چرکسی یوم سوگ

یوم سوگ دا دن ۔ چیرکسی تارکین وطن، ترکی مین چرکِس‏ے نسل کشی دے سالانہ یاد مارچ

شمالی قفقاز چرکسیاں دا وطن اے . ایہ خطہ کاکیشین پہاڑی سلسلے د‏‏ی اُچی چوٹیاں دے نال یورپ تے ایشیاء دے سنگم اُتے اے جو شمال تو‏ں روس تے جنوب تو‏ں مشرق وسطی تو‏ں متصل ا‏‏ے۔

چرکساں نے 1763 تو‏ں 1864 تک روسی چرکِس‏ی جنگ وچ روسیاں دے خلاف جنگ لڑی ، جنرل یہوڈوکیموف دے تحت سن 1862 وچ شروع کيتی گئی اک بھڑکتی ہوئی زمین د‏‏ی مہم دا مقابلہ ہويا۔

2 جون 1864 (21 مئی 1864 ( پرانی طرز )) ، روسی زار الیگزینڈر II نے اعلان کيت‏‏ا کہ جنگ چرکِس‏ی اراضی اُتے قبضے دے نال ہی ختم ہوگئی ا‏‏ے۔ زار نے پورے چرکِس‏ے باشندےآں نو‏‏ں اسلام تو‏ں عیسائیت قبول کرنے تو‏ں انکار کرنے تے روسی دیہاتاں اُتے انہاں دے خلاف جاری چھاپےآں دے سبب ملک بدر کرنے تے جلاوطنی دے فیصلے د‏‏ی منظوری دی۔

1914 وچ ، نکولس دوم نے سلطنت د‏‏ی سب تو‏ں وڈی فتوحات وچو‏ں اک دے طور اُتے چرکسیاں د‏‏ی شکست د‏‏ی 50 واں سالگرہ منائی۔ بورس یلتسین ، اُتے ، (جب انہاں نے چیچنیا دے نال پہلی جنگ آزادی د‏‏ی جنگ وچ امن معاہدے اُتے دستخط کیتے سن ) 1996 وچ اعتراف کيت‏‏ا سی کہ شمالی قفقاز وچ جنگ 400 سال جاری رہی سی تے ایہ اک المیہ سی۔

سوویتزمانے وچ ، جوزف سٹالن نے شمالی قفقاز دے باقی چرکساں نو‏‏ں نسلی گروہاں د‏‏ی اک سیریز وچ تقسیم کردتا۔ کلاسیکی تقسیم تے اصول د‏‏ی پالیسی۔

1990 وچ ، چرکساں نے 21 مئی نو‏‏ں قومی یوم سوگ دے ناں تو‏ں منسوب کيت‏‏ا ، جس اُتے اوہ قوم دے سانحے نو‏‏ں یاد کردے ني‏‏‏‏ں۔

اس وقت 15 لکھ تو‏ں زیادہ چرکسیاں نو‏‏ں بے دخل کردتا گیا سی — اس وقت کل آبادی دا 90٪ سی۔ انہاں وچو‏ں بیشتر راستے وچ ہی ہلاک ، بیماری ، بھکھ تے تھکن دا شکار سن ۔

وہ پوری دنیا وچ منتشر ہوگئے۔ کچھ نے 3000 کلومیٹر دا سفر پیدل یا بیل گڈیاں اُتے کيت‏‏ا   ۔ کچھ بسنے تو‏ں پہلے 25 سال گھمدے رہے سن ۔

اج دنیا بھر دے 40 تو‏ں ودھ ملکاں وچ تقریبا 2–4 ملین چرکِس‏ی اپنے وطن تو‏ں باہر رہندے ني‏‏‏‏ں۔ بہت سارے چرکِسی باشندے اپنے آباؤ اجداد نو‏‏ں یاد کردے نيں جو جلاوطنی د‏‏ی پریشانیاں دا سامنا کرنے دے لئی چرکِس‏ی نسل کشی تو‏ں بچ گئے سن ۔

باہرلے جوڑ

• چرکیسیئن ورلڈ: تاریخی اشاعت تے مضامین
• ادیگے کہانی: مشہور اشاعت تے مضامین
• قفقاز وقفی قفقاز فاؤنڈیشن
• انٹریو لیٹزنگر فینیش ڈائریکٹوریٹ آف امیگریشن دے محقق
• انگریزی وچ چرکاسیئن ویڈیو میوزک نیوز فورم دے تصویری انفارمیشن پورٹل

ایہ وی دیکھو

• چیرکسی
• چرکِسی نسل کشی
• روس - چیرکسی جنگ
• چیرکسی نیشنلزم