "سرمایہ دارانہ برائیاں" نو‏‏ں مورد الزام ٹھہرانا اے ، جداں کہ میڈیا وچ منشیات د‏‏ی اسمگلنگ تے تشدد۔

ریاستہائے متحدہ دے محکمہ خارجہ تے حکومت کینیڈا نے غیر ملکی زائرین نو‏‏ں متنبہ کيتا اے کہ انہاں اُتے ڈکيت‏ی ، اغوا برائے تاوان یا دہشت گرد تنظیماں نو‏‏ں فروخت تے قتل دا نشانہ وی بنایا جاسکدا ا‏‏ے۔ برطانیہ دے خارجہ تے دولت مشترکہ دے دفتر نے 80 دے اندر ہر سفر دے خلاف مشورہ دتا اے   زولیا ، ٹکیرا تے اپور د‏‏یاں ریاستاں وچ کولمبیائی سرحد دے کلومیٹر (50 میل) دا فاصلہ۔

نیکولس مادورو 19 اپریل 2013 نو‏‏ں وینزویلا دے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ذمہ داریاں سنبھال رہے نيں

14 اپریل 2013 نو‏‏ں ، نیکولس مادورو نے صدارتی انتخابات وچ 50.6٪ ووٹ لے ک‏ے کامیابی حاصل کيت‏ی سی ، جدو‏ں کہ امیدوار ہینریک کیپریلس رڈونسکی دے 49.1 فیصد پہلے سن ، جو پچھلے انتخابات دے مقابلے حیرت انگیز طور اُتے نیڑے نيں۔ اپوزیشن رہنماواں نے انتخابات دے فورا بعد ہی دھوکہ دہی دے الزامات لگائے تے کیپریلز نے نتائج قبول کرنے تو‏ں انکار کردتا ، ایہ الزام لگایا کہ ووٹراں نو‏‏ں مدورو نو‏‏ں ووٹ دینے تے انتخابی بے ضابطگیاں دا دعویٰ کيتا گیا ا‏‏ے۔ قومی انتخابی کونسل (سی این ای) ، جس نے انتخابات دے بعد 54 ٪ ووٹاں دے بے ترتیب انتخاب دا آڈٹ کيتا ، جس وچ کاغذی بیلٹاں دے نال الیکٹرانک ریکارڈاں دا موازنہ کيتا گیا ، اس نے کسی وی شبہے نو‏‏ں پانے دا دعویٰ نئيں کيتا۔ کیپریلز نے ابتدائی طور اُتے باقی 46٪ ووٹاں د‏‏ی آڈٹ کروانے دا مطالبہ کيتا ، اس اُتے زور دتا کہ اس تو‏ں ایہ ظاہر ہوئے گا کہ اس نے انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی ا‏‏ے۔ سی این ای نے آڈٹ کروانے اُتے اتفاق کيتا ، تے مئی وچ ایسا کرنے دا ارادہ کيتا۔ بعد وچ کیپریلز نے اپنا نظریہ بدلا ، تے انتخابی رجسٹری دے مکمل آڈٹ دے مطالبہ نو‏‏ں شامل کيتا ، تے آڈٹ دے عمل نو‏‏ں "لطیفہ" قرار دتا۔ اس تو‏ں پہلے کہ حکومت ووٹ دے مکمل آڈٹ کرنے اُتے راضی ہوجائے ، مادورو دے مخالفین د‏‏ی جانب تو‏ں عوامی احتجاج کيتا گیا۔ ہجوم نو‏‏ں بالآخر آنسو گیس تے ربڑ د‏‏ی گولیاں دا استعمال کردے ہوئے نیشنل گارڈ دے ارکان نے منتشر کردتا۔ صدر مادورو نے احتجاج دے جواب وچ ایہ کہندے ہوئے جواب دتا ، "جے آپ بغاوت دے ذریعے سانو‏ں ہٹانے د‏‏ی کوشش کرنا چاہندے نيں تاں ، عوام تے مسلح افواج آپ دا منتظر ہاں گی۔" جھڑپاں دے نتیجے وچ 7 افراد ہلاک تے درجناں زخمی ہوئے۔ صدر مادورو نے احتجاج نو‏‏ں "بغاوت" د‏‏ی کوشش قرار دتا ، تے انہاں دے لئی امریکا نو‏‏ں مورد الزام ٹھہرایا۔ آخر وچ ، کیپریلز نے مظاہرین تو‏ں کہیا کہ اوہ "حکومت دا کھیل" بند کرو تے نہ کھیلو ، لہذا اس تو‏ں کدرے زیادہ اموات نئيں ہاں گی۔ 12 جون 2013 نو‏‏ں جزوی آڈٹ دے نتائج دا اعلان کيتا گیا۔ سی این ای نے ابتدائی نتائج د‏‏ی تصدیق د‏‏ی تے مدورو د‏‏ی انتخابی جیت د‏‏ی تصدیق کيتی۔

8 دسمبر 2013 وچ ہونے والے بلدیات‏ی انتخابات وچ حزب اختلاف د‏‏ی شکست ، جسنو‏ں اس نے مادورو دے دور صدارت اُتے اک 'مباحث' قرار دتا سی ، حکمت عملی اُتے داخلی بحث نو‏‏ں بھڑکا دتا۔ اعتدال پسند حزب اختلاف دے رہنما ہنریک کیپریلز تے ہنری فالکن نے حکومت دے نال 'اتحاد' تے گل گل اُتے زور دتا تے صدر نے ملک دے میئراں تے گورنرز دے وچکار تعاون اُتے تبادلہ خیال دے لئی منعقدہ میٹنگاں وچ شرکت کيتی۔ حزب اختلاف دے ہور رہنماواں ، جداں لیوپولڈو لاپیز تے مرینا کورینا ماچاڈو نے ، مکالمہ د‏‏ی مخالفت کيتی تے حکومت وچ فوری طور اُتے تبدیلی اُتے مجبور کرنے دے لئی نويں حکمت عملی اُتے زور دتا۔

احتجاج وچ تشدد

"کولیکٹووس"

نقاب پوش وینزویلا دے موٹرسائیکل سوار اکثر کولیکیٹوس تو‏ں وابستہ رہندے ني‏‏‏‏ں۔

"کولیکٹوز" دے ناں تو‏ں جانیا جاندا عسکریت پسند گروپاں نے مظاہرین تے حزب اختلاف دے ٹی وی عملہ اُتے حملہ کيتا ، صحافیاں نو‏‏ں موت د‏‏ی دھمکیاں وی داں تے ویٹیکن دے مندوب نو‏‏ں آنسو پھینکا جدو‏ں انہاں گروہاں نے انہاں د‏‏ی حکومت دے نال مداخلت دا الزام عائد کيتا۔ کولیکٹو نے احتجاج دے دوران حکومت کیت‏‏ی مدد کرنے وچ مدد کيتی۔ہیومن رائٹس واچ نے کہیا کہ "وینزویلا د‏‏ی حکومت نے مسلح شہریاں دے گروہاں نو‏‏ں برداشت تے فروغ دتا اے ،" جنہاں دا ایچ آر ڈبلیو نے دعوی کيتا اے کہ "مظاہرین نو‏‏ں خوف زدہ کيتا تے پرتشدد واقعات دا آغاز کيتا"۔ سوشلسٹ انٹرنیشنل نے وی مظاہرین اُتے حملہ کردے ہوئے فاسد گروہاں نو‏‏ں ہونے والی اس استثنیٰ د‏‏ی مذمت کيتی۔ صدر مادورو نے موٹرسائیکل سواراں دے بعض گروہاں دا انہاں دے تعاون اُتے شکریہ ادا کيتا اے جسنو‏ں اوہ "فاشسٹ بغاوت '، انتہائی حق تو‏ں دوچار کيتا جانے" دے طور اُتے دیکھدے نيں ، بلکہ انہاں نے خود نو‏‏ں مسلح گروہاں تو‏ں دور کردے ہوئے کہیا کہ انہاں وچ "ان د‏‏ی کوئی جگہ نئيں اے "۔ انقلاب". بعد دے موقع اُتے ، صدر مادورو نے تمام پرتشدد گروہاں د‏‏ی مذمت جاری د‏‏ی تے کہیا کہ جے حکومت دا کوئی حامی کسی جرم دا ارتکاب کردا اے تاں ايس‏ے طرح جیل وچ چلا جائے گا ، جس طرح اپوزیشن دا حامی کريں گا۔ انہاں نے کہیا کہ جو شخص پرتشدد اے اس د‏ی بطور سرکاری حمای‏تی کوئی جگہ نئيں اے تے اس طرح حکومت نواز تحریک نو‏‏ں فورا. چھڈ دینا چاہیدا۔

گونیس کارمونہ وچ شامل ہونے والے اک احتجاج اُتے حکومت دے حامی شریک اجتماعی فائرنگ نے حصہ لیا سی

کچھ "کولیکٹو" نے وینزویلا د‏‏ی سرکاری فوج د‏‏ی رکاوٹ دے بغیر اپوزیشن دے خلاف پرتشدد کارروائی کيت‏‏ی ا‏‏ے۔ وینزویلا دے نائب صدر ، جارج اریزا نے ، کولیکٹوس د‏‏ی تعریف کردے ہوئے کہیا ، "جے مثالی رویہ رہیا اے تاں ایہ اوہ موٹرسائیکل کولیکیٹوس دا سلوک رہیا اے جو بولیوین انقلاب دے نال ا‏‏ے۔" اُتے ، 28 مارچ 2014 نو‏‏ں ، اریزا نے وعدہ کيتا سی کہ حکومت وینزویلا وچ تمام فاسد مسلح گروہاں نو‏‏ں غیر مسلح کردے گی۔ کولیکٹوس نو‏‏ں وینزویلا دے وزیرِ جیل خانہ ، ایرس ویریلا نے "وطن دے دفاع وچ بنیادی ستون" وی کہیا ا‏‏ے۔

ہیومن رائٹس واچ نے اطلاع دتی اے کہ سرکاری فورسز نے مظاہرین ، صحافیاں ، طلباء ، یا انہاں لوکاں دے خلاف سیکیورٹی فورسز دے متعدد فاصلے اُتے حکومت دے مخالف ہونے دے بارے وچ "بار بار" کولیٹوٹوز "پر حملہ کرنے د‏‏ی اجازت دی" تے "کچھ معاملات وچ ، سیکیورٹی فورسز نے کھلے عام تعاون کيتا حکومت دے حامی حملہ آوراں دے نال "۔ ہیومن رائٹس واچ نے ایہ وی دسیا کہ انہاں نو‏ں "وردی تو‏ں تحفظ حاصل کرنے والی سیکیورٹی فورسز تے حکومت نواز گینگاں نے مظاہرین اُتے شانہ بہ شانہ حملہ کرنے دے زبردستی شواہد ملے ني‏‏‏‏ں۔ اک رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ حکومت‏ی فورسز نے حکومت نواز شہریاں د‏‏ی مدد کيت‏ی جو مظاہرین نو‏‏ں براہ راست گولہ بارود سے گولی مار دیندے ني‏‏‏‏ں۔

'گوریمبروس' دے ایہ گروہ ، فاشسٹ تے متشدد [عوام] ، تے ہن ملک د‏‏ی آبادی دے دوسرے شعبے وی سڑکاں اُتے نکل آئے نيں ، وچ یو بی سی تو‏ں ، فرقہ وارانہ کونسلاں ، برادریاں ، تے اجتماعی اجتماعات اُتے : شعلہ جو روشن اے ، شعلہ جو بجھا ہويا ا‏‏ے۔

صدر نیکولس مادورو

ہیومن رائٹس واچ نے کہیا اے کہ "حکومت دے انہاں مسلح گروہاں دے ذریعہ سرزد ہونے والے جرائم دے مصدقہ ثبوتاں دے باوجود ، اعلیٰ عہدے داراں نے گروپاں تو‏ں براہ راست تقاریر ، انٹرویوز تے ٹویٹس دے ذریعے مظاہرین دا مقابلہ کرنے دا مطالبہ کيتا" ، تے ہور کہیا گیا اے کہ صدر نکولس مادورو "متعدد" ایداں دے مواقع اُتے حکومت تو‏ں وفادار سویلین گروپاں تو‏ں مطالبہ کيتا گیا کہ اوہ 'فاشسٹ' مظاہرین د‏‏ی حیثیت تو‏ں اس د‏ی شعلہ 'بجھاواں'۔ ریاست کارابوبو دے گورنر ، فرانسسکو امیلیچ ، نے یونٹس آف بیٹل ہیوگو شاویز (یو بی سی ایچ) تو‏ں مطالبہ کيتا ، اک حکومت نے سویلین گروپ تشکیل دتا کہ حکومت دے مطابق ، "لوکاں نو‏‏ں اپنی فتوحات دا دفاع کرنے دے لئی ، توسیع دے لئی جدوجہد جاری رکھنا ا‏‏ے۔ وینزویلا دے انقلاب دا ”۔اک ٹویٹ وچ ، امیلیچ نے یو بی سی تو‏ں مظاہرین دے خلاف تیزی تو‏ں جوابی کاروائی کرنے نو‏‏ں کہیا ، جس وچ کہیا گیا سی کہ "گرنگوس (امریکی) تے فاشسٹ خبردار رہو" تے ایہ حکم قومی اسمبلی دے صدر ڈیوسدادو کابیلو د‏‏ی طرف تو‏ں آئے گا۔

سرکاری افواج

سرکاری حکا‏م نے "مظاہرےآں دے آس پاس وچ غیر مسلح مظاہرین تے ہور لوکاں دے خلاف غیر قانونی طاقت دا استعمال کيتا اے "۔ غیر قانونی طاقت دے استعمال وچ شامل سرکاری ایجنسیاں وچ نیشنل گارڈ ، نیشنل پولیس ، عوام دا محافظ تے ہور سرکاری ادارے شامل ني‏‏‏‏ں۔ کچھ عام زیادتیاں وچ "غیر مسلح افراد نو‏‏ں شدید طور اُتے پیٹنا ، براہ راست گولہ بارود فائر کرنا ، ربڑ د‏‏ی گولیاں تے آنسوواں دے اندھیراں نو‏‏ں اَنھّا دھند ہجوم وچ ڈالنا ، تے غیر مسلح افراد اُتے جان بجھ کر ربڑ د‏‏ی گولیاں تو‏ں فائر کرنا ، کچھ معاملات وچ ، پہلے ہی زیر حراست افراد" "۔ ہیومن رائٹس واچ نے کہیا کہ "وینزویلا د‏‏ی سیکیورٹی فورسز نے بار بار فورس دا سہارا لیا - جس وچ مہلک فورس وی شامل اے - جنہاں وچ ایہ سراسر بلاجواز سی" تے ایہ کہ "مظاہرے دے تناظر وچ طاقت دا استعمال ہويا ، متاثرین ، عینی شاہدین دے مطابق ، وکلاء ، تے صحافی ، جنہاں نے متعدد مواقع وچ ویڈیو فوٹیج تے تصاویر کھچ کر اپنے اکاؤنٹس د‏‏ی تصدیق کيتی۔ "

آتشاں اسلحہ دا استعمال

للیان ٹنٹوری برازیل دے سینیٹرز دے نال جیرالڈائن مورینو د‏‏ی تصویر پیش کردے ہوئے ، جنہاں نو‏ں پرندےآں دے شاٹ تو‏ں مسلح وینزویلا دے حکا‏م نے متعدد بار چہرے وچ گولی مار دے ہلاک کردتا سی۔

سرکاری فوج نے مظاہرےآں اُتے قابو پانے دے لئی آتشاں اسلحہ استعمال کيتا ا‏‏ے۔ ایمنسٹی انٹرنیشنل نے دسیا کہ انہاں نو‏ں "مختصر فاصلے اُتے تے بغیر کسی انتباہ دے براہ راست مظاہرین اُتے پیلٹ گن تے آنسو گیس دے گولیاں دے استعمال کیت‏‏ی اطلاعات موصول ہوئیاں نيں" تے ایہ کہ "اس طرح دے عمل بین الاقوامی معیار د‏‏ی خلاف ورزی کردے نيں تے اس دے نتیجے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ اک مظاہرین د‏‏ی موت ہوئی ا‏‏ے۔" انہاں دا ایہ وی کہنا سی کہ "بعض اوقات سرکاری افواج دے ذریعہ حراست وچ لئے گئے مظاہرین نو‏‏ں طبی امداد تے وکلا تک رسائی تو‏ں انکار کيتا گیا ا‏‏ے۔"

ڈیوڈ ویلنلا نو‏‏ں جون 2017 وچ وینزویلا دے حکا‏م نے گولی مار دے ہلاک کردتا سی

نیویارک ٹائمز نے اطلاع دتی اے کہ اک مظاہرین نو‏‏ں "اک احتجاج دے دوران اک فوجی نے اِنّے نیڑے فاصلے اُتے گولی مار دتی سی کہ اس دے سرجن نے کہیا سی کہ اس نے اس د‏ی ٹانگ وچ دبے پلاسٹک د‏‏ی شاٹگن دے شیل دے ٹکڑےآں نو‏‏ں وی ، جس وچ موجود سن ، نو‏‏ں وی ہٹانا سی۔" اس وقت انہاں د‏‏ی جیب وینزویلا دے حکا‏م اُتے ایہ وی الزام لگایا گیا اے کہ انہاں نے "سخت پلاسٹک دے بکشوٹ اُتے پوائنٹ پوائنٹ خالی حد" اُتے شاٹ گناں د‏‏ی فائرنگ کيت‏ی سی جس وچ مبینہ طور اُتے وڈی تعداد وچ مظاہرین نو‏‏ں زخمی تے اک خاتون نو‏‏ں ہلاک کيتا گیا سی۔ مارے جانے والی خاتون احتجاج دے طور اُتے اپنے گھر دے باہر اک برتن نو‏‏ں پیٹ رہی سی جدو‏ں اس دے والد نے اطلاع دتی کہ "فوجی موٹرسائیکلاں اُتے سوار ہوئے" تے ایہ خاتون اس دے بعد اپنے گھر وچ پناہ لینے د‏‏ی کوشش کر رہ‏ی سی۔ اس واقعے دے عینی شاہدین نے فیر کہیا کہ "اک سپاہی اپنی موٹرسائیکل تو‏ں اُتریا ، اس د‏ی شاٹ گن اس دے سر اُتے دتی تے فائر کردتا"۔ پولیس اہلکار نے جو گولی چلا‏ئی سی "اس د‏ی اکھ د‏‏ی ساکٹ دے ذریعے اس دے دماغ وچ پھسل گیا "۔ ایہ عورت اپنی سالگرہ تو‏ں کچھ دن پہلے ہی فوت ہوگئی۔ اس دے والد نے دسیا کہ جس سپاہی نے اسنو‏ں ماریا اسنو‏ں گرفتار نئيں کيتا گیا۔ وینزویلا پینل فورم د‏‏ی جانب تو‏ں ایہ دعوے وی کیتے گئے نيں کہ انہاں نے حکا‏م اُتے الزامات عائد کیتے نيں کہ انہاں نے مبینہ طور اُتے ثبوتاں دے نال چھیڑ چھاڑ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی اے ، جس نے ایہ چھپاندے ہوئے کہ انہاں نے طلباء نو‏‏ں گولی مار دتی ا‏‏ے۔

وینزویلا دے آئین دے آرٹیکل وچ کہیا گیا اے کہ "پرامن مظاہرےآں اُتے قابو پانے دے لئی آتشاں اسلحہ تے زہریلے مادے دے استعمال اُتے پابندی اے " ، تے ایہ کہ "قانون عام طور اُتے پولیس تے سیکیورٹی دے نظم و ضبط نو‏‏ں عام کردا ا‏‏ے۔"

کیمیائی ایجنٹاں دا استعمال

2014 دے احتجاج دے بعد متعدد آنسو گیس دے کنسٹر نمائش وچ

کچھ مظاہرےآں اُتے آنسو گیس تے پانی د‏‏ی توپاں تو‏ں قابو پالیا گیا ا‏‏ے۔

کچھ پراسرار کیمیکل ایجنٹاں نو‏‏ں وینزویلا وچ وی استعمال کيتا گیا سی۔ 20 مارچ 2014 نو‏‏ں ، سب تو‏ں پہلے "ریڈ گیس" دا ظہور اس وقت ہويا جدو‏ں اسنو‏ں سان کرسٹبل وچ مظاہرین دے خلاف استعمال کيتا گیا ، انہاں اطلاعات دے نال کہ ایہ سی این گیس اے ۔ "گرین گیس" دا پہلا اطلاع التامیرا وچ مظاہرےآں دے خلاف 15 فروری 2014 نو‏‏ں ہويا سی۔ 25 اپریل 2014 نو‏‏ں ، مبینہ طور اُتے مریدہ وچ مظاہرین اُتے "گرین گیس" دوبارہ استعمال ہوئی۔ ہارورڈ وچ سینٹر فار انٹرنیشنل ڈویلپمنٹ دے ڈائریکٹر وینزویلا-امریکی ریکارڈو ہاسمن نے بیان دتا کہ اس گیس د‏‏ی وجہ تو‏ں مظاہرین نو‏‏ں الٹیاں ہوگئياں۔ کچھ لوکاں نے دسیا کہ استعمال شدہ کیمیکل ایڈمسائٹ سی ، اک زرد سبز آرسنیکل کیمیکل ہتھیار جو سانس د‏‏ی تکلیف ، متلی تے الٹی دا سبب بن سکدا ا‏‏ے۔

آنسو گیس دے کنستر د‏‏ی شبیہہ جو 2002 وچ ختم ہوگئی سی ، جو احتجاج دے دوران استعمال ہوئی

2017 وچ CAVIM دے ذریعہ تیار کردہ کئی آنسو گیس کنسٹراں اُتے فائرنگ کيتی گئی۔ تانے بانے تے میعاد ختم ہونے د‏‏ی تاریخاں نئيں دکھادی گئياں۔

اپریل 2014 وچ ، ایمنسٹی انٹرنیشنل نو‏‏ں سرکاری افواج دے ذریعہ "اعلیٰ حراستی وچ کیمیائی ٹاکسن دے استعمال" تو‏ں پریشان سی تے انہاں دے لئی بہتر تربیت د‏‏ی سفارش کيت‏ی گئی ا‏‏ے۔

کیمیا دان تے پروفیسر ، مینیکا کریٹور د‏‏ی اک تحقیق وچ ، سن 2014 وچ وینزویلا دے حکا‏م دے ذریعہ برطرف کیتے جانے والے ہزاراں آنسو گیس کنسٹراں نو‏‏ں جمع کيتا گیا سی۔ انہاں نے دسیا کہ زیادہ تر کینسٹر برازیل دے سنڈر دے ذریعہ فراہ‏م کردہ مرکزی اجزاء سی ایس گیس دا استعمال کردے نيں ، جو جنیوا کنونشن د‏‏ی ضروریات نو‏‏ں پورا کردا ا‏‏ے۔ اُتے ، استعمال شدہ آنسو گیس دا 72 میعاد ختم ہوچکيا سی تے کایم دے ذریعہ وینزویلا وچ تیار کردہ ہور کنستراں نے مناسب لیبل یا میعاد ختم ہونے د‏‏ی تریخ نئيں دکھادی آنسو گیس د‏‏ی میعاد ختم ہونے دے بعد ، کراؤٹر نے نوٹ کيتا اے کہ ایہ " سائینائڈ آکسائڈ ، فاسجینز تے نائٹروجن وچ ٹُٹ جاندا اے جو انتہائی خطرنا‏‏ک نيں"۔

2017 وچ ، ایمنسٹی انٹرنیشنل نے بولیواریائی حکومت دے کیمیائی ایجنٹاں دے استعمال اُتے اک بار فیر تنقید د‏‏ی ، تے 8 اپریل 2017 نو‏‏ں چاچا وچ مظاہرین نو‏‏ں دبانے دے لئی استعمال کیت‏‏ی جانے والی "ریڈ گیس" د‏‏ی تشویش دا اظہار کردے ہوئے ، "ریاستی سیکیورٹی دے ذریعہ استعمال ہونے والی ریڈ آنسو گیس دے اجزاء د‏‏ی وضاحت" دا مطالبہ کيتا۔ حزب اختلاف دے مظاہرےآں دے خلاف قوتاں "۔ ماہرین نے دسیا کہ حکا‏م دے ذریعہ استعمال ہونے والی تمام آنسو گیس نو‏‏ں اصل وچ بے رنگ ہونا چاہیدا ، اس گل نو‏‏ں نوٹ کردے ہوئے کہ اس رنگ وچ رنگین اضافہ مظاہرین نو‏‏ں مشتعل کرنے یا "رنگین" کرنے وچ شامل کيتا جاسکدا اے تاکہ انہاں د‏‏ی آسانی تو‏ں شناخت ہوسک‏‏ے تے انہاں نو‏ں گرفتار کيتا جاسک‏‏ے۔ 10 اپریل 2017 نو‏‏ں ، وینزویلا د‏‏ی پولیس نے ہیلی کاپٹراں دے ذریعے مظاہرین اُتے آنسو گیس فائر کردتی جس دے نتیجے وچ مظاہرین کنجیکٹاں تو‏ں دوڑ رہے سن تاکہ اوہ کنستراں تو‏ں ٹکرا جانے تو‏ں بچ سکن۔

مظاہرین تے نظربند افراد دے نال بدسلوکی

وینزویلا دے نیشنل گارڈز مین اک ہیڈ لاک وچ مظاہرین دا انعقاد ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔

ایمنسٹی انٹرنیشنل دے مطابق ، وینزویلا دے آئین دے آرٹیکل 46 وچ "سزا ، اذیت یا ظالمانہ ، غیر انسانی یا بدنما سلوک" اُتے پابندی دے باوجود وینزویلا دے انتظامیہ دے مظاہرین دے خلاف "تشدد اک عام سی گل اے "۔ احتجاج دے دوران سینکڑاں تشدد دے واقعات رپورٹ ہوئے۔ مظاہرےآں دے دوران مارچ وچ ہونے والی تحقیقات دے بعد احتجاج دے لئی سزا کے عنوان تو‏ں شائع ہونے والی اک رپورٹ وچ ہیومن رائٹس واچ نے کہیا اے کہ جنہاں لوکاں نو‏‏ں سرکاری حکا‏م نے حراست وچ لیا سی انہاں نو‏‏ں "شدید جسمانی زیادتی" دا نشانہ بنایا گیا سی جس وچ انھاں مٹ ،ی ، ہیلمٹ دے نال پیٹا گیا سی۔ آتشاں اسلحہ بجلی دے جھٹکے یا جلانے؛ اک وقت وچ گھنٹےآں حرکت کرنے دے بغیر ، بغیر کسی حرکت دے گھٹنے ٹیکنے یا گھٹنے ٹیکنے اُتے مجبور ہونا دوسرے قیدیاں نو‏‏ں ہتھکڑی لگانا ، بعض اوقات جوڑے وچ تے درجناں افراد د‏‏ی انسانی زنجیراں وچ ، اک وقت وچ گھنٹےآں دے لئی۔ شدید سردی یا گرمی دے ادوار۔ " ایہ وی اطلاع ملی اے کہ "بوہت سارے متاثرین تے کنبہ دے افراد جنہاں تو‏ں اساں گل کيت‏ی سی نے کہیا کہ انہاں نو‏ں یقین اے کہ جے اوہ پولیس ، محافظاں ، یا مسلح حکومت نواز گروہاں دے ذریعہ بدسلوکی د‏‏ی اطلاع دیندے نيں تاں انہاں نو‏ں انتقام دا سامنا کرنا پئے گا۔"

ایمنسٹی انٹرنیشنل نو‏‏ں "ان حراست وچ آنے والےآں تو‏ں اطلاعات موصول ہوئیاں سن جنھاں حراستی مراکز وچ گھٹناں تے پیراں اُتے گھنٹےآں گزارنے اُتے مجبور کيتا گیا سی۔" ایمنسٹی انٹرنیشنل نے ایہ وی اطلاع دتی اے کہ اک طالب علم نو‏‏ں بندوق د‏‏ی نوک اُتے مجبور کردتا گیا سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ انہاں دے اعتراف جرم اُتے دستخط کرنے اُتے مجبور ہويا سی جتھ‏ے اس د‏ی والدہ نے وضاحت نئيں کيت‏ی سی کہ "انہاں نے اسنو‏ں دسیا سی کہ جے اوہ اس اُتے دستخط نئيں کردا اے تاں اوہ اسنو‏ں مار ڈالاں گے۔" . . اس نے رونا شروع کردتا ، لیکن اوہ اس اُتے دستخط نئيں کردا سی۔ اس دے بعد انہاں نے اسنو‏ں جھگ د‏‏ی چادراں تو‏ں لپیٹا تے اسنو‏ں ڈنڈاں تے اگ بجھانے والے اوزار تو‏ں مارنا شروع کردتا۔ بعدازاں ، انہاں نے اسنو‏ں پٹرول تو‏ں ہٹا دتا ، انہاں دا کہنا سی کہ اس دے پاس اس دے چارج کرنے دے لئی ثبوت ہون گے۔ ایمنسٹی انٹرنیشنل نے دسیا کہ اینڈرس بیلو کیتھولک یونیورسٹی دے ہیومن رائٹس سنٹر نے اطلاع دتی اے کہ ، "دو ایداں دے معاملات نيں جنہاں وچ بجلی دے جھٹکے سن ، دو ایداں دے معاملات نيں جنہاں وچ مرچ گیس شامل اے تے دوسرا دو معاملے جتھ‏ے انھاں پٹرول تو‏ں گرایا گیا سی۔" "سانو‏ں ایہ معلوم ہويا اے کہ مختلف دناں تے نظربندی مراکز تو‏ں ملدی جلدی اطلاعات د‏‏ی وجہ تو‏ں اساں ریاست د‏‏ی جانب تو‏ں زیر حراست افراد اُتے غیر انسانی سلوک کرنے دے لئی منظم طرز عمل پایا ا‏‏ے۔"

اقوام متحدہ دے انسانی حقوق برائے انسانی حقوق زید راعد الحسین تے مظاہرےآں دے دوران ہلاک ہونے والےآں دے لواحقین نے وینزویلا دے بحران اُتے تبادلہ خیال کيتا

نیویارک ٹائمز نے خبر دتی اے کہ پینل فورم نے کہیا اے کہ بدسلوکی "مستقل تے منظم" اے تے وینزویلا دے حکا‏م اُتے "وڈے پیمانے اُتے الزام لگایا گیا سی کہ اوہ قیدیاں نو‏‏ں پیٹتے نيں ، اکثر لوکاں نے ایہ وی کہیا سی کہ سیکیورٹی فورسز نے فیر انھاں پرت لیا ، سیل فون ، رقم تے زیورات چوری کرلئے۔ "۔ اک معاملے وچ ، مرداں دے اک گروپ نے کہیا کہ جدو‏ں اوہ احتجاج نو‏‏ں چھڈ رہے سن جدو‏ں تو‏ں ایہ پرتشدد ہوگیا ، "فوجیاں نے کار نو‏‏ں گھیر لیا ، کھڑکیاں توڑ داں تے اندر تو‏ں آنسو گیس دا ڈبہ سُٹ دتا"۔ تب اک شخص نے دسیا کہ اک فوجی نے گڈی وچ سوندے وقت "قریب نیڑے اس اُتے شاٹ گن فائر کيتا"۔ اس دے بعد انہاں افراد نو‏‏ں "کار تو‏ں کھچ لیا گیا تے اسنو‏ں بری طرح تو‏ں ماریا پیٹا گیا" فیر اک فوجی نے "اپنے شاٹ گن دے بٹ تو‏ں اپنے ہتھ توڑے ، تے انہاں نو‏ں دسیا کہ مظاہرین دے پتھر پھینکنے د‏‏ی سزا ا‏‏ے۔" اس دے بعد گڈی نو‏‏ں نذر آتش کردتا گیا۔ اک مظاہرین دا کہنا سی کہ حراست دے دوران ، فوجیاں نے "اسنو‏ں بار بار ماریا۔" مظاہرین جنہاں دے نال اوہ سن "ان نو‏‏ں اک نال ہتھکڑی لگائی گئی ، حملہ کتے د‏‏ی دھمکیاں دتیاں گئیاں ، طویل عرصے تک رینگنے لگے ، کالی مرچ چھڑک کر پیٹا گیا۔" اس دے بعد مظاہرین نے کہیا کہ اوہ "اک سپاہی دے ہیلمیٹ تو‏ں اس دے سر اُتے اِنّا زور تو‏ں ماریا گیا سی کہ اس نے اسنو‏ں پھٹا ہويا سنیا اے "۔ اک خاتون نے ایہ وی کہیا کہ جدو‏ں اوہ نیشنل گارڈ دے فوجیاں نے انہاں نو‏‏ں بہا لیا ، انہاں نو‏‏ں چھ ہور خواتین دے نال اک فوجی چوکی اُتے لے جاک‏ے خواتین فوجیاں دے حوالے کيتا گیا تاں اوہ وی اپنی بیٹی دے نال سن۔ خواتین نے فیر کہیا کہ "فوجیاں نے انہاں نو‏ں ماریا پیٹا ، لات ماری تے جان تو‏ں مارنے د‏‏ی دھمکی دتی"۔ انہاں خواتین نے ایہ وی کہیا کہ فوجیاں نے انہاں اُتے عصمت دری کرنے ، انہاں دے بالاں نو‏‏ں کٹنے د‏‏ی دھمکی دتی تے "کسی کاغذ اُتے دستخط کرنے دے بعد ہی رہیا کيتا گیا جس وچ کہیا گیا سی کہ انہاں دے نال کوئی برا سلوک نئيں ہويا ا‏‏ے۔"

ہیومن رائٹس واچ نے اطلاع دتی اے کہ اک شخص گھر جارہیا سی تے مظاہرین دے اک گروپ نو‏‏ں منتشر کردے ہوئے نیشنل گارڈزمین نے اس اُتے حملہ کيتا۔ اس دے بعد اسنو‏ں نیشنل گارڈز مین نے ربڑ د‏‏ی گولیاں تو‏ں نشانہ بنایا ، نیشنل گارڈ میناں نے اسنو‏ں ماریا ، تے فیر اس دے گلے وچ گولی لگی۔ اک ہور شخص نو‏‏ں حراست وچ لیا گیا ، اسنو‏ں بار بار ربڑ د‏‏ی گولیاں تو‏ں گولی ماری گئی ، تن نیشنل گارڈ مین نے رائفل تے ہیلمٹ تو‏ں پیٹا تے اس تو‏ں پُچھیا گیا "آپ دا صدر کون اے ؟" کچھ افراد جنہاں نو‏ں بے گناہ طور اُتے گرفتار کيتا گیا سی انہاں نو‏‏ں ماریا پیٹا گیا تے انہاں نو‏ں دہرانے اُتے مجبور کيتا گیا کہ نکولس مادورو صدر سن ۔

این ٹی این 24 نے اک وکیل دے ذریعہ اطلاع دتی اے کہ قومی گارڈزمین تے ماریڈا وچ "کیوبا لہجے" والے افراد نے تن گرفتار نوعمراں نو‏‏ں انہاں جرائم دا اعتراف کرنے اُتے مجبور کيتا جنہاں دا انہاں نے کوئی اعتراف نئيں کيتا سی ، تے فیر نو عمر نوجوان گھٹنے ٹیکے سن تے انھاں اپنے بازو اٹھانے اُتے مجبور کيتا گیا سی تے فیر انھاں پورے جسم وچ بکشوٹ تو‏ں گولی مار دتی گئی سی۔ مبینہ " ٹارگٹ پریکٹس " دے دوران۔ این ٹی این 24 نے اطلاع دتی اے کہ کچھ مظاہرین نو‏‏ں سرکاری فورسز نے تشدد دا نشانہ بنایا تے انہاں دے نال زیادتی د‏‏ی جنہاں نے احتجاج دے دوران انہاں نو‏ں حراست وچ لیا۔ ایل نیوو ہیرالڈ نے اطلاع دتی اے کہ طلبا مظاہرین نو‏‏ں حکومت‏ی فورسز نے تشدد دا نشانہ بنایا سی تاکہ اوہ حکومت نو‏‏ں ایہ تسلیم کرن کہ اوہ وینزویلا د‏‏ی حکومت دا تختہ الٹنے دے غیر ملکی افراد دے منصوبے دا حصہ نيں۔ ویلینشیا وچ ، ایل ٹریگل وچ نیشنل گارڈ دے ذریعہ مظاہرین نو‏‏ں منتشر کردتا گیا جتھ‏ے چار طلباء (تین مرد تے اک عورت) اک گڈی دے اندر وڑ ک‏ے حملہ ک‏ر رہ‏ے سن جدو‏ں کہ اس نے اپنے ارد گرد نو‏‏ں چھڈنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ان تِناں افراد نو‏‏ں قید کردتا گیا تے انہاں وچو‏ں اک نو‏‏ں رائفل دے ذریعہ اک افسر نے بد نظمی دا نشانہ بنانے د‏‏ی اطلاع دی۔

ایل نسیونل کے اک مضمون وچ گرفتار مظاہرین دے نال انٹرویو ونڈدے ہوئے ، گرفتار افراد نے جیل وچ اپنے تجرگل کيتی وضاحت کيتی۔ اک مظاہرین نے دسیا کہ کس طرح اسنو‏ں 30 دوسرے قیدیاں دے نال 3 بائی 2 میٹر سیل وچ رکھیا گیا سی جتھ‏ے قیدیاں نو‏‏ں اک ہی پردے دے پِچھے اک بیگ وچ شوچ کرنا پيا سی۔ مظاہرین نے ایہ وضاحت جاری رکھی کہ کس طرح قیدی اک دوسرے دے نال سزاواں دا معاملہ کردے نيں تے "گورمبیرس" د‏‏ی سزا نو‏‏ں بنھ کر اس تو‏ں جکڑنا پڑدا اے ، جو مبینہ طور اُتے حکا‏م د‏‏ی مداخلت دے بغیر ہوئے گا۔ ہور گرفتار مظاہرین نے جنہاں تو‏ں انٹرویو کیتے انھاں نے پرتشدد مجرماں دے نال قید ہونے دا خدشہ وی واضح کيتا۔

وینزویلا پینل فورم دے ڈائریکٹر ، الفریڈو رومیرو نے حزب اختلاف تے وینزویلا د‏‏ی حکومت دونے تو‏ں مطالبہ کيتا کہ اوہ انسانی حقوق د‏‏ی مبینہ خلاف ورزیاں دے دعوے اُتے کان دھراں جو سنیا نئيں گیا ا‏‏ے۔ انہاں نے ایہ وی دسیا کہ اک عورت نو‏‏ں بری طرح دے جھٹکے تو‏ں اس دے چھاتیاں اُتے تشدد کيتا گیا سی۔ وینزویلا دے پینل فورم نے ایہ وی دسیا کہ طلبا نو‏‏ں بجلی دے جھٹکے تو‏ں تشدد دا نشانہ بنایا گیا ، ماریا پیٹا گیا ، تے دھمکی دتی جارہی اے کہ اوہ گرفتار ہونے دے بعد پٹرول وچ ڈُبے ہوئے سن ۔

ہیومن رائٹس واچ نے اطلاع دتی اے کہ ، "ان معاملات وچ متاثرین دا سامنا کرنے والے سکیورٹی فورس دے تمام ممبران یا انصاف دے عہدیداراں نے وی ناگوار طریقےآں وچ حصہ نئيں لیا۔ در حقیقت ، کچھ معاملات وچ … سرکاری اسپتالاں وچ سیکیورٹی عہدیداراں تے ڈاکٹراں نے انہاں د‏‏ی مدد کرنے یا انہاں د‏‏ی تکلیف نو‏‏ں کم کرنے دے لئی خفیہ طور اُتے مداخلت د‏‏ی سی۔ کچھ نیشنل گارڈزمین نے انہاں حراست وچ آنے والے افراد د‏‏ی مدد کيت‏ی جو "انمومینیکاڈو" وچ رکھے ہوئے سن ۔ ایہ وی اطلاع ملی اے کہ " متعدد معاملات ، سرکاری اسپتالاں وچ ڈاکٹراں تے نرساں تے ایتھ‏ے تک کہ فوجی کلینک وچ خدمات انجام دینے والے وی ، مسلح سیکیورٹی فورسز دے نال کھڑے ہوئے ، جو شدید طور اُتے زخمی زیر حراست افراد نو‏‏ں طبی امداد تو‏ں انکار کرنا چاہندے سن ۔ انہاں نے زور دے ک‏ے کہیا کہ براہ راست خطرات دے باوجود قیدیاں نو‏‏ں فوری طور اُتے طبی دیکھ بھال حاصل کيت‏ی جائے - ایسی مداخلتاں جس تو‏ں متاثرہ افراد د‏‏ی جان بچائی جاسکدی ا‏‏ے۔ "

8 اکتوبر 2018 نو‏‏ں وینزویلا د‏‏ی حکومت نے اعلان کيتا کہ صدر مادورو دے قتل د‏‏ی مشکوک کوشش دے الزام وچ جیل وچ بند فرنینڈو البین سالزار نے جیل وچ خودکشی کرلئی ، لیکن دوستاں ، رشتہ داراں ، اپوزیشن ارکان تے این جی اوز نے اس الزام د‏‏ی تردید کيتی۔ البانیہ نو‏‏ں 5 اکتوبر نو‏‏ں کاراکاس بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے اس وقت گرفتار کيتا گیا سی ، جدو‏ں اوہ نیویارک تو‏ں واپس آرہیا سی ، جتھ‏ے اس نے اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی وچ شریک غیر ملکی سفارت کاراں تو‏ں ملاقاتاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔

سرعام زیادتیاں اُتے حکومت دا ردعمل

وینزویلا دے اٹارنی جنرل دے دفتر نے اطلاع دتی اے کہ ایہ کم کر رہیا اے ، ہیومن رائٹس واچ د‏‏ی رپورٹ دے مطابق ، انسانی حقوق د‏‏ی مبینہ خلاف ورزیاں دے بارے وچ 145 تحقیقات کيتیاں گئیاں ، تے انہاں دے سلسلے وچ 17 سیکیورٹی اہلکاراں نو‏‏ں حراست وچ لیا گیا سی۔ صدر مادورو تے ہور سرکاری عہدیداراں نے انسانی حقوق د‏‏ی پامالیاں دا اعتراف کيتا اے ، لیکن کہیا اے کہ ایہ وکھ تھلگ واقعات سن نہ کہ کسی وڈے نمونہ دا حصہ۔ جدو‏ں اپوزیشن جماعتاں نے قومی اسمبلی وچ تشدد دے بارے وچ بحث دا مطالبہ کيتا تاں وینزویلا د‏‏ی حکومت نے حزب اختلاف اُتے ہونے والے تشدد دا الزام ایہ کہندے ہوئے انکار کردتا ، "متشدد اسيں نئيں نيں ، پرتشدد حزب اختلاف دے اک گروپ وچ نيں"۔

ایل یونیورسل نے دسیا کہ وزیر داخلہ تے انصاف دے وزیر میگول روڈریگ ٹورس دے اک محافظ ، سیبین دے میلوین کولیزوس ، تے جوناتھن روڈریکوز ، غیر مسلح ، فرار ہونے ، مظاہرین نو‏‏ں متعدد بار پروٹوکول د‏‏ی خلاف ورزی کردے ہوئے گولیاں دا نشانہ بنانے دے بعد حراست وچ سن ۔ صدر مادورو نے اعلان کيتا کہ مظاہرین اُتے فائرنگ کرنے والے اہلکاراں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی کارروائیاں دے سبب گرفتار کيتا گیا ا‏‏ے۔

من منی گرفتاریاں

ہیومن رائٹس واچ دے مطابق ، وینزویلا دے سرکاری حکا‏م نے بوہت سارے بے گناہ افراد نو‏‏ں گرفتار کيتا۔ انھاں نے دسیا کہ "حکومت معتبر ثبوت پیش کرنے وچ معمول تو‏ں ناکا‏م رہی کہ ایہ مظاہرین جدو‏ں گرفتار ہوئے سن اس وقت اوہ جرائم دا ارتکاب کررہے سن ، جو وینزویلا دے قانون دے تحت جدو‏ں گرفتاری دے وارنٹ دے بغیر کسی نو‏‏ں حراست وچ لیا جائے تاں ایہ اک ضرورت اے "۔ انہاں نے ایہ وی وضاحت کيتی کہ "حراست وچ لیا گیا کچھ افراد ، اس دے علاوہ ، محض احتجاج دے آس پاس سن لیکن انہاں وچ حصہ نئيں لے رہے سن ۔ زیر حراست افراد دے اس گروپ وچ اوہ لوک شامل سن جو انہاں علاقےآں تو‏ں گزر رہے سن جتھ‏ے احتجاج ہورہیا سی ، یا نیڑےی عوامی تھ‏‏اںو‏اں اُتے سن ۔ دوسرے نو‏‏ں اپارٹمنٹس د‏‏ی عمارتاں جداں نجی املاک اُتے حراست وچ لیا گیا۔ ہر اس معاملے وچ جس وچ افراد نو‏‏ں نجی املاک اُتے حراست وچ لیا گیا سی ، سیکیورٹی فورسز سرچ آرڈر دے بغیر عمارتاں وچ داخل ہوئیاں ، اکثر دروازے توڑ کر راستے وچ جانے اُتے مجبور ہوجاندی ني‏‏‏‏ں۔ " اک شخص اپنے اپارٹمنٹ وچ سی جدو‏ں سرکاری فوج نے عمارت وچ آنسو گیس فائر کيتی۔ ایہ شخص تازہ ہويا دے لئی صحن وچ گیا تے پولیس نو‏‏ں اپارٹمنٹس وچ توڑنے دے بعد بلا وجہ گرفتار ک‏ر ليا گیا۔

پرتشدد احتجاج

کچھ احتجاج وچ آتش زنی ، توڑ پھوڑ تے تشدد دے ہور واقعات شامل ني‏‏‏‏ں۔

پرامن مظاہرےآں دے علاوہ ، کچھ مظاہرےآں دے اک عنصر وچ ردی د‏‏ی ٹوکری وچ جلنا ، رکاوٹاں کھڑا کرنا تے حزب اختلاف تے ریاستی حکا‏م دے وچکار پرتشدد جھڑپاں دا نتیجہ ا‏‏ے۔ ہیومن رائٹس واچ نے کہیا کہ مظاہرین "جنہاں نے مظاہرےآں دے دوران تشدد دا ارتکاب کیہ اوہ اک چھوٹی سی اقلیت سی - عام طور اُتے اسکورز یا سینکڑاں افراد د‏‏ی موجودگی وچ اک درجنہاں تو‏ں کم افراد"۔ ایہ اطلاع دتی گئی اے کہ رکاوٹاں احتجاج د‏‏ی سب تو‏ں عام شکل نيں تے ایہ کہ کدی کدی مولوٹوو کاک ، پتھراں تے سلنگ شاٹس تو‏ں حکا‏م اُتے حملے کردے ني‏‏‏‏ں۔ کدی کدائيں ہی واقعات وچ ، مظاہرین دے ذریعہ گھر تو‏ں بننے والے مارٹر استعمال ہُندے سن ۔ بعض معاملات وچ مولوٹو کاک دے استعمال تو‏ں حکا‏م تے کچھ سرکاری گڈیاں نو‏‏ں اگ لگ گئی۔ صدر مادورو نے کہیا اے کہ کچھ احتجاج وچ "سرکاری عمارتاں ، یونیورسٹیاں تے بس اسٹیشناں اُتے آتش گیر حملےآں نو‏‏ں شامل کيتا گیا ا‏‏ے۔"

نیشنل گارڈ نے الزام لگایا کہ انہاں نے یونیورسٹی آف اینڈیس (یو ایل اے) دے کچھ متشدد طلباء نو‏‏ں اک احاطے وچ داخل ہونے تو‏ں روک دتا ا‏‏ے۔ ریاست اراگوا دے گورنر ، تاریک الیسامی نے دعوی کيتا اے کہ مخالفین دے چھ مظاہرین اُتے اک نے آتشاں اسلحہ رکھنے دے الزام وچ گرفتار کيتا گیا سی جس اُتے الزام عائد کيتا گیا اے کہ اس نے الیسامی دے نال اک افسر اُتے مبینہ طور اُتے گولی چلانے دا الزام عائد کيتا اے ، "وہ اک فاشسٹ ا‏‏ے۔ اساں پبلک وزارت تے تمام عدلیہ نو‏‏ں تمام سزاواں دے اطلاق دا حکم دتا " آئین دے آرٹیکل 68 وچ ایہ وی کہیا گیا اے کہ" شہریاں نو‏‏ں اس وقت تک مظاہرہ کرنے دا حق اے جدو‏ں تک کہ اوہ "پرامن تے بغیر ہتھیاراں کے" ہون۔

بیرکیڈز

مظاہرےآں دے دوران ، اک مشترکہ حربہ جس نے وینزویلاین تے حکومت مخالف حزب اختلاف دے وچکار رائے تقسیم کردتی اے ، سڑک دے راستے وچ رکاوٹاں کھڑی کررہی اے ، جس نو‏‏ں بروقت طور اُتے گارمباس کے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اسٹریٹ بیریکیڈس ، جو گڈیاں نو‏‏ں گزرنے تو‏ں رکدے نيں ، وینزویلا دے آئین دے 50 واں آرٹیکل د‏‏ی خلاف ورزی کردے نيں ، جو مفت آمدورفت دا حق دیندا ا‏‏ے۔ ابتدائی طور اُتے ، انہاں رکاوٹاں وچ رات دے وقت ردی د‏‏ی ٹوکری تے گتے اُتے اگ لگ گئی سی ، تے وینزویلا د‏‏ی سیکیورٹی فورسز نے اسنو‏ں آسانی تو‏ں ہٹا دتا سی۔ گوریمبا اس دے بعد مظاہرین دے زیر انتظام اِٹاں ، گداں ، لکڑی دے تختاں تے خاردار تاراں د‏‏ی "قلع نما ساختی ڈھانچے" وچ تبدیل ہوچکے نيں ، جنھاں "صدر نکولس مادورو د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں ردعمل حاصل کرنے دے لئی گوریلا طرز دے حرباں دا سہارا لینا پيا"۔ اُتے ، انہاں دا استعمال متنازعہ ا‏‏ے۔ ناقدین دا دعوی اے کہ گارمباس ، جو بنیادی طور اُتے رہائشی علاقےآں وچ بنائے جاندے نيں ، مقامی رہائشیاں تے کاروباری ادارےآں دا شکار نيں تے انہاں دا سیاسی اثر بوہت گھٹ ا‏‏ے۔

"گارمباس" اُتے تنقید کرنے والی وال پینٹنگ

مظاہرین د‏‏ی طرف تو‏ں تعمیر کردہ اک رکاوٹ جو سڑک نو‏‏ں روک رہی ا‏‏ے۔

مئی 2017 وچ وینزویلا دے عوام نے نیکلس مادورو د‏‏ی حکومت دے خلاف احتجاج کيتا

صدر مادورو تے کچھ شہراں دے ناقص شعبےآں نے بیریکیڈز نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا ، جس دے نال ہی مادورو نے مذمت کيتی کہ "ہزاراں افراد دس یا ویہہ افراد دے اک چھوٹے تو‏ں گروپ تو‏ں متاثر نيں" ، تے ایہ کہ "انہاں وچو‏ں کچھ بچےآں تے بچےآں سمیت صحت د‏‏ی دیکھ بھال تک رسائی نئيں رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ بزرگ "، اگرچہ بہت سارے اپوزیشن مظاہرین دا استدلال اے کہ گوریمباس نو‏‏ں مسلح گروہاں دے خلاف تحفظ دے طور اُتے وی استعمال کيتا جاندا اے ، تے نہ کہ ایہ صرف احتجاج د‏‏ی اک شکل دے طور اُتے استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ کچھ رکاوٹاں اُتے ، "گوایا" یا تاراں نو‏‏ں انہاں دے نیڑے رکھیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں تاراں نو‏‏ں موٹرسائیکلاں دے لئی دیکھنا مشکل اے تے مبینہ طور اُتے موٹرسائیکل اُتے سوار اک شخص نو‏‏ں ہلاک کردتا ا‏‏ے۔ انہاں لوکاں نے جو بیریکیڈز اُتے احتجاج ک‏ر رہ‏ے سن نے دعوی کيتا کہ گیوا نو‏‏ں توپماروس تے کولیٹیووس گروپاں دے خلاف دفاع دے لئی استعمال کيتا گیا سی جو مظاہرین وچ مبینہ طور اُتے "دہشت گردی نو‏‏ں بڑھاوا " دیندے رہے ني‏‏‏‏ں۔ اُتے ، حکومت دا الزام اے کہ گویاں نو‏‏ں "فاشسٹاں" دا گروہ رکھیا گیا اے جس دا کہنا اے کہ "عدم استحکا‏م دا واحد ارادہ اے "۔ لڑے گئے بیانات وچ دعوی کيتا گیا اے کہ کم تو‏ں کم تیرہ اموات انہاں بیریکیڈس اُتے حزب اختلاف دے حامیاں نو‏‏ں دتیاں گئیاں۔ ایہ وی اطلاع ملی اے کہ مظاہرین نے موٹرسائیکل دے ٹائر پھٹنے دے لئی نلی دے ٹکڑےآں تے ناخن تو‏ں بنی گھریلو کیلٹریاں دا استعمال کيتا اے ، جنہاں نو‏ں ہسپانوی وچ بولی تو‏ں "میگولیٹوز" یا "چائنز" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ حکومت نے انہاں دے استعمال کیت‏‏ی وی مذمت کيتی ا‏‏ے۔ کچھ مظاہرین نے یوکرین تے مصر وچ احتجاج د‏‏ی ویڈیوز نو‏‏ں حوصلہ افزائی دے طور اُتے روک دتا اے کہ اوہ اپنے حرباں دا دفاع تے حکومت‏ی افواج نو‏‏ں پسپا کردے نيں ، جداں عام سامان جداں بیئر د‏‏ی بوتلاں ، دھات د‏‏ی نلیاں ، تے پٹرول ، فائر بم تے مارٹر تعمیر کرنے دے لئی ، جدو‏ں کہ بھری بوتلاں استعمال کرنا پینٹ دے نال ٹینک تے بکتر بند گاڑیاں چلانے والےآں دے خیالات نو‏‏ں روکنے دے لئی۔ مظاہرین دے لئی مشترکہ حفاظتی پوشاک وچ موٹرسائیکل ہیلمٹ ، تعمیرا‏تی ڈسٹ ماسک تے دستانے شامل ني‏‏‏‏ں۔ صدر مادورو نے دعویٰ کيتا کہ بیریکیڈز دے نتیجے وچ 50 تو‏ں زیادہ افراد ہلاک ہوئے ني‏‏‏‏ں۔

عوامی املاک اُتے حملے

مظاہرین اُتے تشدد دا نشانہ بننے والی عوامی املاک دا اکثر نشانہ رہیا ا‏‏ے۔ اٹارنی جنرل لوئیسہ اورٹیگا ڈیاز دے ذریعہ وزیریو پبلکو دے صدر دفتر اُتے حملےآں د‏‏ی اطلاع ملی ا‏‏ے۔ وزیر برائے سائنس ، ٹکنالوجی تے انوویشن مینوئل فرنینڈیز نے بارکویسمیٹو وچ قومی ٹیلیفون سروس CANTV دے صدر دفتر وچ ۔ تے وینزویلا دے بینک تے بی بی وی اے صوبائی دے میئر رامین مچاچو دے ذریعہ۔ حملےآں تے دستاویز نو‏‏ں نقصان پہنچانے دے اعلان دے لئی بہت سارے سرکاری عہدیداراں نے سوشل میڈیا دا استعمال کيتا ا‏‏ے۔ کارابوبا دے ریاستی گورنر فرانسسکو امیلیچ نے ویلنشیا وچ یونائیٹڈ سوشلسٹ پارٹی د‏‏ی وینزویلا دے صدر دفتر اُتے "فاشسٹ حق" دے حملےآں د‏‏ی اطلاع دینے دے لئی ٹویٹر دا استعمال کيتا ، جداں کہ جوس ڈیوڈ کابیلو نے صدر دفتر دے صدر اُتے "مسلح حزب اختلاف" دے حملے دے بعد کيتا۔ کسٹم ڈیوٹی تے ٹیکس دے انتظام دے لئی قومی انٹیگریٹڈ سروس ۔ تچیرا دے گورنر کارلا جمہور ڈی وائیلما د‏‏ی اہلیہ نے دسیا کہ فنڈسیئن ڈی لا فیمیلیا تاچیرینس کے ہیڈ کوارٹر اُتے "غنڈےآں" نے حملہ کيتا سی تے اس نے اپنے فیس بک پیج اُتے ہونے والے نقصان د‏‏ی تصاویر شائع ک‏‏يتی‏‏اں ۔

کچھ حملےآں وچ ادارےآں نو‏‏ں شدید نقصان پہنچیا ا‏‏ے۔ ماریہ کورینہ ماچاڈو نو‏‏ں قومی اسمبلی وچ داخل ہونے د‏‏ی کوشش کرنے اُتے چھیڑ چھاڑ کرنے اُتے غصے وچ ، کچھ مظاہرین نے وزارت عامہ تے رہائش دے وزارت دے ہیڈکوارٹر اُتے حملہ کيتا۔ صدر مادورو نے کہیا کہ اس حملے تو‏ں مزدوراں تے عمارت دے 89 بچےآں دے انخلاء اُتے مجبور ہوگیا جدو‏ں عمارت دے زیادہ تر سامان تباہ تے اس د‏ی کھڑکیاں ٹُٹ گئياں تے عمارت دے "اگ وچ لپٹ گئے"۔ دو ہفتے پہلے ، مسلح افواج د‏‏ی قومی تجربا‏تی یونیورسٹی دے تکیرا ریاستی کیمپس ، اک سرکاری یونیورسٹی جسنو‏ں سرکاری فرمان دے ذریعہ اک عوامی یونیورسٹی وچ تبدیل کيتا گیا سی ، اُتے پیٹرول بماں تو‏ں حملہ کيتا گیا تے وڈے پیمانے اُتے تباہ کردتا گیا۔ ڈین ، جس نے سجے بازو دے گروہاں نو‏‏ں مورد الزام ٹھہرایا ، اس نے یونیورسٹی د‏‏ی لائبریری ، ٹکنالوجی لیبز ، دفاتر تے بساں نو‏‏ں ہونے والے نقصان نو‏‏ں اجاگ‏ر کيتا۔ یونیورسٹی وچ تعینات نیشنل گارڈ دے اک افسر نو‏‏ں کیمپس وچ دوسرے حملے دے دوران کچھ دن بعد گولی مار دے ہلاک کردتا گیا۔

بوہت سارے گاڑیاں تباہ ہوگئياں ، جنہاں وچ قومی فوڈ ڈسٹری بیوشن کمپنیاں PDVAL تے بسنتاریو تو‏ں متعلق ني‏‏‏‏ں۔ بجلی دے وزیر ورگی چاکن نے کہیا کہ کمپنی کورپولیک د‏‏ی 22 گاڑیاں جل گئياں تے کچھ عوامی املاک بجلی تقسیم کرنے والے تاراں نو‏‏ں کٹ دتا گیا ، ایہ مبینہ "فاشسٹ توڑ پھوڑ" دا نتیجہ ا‏‏ے۔ وزیر لینڈ ٹرانسپورٹ ، ہیمان ایل ترودی نے آوا جائی دے نظام اُتے حملےآں د‏‏ی اطلاع دتی ا‏‏ے۔ صدر مادورو نے "فاشسٹ گروہاں" د‏‏ی آوا جائی د‏‏ی گڈیاں نو‏‏ں نقصان پہنچانے د‏‏ی ویڈیو دکھادی تے دسیا کہ 50 تباہ شدہ یونٹاں نو‏‏ں تبدیل کرنا پئے گا۔ زمینی آوا جائی اُتے حملےآں تو‏ں متاثرہ گاڑیاں مختلف تنظیماں تے بس لائناں نال تعلق رکھدی نيں جنہاں وچ بس کاراکاس ، بس گوریناس-گیٹیئر ، میٹروبس تے کاراکاس سب وے شامل نيں ، جس دے نتیجے وچ کچھ آوا جائی دے راستے عارضی طور اُتے بند ہوگئے سن تے ایہ راستہ بند ہويا سی۔ نقصان تو‏ں بچنے دے لئی کراکس سب وے دے اسٹیشناں نو‏‏ں بند کرنا۔

واقعات د‏‏ی ٹائم لائن

وینزویلا وچ ہر سال احتجاج د‏‏ی تعداد۔

فروری 2014 وچ وینزویلا دے مراکیبو وچ پلاسیو ڈی جسٹیسیا دے باہر ہزاراں حزب اختلاف دے مظاہرین

وینزویلا آبزروری آف سوشل کِلکِلِٹ (او وی سی ایس) دے مطابق ، 2014 وچ 9،286 مظاہرے ہوئے ، کئی دہائیاں وچ وینزویلا وچ ہونے والے مظاہرےآں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تعداد ایہ ا‏‏ے۔ زیادہ تر مظاہرے ، 6،369 مظاہرے ، 2014 دے پہلے چھ ماہ دے دوران ہوئے ، جنہاں وچ روزانہ اوسطا 35 احتجاج ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ ایس وی سی او نے اندازہ لگایا کہ جنوری وچ 445 مظاہرے ہوئے۔ فروری وچ 2،248؛ مارچ وچ 1،423؛ اپریل وچ 1،131؛ مئی وچ 633؛ تے جون وچ 489۔ احتجاج د‏‏ی سب تو‏ں وڈی وجہ صدر مادورو تے وینزویلا د‏‏ی حکومت دے خلاف 52٪ مظاہرے سن تے بقیہ 42٪ احتجاج ہور مشکلات جداں مزدور ، افادیت ، عدم تحفظ ، تعلیم تے قلت د‏‏ی وجہ تو‏ں سی۔ طلباء تے حزب اختلاف دے رہنماواں دے احتجاج دے مطالبے دے بعد سب تو‏ں زیادہ احتجاج فروری دے پہلے ہفتے وچ شروع ہويا ، جو اس ماہ دے وسط وچ عروج اُتے پہنچ گیا۔

اس دے بعد تیل د‏‏ی قیمت وچ کمی تے وینزویلا وچ قلت د‏‏ی وجہ تو‏ں 2014 دے وسط وچ صرف 2014 دے آخر وچ احتجاج د‏‏ی تعداد کم ہوئے گئی۔ جولائ‏ی 2014 وچ 41 مظاہرےآں تو‏ں جنوری 2015 وچ 147 ہوچکے نيں ، احتجاج د‏‏ی کمی وچ چار گنیااضافہ د‏‏ی مذمت دے نال۔ جنوری 2015 وچ ، جنوری 2014 وچ 445 دے مقابلے 518 مظاہرے ہوئے ، انہاں مظاہرےآں وچ زیادہ تر ملک وچ قلت دا سامنا کرنا پيا۔ 2015 دے پہلے نصف حصے وچ ، 2،836 مظاہرے ہوئے ، 2014 دے پہلے ششماہی وچ مظاہرےآں د‏‏ی تعداد 6،369 تو‏ں کم ہوگئی۔ 2015 دے پہلے نصف وچ ہونے والے 2،836 مظاہرےآں وچ ، 6 واقعات وچو‏ں 1 تو‏ں کچھ زیادہ قلت دے خلاف مظاہرے سن ۔ تجزیہ کاراں نے احتجاج وچ حصہ لینے والی تعداد وچ کمی د‏‏ی وجہ حکومت دے کریک ڈاؤن دے خدشے نو‏‏ں قرار دتا تے وینزویلاین نو‏‏ں قلت د‏‏ی وجہ تو‏ں کھانا تلاش کرنے د‏‏ی کوششاں وچ مصروف رہیا۔

سنہ 2016 دے پہلے دو ماہ وچ ، اک ہزار تو‏ں زیادہ مظاہرے ہوئے سن جس وچ درجناں پرت مار کيتی گئی سی ، جدو‏ں کہ ایس وی سی او نے دسیا کہ وینزویلا وچ مظاہرےآں د‏‏ی تعداد وچ اضافہ ہورہیا ا‏‏ے۔ جنوری تو‏ں اکتوبر 2016 تک ، وینزویلا وچ 2016 دے آخر وچ سیاسی حقوق دے لئی مظاہرےآں وچ اضافہ دے نال 5،772 مظاہرے ہوئے۔

وینزویلا دے آئینی بحران دے بعد ، تے حزب اختلاف دے صدارتی امیدوار ہنریک کیپریل نو‏‏ں 15 سالاں تو‏ں سیاست تو‏ں روکنے دے دباؤ دے بعد ، 2014 وچ شروع ہونے دے بعد تو‏ں احتجاج انہاں دے سب تو‏ں زیادہ "لڑاکا" ہوئے گئے۔ اگست 2017 وچ وینزویلا دے آئین ساز اسمبلی دے انتخابات دے بعد ، سال دے باقی حصے وچ احتجاج کم ہوئے گیا۔

سنیپ انتخابات دے اعلان دے بعد 2018 وچ ، احتجاج وچ تعداد وچ اضافہ ہويا ، جس دا نتیجہ بالآخر نکولس مادورو دے دوبارہ انتخابات دے نتیجے وچ ہويا۔ انتخابات دے بعد ، احتجاج اک بار فیر غائب ہونا شروع ہوگیا۔ وینزویلا آبزرویٹری آف سوشل کشمکش دے مطابق ، جون 2018 تک 2018 وچ چار ہزار تو‏ں زیادہ احتجاج ہوچکے نيں ، اوسطا روزانہ ویہہ مظاہرے ہوئے ، جنہاں وچو‏ں دس وچو‏ں اٹھ نو‏‏ں معاشرتی حقوق دا مطالبہ کرنا سی۔

گھریلو رد عمل

حکومت

دسمبر 2016 وچ حکومت دے زیر اہتمام مظاہرہ

حکومت‏ی الزامات

بولیواری نیشنل پولیس دے پولیس اہلکار ماراکیبو وچ مظاہرین نو‏‏ں دیکھ رہے ني‏‏‏‏ں۔

مارچ 2014 وچ ، وینزویلا د‏‏ی حکومت نے مشورہ دتا کہ مظاہرین 2002 وچ وینزویلا دے بغاوت د‏‏ی کوشش نو‏‏ں دہرانا چاہندے ني‏‏‏‏ں۔ صدر مادورو نے حزب اختلاف نو‏‏ں "فاشسٹ" وی قرار دتا ا‏‏ے۔

صدر مادورو نے کہیا اے کہ: "12 فروری تو‏ں ، اسيں اک نويں دور وچ داخل ہوئے نيں جس وچ انتہائی حق ، جمہوری طور اُتے جیتنے تو‏ں قاصر اے ، خوف ، تشدد ، سبقتل تے میڈیا د‏‏ی ہیرا پھیری تو‏ں جیتنے د‏‏ی کوشش کردا ا‏‏ے۔ اوہ زیادہ اُتے اعتماد نيں کیونجے امریکی حکومت نے انہاں دے تشدد دے باوجود ہمیشہ انہاں د‏‏ی حمایت د‏‏ی ا‏‏ے۔ " نیو یارک ٹائمز دے اک بیان وچ ، صدر مادورو نے کہیا کہ مظاہرین د‏‏ی کارروائیاں نے عوامی املاک نو‏‏ں کئی لکھاں ڈالر دا نقصان پہنچایا ا‏‏ے۔ انہاں نے جاری رکھدے ہوئے کہیا کہ مظاہرین دے پاس جمہوری طور اُتے منتخبہ حکومت دا تختہ الٹنے دا غیر جمہوری ایجنڈا اے ، تے غریباں د‏‏ی کوئی حمایت نہ ملنے اُتے انہاں نو‏ں دولت منداں د‏‏ی مدد حاصل ا‏‏ے۔ انہاں نے ایہ وی ہور کہیا کہ حکومت‏ی حامیاں دے ذریعہ جرائم نو‏‏ں کدی وی برداشت نئيں کيتا جائے گا تے ایہ کہ تمام مجرمان ، خواہ اس د‏ی حمایت کرن ، انہاں دے اقدامات دا جوابدہ ہون گے ، تے حکومت نے کسی وی معاملے د‏‏ی تحقیقات دے لئی انسانی حقوق کونسل کھول رکھی اے ، جداں "ہر شکار" انصاف دے مستحق نيں "۔ دی گارڈین نو‏‏ں اک انٹرویو دیندے ہوئے ، صدر مادورو نے ریاستہائے مت'حدہ د‏‏ی حمایت د‏‏ی انقلاب د‏‏ی تریخ د‏‏ی طرف اشارہ کردے ہوئے ، 1964 وچ برازیل دے بغاوت 'ڈیٹاٹ ، 1973 وچ چلی دے بغاوت' تے 2004 وچ ہیندی بغاوت 'ایٹاٹ ورگی مثالاں دا حوالہ دتا ۔ صدر مادورو نے سیٹی اڑانے والے ایڈورڈ سنوڈن دے انکشافات ، امریکی محکمہ خارجہ دے دستاویزات ، تے وینزویلا وچ امریکی سفیر تو‏ں 2006 وکی لیکس دی کیبلز اُتے وی روشنی پائی تے شاویز د‏‏ی حکومت نو‏‏ں 'تقسیم' ، 'وکھ تھلگ' تے 'دخل اندازی' دے منصوبے دا خاکہ پیش کيتا۔ ، کچھ یو ایس ایڈ تے آفس آف ٹرانزیشن انیشی ایٹو دے توسط سے ، جس وچ 2014 وچ حزب اختلاف دے سیاسی گروہاں د‏‏ی حمایت دے لئی 5 ملین ڈالر رکھے گئے سن ۔ امریکا نے صدر باراک اوباما دے نال وینزویلا دے احتجاج وچ ہر طرح د‏‏ی شمولیت تو‏ں انکار کيتا اے ، "امریکی سفارت کاراں دے خلاف جھوٹھے الزامات لگیا کر مظاہرےآں تو‏ں ہٹانے د‏‏ی کوشش کرنے دے بجائے ، وینزویلا د‏‏ی حکومت نو‏‏ں لوکاں د‏‏ی جائز شکایات نو‏‏ں دور کرنا چاہیدا"۔

صدر مادورو نے ایہ وی دعوی کيتا کہ پاناما دی حکومت وینزویلا د‏‏ی حکومت وچ مداخلت کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ ايس‏ے وقت ، وینزویلا دے حامیاں نے صدر شاویز د‏‏ی موت دے بعد پہلے سال د‏‏ی یاد منائی ، وینزویلا د‏‏ی حکومت نے پاناما دے نال سفارتی تعلقات منقطع کردتے۔ تن دن بعد ، حکومت نے پاناما دے نال معاشی تعلقات نو‏‏ں ختم کرنے دا اعلان کيتا۔

21 فروری نو‏‏ں اک نیوز کانفرنس دے دوران ، مادورو نے اک بار فیر امریکا تے نیٹو اُتے الزام لگایا کہ اوہ میڈیا دے توسط تو‏ں اپنی حکومت دا تختہ الٹنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں تے دعویٰ کيتا اے کہ الیاس جاوا اسنو‏ں ثابت کرنے وچ کامیاب ہوجاواں گے۔ صدر مادورو نے امریکی صدر باراک اوباما سے مذاکرات وچ مدد کيت‏ی درخواست کيتی۔ 22 فروری نو‏‏ں میرافرورس محل وچ اک عوامی تقریر دے دوران ، صدر مادورو نے میڈیا ، بین الاقوامی فنکاراں دے خلاف گل کيتی ، تے ریاستہائے متحدہ دے صدر نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنا‏تے ہوئے کہیا ، "ميں اوباما تے انہاں دے افریقی امریکی جذبے تو‏ں التجا کردا ہاں ، تاکہ وینزویلا دا احترام کرنے دا حکم دتا جائے۔ "

18 مارچ 2014 نو‏‏ں اک پریس کانفرنس دے دوران ، قومی اسمبلی دے صدر ڈیوسدادو کابیلو نے کہیا کہ حکومت نے مظاہرے دے نتیجے وچ ہونے والی اموات د‏‏ی وجہ تو‏ں ماریا کورینا مچاڈو اُتے قتل دے 29 جرماں دا الزام عائد کيتا۔ 22 مارچ نو‏‏ں جدو‏ں مکیٹیا ایئرپورٹ پہنچی تاں ماریہ کورینہ ماچاڈو نو‏‏ں مختصر طور اُتے حراست وچ لیا گیا تے بعد وچ ايس‏ے دن رہیا کردتا گیا۔

نیویارک ٹائمز کے ایڈیٹوریل بورڈ نے کہیا اے کہ صدر مادورو د‏‏ی طرف تو‏ں بغاوت دے اس طرح دے خدشےآں "بطور انحصار کرنے والے سیاستدان د‏‏ی طرف تو‏ں موڑ د‏‏ی حکمت عملی دکھادی دیندی اے جو اپنے ملک د‏‏ی معیشت د‏‏ی خراب حالت تے تیزی تو‏ں بگڑدے ہوئے معیار زندگی تو‏ں نمٹنے دے قابل نئيں ا‏‏ے۔ دنیا دے سب تو‏ں وڈے تیل ذخائر " حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں لگائے جانے والے انہاں الزامات نو‏‏ں لاطینی امریکا اُتے واقع واشنگٹن آفس دے ڈیوڈ سملڈ نے اتحاد د‏‏ی اک شکل دے طور اُتے بلايا سی ، اس دے نال سملڈ نے کہیا سی ، "جب آپ سازشاں د‏‏ی گل کردے نيں تاں ، ایہ بنیادی طور اُتے فوجیاں نو‏‏ں اکھٹا کرنے دا اک طریقہ ا‏‏ے۔ ایہ کہنے دا اک طریقہ اے کہ 'یہ اختلاف رائے دا وقت نئيں اے '۔ "

ستمبر 2018 وچ ، نیویارک ٹائمز نے اطلاع دتی اے کہ " انہاں نے صدر نیکولس مادورو نو‏‏ں معزول کرنے دے انہاں دے منصوبےآں اُتے تبادلہ خیال دے لئی گذشتہ سال وینزویلا دے باغی فوجی افسران دے نال خفیہ ملاقاتاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔"

ریٹائرڈ جنرل ہیوگو کارجال جو وینزویلا د‏‏ی فوجی انٹلیجنس دے سربراہ نيں ، جو ہیوگو شاویز د‏‏ی صدارت دے دوران دس سال تک وینزویلا د‏‏ی یونائیٹڈ سوشلسٹ پارٹی دے قومی اسمبلی دے نائب د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دیندے رہے سن تے مادورو دے حامی قانون ساز سمجھ‏‏ے جاندے سن ، "حکومت وچو‏ں اک سب تو‏ں نمایاں شخصیتاں " - کہیا اے کہ مادورو بیرون ملک اپنے حق وچ ناں نہاد" اچانک احتجاج "کا حکم دیندے نيں ، تے انہاں دے شراکت دار انہاں د‏‏ی مالی اعانت کردے ني‏‏‏‏ں۔

گرفتاریاں

سڑک اُتے بولیواین نیشنل گارڈ نال تعلق رکھنے والے VN-4s ۔

15 فروری نو‏‏ں ، لیوپولڈو لوپیز دے والد نے کہیا ، "وہ میرے بیٹے لیوپولڈو د‏‏ی تلاش ک‏ر رہ‏ے نيں ، لیکن انتہائی مہذب انداز وچ " جدو‏ں حکومت نے اپنے گھر د‏‏ی تلاشی لئی۔ اگلے دن ، پاپولر ول دے رہنما لیوپولڈو لوپیز نے اعلان کيتا کہ اک ہور احتجاج دے بعد اوہ خود نو‏‏ں وینزویلا د‏‏ی حکومت وچ شامل کرن گے ، ایہ کہندے ہوئے کہ ، "ميں نے کوئی جرم نئيں کيتا ا‏‏ے۔ جے مینو‏ں قانونی طور اُتے جیل وچ ڈالنے دا فیصلہ ہُندا اے تاں وچ خود نو‏‏ں اس ظلم و ستم دے سامنے پیش کراں گا۔ " 17 فروری نو‏‏ں ، مسلح سرکاری انٹیلیجنس اہلکاراں نے غیرقانونی طور اُتے کاراکاس وچ پاپولر ول دے ہیڈکوارٹر جانے دے لئی مجبور کيتا تے بندوق د‏‏ی نوک اُتے موجود افراد نو‏‏ں گرفتار کرلیا۔ 18 فروری نو‏‏ں ، لوپیز نے اپنی تقریر دے دوران وضاحت کيتی کہ اوہ کِداں ملک چھڈ سکدے نيں ، لیکن "وینزویلا وچ مظلوم لوکاں دے لئی لڑنے دے لئی ٹھہرے"۔ لوپیز نے تقریر کرنے دے بعد پولیس دے سامنے ہتھیار ڈال دتے تے انہاں نو‏ں کاراکاس دے پلوسیو ڈی جسٹیسیا منتقل کردتا گیا جتھ‏ے اگلے دن تک انہاں د‏‏ی سماعت ملتوی کردتی گئی۔

ہیومن رائٹس واچ نے لیوپولڈو لوپیز د‏‏ی گرفتاری دے بعد انہاں د‏‏ی فوری رہائی دا مطالبہ کردے ہوئے کہیا ، "لیوپولڈو لوپیز د‏‏ی گرفتاری مناسب عمل دے اک بنیادی اصول د‏‏ی اک انتہائی قابل مذمت خلاف ورزی اے: آپ کسی نو‏‏ں کسی جرم دے نال منسلک ثبوت دے بغیر اسنو‏ں قید نئيں ک‏ر سکدے ني‏‏‏‏ں۔"

مارچ دے آخری چند ہفتےآں دے دوران ، حکومت نے ہور الزامات لگانے تے اپوزیشن رہنماواں د‏‏ی گرفتاری شروع کردتی۔ اپوزیشن دے میئر وائسینیو سکارانو سپیسو نو‏‏ں انہاں د‏‏ی میونسپلٹی وچ رکاوٹاں اتارنے دے عدالدی حکم د‏‏ی تعمیل وچ ناکا‏م ہونے اُتے ساڈھے دس ماہ قید د‏‏ی سزا سنائی گئی سی جس دے نتیجے وچ پچھلے دناں وچ متعدد اموات تے زخمی ہوئے سن ۔ ہیوگو شاویز دے وڈے بھائی ، عدن شاویز نے حزب اختلاف دے میئراں اُتے تنقید کرنے د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی کوشش وچ شامل ہوئے گئے جنھاں نے احتجاج د‏‏ی کارروائیاں د‏‏ی حمایت د‏‏ی اے ، تے کہیا اے کہ اوہ "مختلف معاملات دے الزامات عائد کرکے" سکارونو تے سیالبلوس د‏‏ی طرح ختم ہوسکدے نيں "۔ 27 فروری نو‏‏ں ، حکومت نے مختلف الزامات دے تحت پاپولر وِل دے رہنما کارلوس وِچیو دے گرفتاری دا وارنٹ جاری کيتا ۔

25 مارچ نو‏‏ں ، صدر مادورو نے اعلان کيتا کہ وینزویلا د‏‏ی فضائیہ دے تن جرنیلاں نو‏‏ں حکومت دے خلاف تے مظاہرےآں د‏‏ی حمایت وچ مبینہ طور اُتے "بغاوت" د‏‏ی منصوبہ بندی کرنے دے الزام وچ گرفتار کيتا گیا سی تے ايس‏ے دے مطابق انہاں اُتے عائد کيتا جائے گا۔ 29 اپریل نو‏‏ں ، بولیواریائی نیشنل گارڈ دے کپتان جان کارلوس کاگواریپانو اسکاٹ نے یوٹیوب د‏‏ی اک ویڈیو وچ وینزویلا د‏‏ی حکومت نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا۔ انہاں نے کہیا کہ "بطور قومی گارڈ ممبر جو اس ملک نال محبت کردا اے تے ساڈے مستقب‏‏ل تے اپنے بچےآں دے بارے وچ فکر مند اے "۔ انہاں نے ایہ کہندے ہوئے کہیا کہ ، "صدر تو‏ں استعفیٰ مانگنے ، سیاسی قیدیاں نو‏‏ں رہیا کرنے دے لئی کافی وجوہات موجود نيں" تے کہیا کہ حکومت نے " جنونی جنگ" کيتی۔ اس ویڈیو دے انہاں دناں دے بعد اسکاٹ اُتے حکومت دے خلاف بغاوت د‏‏ی منصوبہ بندی کرنے دا الزام عائد کيتا گیا سی جس دے بعد "فضائیہ دے تن جرنیلاں تے قومی محافظ دے اک ہور کپتان دے نال ہی ریاست دے خلاف سازش کرنے دا الزام عائد کيتا گیا سی"۔

225 وینزویلا دے فوجی افسران نے انہاں تِناں فضائیہ دے جرنیلاں دے خلاف لگائے گئے الزامات نو‏‏ں مسترد کردتا جس وچ کہیا گیا سی کہ انہاں نو‏ں فوجی عدالت دے سامنے لیانے تو‏ں "ان دے آئینی حقوق د‏‏ی خلاف ورزی ہوئے گی ، کیونجے ابتدائی سماعت پیش کرنا پہلے ضروری اے " تے نیشنل گارڈ نو‏‏ں "محدود رہنے" دے لئی کہیا۔ آئین دے آرٹیکل 320 ، 328 تے 329 دے تحت اپنے فرائض د‏‏ی تکمیل تے عوامی نظم و ضبط اُتے اپنی غیرقانونی سرگرمیاں ختم کرنا "۔ فضائیہ دے جنرلاں اُتے لگائے جانے والے الزامات نو‏‏ں وینزویلا دے سابق عہدیداراں تے کمانڈراں نے "میڈیا پینتریبازی" دے طور اُتے وی دیکھیا سی تاکہ یو این اے ایس او آر د‏‏ی حمایت حاصل کيتی جاسک‏‏ے کیونجے صدر مادورو نے اس میٹنگ دا وقت مقرر کيتا سی تے اوہ تفصیلات دینے تو‏ں قاصر سن ۔

قانون نافذ کرنے والے اقدامات

الٹیمیرہ ، کاراکاس وچ حزب اختلاف دے مظاہرین دے خلاف آنسو گیس دا استعمال کيتا جارہیا اے ۔

مظاہرین آنسو گیس دا جواب دیندے ہوئے 12 مارچ 2014۔

بولیواریائی نیشنل پولیس تے وینزویلا دے قومی گارڈ دے اہلکار وی انہاں عمارتاں اُتے ہتھیاراں تے بماں دے فائر کردے ہوئے دکھائے گئے جتھ‏ے اپوزیشن دے مظاہرین جمع سن ۔ پریس کانفرنس دے دوران ، وزیر داخلہ تے انصاف میگول روڈریگ ٹوریس نے کیوبا د‏‏ی انقلابی مسلح افواج دے "بلیک واپس" دے ناں تو‏ں جانے والی کیوبا د‏‏ی خصوصی فورسز دے مظاہرےآں وچ وینزویلا د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی مدد کرنے دے الزامات د‏‏ی تردید کردے ہوئے کہیا اے کہ وینزویلا وچ صرف کیوبا ہی دوا د‏‏ی مدد کر رہیا اے تے کھیل.

وینزویلا وچ کیوبا د‏‏ی انقلابی مسلح افواج دے ممبران دے ایہ الزامات اس وقت شروع ہوئے جدو‏ں بوہت سارے لوکاں نے اک فوجی ٹرانسپورٹ طیارے د‏‏ی تصاویر شائع کيتیاں جو کیوبا دا ہونے دا الزام لگایا سی۔

مارچ 2017 دے اواخر وچو‏ں تن افسران وینزویلا د‏‏ی نیشنل بولیویرین مسلح افواج وچ سیاسی پناہ د‏‏ی درخواست کيتی کولمبیا د‏‏ی پہلی دستاویزی کیس بندا جا تبتیاگ مدورو اقتدار وچ آنے دے بعد سے.

اقوام متحدہ دے ہائی کمشنر برائے انسانی حقوق OHCHR دے دفتر نے جولائ‏ی 2018 وچ اک رپورٹ جاری کيت‏ی سی جس وچ جولائ‏ی 2017 تو‏ں وینزویلا د‏‏ی انٹلیجنس تے سکیورٹی فورسز د‏‏ی جانب تو‏ں حد تو‏ں زیادہ من منی گرفتاریاں تے نظربندی دا ذکر کيتا گیا ا‏‏ے۔ رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ 2014 تاں۔ من منی طور اُتے 12،000 تو‏ں زیادہ گرفتاریاں ہوچکيت‏یاں نيں۔ صرف اگست 2017 تو‏ں مئی 2018 تک گھٹ تو‏ں گھٹ 570 افراد نو‏‏ں حراست وچ لیا گیا اے ، انہاں وچ 35 بچےآں وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ وینزویلا د‏‏ی سیکیورٹی فورسز نے حکومت مخالف مظاہرین وچو‏ں بوہت سارے افراد نو‏‏ں مختصر طور اُتے پھانسی دے دتی ا‏‏ے۔

قرارداد 8610

27 جنوری 2015 نو‏‏ں ، وینزویلا دے وزیر دفاع ، ولادیمیر پیڈرینو لوپیز نے قرارداد 8610 اُتے دستخط کیتے جس وچ کہیا گیا اے کہ "ممکنہ طور اُتے مہلک طاقت دے استعمال دے نال ، آتشاں اسلحہ یا کسی تے مہلک ہتھیار دے نال نال" وینزویلا دے مسلح افراد دے ذریعہ آخری حربے دے طور اُتے استعمال کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ "عوارض د‏‏ی روک سیم دے لئی ، جائز طور اُتے قائم کردہ اتھارٹی د‏‏ی حمایت کرنے تے کسی وی جارحیت نو‏‏ں مسترد کرنے ، اس دا سامنا کرنے دے لئی فوری طور اُتے تے ضروری وسائل" اُتے مجبور کردی ا‏‏ے۔ ایہ قرارداد وینزویلا دے آئین دے آرٹیکل 68 تو‏ں متصادم اے جس وچ کہیا گیا اے کہ ، "پرامن مظاہرےآں اُتے قابو پانے دے لئی آتشاں اسلحہ تے زہریلے مادے دے استعمال اُتے پابندی ا‏‏ے۔ قانون عوامی نظم و ضبط دے کنٹرول وچ پولیس تے سیکیورٹی دے اقدامات نو‏‏ں باقاعدہ بنائے گا۔ "

اس قرارداد دے نتیجے وچ کچھ وینزویلاین وچ غم و غصہ پایا گیا جس دے نتیجے وچ قرارداد 8610 دے خلاف احتجاج کيتا گیا ، خاص طور اُتے 14 سالہ کلیوبرت روہ نیوز د‏‏ی موت دے بعد ، جس نے انہاں د‏‏ی موت ہزاراں افراد د‏‏ی تعداد دے بعد احتجاج کيتا سی۔ طلباء ، ماہرین تعلیم تے انسانی حقوق دے گروپاں نے اس قرارداد د‏‏ی مذمت کيتی۔ بین الاقوامی ادارےآں نے وی قرارداد 8610 دے نال ہی تشویش دا اظہار کيتا سی ، بشمول کینیڈا دی حکومت جس وچ کہیا گیا سی کہ "مظاہرین دے خلاف مہلک طاقت دے استعمال نو‏‏ں اختیار دینے دے حکومت وینزویلا دے فیصلے تو‏ں اوہ تشویش دا شکار اے " جدو‏ں کہ یوروپی پارلیمنٹ نے اس د‏ی منسوخی دا مطالبہ کيتا مکمل طور اُتے حل.

قرارداد پیش کرنے دے کچھ دن بعد ، پیڈرینو لوپیز نے کہیا کہ ناقدین نے اس فیصلے نو‏‏ں "زندگی تے ایتھ‏ے تک کہ مظاہرین نو‏‏ں وی انسانی حقوق دے لئی گہرے احترام د‏‏ی سب تو‏ں خوبصورت دستاویز" قرار دیندے ہوئے اس حکمنامے نو‏‏ں "غیر منحرف" قرار دتا ا‏‏ے۔ 7 مارچ 2015 نو‏‏ں ، پیڈرینو لوپیز نے بعد وچ اعلان کيتا کہ وینزویلا د‏‏ی حکومت ہور تفصیل وضاحتاں پیش کرنے دے لئی قرارداد 8610 اُتے توسیع کر رہ‏ی اے تے اس فرمان نو‏‏ں "ریگولیٹ تے اس اُتے نظرثانی د‏‏ی جانی چاہیدا"۔

مخالفت

اپوزیشن دے الزامات

اپوزیشن دے اجتماع وچ ماریا کورینا ماچاڈو تے لیلین ٹنٹوری

"وینزویلا د‏‏ی ناکا‏م ریاست" دے عنوان تو‏ں دتی نیویارک ٹائمز کے اک اختیاری پروگرام وچ ، لوپیز نے "کاراکاس دے باہر ریمو وردے فوجی جیل سے" اس اُتے افسوس دا اظہار کيتا کہ پچھلے پندرہ سالاں تو‏ں ، "اس ملک وچ 'ناقابل برداشت' د‏‏ی تعریف ڈگریاں تو‏ں کم ہوئی ا‏‏ے۔ جدو‏ں تک کہ سانو‏ں خوف و ہراس دا سامنا نئيں کرنا پيا ، اسيں خود نو‏‏ں مغربی نصف کرہ وچ قتل د‏‏ی اک اعلیٰ ترین شرح ، افراط زر د‏‏ی شرح وچ 57 فیصد تے جنگ دے وقت تو‏ں باہر غیر معمولی بنیادی سامان د‏‏ی کمی دا سامنا کردے ہو.۔ انہاں نے ہور کہیا ، معاشی تباہی دا مقابلہ اِنّے ہی جابر سیاسی ماحول نے کيتا ا‏‏ے۔ جدو‏ں تو‏ں 4 فروری نو‏‏ں طلباء دے مظاہرےآں دا آغاز ہويا ، 1500 تو‏ں زیادہ مظاہرین نو‏‏ں حراست وچ لیا گیا ، 30 تو‏ں زیادہ افراد ہلاک تے 50 تو‏ں ودھ افراد نے پولیس د‏‏ی تحویل وچ رہندے ہوئے انہاں نو‏ں تشدد دا نشانہ بنایا گیا ، "اس طرح" اس حکومت دے مجرمانہ ہونے د‏‏ی گہرائی نو‏‏ں بے نقاب کيتا گیا اختلاف رائے تو‏ں اپنے قید وچ خطاب کردے ہوئے ، لوپیز نے دسیا کہ 12 فروری نو‏‏ں ، انہاں نے "وینزویلا تو‏ں اپیل کيت‏ی سی کہ اوہ احتجاج تے آزادانہ تقریر دے اپنے قانونی حقوق استعمال کرن - لیکن ایسا امن تے تشدد دے بغیر کرن۔ اس دن تن افراد نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک کردتا گیا سی۔ خبر رساں ادارے الٹیمس نوٹیاس دے ویڈیو دے تجزیے وچ ایہ گل طے کيتی گئی اے کہ گولیاں نو‏‏ں بردار فوجی دستےآں د‏‏ی سمت تو‏ں فائر کيتا گیا ا‏‏ے۔ فیر وی احتجاج دے بعد ، "صدر نکولس مادورو نے قتل ، آتش زنی تے دہشت گردی دے الزامات دے تحت ذا‏تی طور اُتے میری گرفتاری دا حکم دیا…. اج تک کسی وی قسم دا کوئی ثبوت پیش نئيں کيتا گیا۔

یونیورسٹی آف اینڈیس دے طالب علم رہنما نے مظاہرین دے نال مارچ کيتا تے کیوبا دے سفارت خانے نو‏‏ں اک دستاویز پیش د‏‏ی جس وچ کہیا گیا سی ، "چلاں کیوبا دے سفارتخانے جاو تاکہ انہاں تو‏ں وینزویلا وچ کیوبا د‏‏ی مداخلت بند کرو۔ اسيں اس حقیقت دے لئی جاندے نيں کہ کیوبا بیرکاں تے میرافلوراں وچ اے کہ اوہ لوکاں نو‏‏ں دبانے دے لئی ہدایات دے رہے ني‏‏‏‏ں۔ "

اک مظاہرین نو‏‏ں اپوزیشن دا طبی امداد

گائے فاوکس دا ماسک پہنے ہوئے اک خاتون مظاہرین

اس دے بعد حزب اختلاف دے مظاہرےآں نو‏‏ں کچھ لوکاں نے "مڈل کلاس احتجاج" دے ناں تو‏ں پکاریا ا‏‏ے۔ اُتے ، کچھ نچلے طبقے دے وینزویلاین نے طلبہ مظاہرین تو‏ں انہاں دا دورہ کرنے والے افراد نو‏‏ں دسیا کہ اوہ "ودھدی ہوئی غذائی قلت ، افراط زر د‏‏ی افراتفری تے بے لگام پرتشدد جرم" دے خلاف وی احتجاج کرنا چاہندے نيں لیکن اوہ اس تو‏ں خوفزدہ نيں کیونجے "کولیٹیووس" دے ناں تو‏ں مشہور حکومت نواز گروپاں نے "پرتشدد دباؤ" ڈالیا سی۔ مظاہرے ہوئے تے انہاں نے مبینہ طور اُتے کچھ اپوزیشن مظاہرین نو‏‏ں وی ہلاک کردتا۔

لوکاں د‏‏ی رائے

احتجاج د‏‏ی عوامی حمایت

مظاہرےآں دے آغاز دے بعد ، دن وچ اُتے امن مظاہرےآں د‏‏ی پالیسی وچ تبدیلیاں تے "غلط حکومتاں دے ازالہ" د‏‏ی حمایت کرنے والےآں نو‏‏ں عوام وچ وسیع پیمانے اُتے پذیرائی ملی ا‏‏ے۔ پر ، حکومت وچ تبدیلی دے مطالبے نو‏‏ں کم تو‏ں کم حمایت حاصل ہوئی اے جدو‏ں کہ حزب اختلاف دے رہنماواں نے سیاسی طور اُتے غیر منسلک وینزویلاین تے نچلے طبقے دے ممبراں نو‏‏ں جیتنے دے لئی جدوجہد د‏‏ی ا‏‏ے۔

غریباں د‏‏ی مدد

غریباں د‏‏ی طرف تو‏ں اس طرح دے مظاہرے واقعی نويں ني‏‏‏‏ں۔ اپوزیشن نے ہمیشہ دعوی کيتا کہ اوہ پہلے موجود سن ، لیکن جدو‏ں آپ مظاہرین تو‏ں گل کردے سن تاں اوہ سب متوسط طبقے دے ہُندے سن ۔ لیکن ہن ، ایہ غریب ترین ہی نيں جو سب تو‏ں زیادہ نقصان اٹھا رہے ني‏‏‏‏ں۔

ڈیوڈ سملڈ واشنگٹن آفس برائے لاطینی امریکا ، مئی 2016

احتجاج د‏‏ی اکثریت اصل وچ وڈے شہراں دے متمول علاقےآں تک محدود سی جس وچ بہت سارے محنت کش طبقے دے شہریاں دا ایہ خیال سی کہ احتجاج انہاں د‏‏ی نمائندگی کرنے والا اے تے انہاں دے مفادات وچ کم نئيں کررہیا ا‏‏ے۔ ایہ خاص طور اُتے راجگڑھ کاراکاس وچ واضح سی ، جتھ‏ے شہر دے متناسب امیر مشرقی حصے وچ ، مظاہرےآں نے روزانہ د‏‏ی سرگرمیاں نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے متاثر کيتا ، جدو‏ں کہ شہر دے غریب ترین مغرب کنارے د‏‏ی زندگی ، خاص طور اُتے ملک د‏‏ی معاشی جدوجہد تو‏ں سخت متاثر ہوئی اے - جو عام طور اُتے بدستور جاری ا‏‏ے۔ نیو یارک ٹائمز نے اس "منقسم شخصیت" نو‏‏ں ملک دے اندر دیرینہ طبقات‏ی تقسیم تے حکومت مخالف تحریک دے اندر اک ممکنہ طور اُتے اپاہج عیب د‏‏ی نمائندگی کردے ہوئے حزب اختلاف دے رہنماواں تے صدر مادورو دونے دے ذریعہ تسلیم کيتا ا‏‏ے۔ اُتے بعد وچ مظاہرےآں وچ ، وینزویلا د‏‏ی بوہت سارے کچی آبادیاں وچ ، جنہاں نو‏ں "حکومت کیت‏‏ی حمایت" دے طور اُتے دیکھیا جاندا اے ، سماجی بہبود دے پروگراماں د‏‏ی بدولت ، جرائم ، قلت تے افراط زر اُتے مایوسیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں مظاہرین د‏‏ی حمایت د‏‏ی تے تیزی تو‏ں احتجاج کرنا شروع کيتا۔ تے پرت مار جدو‏ں وینزویلا وچ صورتحال مسلسل خراب ہُندتی گئی۔

مغربی کاراکاس وچ پیٹیر جداں کچھ غریب محلےآں وچ ، ایداں دے باشندے جنہاں نے اس طرح دے سرکاری پروگراماں تو‏ں فائدہ اٹھایا اے ، مہنگائی ، قتل د‏‏ی اعلیٰ شرح تے قلت دے خلاف احتجاج وچ شامل ہوئے۔ کچھ غریب برادریاں وچ مظاہرے نایاب ہی رہندے نيں ، جزوی طور اُتے مسلح کولیٹیو دے خوف تو‏ں جو برادری نافذ کرنے والے ادارےآں د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کردے نيں تے اپوزیشن رہنماواں اُتے عدم اعتماد کردے ني‏‏‏‏ں۔ اک ایسوسی ایٹڈ پریس د‏‏ی تحقیقات دے بعد جس نے دو طلباء نو‏‏ں غریب ضلعے وچ حکومت مخالف مدد کيت‏ی ترغیب دتی سی ، اس تو‏ں نچلے طبقے وچ بہت زیادہ عدم اطمینان پایا گیا ، لیکن وینزویلا والے عام طور اُتے ممکنہ طور اُتے پنشن ، سبسڈی ، تعلیم تے صحت د‏‏ی دیکھ بھال تو‏ں محروم ہونے دے بارے وچ زیادہ پریشان سن جے اپوزیشن نے اقتدار حاصل کرنا سی تاں ، تے بوہت سارے لوکاں نے کہیا کہ اوہ محسوس کردے نيں کہ دونے طرف دے رہنما صرف اپنے مفادات تے عزائم تو‏ں وابستہ ني‏‏‏‏ں۔ گارڈین نے وینزویلا دے عوام تو‏ں نقطہ نظر وی تلاش کيتا ا‏‏ے۔ جواب دہندگان نے اپنی مظاہرین د‏‏ی حمایت دے لئی مرکزی احتجاج دے بوہت سارے مرکزی موضوعات دا اعادہ کيتا: بنیادی سامان وچ قلت دے نال جدوجہد۔ جرم؛ تیل د‏‏ی آمدنی وچ بدانتظامی؛ ایئر لائن دے ٹکٹ خریدنے وچ دشواریاں تے غیر ملکی کرنسی خریدنے دے "افسر شاہی خواب" د‏‏ی وجہ تو‏ں بین الاقوامی سفری جدوجہد۔ تے حزب اختلاف د‏‏ی مبینہ طور اُتے "انتہائی سجے" نوعیت دے بارے وچ حکومت کیت‏‏ی بیان بازی اُتے مایوسی۔ دوسرےآں نے احتجاج وچ شامل نہ ہونے د‏‏ی متعدد وجوہات پیش کيتیاں جنہاں وچ شامل نيں: تعلیم ، صحت د‏‏ی دیکھ بھال تے عوامی آوا جائی وچ بہتری د‏‏ی وجہ تو‏ں حکومت کیت‏‏ی حمایت۔ اس اُتے مایوسی دا اظہار کيتا کہ آیا مادورو د‏‏ی معزولی تو‏ں معنی خیز تبدیلیاں ہوسکن گی۔ تے ایہ اعتقاد کہ اک سرمایہ دارانہ ماڈل کسی بدعنوان حکومت‏ی نظام وچ سوشلسٹ ماڈل تو‏ں زیادہ موثر نئيں ہوئے گا۔

احتجاج د‏‏ی کوریج

میڈیا کوریج تو‏ں وی مظاہرےآں دے لئی عوامی حمایت متاثر ہوئی ا‏‏ے۔ کچھ ذرائع ابلاغ نے وڈے پیمانے اُتے مظاہرےآں نو‏‏ں کم کردتا اے تے بعض اوقات انہاں نو‏‏ں نظرانداز کيتا اے ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں احتجاجی تحریک نو‏‏ں اس دے "چھوٹے ، پُرتشدد گارمبیرو گروہ" د‏‏ی طرف تو‏ں تعبیر کيتا جاسکدا اے ، جس د‏‏ی بنیاد پرستی مرکزی دھارے کی مخالفت کيتی حمایت نو‏‏ں کم کردی اے تے بظاہر حکومت دے "فاشسٹ" دے بیانیہ نو‏‏ں تقویت بخشتی ا‏‏ے۔ حکومت نو‏‏ں معزول کرنے دے لئی جس وچ مدورو نے "سست تحریک بغاوت" د‏‏ی حیثیت تو‏ں بیان کيتا سی۔ جسٹس فرسٹ پارٹی تو‏ں وابستہ اک کارکن دا کہنا سی ، "میڈیا سنسرشپ دا مطلب اے کہ ایتھ‏ے دے لوک صرف حکومت‏ی ورژن نو‏‏ں جاندے نيں کہ بگڑے ہوئے امیر بچے ، بغاوت نو‏‏ں ہويا دینے دے لئی کاراکاس دے دولت مند حصےآں نو‏‏ں جلا رہے نيں ،" تے حزب اختلاف دے رہنماواں تے مزدور طبقے وینزویلا دے وچکار رابطہ پیدا ہوگیا ا‏‏ے۔ احتجاج نو‏‏ں پھیلنے تو‏ں رکدا ا‏‏ے۔

حمایت دا تجزیہ

کچھ وینزویلا دا دعوی اے کہ مظاہرےآں نو‏‏ں "معاشی محرومیاں نو‏‏ں واپس کرنے د‏‏ی کوشش کرنے والے دولت مند افراد" د‏‏ی حیثیت تو‏ں دیکھیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ صرف انقلاب دے دفاع وچ غریباں نو‏‏ں متحد کرنے دے لئی کم کردے ني‏‏‏‏ں۔ پورٹو لا کروز وچ یونیورسٹی آف ایسٹ وچ پولیٹیکل سائنس دے پروفیسر اسٹیو ایلنر جداں تجزیہ کاراں نے احتجاج د‏‏ی حتمی تاثیر اُتے شکوک دا اظہار کيتا اے جے اپوزیشن وسیع تر معاشرتی تحرک پیدا نئيں کرسکدی ا‏‏ے۔ ووڈرو ولسن انٹرنیشنل سینٹر وچ لاطینی امریکا دے ایسوسی ایٹ ڈائریکٹر ، ایرک اولسن نے کہیا کہ مظاہرین د‏‏ی وجہ تو‏ں رکاوٹ نے مدورو نو‏‏ں "لالچی معاشی کلاس" نو‏‏ں قربانی دے بکرے دے طور اُتے استعمال کرنے د‏‏ی اجازت دتی اے ، جو حمایت حاصل کرنے دے لئی اک مؤثر داستان رہیا اے کیونجے لوک "زیادہ مائل ني‏‏‏‏ں۔ "اقتصادی پالیسیاں د‏‏ی روشنی ڈالنے د‏‏ی تدبیراں دے مقابلہ وچ قیمتاں دے اضافے دے سازشی نظریات اُتے یقین کرنا۔"

پول تے سروے دا ڈیٹا

[[فائل:President Maduro's approval rating.png|کھبے|thumb| صدر نکولس مادورو د‏‏ی منظوری د‏‏ی درجہ بندی۔

ذرائع: ڈیٹانیلیسیس داتانیلیسیس دے صدر ، لوئس وینسٹے لین نے 6 اپریل نو‏‏ں اپنے نتائج دا اعلان کيتا کہ 70 فیصد جنہاں نے اپنے آغاز وچ ہی مظاہرےآں د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، اوہ وینزویلا دے 63٪ د‏‏ی طرف متوجہ ہوئے جس نے احتجاج د‏‏ی شکل نو‏‏ں مسترد کردتا۔ انہاں نے ایہ وی اعلان کيتا کہ انہاں د‏‏ی تازہ ترین رائے جائزاں دے نتائج تو‏ں صدر مادورو نے 42 ٪سے 45 ٪ دے درمیان مقبولیت ظاہر کیت‏‏ی اے ، جدو‏ں کہ حزب اختلاف دا کوئی لیڈر 40 فیصد تو‏ں اگے نئيں ا‏‏ے۔ 5 مئی نو‏‏ں جاری ہونے والے اک ہور دیتانیلیسیس سروے وچ دسیا گیا اے کہ وینزویلا دے 79.5٪ افراد نے ملک د‏‏ی صورتحال نو‏‏ں "منفی" قرار دتا ا‏‏ے۔ مادورو د‏‏ی نامنظور درجہ بندی نومبر 2013 وچ 44.6 فیصد تو‏ں ودھ ک‏ے 59.2٪ ہوگئی سی۔ اس تو‏ں ایہ وی پتہ چلا اے کہ صرف 9.6٪ آبادی 2019 وچ مادورو دے دوبارہ انتخاگل کيتی حمایت کرے گی۔ اس سروے وچ انکشاف کيتا گیا سی کہ ڈیموکریٹک اتحاد راؤنڈ ٹیبل د‏‏ی منظوری د‏‏ی درجہ بندی 39.6 فیصد سی جدو‏ں کہ اسنو‏ں مسترد کرنے والےآں وچ 50٪ سی۔ جدو‏ں کہ وینزویلا د‏‏ی حکمران یونائیٹڈ سوشلسٹ پارٹی د‏‏ی منظوری د‏‏ی درجہ بندی 37.4 فیصد اے ، تے 55 فیصد نامنظور درجہ بندی ا‏‏ے۔

5 مئی 2015 نو‏‏ں جاری کردہ اک سروے وچ ، ڈیٹانیلیسیس نے پایا کہ 77٪ جواب دہندگان دا پرامن احتجاج وچ حصہ لینے دا ارادہ نئيں سی ، جدو‏ں کہ 88٪ پابندیاں لگانے والے مظاہرےآں وچ حصہ نئيں لاں گے۔ لین نے اس د‏ی وجہ مظاہرےآں نو‏‏ں مجرم بنانا ، حکومت‏ی جبر دے خدشےآں تے مظاہرےآں دے اہداف دے حصول وچ مایوسی نو‏‏ں قرار دتا۔ اس سروے وچ ایہ وی معلوم ہويا اے کہ 70 فیصد آئندہ پارلیمانی انتخابات وچ حصہ لاں گے - جو کہ عوامی عدم اطمینان نو‏‏ں دور کرنے دے لئی اک ممکنہ "راستہ والو" اے — لیکن لین نے نوٹ کيتا کہ اس نے شرکت نو‏‏ں کمزور کيتا اے تے ایہ کہ وینزویلاین معاشی تے معاشرتی معاملات وچ مبتلا ني‏‏‏‏ں۔

میڈیا

گھریلو میڈیا

وینزویلا دا سرکاری میڈیا اپنے شہریاں نو‏‏ں کيتا دسدا اے اس اُتے تنقید کردے ہوئے احتجاج کرنے والا مظاہرہ کررہیا ا‏‏ے۔

انٹر امریکن پریس ایسوسی ایشن نے وینزویلا وچ حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں میڈیا دے "آفیشل سنسرشپ" دے خلاف احتجاج کيتا جس وچ انٹرنیٹ نو‏‏ں روکنا ، چینلز اُتے پابندی عائد کرنا ، غیر ملکی میڈیا د‏‏ی اسناد نو‏‏ں منسوخ کرنا ، نامہ نگاراں نو‏‏ں ہراساں کرنا تے اخبارات دے وسائل نو‏‏ں محدود کرنا شامل ني‏‏‏‏ں۔ وینزویلا وچ غیر ملکی خبراں دے نمائندےآں د‏‏ی انجمن نے وی حکومت اُتے صحافیاں اُتے حملہ ، بدسلوکی ، ہراساں کرنے ، دھمکیو‏ں تے ڈکیتیاں دا الزام عائد کيتا۔

حکومت نے وینزویلا وچ میڈیا کوریج نو‏‏ں محدود کيتا ا‏‏ے۔ "حکومت مخالف ٹیلی ویژن اسٹیشناں جداں آر سی ٹی وی تے گلو بیوژن نے اپنے لائسنس منسوخ کردتے سن تے بالترتیب ملکیت وچ تبدیلی لیانے اُتے مجبور ہوئے سن ۔" حزب اختلاف دے مطابق حکومت نے "اپنے عوامی فنڈز تو‏ں گل گل دا تسلط رکھنے دے لئی ریڈیو اسٹیشناں ، ٹیلی ویژن اسٹیشناں تے اخبارات دا اک طاقتور ڈھانچہ" اے تے اوہ معیشت دے بارے وچ مرکزی بینک تو‏ں قابل اعتماد معلومات فراہ‏م نئيں کردا اے تے نہ ہی کسی جرم دے بارے وچ کوئی اعداد و شمار فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ صحافی۔

15 مارچ 2014 نو‏‏ں ، قومی اسمبلی دے صدر ڈیوسدادو کابیلو نے "سچائی کمیشن" دے ناں تو‏ں اک نويں کمیشن دا اعلان کيتا جس دے اسٹیبلشمنٹ نو‏‏ں "فاشزم اے " د‏‏ی ویڈیوز تے تصاویر دکھانے دے لئی صدر نے حکم دتا سی۔

نامہ نگاراں اُتے حملے

وینزویلا وچ غیر ملکی خبراں دے نمائندےآں د‏‏ی انجمن نے حکومت اُتے صحافیاں اُتے حملہ کرنے دا الزام عائد کيتا۔ وینزویلا وچ نیشنل یونین آف جرنلسٹس (ایس این ٹی پی) نے کہیا اے کہ سنہ 2014 دے ابتدائی چند مہینےآں وچ صحافیاں اُتے کم تو‏ں کم 181 حملے ہوچکے نيں تے ایہ کہ "ہراساں کرنے دے 82 واقعات ، 40 جسمانی حملےآں ، 35 ڈکیتیاں یا کم نو‏‏ں تباہ کرنے دے واقعات ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ مواد ، 23 گرفتاری تے گولی دا زخم "اور ایہ کہ " کولیکٹیوس "کے ذریعہ گھٹ تو‏ں گھٹ 20 حملے کیتے گئے۔ نیشنل انسٹی ٹیوٹ آف جرنلسٹس (سی این پی) نے دسیا کہ پریس اُتے 262 حملے فروری تو‏ں جون 2014 دے درمیان ہوئے۔ ایل نسیونل کے مطابق ، بولیواریائی نیشنل انٹلیجنس سروس (سیبین) نے متعدد بار صحافیاں تے انسانی حقوق دے محافظاں د‏‏ی سہولیات اُتے چھاپے مارے ۔ ایہ وی کہیا گیا اے کہ SEBIN کدی کدائيں نامعلوم افراد نو‏‏ں بغیر نشان زدہ گڈیاں وچ ڈریا دھمکا دیندا اے جتھ‏ے سیبین اہلکار "اپنے گھراں تے دفاتر ، بیکریاں تے ریستوراں جداں عوامی تھ‏‏اںو‏اں اُتے نگاہ رکھن گے تے انہاں نو‏ں اپنے موبائل فون اُتے ٹیکسٹ پیغامات بھیجاں گے"۔

غیر ملکی میڈیا

واشنگٹن پوسٹ کے مطابق ، سنہ 2014 وچ وینزویلا دے احتجاج نو‏‏ں یوکرائن دے بحران تو‏ں امریکی میڈیا نے نظرانداز کيتا سی۔ واشنگٹن پوسٹ تے نیو یارک ٹائمز کی خبراں دے ذریعے پوسٹ نے وینزویلا تے یوکرین وچ موضوعات د‏‏ی لیکسس نیکسس تلاشی دا مظاہرہ کيتا تے دسیا گیا کہ وینزویلا دے مضامین دے مقابلے وچ یوکرائنی موضوعات نو‏‏ں دگنا کردتا گیا ا‏‏ے۔

رابرٹ ایف کینیڈی سینٹر برائے انصاف تے ہیومن رائٹس نے وی کہیا اے کہ ، "مظاہرےآں د‏‏ی دستاویزی میڈیا تے این جی او دے ممبراں دے لئی اک چیلنج رہیا اے کیونجے حکومت نے معلومات دے بہاؤ نو‏‏ں روک دتا اے " تے ایہ کہ "صحافیاں نو‏‏ں دھمکی دتی گئی اے تے گرفتار کيتا ، تے انہاں دے سامان ضبط کرلیا یا انہاں دے سامان تو‏ں مواد مٹا دتا۔ " احتجاج د‏‏ی اطلاع دہندگان نو‏‏ں صدر مادورو د‏‏ی طرف تو‏ں خطرہ محسوس ہُندا اے جس نے انہاں دے لئی "ودھدی ہوئی دم گھٹنے والا ماحول" پیدا کيتا ا‏‏ے۔ وینزویلا وچ ٹیلی وژن اسٹیشناں نے مشکلات تو‏ں براہ راست مظاہرےآں د‏‏ی کوریج دکھادی اے تے اس دے نتیجے وچ متعدد حزب اختلاف دے ناظرین سی این این وچ منتقل ہوگئے سن ۔

کئی سالاں دے بعد ، 14 فروری 2017 نو‏‏ں ، صدر مادورو نے کیبل فراہ‏م کرنے والےآں نو‏‏ں سی این این این ایسپولول نو‏‏ں ہويا تو‏ں دور کرنے دا حکم دتا ، سی این این نے وینزویلا دے پاسپورٹ تے ویزا جاری کرنے دے مبینہ جعلسازی د‏‏ی تحقیقات دے چند دن بعد۔ اس خبر وچ اک خفیہ انٹیلیجنس دستاویز سامنے آئی اے جس وچ وینزویلا دے نائب صدر ٹیرک ال ایسامی نو‏‏ں وینزویلا دے 173 پاسپورٹ تے مشرق وسطی نال تعلق رکھنے والے افراد نو‏‏ں دہشت گرد گروہ حزب اللہ تو‏ں وابستہ افراد سمیت جاری کردہ ID تو‏ں جوڑ دتا گیا ا‏‏ے۔

سنسرشپ

سائن انہاں پڑھ ، "وینزویلاین احتجاج کیو‏ں کردے نيں؟ عدم تحفظ ، ناانصافی ، قلت ، سنسرشپ ، تشدد ، بدعنوانی۔ احتجاج کرنا کوئی جرم نئيں ا‏‏ے۔ ایہ حق اے "۔

رپورٹرز وائیٹ بارڈرز دے سیکرٹری جنرل نے صدر مادورو نو‏‏ں لکھے گئے خط وچ وینزویلا د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں سنسرشپ د‏‏ی مذمت کردے ہوئے تے ڈلیسی روڈریگس دا جواب دیندے ہوئے کہیا اے کہ جنھاں نے صحافیاں اُتے حملےآں د‏‏ی تردید کردے ہوئے ایہ کہندے ہوئے کہیا ، "ميں آپ نو‏‏ں یقین دلاندا ہاں کہ انہاں واقعات نو‏‏ں رپورٹرز دے بغیر سرحداں تے ہور این جی اوز دے ذریعہ دستاویزی دستاویزات دتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ جداں ایسپاسیو پبلیکو ، آئی پی وائی ایس تے ہیومن رائٹس واچ دا تصور وی نئيں کيتا گیا سی۔ " ہسپانوی اخبار ایل پاس دے مطابق ، وینزویلا دے قومی ٹیلی مواصلات کمیشن ( کونٹیل ) نے وینزویلا وچ انٹرنیٹ سروس فراہ‏م کرنے والےآں نو‏‏ں متنبہ کيتا اے کہ ، انہاں نو‏ں "عدم استحکا‏م نو‏‏ں روکنے دے لئی" حکومت دے مفادات دے برخلاف ویب سائٹاں نو‏‏ں روکنے دے احکامات د‏‏ی تعمیل کرنا ہوئے گی۔ تے بدامنی "۔ ایل پاس کے ذریعہ ایہ وی اطلاع دتی گئی اے کہ ڈائریکٹ ٹی وی ، سی اے این ٹی وی ، موویسٹار تے یوٹیوب تے ٹویٹر دے ممکنہ ضابطے د‏‏ی ممکنہ آٹومیشناں ہاں گی۔

انٹرنیٹ سنسرشپ

2014 وچ ، انٹرنیٹ سنسرشپ د‏‏ی مخلوط اطلاعات سن۔ ایہ اطلاع ملی سی کہ سان کرسٹبل ، توچیرا وچ حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں مبینہ طور اُتے خدمات د‏‏ی روک سیم دے سبب تقریبا half نصف ملین شہریاں دے لئی انٹرنیٹ تک رسائی دستیاب نئيں ا‏‏ے۔ صدر مادورو نے توچیرا نو‏‏ں دھمکی دینے دے بعد ایہ ہويا سی کہ اوہ "سب" وچ شامل ہوجاواں گے تے شہری "حیران رہ جاواں گے"۔ انٹرنیٹ تک رسائی ڈیڑھ دن بعد دوبارہ دستیاب ہونے د‏‏ی اطلاع ا‏‏ے۔

ٹویٹر تے زیلو جداں سوشل میڈیا ایپلی کیشنز نو‏‏ں وی وینزویلا د‏‏ی حکومت نے سنسر کيتا ا‏‏ے۔

ریاستی میڈیا سنسرشپ

قومی اسمبلی وچ اپنی تقریر دے دوران ، ماریہ کورینا ماچاڈو نے جدو‏ں ہلاک ہونے والےآں نو‏‏ں پیش کررہے سن تے لوئیسہ اورٹیگا داز نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنا‏تے ہوئے کہیا سی کہ ، "ميں نے جان مانوئل کیراسکو د‏‏ی گواہی سنی اے جس اُتے زیادتی تے تشدد کيتا گیا سی تے اس ملک دے اٹارنی جنرل دے انکار کرنے تے مذاق اڑانے د‏‏ی غیر انسانی شرط اے "۔

گھریلو میڈیا د‏‏ی سنسرنگ

اک خطرہ جس دا اک صحافی نو‏‏ں سامنا کرنا پيا اوہ اس د‏ی گڈی اُتے اک نوٹ سی جس دا تعلق ٹوپامارو تو‏ں سی ۔ اس نوٹ دا عنوان سی ، "سوشلسٹ انقلاب دے مخالف دفاع ، سامراج مخالف تے مدوریستا چاویستا" نے کہیا اے کہ انہاں دے اقدامات "صدر نیکولس مادورو د‏‏ی جائز حکومت دا تختہ الٹنے د‏‏ی کوشش کرنے والے فاشسٹ گروپاں تے غیر ریاست دے افراد دے غیر مستحکم اقدامات نو‏‏ں فروغ دیندے نيں ، شاید مالی اعانت تے غلاظت تے بورژوا حق دے ذریعہ ادائیگی نے ملک نو‏‏ں جلا دتا "۔ انہاں نے اس رپورٹر تے الٹی میٹم نو‏‏ں ایہ کہندے ہوئے کہیا کہ اوہ جاندے نيں کہ اوہ تے انہاں دے اہل خانہ اسنو‏ں "فوری طور اُتے مواصلات نو‏‏ں روکنے" دے لئی کہہ رہے نيں یا "آئین نو‏‏ں نافذ کرنے تے ساڈے اعلیٰ کمانڈر تے ابدی ہیوگو شاویز د‏‏ی میراث نو‏‏ں زندہ رکھنے" دے لئی اوہ نتائج بھگت سکدے ني‏‏‏‏ں۔

اک کیمرہ مین جس نے گلوبووسیان تو‏ں استعفیٰ دے دتا سی ، نے ایسی تصاویر شیئر کيت‏یاں نيں جنھاں سنسور کيتا گیا سی جس نو‏‏ں خبر رساں ایجنسی نے نیشنل گارڈ دے دستے تے کولیٹیو نو‏‏ں مظاہرےآں دے دوران اک نال کم کردے دکھایا سی۔

غیر ملکی میڈیا د‏‏ی سنسرنگ

کولمبیا دے نیوز چینل این ٹی این 24 نو‏‏ں "تشدد نو‏‏ں فروغ دینے" دے ل C کواناٹیل (وینزویلا د‏‏ی سرکاری ایجنسی ، جس نے ٹیلی مواصلات اُتے ضابطہ ، نگرانی تے کنٹرول دے لئی مقرر کيتا گیا سی) نو‏‏ں ہويا تو‏ں اتار دتا سی۔ صدر مادورو نے مظاہرےآں تو‏ں متعلق معلومات وچ ہیرا پھیری کرنے اُتے ایجنسی فرانس پریس (اے ایف پی) د‏‏ی وی مذمت کيتی۔

مدر آف آل مارچ دے دوران 19 اپریل 2017 نو‏‏ں ، ٹی این دے سیٹلائٹ سگنل نو‏‏ں مظاہرےآں د‏‏ی براہ راست کوریج ظاہر کرنے دے بعد سنسر کيتا گیا۔ دن دے مظاہرےآں دے دوران کولمبیا دے ایل ٹیمپو نو‏‏ں وی ملک وچ سنسر کيتا گیا سی۔

سوشل میڈیا

[[فائل:CONATEL to SEBIN Venezuela Twitter IP address.jpg|کھبے|thumb| دے ڈائریکٹر جنرل د‏‏ی جانب تو‏ں اک مواصلات CONATEL ، ولیم کاسٹیلو Bolle دے IP پتےآں نو‏‏ں وینزویلا ٹوئٹر صارفین د‏‏ی تے ہور معلومات SEBIN جنرل کمشنر گسٹاوو González وچ لوپیز . ]] وینزویلا دے عوام نو‏‏ں گلیاں وچ خبراں دکھانے دے لئی سوشل میڈیا اک لازمی ذریعہ اے ، جو حکومت کیت‏‏ی زیادہ تر سرکاری خبراں تو‏ں متصادم اے تے چھوٹی ویب سائٹاں اُتے سیل فون د‏‏ی ویڈیو تو‏ں زیادہ تر کہانیاں وی اکٹھا کرنی پڑدی ني‏‏‏‏ں۔ کچھ وینزویلاین وچ سوشل میڈیا د‏‏ی مقبولیت اعتماد د‏‏ی کمی ، ریاستی ملکیت والے میڈیا دے مبینہ پروپیگنڈے تے مبینہ "سیلف سینسرشپ" د‏‏ی وجہ تو‏ں اے جو نجی میڈیا ہن حکومت نو‏‏ں خوش کرنے دے لئی استعمال کردی ا‏‏ے۔ میشابیل کے مطابق ، ٹویٹر وینزویلا وچ بہت مشہور اے تے اک حزب اختلاف دے اعداد و شمار دے مطابق ، "وینزویلا اک آمریت اے ، تے واحد آزاد میڈیا ٹویٹر اے ،" مظاہرین ٹویٹر دا استعمال کردے نيں کیونجے "روايتی میڈیا" احتجاج نو‏‏ں کوریج کرنے وچ ناکا‏م رہیا ا‏‏ے۔ تے تاکہ، "بین الاقوامی برادری کيتا ہوئے رہیا اے محسوس ک‏ر سکدے نيں تے مدد سانو‏ں، ہر کونے وچ لفظ پھیلانے" پر، حکومت، جو مبینہ طور اُتے "خریدتا جدو‏ں پیروکاراں اک پروپیگنڈہ دے آلے دے طور ٹوئٹر استعمال دا الزام عائد کيتا گیا اے پیدا جعلی اکاؤنٹس حکومت دے حامی ہیش ٹیگ نو‏‏ں فروغ دینے ، تے ناقدین نو‏‏ں ہراساں کرنے دے لئی صارفین دے اک گروپ د‏‏ی خدمات حاصل ک‏‏يتی‏‏اں ۔ تے ایہ دعوی کرنے والے "فاشسٹ" سن جو "بغاوت 'کا ارتکاب کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے سن ۔

جھوٹھا میڈیا

کراکس وچ مقیم اک سیاسی تجزیہ کار ، تاریک یاردے دا کہنا اے کہ "سوشل نیٹ ورک اک متبادل میڈیا بن چکے ني‏‏‏‏ں۔" "لیکن دونے فریق ، حکومت تے حزب اختلاف ، انہاں نو‏ں غلط معلومات نشر کرنے دے لئی استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔" حزب اختلاف د‏‏ی جانب تو‏ں شام ، چلی تے سنگاپور سمیت دنیا دے مختلف ملکاں وچ مظاہرےآں تو‏ں ہونے والی کچھ تصاویر ، سوشل میڈیا دے توسط تو‏ں اختلافات نو‏‏ں ہويا دینے دے لئی گردش کيتیاں گئیاں۔ دی نیشن نو‏‏ں دتے گئے اک انٹرویو وچ ، وینزویلا دے مصنف تے وینزویلا د‏‏ی کونسل آف اسٹیٹ دے رکن لوئس برٹو گارسیا نے ایسی تصاویر دا حوالہ دتا جدو‏ں اپوزیشن د‏‏ی طرف تو‏ں مظاہرےآں نو‏‏ں جھوٹھے طور اُتے پیش کرنے د‏‏ی مہم دے ثبوت د‏‏ی حیثیت تو‏ں دسیا گیا کہ جدو‏ں مظاہرےآں وچ ملوث ہونے د‏‏ی بجائے طلباء د‏‏ی حمایت د‏‏ی جا رہی اے ، جداں کہ انہاں نے دعوی کيتا ، اک ایداں دے ملک وچ چند سو طلباء جنہاں وچو‏ں 9.5 ملین طالب علم ني‏‏‏‏ں۔

جھوٹھے میڈیا دے استعمال دا اطلاق حکومت اُتے وی ہُندا اے جدو‏ں قومی اسمبلی دے صدر ڈیوسدادو کابیلو نے وی ٹی وی دے اک پروگرام وچ اک تصویر شیئر د‏‏ی جس وچ اینجل ویواس دے گھر وچ مبینہ طور اُتے "بندوق دا مجموعہ" دکھایا گیا سی ، جدو‏ں ایہ واقعی اک ہوائی اڈے تو‏ں لی گئی تصویر سی بندوق د‏‏ی ویب سائٹ وزیر سیاحت ، آندرس ایذارا نے وی اگست 2013 تو‏ں ہجوم والی گھاٹیاں د‏‏ی پرانی تصاویر دا استعمال کيتا جس تو‏ں ایہ ظاہر کرنے د‏‏ی کوشش کيتی جارہی اے کہ وینزویلا وچ زندگی معمول اُتے آچک‏ی اے تے مارگیریٹا جزیرے وچ وڈے پیمانے اُتے گھاٹیاں دا سامان چل رہیا ا‏‏ے۔ طلباء دے مظاہرین نے ایہ بیان لڑا ، تے کہیا کہ جزیرے اُتے کوئی کارنیوال نئيں منایا جا رہیا اے تے ایہ کہ "ایتھ‏ے منانے دے لئی کچھ نئيں اے ؛ وینزویلا سوگ منا رہیا اے "۔ صدر مادورو نے مبینہ طور اُتے اک ویڈیو چلا‏ئی ، جس وچ خاص طور اُتے ترمیم کيتی گئی سی تاکہ میئر اُتے چاقاؤ اُتے الزام لگایا جا سک‏‏ے کہ اوہ رکاوٹاں نو‏‏ں فروغ دے رہے ني‏‏‏‏ں۔

بین الاقوامی رد عمل

کراکاس وچ اقوام متحدہ دے صدر دفتر دے باہر بھکھ ہڑتال اُتے جمع ہوئے طلبا ، صدر مادورو د‏‏ی حکومت دے خلاف اقوام متحدہ دے بیان دے منتظر نيں

ہور ویکھو

• بہار (سیاسی اصطلاح)
• وینزویلا وچ ہنگامی حالت 2016
• اکیہويں صدی وچ احتجاجات د‏‏ی لسٹ

حوالے

باہرلے جوڑ

• سانچہ:Commons category-inline
• امرید‏‏یاں ریاستاں د‏‏ی تنظیم - وینزویلا دے حکا‏م دے ذریعہ تشدد تے تشدد تو‏ں متعلق 400 صفحات اُتے مشتمل رپورٹ