Jump to content

ٹیلیگرام میسنجر

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
ٹیلیگرام میسینجر
ڈیولپرTelegram FZ LLC
Telegram Messenger Inc.
پہلا جاریکرن۱۴ اگست ۲۰۱۳؛ 11 سال پہلے (۲۰۱۳-۰۸-14)
لکھیا ہویاC++ ، C , Java
پلیٹ فارمAndroid, iOS, Windows, macOS, Linux, Web platform
مہیا بولیاں۶۶ (سرکاری 12) languages[۱][۲]
سانچہ:Hidden topچینی (بیٹا)، انگریزی، روسی، فارسی، ترکی، اطالوی، عربی، یوکرینی، ازبیک، پرتگالی، سپینش، جرمن، ڈچّ، فرینچ، جاپانی (بیٹا)، کوریئن، انڈونیشیائی، مالے، بیلاروسی، کیٹلن، پولش، پھنشسانچہ:Hidden bottom
قسمInstant messaging
لسنسGNU GPLv2 or GPLv3 (clients),[۳] proprietary (server)[۴]
ویبسائیٹtelegram.org
ٹیلیگرام میسینجر اں۔
قیاممارچ ۲۰۱۳؛ 11 سال پہلے (۲۰۱۳-۰۳)
صدر دفترTortola, British Virgin Islands
(legal domicile)[۵]
Dubai, United Arab Emirates
(operational center)
علاقہ خدمتGlobal
مؤسس
سی ای اوPavel Durov
صنعتSoftware
ویب سائٹtelegram.org

ٹیلیگرام میسینجر اکّ عالمی پدھر اُتے پہنچیوگ پریمیئم، کراس-پلیٹفارم، اینکرپٹڈ، کلاؤڈ-بیسڈ اتے مرکزی تتکال میسیجنگ (IM) سیوا اے۔ سیوا وکلپک اینڈ-ٹو-اینڈ اینکرپٹڈ چیٹ اتے ویڈیو کالنگ ،[۶] ویؤائیپی، فائیل شیئرنگ اتے کئی ہور خاصیتاں وی حاصل کردی اے۔ ایہہ آئیؤئیس لئی ۱۴ اگست ۲۰۱۳ اتے اینڈروئڈ لئی ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۳ نوں لانچ کیتا گیا سی۔ ٹیلیگرام دے سرور دنیا دے وکھ-وکھ حصیاں وچ پنج ڈاٹا سینٹراں نال دنیا بھر وچ ونڈے جاندے ہن، جدوں کہ چلاون مرکز دبئی، سنیکت عرب امیرات وچ واقع اے۔[۷][۸][۹][۱۰] کئی کلائنٹ ایپس ڈیسکٹوپ اتے موبائیل پلیٹفارماں لئی مہیا ہن جس وچ اینڈروئڈ، iOS, Windows, macOS, اتے Linux لئی سرکاری ایپس شامل ہن (حالانکہ رجسٹریشن لئی اکّ iOS جاں Android ڈوائیس اتے اکّ کم کرن والے فون نمبر دی لوڑ ہندی اے)۔[۱۱][۱۲][۱۳]

ٹیلیگرام وکلپک اینڈ-ٹو-اینڈ اینکرپٹڈ چیٹ حاصل کردا اے۔ کلاؤڈ چیٹاں اتے گروہاں نوں کلائنٹ اتے سرور وچکار اینکرپٹ کیتا جاندا اے، تاں جو نیٹورک اُتے آئیئیسپی اتے ہور تیجیاں دھراں ڈیٹا تک پہنچ نہ کر سکن۔ صارف ٹیکسٹ اتے ووئس سنیہے بھیج سکدے ہن، ووئس اتے ویڈیو دور کر سکدے ہن، اتے لامحدود گنتی وچ تصویراں، دستاویز (2 GB متعلق فائیل)، صارف تھاں، اینیمیٹڈ سٹکر، رابطہ اتے آڈیؤ فائیلاں نوں سانجھا کر سکدے ہن۔ صارف چینلاں نوں وی پھالو کر سکدے ہن۔[۱۴]

جنوری ۲۰۲۱ وچ، ٹیلیگرام نے ۵۰۰ ملیان ماسک سرگرم صارفین نوں پار کیتا۔[۱۵] ایہہ جنوری ۲۰۲۱ وچ دنیا بھر وچ سبھ توں ودھ ڈاؤنلوڈ کیتی گئی ایپ سی[۱۶][۱۷] اگست ۲۰۲۱ دے اخیر تک عالمی پدھر اُتے ۱ بلیئن ڈاؤنلوڈس دے نال۔ کھوج سجھاء دیندی اے کہ جنوری ۲۰۲۱ وچ ٹیلیگرام دے وادھے نوں انشک طور اُتے وڈی-تکنیکی فرماں ولوں پارلر دے ڈپلیٹپھارمنگ ولوں چلایا گیا سی۔[۱۸] جون ۲۰۲۲ وچ، ٹیلیگرام نے ۷۰۰ ملیان ماسک سرگرم صارفین نوں پار کیتا۔[۱۹][۲۰] اسے مہینے، ٹیلیگرام پریمیئم، کئی وادھو خاصیتاں دے نال اکّ وکلپک ادائیگی گاہکی، پیش کیتی گئی سی۔

ٹیلیگرام نے بیلاروس، مولڈووا، جارڈن، آرمینیا، آذربائیجان، قزاقستان، کرغزستان، کمبوڈیا، اتھوپیا، روس اتے یوکرین وچ سبھ توں مشہور تتکال میسیجنگ ایپلیکیشن بنن لئی WhatsApp اتے Facebook Messenger نوں پچھاڑ دتا اے۔[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]

اتہاس

[سودھو]

ترقی

[سودھو]

ٹیلیگرام نوں ۲۰۱۳ وچ بھراواں نکولائی اتے پاویل دروو ولوں لانچ کیتا گیا سی۔ پہلاں، اس جوڑی نے روسی سوشل نیٹورک ویکے دا قیام کیتا سی، جس نوں اوہناں نے ۲۰۱۴ وچ چھڈّ دتا سی، ایہہ کہندے ہوئے کہ اسنوں سرکار ولوں سنبھال لیا گیا اے۔[۲۶] پاویل دروو نے VK وچ اپنی باقی دی حصےداری؉ ویچ دتی اتے سرکاری دباء دا خلاف کرن توں بعد روس چھڈّ دتا۔[۲۷] نکولائی دروو نے ایمٹیپروٹو پروٹوکول بنایا جو میسینجر لئی بنیاد اے، جدوں کہ پاویل دروو نے اپنے ڈجیٹل پھورٹرس فنڈ راہیں مالی مدد اتے بنیادی ڈھانچہ حاصل کیتا۔[۲۸] ٹیلیگرام میسینجر کہندا اے کہ اسدا آخری ٹیچا لابھ لیاؤنا نہیں اے،[۲۹][۳۰] پر ایہہ اکّ غیر-منافع ادارہ وجوں ڈھانچہ نہیں اے۔[۳۱]

ورتوں نمبر

[سودھو]

اکتوبر ۲۰۱۳ وچ، ٹیلیگرام نے اعلان کیتی کہ اس دے روزانہ ۱۰۰٬۰۰۰ سرگرم صارف ہن۔[۲۸] ۲۴ مارچ ۲۰۱۴ نوں، ٹیلیگرام نے اعلان کیتی کہ ایہہ ۳۵ ملیان ماسک صارف اتے ۱۵ ملیان روزانہ فنکشنل صارفین تک پہنچ گیا اے۔[۳۲] اکتوبر ۲۰۱۴ وچ، دکھنی کوریا دیاں سرکاری نگرانی سکیماں نے اس دے بہت سارے شہریاں نوں ٹیلیگرام وچ بدلن لئی متاثر کیتا۔[۳۳]

۲۱ مارچ ۲۰۲۲ نوں، ٹیلیگرام ورتوں حصےداری؉ ۶۳٪ تک پہنچ گئی، روس دا سبھ توں مشہور میسیجنگ ٹول بنن لئی WhatsApp دے ۳۲٪ ورتوں حصے نوں پچھاڑ کے۔[۳۴] ۱۹ جون نوں، ٹیلیگرام نے اعلان کیتی کہ ایہہ ۷۰۰ ملیان مہیناوار سرگرم صارفین تک پہنچ گیا اے۔[۱۹][۲۰]

وشیستاواں

[سودھو]

اکاؤنٹ

[سودھو]
لیکھا سوے-تباہی
صارف محدود سی۔

ٹیلیگرام کھاتے ٹیلیفون نمبراں نال جڑے ہندے ہن اتے SMS جاں فون دور ولوں تصدیق کیتے جاندے ہن۔[۳۵] کھاتہ بناؤن لئی اکّ iOS جاں Android ڈوائیس دی لوڑ ہندی اے بھاویں پلیٹ فارم دی ورتوں کرن دا ارادہ کوئی وی ہووے۔[۱۳][۱۱] صارف اپنے کھاتے وچ اکّ توں ودھ ڈوائیساں جوڑ سکدے ہن اتے اوہناں ساریاں اُتے سندیش حاصل کر سکدے ہن۔ کنیکٹ کیتے ڈوائیساں نوں اکلے جاں سبھ نوں اکو وار ہٹایا جا سکدا اے۔ متعلق نمبر نوں کسے وی ویلے بدلیا جا سکدا اے اتے اجیہا کرن اُتے، صارف دے سمپرکاں نوں نواں نمبر اپنے آپ حاصل ہو جاوے گا۔[۳۵][۳۶][۳۷] اس توں علاوہ، اکّ صارف اکّ اپنام وجوں اکّ صارف نام سیٹ اپ کر سکدا اے جو اوہناں نوں اوہناں دے فون نمبر دا خلاصہ کیتے بناں سندیش بھیجن اتے حاصل کرن دی آگیا دندا اے۔[۳۸] ٹیلیگرام کھاتیاں نوں کسے وی ویلے مٹایا جا سکدا اے اتے اوہ ڈپھولٹ طور اُتے چھ مہینیاں دی اسرگرمی توں بعد اپنے آپ مٹا دتے جاندے ہن، جس نوں وکلپک طور اُتے ۱ مہینے توں گھٹ توں گھٹ ۱۲ مہینیاں تک بدلیا جا سکدا اے۔ صارف "آخری وار دیکھیا گیا" ٹائیمسٹینپاں نوں مکمل سندیساں نال بدل سکدے ہن جویں کہ "آخری وار دیکھیا گیا"۔[۳۹]

کلاؤڈ-بیسڈ سنیہے

[سودھو]

ٹیلیگرام دے ڈپھالٹ سنیہے کلاؤڈ-بیسڈ ہن اتے صارف دے کسے وی کنیکٹ کیتے ڈوائیساں اُتے پہنچ کیتے جا سکدے ہن۔ صارف فوٹواں، ویڈیو، آڈیؤ سنیہے اتے ہور فائیلاں (متعلق فائیل ۲ گیگابائیٹ تک) سانجھا کر سکدے ہن۔ صارف دوجے صارفین نوں انفرادی طور اُتے جاں ۲۰۰٬۰۰۰ میمبراں تک دے گروہاں وچ سندیش بھیج سکدے ہن۔[۴۰] بھیجے گئے سنیہیاں نوں بھیجے جان توں بعد ۴۸ گھنٹیاں تک اڈیٹیڈ کیتا جا سکدا اے اتے دوواں پاسیاں توں کسے وی ویلے مٹایا جا سکدا اے۔ گروہاں اتے چینلاں سمیت ساریاں چیٹاں وچ سنیہے، ۲۴ گھنٹیاں، ۷ دناں جاں اکّ مہینے بعد سوے-مٹاؤن لئی سیٹ کیتے جا سکدے ہن، حالانکہ ایہہ صرف سوے-مٹاؤن دا ٹائیمر چالو ہون توں بعد بھیجے گئے سنیہیاں اُتے لاگوُ ہووےگا۔[۴۱][۴۲] لوک اموجی دی اکّ گٹھ وچوں چن کے، سنیہیاں اُتے پرتیکریا کر سکدے ہن۔ اکّ صارف صرف اکّ پرتیکریا بھیج سکدا اے اتے کسے ہور پرتیکریا اُتے ٹیپ کرن نال اس وچ بدل جاوے گا۔ گروہاں وچ، پرتیکریا کرن والے لوکاں دی لسٹ مہیا اے۔ پرتیکریاواں نجی چیٹاں وچ ہمیشاں چالو ہندیاں ہن پر اوہناں نوں گروہاں اتے چینلاں وچ پربندھک ولوں پوری طرحاں جاں انشک طور اُتے، پرتیکریاواں دی اکّ چھوٹی جہی گنتی دے نال اہل کیتا جانا چاہیدا اے۔[۴۳]

ٹیلیگرام ڈرافٹ دی پیش کش کردا اے جو صارف ڈوائیساں وچ ہم عصر ہندا اے، جویں کہ جدوں اکّ صارف اکّ ڈوائیس تے اکّ سنیہا ٹائیپ کرنا شروع کردا اے اتے بعد وچ دوجی تے جاری رکھ سکدا اے۔ ڈرافٹ کسے وی ڈوائیس اُتے اڈیٹنگ کھیتر وچ ادوں تک بنیا رہے گا جدوں تک اسنوں بھیجیا جاں ہٹایا نہیں جاندا۔[۴۴] گروہاں اتے چینلاں سمیت ساریاں چیٹاں نوں صارف ولوں سیٹ کیتے کسٹم پھولڈراں وچ کرم بدھ کیتا جا سکدا اے۔ صارفین کول نجی چیٹاں وچ سندیساں نوں طے کرن دا آپشن ہندا اے جدوں دوجا پاسہ اؤنلائین آؤندا اے۔[۴۵] صارف ڈاٹا پورٹیبلٹی دے کارن WhatsApp, Line اتے Kakaotalk توں سنیہیاں اتے میڈیا دوواں سمیت چیٹ اتہاس نوں وی آیات کر سکدے ہن، جاں تاں سندیساں نوں رکھن لئی نویں چیٹ بنا سکدے ہن جاں اوہناں نوں موجودہ اکّ وچ جوڑ سکدے ہن۔[۴۶][۴۷]

ٹیلیگرام صارف ۱۵ منٹ، اکّ گھنٹہ جاں اٹھ گھنٹے لئی چیٹ وچ اپنی لائیو لوکیشن شعر کر سکدے ہن۔ جیکر اکّ توں ودھ صارف اکّ گروہ وچ اپنی لائیو ٹکانا سانجھا کردے ہن، تاں اوہناں نوں اکّ انٹرئیکٹو میپ اُتے دکھایا جاندا اے۔ 'لائیو لوکیشن' نوں سانجھا کرنا کسے وی ویلے روکیا جا سکدا اے۔[۴۸]

خفیہ چیٹ

[سودھو]
اکّ "خفیہ چیٹ" پشٹیکرن نوٹس - اینڈرائڈ مارشمیلو توں سکرینشوٹ۔

اکھوتی خفیہ چیٹاں وچ گاہک-توں-کلائنٹ انکرپشن دے نال سنیہے وی بھیجے جا سکدے ہن۔ ایہہ سنیہے سیوا دے MTProto پروٹوکول نال اینکرپٹ کیتے گئے ہن۔[۴۹] ٹیلیگرام دے کلاؤڈ-بیسڈ سندیساں دے الٹ، خفیہ چیٹ دے اندر بھیجے گئے سنیہیاں نوں صرف اس ڈوائیس اُتے ایکسیس کیتا جا سکدا اے جس اُتے خفیہ چیٹ شروع کیتی گئی سی اتے اوہ ڈوائیس جس اُتے خفیہ چیٹ قبول کیتی گئی سی۔[۲۸][۵۰][۵۱] خفیہ چیٹاں وچ بھیجے گئے سنیہے، اصول وچ، کسے وی ویلے مٹائے جا سکدے ہن اتے وکلپک طور اُتے سوے-تباہی کر سکدے ہن۔[۵۲]

خفیہ چیٹاں نوں اکّ سدے راہیں شروع کرنا اتے قبول کرنا پیندا اے، جس اُتے سیشن لئی اینکرپشن کنجیاں دا آدان-حاصل کیتا جاندا اے۔ اکّ خفیہ چیٹ وچ صارف اوہناں تصویراں دی تلنا کرکے ایہہ تائید کر سکدے ہن کہ اوہناں دے عوامی کنجی پھنگرپرنٹس دی سوچ کرن لئی کوئی وی مین-ان-د-مڈل حملہ نہیں ہویا اے۔[۵۳]

سیکریٹ چیٹس ایپ دے اینڈرائڈ، آئیؤئیس اتے میکوس کلائنٹس اُتے ہی مہیا ہن۔[۵۴]

چینل

[سودھو]

ستمبر ۲۰۱۵ وچ، ٹیلیگرام نے چینلاں نوں جوڑیا۔ چینل اکّ طرفہ میسیجنگ دا اکّ روپ ہن جتھے پرحکمران سندیش پوسٹ کرن دے یوگ ہندے ہن پر دوجے صارف نہیں ہندے۔ کوئی وی صارف چینل بناؤن اتے گاہک بنن دے یوگ اے۔ انگنت گاہکاں لئی سنیہیاں نوں براڈکاسٹ کرن لئی چینل بنائے جا سکدے ہن۔[۵۵] چینل اکّ اپنام اتے اکّ مستقل URL دے نال عوامی طور اُتے مہیا ہو سکدے ہن تاں جو کوئی وی شامل ہو سکے۔ اکّ چینل وچ شامل ہون والے صارف پورے سندیش اتہاس نوں دیکھ سکدے ہن۔ صارف کسے وی ویلے چینلاں وچ شامل ہو سکدے ہن اتے چھڈّ سکدے ہن۔ چینل دیاں سیٹنگاں اُتے انحصار کردے ہوئے، سنیہیاں نوں چینل دے نام نال جاں اوہناں نوں پوسٹ کرن والے پرحکمران دے صارف نام نال سائین کیتا جا سکدا اے۔ غیر-پربندھک صارف اوہناں ہور صارفین نوں دیکھن وچ ااہل ہن جیہناں نے چینل دی گاہکی لئی اے۔ چینل دا پرحکمران چینل دی سرگرمی بارے انکڑے دیکھ سکدا اے کیونکہ ہریک سندیش دا اپنا ویو کاؤنٹر ہندا اے، ایہہ درساؤندا اے کہ کنے صارفین نے اس سندیش نوں دیکھیا اے، فارورڈ کیتے سنیہیاں دے ویوز سمیت۔ مئی ۲۰۱۹ تک، اکّ چینل دا سرجن ہار اکّ چرچہ گروہ، اکّ وکھرا گروہ شامل کر سکدا اے جتھے چینل وچ سنیہے گاہکاں لئی کمیونیکیشن کرن لئی اپنے آپ پوسٹ کیتے جاندے ہن۔ ایہہ چینل وچ پوسٹاں لئی ٹپنیاں نوں اہل بناؤندا اے۔[۵۶][۵۷]

دسمبر ۲۰۲۱ وچ، سامان سرکھیا خاصیتاں پیش کیتیاں گئیاں سن جو نجی چینلاں اتے گروہاں دے پرحکمراناں نوں اوہناں دے بھائیچاریاں وچ سکرینشاٹ، سندیش پھارورڈنگ اتے ڈیٹا نوں سرکھیت کرن نوں ایوگ کرن دی آگیا دندیاں ہن۔[۵۸]

ویڈیو اتے ووئس کالاں

[سودھو]

مارچ ۲۰۱۷ دے انت وچ، ٹیلیگرام نے اپنی خود دی اینڈ-ٹو-اینڈ اینکرپٹڈ ووئس کالاں پیش کیتیاں۔ جدوں وی ممکن ہووے کنیکشن نوں پیئر-ٹو-پیئر وجوں قائم کیتا جاندا اے، نہیں تاں کلائنٹ دے سبھ توں نزدیکی سرور دی ورتوں کیتی جاندی اے۔ ٹیلیگرام دے مطابق، مستقبل وچ ورتوں لئی سیوا دی بہتر گنوتا حاصل کرن لئی اکّ دور بارے وکھ-وکھ تکنیکی ماپدنڈاں نوں سکھن لئی اکّ نیورل نیٹورک کم کر رہا اے۔[۵۹]

دسمبر ۲۰۲۰ وچ ٹیلیگرام گروپ ووئس چیٹ شامل کرو۔[۶۰] کوئی وی گروپ جاں چینل ایڈمن اکّ چیٹ لانچ کر سکدا اے، جو سارے میمبراں لئی کھلی ہوویگی اتے چل رہی اے بھاویں کوئی وی اسدی ورتوں نہیں کر رہا اے۔ پرحکمران مول روپ وچ جاں چونویں روپ وچ میمبراں نوں میوٹ کر سکدے ہن اتے نال ہی سدا لنک وی بنا سکدے ہن جو لوکاں نوں مول روپ وچ میوٹ کیتے وجوں شامل کرنگے۔ ممبر بولن دی اپنی اچھا نوں اشارہ کرن لئی ہتھ اٹھاؤ بٹن دی ورتوں کر سکدے ہن۔ اکّ پش-ٹو-ٹاک آپشن موبائیل سنسکرناں اُتے مہیا اے، نال ہی ٹیلیگرام ڈیسکٹاپ اُتے اپنے آپ نوں میوٹ اتے انمیوٹ کرن لئی مکھ شارٹکٹّ ہن۔ گروہاں جاں چینلاں دے پربندھکاں کول اپنے نجی کھاتے نوں لکاؤندے ہوئے، اپنے گروہ جاں چینل وجوں شامل ہون دا آپشن ہندا اے۔ یوزرس رکارڈنگ پیریئڈ دوران چیتاونی دے طور اُتے دکھائے گئے لال نقطہ نال چیٹ وی ریکارڈ کر سکدے ہن۔[۶۱]

۱۵ اگست ۲۰۲۰ نوں، ٹیلیگرام نے اینڈ-ٹو-اینڈ اینکرپشن نال ویڈیو کالنگ شامل کیتی۔[۶۲] پکچر-ان-پکچر موڈ وی مہیا اے، جو دور دے دوران ایپ دے ہور پھنکشناں دی ورتوں کرن دی گنجائش دندا اے۔[۶۳] جون ۲۰۲۱ وچ، ٹیلیگرام نے اپنے سارے گاہکاں وچ گروہ ویڈیو کالاں لاگوُ کیتیاں۔ صارف اپنے کیمرے توں ویڈیو سٹریم کر سکدے ہن، اپنی سکرین شعر کر سکدے ہن جاں دوویں اکو ویلے کر سکدے ہن۔[۶۴][۶۵] جولائی ۲۰۲۱ وچ، ٹیلیگرام نے سٹریم کیتے ویڈیو نوں دیکھن لئی ۱۰۰۰ لوکاں تک دی اہلیت پیش کیتی۔[۶۶]

بوٹ

[سودھو]

جون ۲۰۱۵ وچ، ٹیلیگرام نے تھرڈ-پارٹی ڈویلپراں لئی بوٹ بناؤن لئی اکّ پلیٹ فارم لانچ کیتا۔[۶۷] بوٹس پروگراماں ولوں سنچالت ٹیلیگرام کھاتے ہن۔ اوہ سنیہیاں جاں زکراں دا جواب دے سکدے ہن، گروہاں وچ بلائے جا سکدے ہن، اتے دوجے پروگراماں نال ایکیکرت کیتے جا سکدے ہن۔ بوٹ کریڈٹ کارڈ جاں ایپل پے نال کیتے گئے اؤنلائین بھگتاناں نوں وی قبول کر سکدے ہن۔[۶۸]

app window user interface shows shipment address, name, price, payment software
ٹیلیگرام ولوں چیکاؤٹ توں پہلاں آرڈر دی رسید دیکھو

جون ۲۰۲۱ وچ، اکّ اپڈیٹ نے اکّ نواں بوٹ مینو پیش کیتا جتھے صارف اکّ بوٹ نال گل بات دوران براؤز اتے کمانڈاں بھیج سکدے ہن۔[۶۹]

سٹکر اتے اینیمیٹڈ اموجی

[سودھو]

ٹیلیگرام دے ۲۰٬۰۰۰ توں ودھ سٹکر ہن۔ سٹکر کلاؤڈ-بیسڈ، اچّ-ریزولیوشن چتر ہن جو ودھیرے جذباتی اموجی حاصل کرن دے ارادے نال ہن۔ جدوں کوئی اموجی ٹائیپ کردا اے، تاں صارف نوں اس دی بجائے متعلق سٹکر بھیجن دی پیش کش کیتی جاندی اے۔ سٹکر مجموعہ وچ آؤندے ہن جسنوں "پیک" کیہا جاندا اے، اتے اکّ اموجی لئی کئی سٹکر پیش کیتے جا سکدے ہن۔ ٹیلیگرام اکّ ڈپھولٹ سٹکر پیک دے نال آؤندا اے،[۷۰] پر صارف تیجی-دھر دے یوگدانیاں ولوں حاصل کیتے وادھو سٹکر پیک قائم کر سکدے ہن۔ اکّ کلائنٹ توں قائم سٹکر سیٹ باقی سارے گاہکاں لئی اپنے آپ مہیا ہو جاندے ہن۔ سٹکر چتر WebP فائیل پھارمیٹ دی ورتوں کردے ہن، جو کہ انٹرنیٹّ اُتے براڈکاسٹ کرن لئی بہتر انکولت اے۔ ٹیلیگرام کلائنٹس اینیمیٹڈ اموجی نوں وی سپورٹ کردے ہن۔[۶۹]

پول

[سودھو]

پول اینڈرائڈ، آئیؤئیس اتے ڈیسکٹوپ ایپلیکیشناں اُتے مہیا ہن۔ پولاں وچ امعلوم جاں درشمان ہون دا آپشن ہندا اے۔ اکّ صارف پول وچ کئی آپشن داخل کر سکدا اے۔ کوز موڈ نوں وی اہل کیتا جا سکدا اے جتھے اکّ صارف اپنے پول لئی صحیح جواب چن سکدا اے اتے اسنوں اندازا لگاؤن لئی گروہ نوں چھڈّ سکدا اے۔ کئز بوٹس نوں صحیح جواباں نوں ٹریک کرن اتے اکّ گلوبل لیڈربورڈ وی حاصل کرن لئی جوڑیا جا سکدا اے۔[۷۱]

حوالے

[سودھو]
  1. «Translations». بایگانی‌شده از اصلی در 6 مئی 2018. دریافت‌شده در 18 ستمبر 2022. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  2. «Telegram Messenger». Telegram Messenger LLP. بایگانی‌شده از اصلی در 2 اکتوبر 2003. دریافت‌شده در 25 فروری 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  3. «List of Telegram applications». 6 فروری 2014. بایگانی‌شده از اصلی در 22 مئی 2016. دریافت‌شده در 6 فروری 2014. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  4. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے faq-why-not-open-souce لئی۔
  5. Telegram Messenger Inc – RIPE NCC
  6. «Telegram introduces end-to-end encrypted video calls». The Next Web. 14 اگست 2020. بایگانی‌شده از اصلی در 1 مارچ 2021. دریافت‌شده در 29 مارچ 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  7. EWDN (2013-08-30). "Russia's Zuckerberg launches Telegram, a new instant messenger service" (in en). Reuters. https://www.reuters.com/article/idUS74722569420130830. 
  8. «Meet Telegram, A Secure Messaging App From The Founders Of VK, Russia's Largest Social Network». TechCrunch. 28 اکتوبر 2013. بایگانی‌شده از اصلی در 26 نومبر 2015. دریافت‌شده در 2020-11-08. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  9. «'Nobody can block it': how the Telegram app fuels global protest». The Guardian. 7 نومبر 2020. بایگانی‌شده از اصلی در 7 نومبر 2020. دریافت‌شده در 2020-11-07. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  10. «The Evolution of Telegram». Telegram. بایگانی‌شده از اصلی در 26 جنوری 2021. دریافت‌شده در 4 جنوری 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  11. ۱۱.۰ ۱۱.۱ «no login by sms code in desktop version». GitHub. بایگانی‌شده از اصلی در 28 اکتوبر 2021. دریافت‌شده در 10 جولائی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  12. «no timer for sms code after sending to app on other device». GitHub. بایگانی‌شده از اصلی در 10 جولائی 2021. دریافت‌شده در 10 جولائی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  13. ۱۳.۰ ۱۳.۱ Witman، Emma (22 جنوری 2021). «How to make a Telegram account and start using the popular group chatting app». Business Insider. بایگانی‌شده از اصلی در 9 فروری 2021. دریافت‌شده در 28 مئی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  14. «Durov's Channel». Telegram. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۱۰.
  15. Adorno، José (30 اگست 2021). «Telegram reaches 1 billion downloads globally». 9to5Mac. دریافت‌شده در 1 مئی 2022. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  16. «Durov Telegram». Telegram (به English). 8 فروری 2021. بایگانی‌شده از اصلی در 9 فروری 2021. دریافت‌شده در 10 فروری 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  17. «Telegram Tops The List Of Most Downloaded Apps In The World For جنوری 2021: Report». Mashable India. ۲۰۲۱-۰۲-۰۹.
  18. Agarwal, Saharsh; Ananthakrishnan, Uttara; Tucker, Catherine (اکتوبر 2022). "Deplatforming and the Control of Misinformation: Evidence from Parler". SSRN. doi:10.2139/ssrn.4232871. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4232871. 
  19. ۱۹.۰ ۱۹.۱ Roth، Emma (۲۰ جون ۲۰۲۲). «Telegram's Premium subscription is here and it costs $4.99 / month». The Verge. دریافت‌شده در ۲۰ جون ۲۰۲۲.
  20. ۲۰.۰ ۲۰.۱ «700 Million Users and Telegram Premium». Telegram. ۲۰۲۲-۰۶-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۰۸.
  21. «Most Popular Messaging Apps by Country – Similarweb».
  22. «Most Popular Messaging Apps: Top Messaging Apps 2021 – Respond.io».
  23. «Cambodia: Govt officials favor Telegram to protect communications – Tech Wire Asia». 11 اگست 2017. تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)
  24. «Why is Telegram so popular in Ethiopia and not WhatsApp? — Quartz Africa». 24 فروری 2018. تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)
  25. «Why Telegram became the go-to app for Ukrainians despite being rife with Russian disinformation – The Conversation».
  26. "Pavel Durov left Russia after being pushed out". Agence France-Presse. 22 اپریل 2014. https://web.archive.org/web/20140426111428/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2014-04-22/news/49318882_1_social-network-vkontakte-pavel-durov-founder-mark-zuckerberg. Retrieved on
    ۲۴ نومبر ۲۰۲۲. 
  27. Hakim, Danny (2 دسمبر 2014). "Once Celebrated in Russia, the Programmer Pavel Durov Chooses Exile". The New York Times. https://www.nytimes.com/2014/12/03/technology/once-celebrated-in-russia-programmer-pavel-durov-chooses-exile.html. 
  28. ۲۸.۰ ۲۸.۱ ۲۸.۲ Shu، Catherine (27 اکتوبر 2013). «Meet Telegram, A Secure Messaging App From The Founders Of VK, Russia's Largest Social Network». TechCrunch. بایگانی‌شده از اصلی در 26 نومبر 2015. دریافت‌شده در 18 مارچ 2016. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  29. Telegram F.A.Q Archived 9 فروری 2014 at the وے بیک مشین، "۔.۔making profits will never be an end-goal for Telegram."
  30. Why Telegram has become the hottest messaging app in the world Archived 13 مارچ 2016 at the وے بیک مشین، The Verge. Retrieved 25 فروری 2014. "Telegram operates as a non-profit organization, and doesn’t plan to charge for its services."
  31. Dewey, Caitlin (23 نومبر 2015). "The secret American origins of Telegram, the encrypted messaging app favored by the Islamic State". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/the-intersect/wp/2015/11/23/the-secret-american-origins-of-telegram-the-encrypted-messaging-app-favored-by-the-islamic-state/. 
  32. «Telegram Hits 35M Monthly Users, 15M Daily With 8B Messages Received Over 30 Days». TechCrunch. 24 مارچ 2014. بایگانی‌شده از اصلی در 24 نومبر 2015. دریافت‌شده در 25 جون 2017. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  33. Brandom، Russell (6 اکتوبر 2014). «Surveillance drives South Koreans to encrypted messaging apps». The Verge. بایگانی‌شده از اصلی در 6 نومبر 2015. دریافت‌شده در 19 نومبر 2015. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  34. Reuters (۲۰۲۲-۰۳-۲۱). «Telegram surpasses WhatsApp to become Russia's top messenger». Brecorder (به English). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۲۱.
  35. ۳۵.۰ ۳۵.۱ Lopez، Miguel (30 جنوری 2014). «Configurando Telegram en el iPhone, en la web y en el Mac» [Configuring Telegram in the Apple iPhone, the Web and the Mac] (به Spanish). Applesfera. بایگانی‌شده از اصلی در 7 اگست 2019. دریافت‌شده در 4 دسمبر 2014. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  36. Munizaga، Jonathan (1 دسمبر 2014). «Telegram ya permite migrar conversaciones y contactos a una línea nueva» [Telegram already allows migrating conversations and contacts to a new line] (به Spanish). Wayerless. بایگانی‌شده از اصلی در 19 دسمبر 2014. دریافت‌شده در 2 دسمبر 2014. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  37. Mateo، David G (1 دسمبر 2014). «Telegram ahora permite traspasar mensajes al cambiar de número» (به Spanish). TuExperto. بایگانی‌شده از اصلی در 12 مئی 2019. دریافت‌شده در 2 دسمبر 2014. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  38. «Secure Messaging App Telegram Adds Usernames And Snapchat-Like Hold-To-View For Media». Techcrunch. 23 اکتوبر 2014. بایگانی‌شده از اصلی در 12 مئی 2019. دریافت‌شده در 23 اکتوبر 2014. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  39. «Hiding Last Seen Time – Done Right». 19 نومبر 2014. بایگانی‌شده از اصلی در 9 مئی 2019. دریافت‌شده در 18 مئی 2017. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  40. Singh, Manish (10 اگست 2019). "Telegram introduces a feature to prevent users from texting too often in a group". TechCrunch. https://techcrunch.com/2019/08/10/telegram-slow-mode-silent-notifications/. 
  41. «How Telegram's new update is making messages private». mint (به English). 2021-02-27. بایگانی‌شده از اصلی در 28 فروری 2021. دریافت‌شده در 2021-03-01. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  42. «Unsend Messages, Network Usage, and More». Telegram. 3 جنوری 2017. بایگانی‌شده از اصلی در 10 دسمبر 2019. دریافت‌شده در 4 اپریل 2017. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  43. Schoon، Ben (30 دسمبر 2021). «Telegram adds message reactions, bigger emoji animations, and more in latest update». 9to5Google. دریافت‌شده در 16 مئی 2022. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  44. «Telegram rolls out message drafts, picture in picture for iOS, video player for Android». VentureBeat. 14 جون 2016. بایگانی‌شده از اصلی در 25 مئی 2021. دریافت‌شده در 25 مئی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  45. «Telegram 5.13 update brings Theme Editor 2.0, "Send when online", verifiable builds, and more». 1 جنوری 2020. بایگانی‌شده از اصلی در 9 دسمبر 2020. دریافت‌شده در 7 اگست 2020. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  46. «آخرین میخ تلگرام بر تابوت واتساپ». اقتصاد آنلاین (به Persian). بایگانی‌شده از اصلی در 5 فروری 2021. دریافت‌شده در 2021-02-01. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  47. «Telegram's latest update lets you import chat history from other apps». GSMArena.com (به English). بایگانی‌شده از اصلی در 31 جنوری 2021. دریافت‌شده در 2021-02-01. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  48. «Telegram v4.4 adds live locations, a new media player, and more». Android Police. 10 اکتوبر 2017. بایگانی‌شده از اصلی در 3 جون 2021. دریافت‌شده در 3 جون 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)
  49. «FAQ for the Technically Inclined». Telegram. بایگانی‌شده از اصلی در 28 جنوری 2017. دریافت‌شده در 9 جنوری 2016. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  50. «How secure is Telegram?». FAQ. Telegram. بایگانی‌شده از اصلی در 9 فروری 2014. دریافت‌شده در 10 فروری 2014. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  51. «Description of MTProto Mobile Protocol». Telegram. بایگانی‌شده از اصلی در 6 اکتوبر 2014. دریافت‌شده در 7 مارچ 2014. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  52. Rottermanner et al. 2015, p. 2
  53. Hamburger، Ellis (25 فروری 2014). «Why Telegram has become the hottest messaging app in the world». The Verge. Vox Media. بایگانی‌شده از اصلی در 13 مارچ 2016. دریافت‌شده در 17 مارچ 2016. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  54. «Github issue 871: missing secret chats». GitHub. 2 جولائی 2015. بایگانی‌شده از اصلی در 2 مئی 2019. دریافت‌شده در 25 جولائی 2017. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  55. Lobao, Martim (22 ستمبر 2015). "Telegram v3.2 Brings Channels For Broadcasting Your Messages To The World". Android Police. http://www.androidpolice.com/2015/09/22/telegram-v3-2-brings-channels-broadcasting-messages-world/. 
  56. «Telegram adds search filters, anonymous admins, channel replies, and more». Android Police. 30 ستمبر 2020. بایگانی‌شده از اصلی در 25 جنوری 2021. دریافت‌شده در 25 مئی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  57. «Telegram 5.7 further enhances privacy, improves group and channel features, and more». Android Police. 1 جون 2019. بایگانی‌شده از اصلی در 25 مئی 2021. دریافت‌شده در 25 مئی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  58. Gatlan، Sergiu (8 دسمبر 2021). «Telegram adds content protection support for groups and channels». Bleeping Computer (به English). بایگانی‌شده از اصلی در 23 دسمبر 2021. دریافت‌شده در 27 دسمبر 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  59. «Telegram introduces voice calls, touting end-to-end encryption». TechCrunch. 30 مارچ 2017. بایگانی‌شده از اصلی در 25 مئی 2021. دریافت‌شده در 25 مئی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  60. «Telegram gets Discord-like group voice chats». www.theverge.com (به English). 23 دسمبر 2020. بایگانی‌شده از اصلی در 23 دسمبر 2020. دریافت‌شده در 2020-12-23. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  61. «Telegram's Voice Chats 2.0 Adds Unlimited Listeners, Recorded Chats & More». ScreenRant (به English). 21 مارچ 2021. بایگانی‌شده از اصلی در 3 جون 2021. دریافت‌شده در 3 جون 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)
  62. O'Flaherty، Kate. «Telegram Just Launched A Major New Feature To Beat Zoom». Forbes (به English). بایگانی‌شده از اصلی در 9 دسمبر 2020. دریافت‌شده در 2020-09-03. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  63. Lyons، Kim (2020-08-15). «Telegram launches one-on-one video calls on iOS and Android». The Verge (به English). بایگانی‌شده از اصلی در 17 اکتوبر 2020. دریافت‌شده در 2020-09-03. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  64. Kew-Denniss، Zachary (۲۵ جون ۲۰۲۱). «Group video calls and animated backgrounds are finally here in Telegram 7.8». Android Police. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ جون ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۶ جون ۲۰۲۱. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  65. Lyons، Kim (۲۶ جون ۲۰۲۱). «Telegram adds group video calling at last». The Verge. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ جون ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۶ جون ۲۰۲۱. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  66. Sattelberg، Will (31 جولائی 2021). «Telegram has created a whole new social experience for you to dread with 1,000 person video calls». Android Police. بایگانی‌شده از اصلی در 31 جولائی 2021. دریافت‌شده در 31 جولائی 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  67. «Telegram Bot Platform». Telegram. 24 جون 2015. بایگانی‌شده از اصلی در 12 دسمبر 2019. دریافت‌شده در 1 ستمبر 2015. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  68. «Payments for Bots». Telegram. 18 مئی 2017. بایگانی‌شده از اصلی در 9 مئی 2019. دریافت‌شده در 12 فروری 2018. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  69. ۶۹.۰ ۶۹.۱ «Animated Backgrounds». Telegram. ۲۰۲۱-۰۶-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ جون ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۷. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  70. «Telegram Stickers». Telegram. 2 جنوری 2015. بایگانی‌شده از اصلی در 6 اگست 2019. دریافت‌شده در 5 جنوری 2016. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  71. «Telegram 5.14 adds multiple-answer and quiz polls (APK Download)». Android Police. 23 جنوری 2020. بایگانی‌شده از اصلی در 3 جون 2021. دریافت‌شده در 3 جون 2021. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)

ہور پڑھو

[سودھو]
Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.

باہری لنک

[سودھو]