ٹوڈا لوک
Elderly Toda Couple, 1873 | |
کل آبادی | |
---|---|
2,002 (2011 census)[۱][۲] | |
گنجان آبادی والے علاقے | |
بھارت (Tamil Nadu) | |
زباناں | |
Toda | |
متعلقہ نسلی گروہ | |
Kota people and other Dravidian speakers |
ٹوڈا لوک اکّ دراوڑ نسلی گروہ ہن جو بھارت دے تاملناڈو راج وچ رہندے ہن۔ 18ویں صدی اتے بریٹیش کلونیکل توں پہلاں، ٹوڈا مقامی طور اُتے کوٹا، بڈاگا اتے کرمبا سمیت ہور نسلی بھائیچاریاں دے نال اکّ ڈھلی جاتی- ورگی سماج وچ موجود سی، جس وچ ٹوڈا چوٹی دے درجے والے سن۔ 20ویں صدی دے دوران، ٹوڈا دی آبادی 700 توں 900 دے وچ سی۔ حالانکہ بھارت دی وڈی آبادی دا اکّ معمولی حصہ، 19ویں صدی دے شروع توں ٹوڈا نے "مانو-سائنسداناں اتے ہور مفکراں دا بہت زیادہ دھیان کھچیا اے کیونکہ اوہناں دی نسلی وگاڑتا" اتے "دکھّ، ششٹاچار وچ اوہناں دے گانڈھیاں دے متعلق اوہناں دے الٹ" اتے رواج" مانو-سائنسداناں اتے بولی سائنسداناں ولوں اوہناں دے سبھیاچار دا مطالعہ سماجی مانو سائنس اتے نسلی سنگیت سائنس دے کھیتراں نوں ترقی یافتہ کرن وچ اہم سدھ ہویا اے۔
ٹوڈا روائتی طور اُتے mund نامک بستیاں وچ رہندے ہن جس وچ تن توں ستّ چھوٹے-چھوٹے چھت والے گھر ہندے ہن، جو ادھے بیرل دے سائز وچ بنے ہندے ہن اتے چراگاہ دیاں ڈھلاناں دے پار واقع ہندے ہن، جس اتے اوہ گھریلو مجھاں رکھدے ہن۔ اوہناں دی معیشت پسوں پالن والی سی، مجھاں اُتے مشتمل، جس دے ڈیری پیداواراں دا اوہ نیلگری پہاڑیاں دے گوانڈھی لوکاں نال وپار کردے سن۔ ٹوڈا دھرم پوتر مجھّ دی خاصیت رکھدا اے؛ سٹے وجوں، ساریاں ڈیری سرگرمیاں دے نال-نال ڈیئریمین-پجاریاں دے تالمیل لئی رسماں کیتیاں جاندیاں ہن۔ مذہبی اتے سنسکار دیاں رسماں سماجی حوالہ حاصل کردیاں ہن جس وچ مجھاں دے پنتھ بارے گنجھل دار؉ شاعری گیتاں دی رچنا اتے اچارن کیتی جاندی اے۔ [۳]
روایتی ٹوڈا سماج وچ بھائیچارک بہو- ویاہتا کافی عام سی؛ حالانکہ، اس پرتھا نوں ہن پوری طرحاں چھڈّ دتا گیا اے، جویں کہ مادہ بھرون قتل اے۔ 20ویں صدی دی آخری تماہی دے دوران، کجھ ٹوڈا چراگاہ زمین نوں باہرلے لوکاں ولوں کھیتی باڑی [۳] جاں تاملناڈو دی راج سرکار ولوں جنگلات لئی ورتن کارن گواچ گیا سی۔ اس نال مجھاں دے جھنڈ بہت گھٹن نال ٹوڈا سبھیاچار نوں کمزور کرن دا خطرہ پیدا ہو گیا اے۔ 21ویں صدی دی شروعات توں، ٹوڈا سماج اتے سبھیاچار تہذیبی طور اُتے حساس ماحول دی بحالی اُتے قومانتری یتناں دا مرکز رہے ہن۔ ٹوڈا زمیناں ہن نیلگری بائیوسفیئر ریزرو دا اکّ حصہ ہن، اکّ یونیسکو ولوں منونیت قومانتری بائیوسفیئر ریزرو ؛ اوہناں دے کھیتر نوں یونیسکو عالمی وراثت تھاں اعلان کیتا گیا اے۔[۴]
سبھیاچار اتے سماج
[سودھو]ٹوڈا نسلی اتے لسانی طور اُتے کوٹا نال سبھ توں نزدیکی تعلق رکھدے ہن۔
کپڑے
[سودھو]ٹوڈا پہراوے وچ کپڑے دا اکّ ٹکڑا ہندا اے، جس نوں مرداں لئی دھوتی اتے لپیٹیا جاندا اے اتے عورتاں لئی شالوریپ دے نال اکّ سکرٹ وجوں پہنیا جاندا اے۔
معیشت
[سودھو]ایہناں دا اکو اکّ کتا پسوں پالن اتے ڈیری دا کم اے۔ مجھاں دے ددھ نوں سٹور کرن لئی پوتر ڈیئریاں بنائیاں جاندیاں ہن۔
ویاہ
[سودھو]اوہ اکّ وار بھراتری بہو- ویاہ دا مشق کردے سن، اکّ مشق جس وچ اکّ عورت اکّ پروار دے سارے بھراواں نال ویاہ کردی اے، پر ہن اجیہا نہیں کردی۔ اجیہے ویاہاں دے سارے بچے سبھ توں وڈے بھرا توں اترے سمجھے جاندے سن۔ عورتاں اتے مرداں دا انوپات لگبھگ تن توں پنج اے۔ سبھیاچار تریخی طور اُتے مادہ بھرون قتل دا مشق کردا اے۔ ٹوڈا قبیلے وچ، پروار جوڑیاں لئی اقرارنامے والے بال ویاہ دا پربندھ کردے ہن۔
غذا
[سودھو]ٹوڈا شاکاہاری ہن اتے اوہ ماس، انڈے جاں مچھی نہیں کھاندے (حالانکہ کجھ پینڈو مچھی کھاندے ہن)۔ مجھاں نوں اکّ پوتر ڈیری وچ ددھ پلایا جاندا سی، جتھے پجاری/ددھ والا وی اوہناں دے تحفیاں دی عمل کردا سی۔ مجھّ دے ددھ دی ورتوں کئی روپاں: مکھن، ددھ، دہیں، پنیر اتے سادہ وچ کیتی جاندی اے۔ چول اکّ مکھ اے، ڈیری پیداواراں اتے کریاں نال کھاہدا جاندا اے۔
نوٹس
[سودھو]حوالے
[سودھو]- کلاسک نسلی سائنس
- ۔
- ۔
- Thurston, Edgar (1909). Castes and Tribes of Southern India, Volume 7. Madras: Government Press.
- Walker, Anthony R. (1986). The Toda of South India: A New Look. Delhi: Hindustan Publishing Corp..
باہری لنک
[سودھو]- ماحول بحالی اتے سغیرملکی پیپلز ریسٹوریشن نیٹورک لئی سوسائٹی ۔ ایائیٹی پروجیکٹ شوئکیس: ایدھکویہلینوڈ بوٹینیکل رپھیوج (EBR)
- انڈیا اینوائرمینٹل ٹرسٹ 2005 شراکت دار پروجیکٹ: ایدھکویہلینوڈ بوٹینیکل رپھیوج (EBR) - قبائلی کھیتر وچ مڑ جنگلات
- انٹرنیشنل یونین فار کنزرویشن آف نیچر (IUCN-NL) لئی نیدرلینڈ دی قومی کمیٹی । 2006. فنڈ کیتے پروجیکٹ:، بھارت: نیلگری پہاڑیاں، NGO (EBR)، 8 ہیکٹیئر ।
- ٹوڈیاں نوں ٹوسٹ کرنا – 2008. سماروحاں دیاں تصویراں والا سفرنامہ۔
- نسلی سائنس: ٹوڈا، بھارت دی اکّ بولی