پستان ٹیکس
پستان ٹیکس (انگریزی: Breast Tax)، جسنوں مقامی ملیالم زبان وچ مُلکرم یا مولہ کرم کہیا جاندا سی، اک قسم دا محصول یا ٹیکس سی جو نچلی ذات دے لوکاں دی ہندو عورتاں اُتے مملکت تراونکور (بھارت دی موجودہ کیرالا ریاست) دی جانب توں عائد ہويا سی، جے اوہ اپنے پستاناں نوں عوامی چہل پہل دے سامنے چھپانا چانيں۔ ایہ ٹیکس دا رواج 1924ء تک جاری رہیا سی۔ ایہ محصول بہ طور خاص نچلی ذات دی عورتاں اُتے عائد ہُندا سی، جدوں کہ ہور ذات دیاں عورتاں بر سرعام اپنے سبھی نسوانی اعضاء بہ شمول پستاناں کے، پوشیدہ رکھدیاں سن۔ اوہ عورتاں جو بر سر عام پستاناں دی نمائش نہ کرن، انہاں نوں اک ٹیکس دینا ہُندا سی، جو انہاں دے پستاناں دے وزن تے ساخت دی مناسبت توں طے کيتا جاندا سی۔
بعاوت
[سودھو]عوامی روایات دی رو توں کیرالا دے اس امتیازی ٹیکس دے خلاف سب توں پہلے بغاوت ننگیلی ناں دی اک عورت نے بلند کيتی۔ اس دا تعلق ایڑاوا ذات توں سی۔ اس ذات نوں وی تھیا، نادار تے دلت ذاتاں دے نال یا تاں برسر عام پستاناں دی نمائش کرنا ہُندا سی یا فیر ٹیکس دینا پڑدا سی۔ اُتے ننگیلی نے اس امتیازی ٹیکس دے خلاف آواز بلند کرنے دا فیصلہ کيتا، جو 1900ء دے ابتدائی سالاں تک اک ناشنیدہ گل سی۔ اوہ محصول ادا کیتے بغیر پستاناں نوں پوشیدہ کردی سی۔ جدوں مقامی ٹیکس انسپکٹر نوں اس باغیانہ روش دی اطلاع ملی، اس نے اس توں جاکے قانون شکنی کرنے دے خلاف تنبیہ کيتی۔ مگر اس نے ٹیکس ادا کرنے توں انکار کيتا تے پستاناں نوں کٹ دتا۔ ننگیلی بہت زیادہ خون دے اخراج دی وجہ توں انتقال کر گئی، جدوں کہ اس دے شوہر نے اسنوں سپرد آتش کرنے دے بعد ايسے اگ وچ چھلانگ لگیا کر اپنی جان دی قربانی دی۔ اس جوڑے دی کوئی اولاد نئيں سی۔[۱] متوفیہ دے رشتہ دار اس دے آبائی مقام مولاچھی پورم توں نقل مقام کر کے نیڑےی شہریاں تے قصبےآں وچ منتقل ہوئے گئے۔ اُتے ایہ قربانی اک یادگار رہی تے اگے چل کے سماجی انقلاب دا سبب بنی۔
پسماندہ ذاتاں دی ماضی وچ بد حالی
[سودھو]مشہور ناول نگار اروندھتی رائے جو اپنی ناول سسکتے لوگ مین بکر پرائز حاصل کر چکيتاں نيں، اپنی کتاب وچ کیرالا دے نچلی ذاتاں دی بد حالی دا تذکرہ ایويں نقل کردیاں نيں:
” | … پاراون، ہور اچھوت ذاتاں دی طرح عوامی سڑکاں اُتے نہ تاں چلنے دا حق رکھدے سن، نہ اوہ اپنے جسم دے اوپری حصےآں نوں ڈھانک سکدے سن تے نہ ہی چھاتا رکھ سکدے سن ۔ انہاں نوں کِسے توں گل کردے وقت اپنے منہ دے اگے ہتھ رکھنا ہُندا سی، تاکہ اپنی آلودہ سانساں اپنے مخاطبین نوں لگاں۔[۲] | “ |
اس جبر و زیادتی دے عمل وچ مصنفہ برہمناں دے نال نال سیریائی کرسچناں دا وی ذکر کردی نيں۔[۲]